Pojęcie osoby zagranicznej
Spis treści
Wstęp...................................................................................................................................4
Rozdział 1. Podejmowanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce i na Ukrainie.
1. Pojęcie osoby zagranicznej:
1.1 W prawie polskim;....................................................................................................5-10
1.2 W prawie ukraińskim..............................................................................................10-12
2. Pojęcie działalności gospodarczej:
2.1 W prawie polskim;..................................................................................................12-13
2.2 W prawie ukraińskim..............................................................................................13-24
Rozdział 2. Zasady podejmowania działalności gospodarczej przez osobę zagraniczną mająca status osoby fizycznej w prawie Polskim i Ukrainskim.
1. W prawie polskim:
1.1 Obywateli UE;............................................................................................................25
1.2 Obywateli pozostałych państw..............................................................................25-27
2. W prawie ukrainskim................................................................................................27-31
Rozdział 3. Podejmowanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce.
1. Podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli UE:
1.1 W sposób pośredni (przedstawicielstw,odzialów);................................................32-33
1.2 W sposób bezpośredni (samodzielnie,w ramach spółki cywilnej).........................33-34
2. Podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli innych państw.............34-35
3. Wpis do CEIDG.......................................................................................................35-39
4. Wpis do KRS............................................................................................................39-42
5.Wpis do innych rejestrów:
5.1 Do rejestru statycznego (rejestr podmiotów gospodarki narodowej);....................42-44
5.2 Do rejestru podatkowego;.......................................................................................44-46
5.3 Do rejestru płatników składek na ubezpieczenie społeczne...................................46-48
6. Uzyskania koncesji, zezwolenia wpisu do rejestru działalności regulowanej..........48-51
7. Otwarcie rachunku bankowego................................................................................51-54
Rozdział 4. Podejmowanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną majacą status osoby zagranicznej na Ukrainie.
1. Rejestracja w Jednolitym Rejestrze Osób Prawnych i Osób Fizycznych – Przedsiębiorców............................................................................................................55-56
Rejestracja w organach podatkowych .....................................................................56-57
Rejestracja w organach statystycznych ........................................................................57
4. Rejestracja w funduszach obowiązkowych ubezpieczeń społecznych .........................57
Otwarcie rachunku bankowego .....................................................................................58
6. Rejestracja umów o wspólnej działalności inwestycyjnej .......................................58-59
Rozdział 5. Podobieństwa i rożnicę podejmowania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce i na Ukrainie.
1. Podobieństwa podejmowania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce i na Ukrainie........................................................60-61
2. Rożnicę podejmowania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce i na Ukrainie..................................................................61-62
Wnioski.............................................................................................................................64
Wykaz literatury..............................................................................................................65
WSTĘP
Problem prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest bardzo ważny dla przedsiębiorców z Ukrainy. Dużo przedsiębiorców chcą znaleźć nowe rynki marketingowe dla swojej produkcji oraz usług. Polscy przedsiębiorcy również są zainteresowani nowym rynkiem Ukrainy.Tematem pracy jest: „Podjęcie działalności gospodarczej przez cudzodziemców na Ukrainie i w Polsce”Praca ma ma charakter teoretyczny. Problem jest ważny i wymaga badania. Waga powyższego problemu stała się inspiracją do podjęcia niniejszego tematu pracy.
Celem głównym pracy jest przedstawienie głównych kierunków działań zmierzających do prowadzenia działalności gospodarczej na Ukrainie i w Polsce.
Zakresem pracy są warunki podejmowania dzialalnosci na terenie Polski oraz Ukrainy.
Praca składa się z pięću rozdziałów, wstępu i zakończenia. W rozdziale I opisano pojęcie osoby zagranicznej oraz pojęcie działalności gospodarczej w prawie polskim i w prawie ukraińskim. W rozdziale II podano zasady podejmowania działalności gospodarczej przez osobę zagraniczną mająca status osoby fizycznej w prawie Polskim i Ukrainskim. W rozdziale III podano podejmowanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce.W rozdziale IV przedstawiono warunki podejmowania działalności gospodarczej przez osobę fizyczną majacą status osoby zagranicznej na Ukrainie.W rozdziale V opisano podstawowe podobieństwa oraz różnicę prowadzenia działalności gospodarczej na Ukrainie i w Polsce.W pracy wykorzystany został jako materiał bibliograficzny z Ukrainy i Polski oraz następujące przepisy prawne: Ustawa z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, Kodeks Podatkowy Ukrainy (KPU); Kodeksu Cywilny Ukrainy (KCU); Kodeks Gospodarczy Ukrainy(KGU); Ustawa o Jednolitym Rejestrze Osób Prawnych i Osób Fi zycznych – Przedsiębiorców.
Rozdział 1 Podejmowanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce i na Ukrainie
Pojęcie osoby zagranicznej
W prawie Polskim;
W świetle art.5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej osoba zagraniczna to:
a) osobę fizyczną nieposiadającą obywatelstwa polskiego,
b) osobę prawną z siedzibą za granicą,
c) jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą;
Zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej[1], osobą zagraniczną jest osoba fizyczna, która nie ma obywatelstwa polskiego (art. 5 pkt 2 lit. a). Oznacza to, że spośród osób fizycznych statusem osoby zagranicznej legitymują się wyłącznie cudzoziemcy jako osoby fizyczne, tj. obywatele państw obcych, którzy nie mają obywatelstwa polskiego, oraz bezpaństwowcy, niezależnie od miejsca zamieszkania tych osób fizycznych (zagraniczna osoba fizyczna).
Zagraniczna osoba fizyczna, która wykonuje działalność gospodarczą za granicą, jest przedsiębiorcą zagranicznym. Innymi słowy, w tej sytuacji przedsiębiorcą zagranicznym jest przedsiębiorca prawa obcego, który jako zagraniczna osoba fizyczna wykonuje działalność gospodarczą za granicą. Trzeba dodać, że dotyczy to wykonywania pierwotnej działalności gospodarczej za granicą, gdyż dopiero fakt podjęcia i wykonywania tej działalności poza terytorium RP przez zagraniczną osobę fizyczną przesądza o statusie tego podmiotu prawa jako przedsiębiorcy zagranicznego. Stwierdzenie to wymaga podkreślenia z uwagi na fakt, że wykonywanie pierwotnej działalności gospodarczej stanowi jedną z przesłanek dopuszczalności podjęcia wtórnej działalności gospodarczej, bez względu na miejsce jej wykonywania. Ustalenie to pozwala przyjąć, że przedsiębiorca zagraniczny jako zagraniczna osoba fizyczna (cudzoziemiec) nie zmienia swojego dotychczasowego statusu prawnego w przypadku wykonywania działalności gospodarczej za pośrednictwem oddziału z siedzibą na terytorium RP, który stanowi formę wtórnej działalności gospodarczej.
Status przedsiębiorcy zagranicznego w rozumieniu USDG zachowuje również zagraniczna osoba fizyczna w przypadku czasowego świadczenia usług na terytorium RP na zasadach określonych w przepisach Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (dalej jako TWE, obecnie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dalej jako TFUE)[2] albo w postanowieniach umów regulujących swobodę świadczenia usług.
Definicję pojęcia "przedsiębiorca zagraniczny" zawiera ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która stanowi, iż przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą. Oznacza to, że każdy przedsiębiorca zagraniczny jest osobą zagraniczną oraz nie każda osoba zagraniczna może być przedsiębiorcą zagranicznym. W związku z tym punktem wyjścia w kwestii ustalenia pojęcia "przedsiębiorca zagraniczny" jest pojęciem osoby zagranicznej, które obejmuje podmioty o zróżnicowanej naturze prawnej. Jest tak tym bardziej, że ustawa o swobodzie działalności gospodarczej pojęcie "przedsiębiorca zagraniczny" ogranicza wyłącznie do podmiotów prawa obcego.
Termin "przedsiębiorca zagraniczny" należy do pojęć ustawowych. Definicję tego pojęcia zawiera ustawa z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, która określa zasady podejmowania, wykonywania i zakończenia działalności gospodarczej na terytorium RP. Zgodnie z tą definicją przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba zagraniczna wykonująca działalność gospodarczą za granicą (art. 5 pkt 3 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej). Rozwiązanie to wskazuje, że pojęcie "przedsiębiorca zagraniczny" zdefiniowano na podstawie kryterium podmiotowego i przedmiotowego. Warto dodać, że o statusie przedsiębiorcy zagranicznego decyduje fakt bycia osobą zagraniczną, która wykonuje działalność gospodarczą za granicą. W związku z tym każdy przedsiębiorca zagraniczny jest osobą zagraniczną, lecz nie każda osoba zagraniczna legitymuje się statusem przedsiębiorcy zagranicznego. Innymi słowy, w myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorcą zagranicznym jest wyłącznie osoba zagraniczna będąca przedsiębiorcą w rozumieniu prawa państwa obcego, a tym samym wykonująca działalność gospodarczą za granicą, przy czym pojęcie osoby zagranicznej obejmuje różnorodne podmioty prawa, co sprawia, że przedsiębiorcą zagranicznym jest zagraniczna osoba fizyczna, zagraniczna osoba prawna i zagraniczna niepełna osoba prawna, jeśli podmioty te wykonują działalność gospodarczą za granicą.
Przedsiębiorcą zagranicznym nie jest natomiast zagraniczna osoba fizyczna, która wykonuje pierwotną działalność gospodarczą na terytorium RP (w ramach ewidencjonowanej działalności gospodarczej), gdyż w tej sytuacji legitymuje się statusem przedsiębiorcy polskiego. Trzeba podkreślić, że zagraniczna osoba fizyczna w zależności od miejsca wykonywania pierwotnej działalności gospodarczej (za granicą bądź na terytorium RP) nabywa odpowiednio status przedsiębiorcy zagranicznego bądź przedsiębiorcy polskiego. Kryterium miejsca wykonywania działalności gospodarczej pozostaje natomiast neutralne w kwestii oceny "cudzoziemskości" takiego przedsiębiorcy, gdyż zagraniczna osoba fizyczna jako przedsiębiorca zagraniczny bądź jako przedsiębiorca polski jest cudzoziemcem, niezależnie od miejsca wykonywania pierwotnej działalności gospodarczej.
W kontekście powyższych rozważań należy zauważyć, że przedsiębiorcą zagranicznym nie jest i nie może być obywatel polski, który jako osoba fizyczna wykonuje pierwotną działalność gospodarczą za granicą. Należy dodać, że stwierdzenie to uzasadnia bezpośrednio ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która z kręgu zagranicznych osób fizycznych wyłącza obywateli polskich (nawet gdy mają jednocześnie obywatelstwo państwa obcego). Oznacza to, że obywatel polski wykonujący pierwotną działalność gospodarczą za granicą (tj. na podstawie prawa obcego) nie jest przedsiębiorcą zagranicznym w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a przedsiębiorcą prawa obcego, i jako taki, nie dysponuje możliwością utworzenia oddziału z siedzibą na terytorium RP.
Przedsiębiorca zagraniczny jako zagraniczna osoba prawna (zagraniczna niepełna osoba prawna).
USDG status osoby zagranicznej przyznaje dwóm kategoriom jednostek organizacyjnych, tj. osobie prawnej z siedzibą za granicą oraz jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, mającą jednak zdolność prawną, z siedzibą za granicą (art. 5 pkt 2 lit. b i lit. c). Z rozwiązania tego wynika, że o "zagraniczności" danej jednostki organizacyjnej w przypadku osoby prawnej decyduje usytuowanie (zarejestrowanie) siedziby za granicą, a w przypadku jednostki organizacyjnej, która nie ma osobowości prawnej, usytuowanie (zarejestrowanie) siedziby za granicą oraz posiadanie zdolności prawnej przyznanej na podstawie prawa obcego. Oznacza to, że inne elementy charakterystyki prawnej tych jednostek organizacyjnych nie mają w tym zakresie żadnego znaczenia prawnego (np. sposób utworzenia, forma organizacyjno-prawna, status prawnopaństwowy założycieli, wspólników, członków czy pochodzenie kapitału i przedmiot działalności). Przyjęte ustalenia pozwalają stwierdzić, że spośród osób prawnych statusem osoby zagranicznej legitymuje się każda osoba prawna z siedzibą za granicą (zagraniczna osoba prawna), a spośród jednostek organizacyjnych, które nie są osobami prawnymi - każda jednostka organizacyjna z siedzibą za granicą, która ma zdolność prawną (zagraniczna niepełna osoba prawna). Na marginesie tych rozważań należy dodać, że w świetle prawa polskiego zagraniczna osoba prawna to inaczej osoba prawna prawa obcego, a zagraniczna niepełna osoba prawna to niepełna osoba prawna prawa obcego.
Zagraniczna osoba prawna (zagraniczna niepełna osoba prawna), która wykonuje działalność gospodarczą za granicą, jest przedsiębiorcą zagranicznym. Dotyczy to jednak pierwotnej działalności gospodarczej, gdyż dopiero jej wykonywanie na podstawie prawa obcego sprawia, że zagraniczna osoba prawna (zagraniczna niepełna osoba prawna) ma status przedsiębiorcy zagranicznego. Innymi słowy, w tej sytuacji statusem przedsiębiorcy zagranicznego w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej legitymuje się zagraniczna osoba prawna (zagraniczna niepełna osoba prawna), która jest przedsiębiorcą w rozumieniu prawa obcego.
Statusu zagranicznej osoby prawnej (zagranicznej niepełnej osoby prawnej) jako przedsiębiorcy zagranicznego nie zmienia:
po pierwsze, wykonywanie działalności gospodarczej za pośrednictwem oddziału z siedzibą na terytorium RP, który jest formą wtórnej działalności gospodarczej. Oddział stanowi bowiem integralną część działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego jako podmiotu prawa, która jest wykonywana poza siedzibą tego przedsiębiorcy lub głównym miejscem jej wykonywania, tj. na terytorium RP; oznacza to, że wykonywanie na podstawie prawa polskiego wtórnej działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego zależy od wykonywania przez niego pierwotnej działalności gospodarczej na podstawie ustawodawstwa obcego; po drugie, wykonywanie działalności gospodarczej na terytorium RP za pośrednictwem utworzonego na podstawie prawa polskiego odrębnego podmiotu prawa jako osoby prawnej (niepełnej osoby prawnej); w tym bowiem przypadku działalność gospodarczą na terytorium RP wykonuje we własnym imieniu osoba prawna (niepełna osoba prawna) prawa polskiego, tj. przedsiębiorca polski jako podmiot zależny od przedsiębiorcy zagranicznego (możemy mówić jedynie o przedsiębiorcy polskim z udziałem zagranicznym); natomiast znaczenie przedsiębiorcy zagranicznego jako zagranicznej osoby prawnej (zagranicznej niepełnej osoby prawnej) sprowadza się w tej sytuacji do pełnienia funkcji założyciela przedsiębiorcy polskiego z wszelkimi skutkami prawnymi, które wynikają z tego faktu;
po trzecie, okoliczność czasowego świadczenia usług na terytorium RP (w ramach traktatowej swobody świadczenia usług), co obejmuje przedsiębiorców zagranicznych z państw EOG (w tym z państw UE) oraz z państw, które zawarły z WE (obecnie UE) i jej państwami członkowskimi umowę regulującą swobodę świadczenia usług.
W kontekście powyższych rozważań należy zauważyć, że przedsiębiorca polski, który jako osoba prawna (niepełna osoba prawna) wykonuje działalność gospodarczą za granicą, zachowuje swój dotychczasowy status prawny, a tym samym nie staje się przedsiębiorcą zagranicznym. Podjęcie i wykonywanie tej działalności za granicą przez tego przedsiębiorcę polskiego jest dopuszczalne za pośrednictwem utworzonego na podstawie prawa obcego odrębnego podmiotu, tj. przedsiębiorcy zagranicznego jako podmiotu zależnego od przedsiębiorcy polskiego lub za pośrednictwem form wtórnej działalności gospodarczej, tj. jednostek organizacyjnych przewidzianych przez ustawodawstwo obce, a stanowiących integralną część przedsiębiorcy polskiego jako podmiotu prawa (np. oddziału z siedzibą za granicą). Statusu przedsiębiorcy polskiego nie zmienia również fakt czasowego świadczenia usług za granicą, tj. na terytorium państwa EOG (w tym państwa UE) oraz na terytorium państwa, które zawarło z WE (obecnie UE) i jej państwami członkowskimi umowę o regulującą swobodę świadczenia usług.
Dla uzupełnienia powyższych rozważań wypada dodać, że każdy przedsiębiorca zagraniczny jako zagraniczna osoba prawna jest cudzoziemcem w rozumieniu ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, w przeciwieństwie do przedsiębiorcy zagranicznego jako niepełnej zagranicznej osoby prawnej. Statusem cudzoziemca legitymuje się bowiem każda zagraniczna osoba prawna, w tym przedsiębiorca zagraniczny w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, gdyż cudzoziemcem jest osoba prawna z siedzibą za granicą (art. 1 ust. 2 pkt 2). Sprawia to, że pojęcie "zagraniczna osoba prawna" jest tożsame z pojęciem "cudzoziemiec jako osoba prawna z siedzibą za granicą", któremu odpowiada pojęcie "osoba prawna prawa obcego". Natomiast spośród zagranicznych niepełnych osób prawnych, w tym przedsiębiorców zagranicznych, status cudzoziemca w rozumieniu ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców przysługuje wyłącznie niemającej osobowości prawnej spółce z siedzibą za granicą (utworzonej zgodnie z ustawodawstwem obcym) i pod warunkiem, że jej wspólnikami są cudzoziemcy - osoby fizyczne lub osoby prawne mające siedzibę za granicą (art. 1 ust. 2 pkt 3). Oznacza to, że statusem cudzoziemca nie legitymuje się ani zagraniczna niepełna osoba prawna, w tym przedsiębiorca zagraniczny, która jest zorganizowana w innej formie niż spółka, ani zagraniczna niepełna osoba prawna jako spółka niemająca osobowości prawnej, której wspólnicy nie odpowiadają ustawowo określonym przesłankom (nie są cudzoziemcami - osobami fizycznymi lub osobami prawnymi z siedzibą za granicą). Kryteria przesądzające o "cudzoziemskości" zagranicznej niepełnej osoby prawnej, w tym przedsiębiorcy zagranicznego, są bowiem inne niż kryteria, które decydują o statusie tego podmiotu prawa jako osoby zagranicznej. Ustalenie to pozwala przyjąć, że nie każdy przedsiębiorca zagraniczny jako zagraniczna niepełna osoba prawna ma status cudzoziemca.[3]
W prawie Ukraińskim
W oprarciu na art.14.1.22 Kodeksu Podatkowego Ukrainy (KPU)[4] osoba zagraniczna traktowana jako osoba fizyczna nierezydent. Fizyczna osoba – rezydent- to osoba fizyczna mieszkająca na Ukrainie.
W razie jeśli osoba fizyczna mieszka także w innym państwie, ona jest rezydentem, jesli niniejsza osoba na stale mieszka na Ukrainie.
Jeśli osoba mieszka na stale w innym państwie, ona jest rezydentem, jeśli posiada bardziej ciasne osobiste lub ekonomiczne związki (centrum interesów życiowych) na Ukrainie.
W razie jeśli państwo, w którym osoba fizyczna ma centrum interesów życiowych, nie można ustalić, albo jeśli osoba fizyczna nie mieszka na stale w żadnym z państw, ona jest rezydentem, jeśli mieszka na Ukrainie nie mniej, niż 183 dni (włącznie dzień przyjazdu i odjazdu) w ciągu okresu albo okresów roku podatkowego.
Przy tym jest ustalono, że okeresem podatkowym jest rok kalendarzowy.
Także, dostatecznym warunkiem (ale nie głównym) ustalenia miejsca centrum interesów życiowych osoby fizycznej jest miejsce stałego zamieszkiwania członków jej rodziny albo jej rejestracji jako subjekta działalności przedsiębiorczej.
Jeśli niemożliwie ustalić status rezydencki osoby fizycznej, stosując poprzednie przepisy niniejszego podpunktu, osoba fizyczna jest rezydentem, jeśli ona posiada ukraińskie obywatelstwo.
Jeśli osoba fizyczna nie posiada obywatelstwa i nie dotyczą jej wyżej wymienione warunki, to status niniejszej osoby jest ustalany zgodnie z przepisami prawa międzynarodowego.
Samodzielne ustalenie przez osobę fizyczną podstawowego miejsca zamieszkiwania na terytorium Ukrainy zgodnie z porządkiem ustalonym przez KPU, albo jej rejestracja jako osoby samodzielnie zajętej jest dostateczną podstawą dla ustalenia osoby jako rezydenta.
Przy tym wydany obcokrajowcowi dokument o stałym pobycie na Ukrainie jest tylko pozwoleniem na stały pobyt na Ukrainie i nie potwierdza faktu zamieszkiwania stałego obcokrajowca na Ukrainie. W związku z tym on nie może być dokumentem potwierdzającym status rezydencki podatnika na Ukrainie.
Cudzoziemiec więc powinien dokumentalnie potwierdzić fakt swojego pobytu (zamieszkiwania) na terytorium Ukrainy ponad 183 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Ponadto KPU nie zawiera normy dotyczącej potrzeby otrzymania przez obcokrajowców od organów podatkowych dokumentów potwierdzających status rezydenta Ukrainy.
2. Pojęncie działności gospodarczej:
W prawie polskim
Zgodnie z art.2 USDG działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły[5].
Ordynacja podatkowa (art.3 pkt 9)[6]glosi że działalność gospodarcza to każda działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każda inną działalność zarobkowa wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców.
Określenia "poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych" oznaczają rodzaj działalności gospodarczej, jaka może być podejmowana przez przedsiębiorcę, a nie faktyczne (technologiczne) okresy prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej, bowiem przepis ten takich kwestii nie reguluje. Nie wynika jednak stąd, że działalność gospodarcza przedsiębiorcy dotycząca zasobów naturalnych może obejmować jedynie poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatację zasobów naturalnych - rozumiane jako okresy (kolejne fazy) związane z wydobywaniem kopalin, lecz także kolejne fazy, w szczególności następujące po zakończeniu wydobywania kopalin.
"Wykonywanie" działalności gospodarczej, a w konsekwencji określenie granic czasowych przymusu ubezpieczenia, jest obecnie pojmowane formalnie, co oznacza, że istnienie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej nie przesądza wprawdzie o faktycznym prowadzeniu tej działalności, ale prowadzi do domniemania prawnego, według którego osoba wpisana do ewidencji jest traktowana jako prowadząca działalność gospodarczą.
Działalność gospodarcza jest faktem, kategorią o charakterze obiektywnym, nie konstytuuje jej zatem wpis bądź jego brak do odpowiedniego rejestru.
Art.6 Ust. 1. Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.
W prawie ukrainskim
Zgodnie z art.3 Kodeksy Gospodarczego Ukrainy[7] działalność gospodarcza to działalność podmiotów gospodarowania w obszarze produkcji spółecznej, ukierunkowanej na wytworzenie i sprzedaż produkcji, wykonanie prac, bądź świadczenie usług o charakterze posiadającym wyznacznik cenowy. Działalność gospodarcza prowadzona w celu osiągnięcia wyników gospodarczych i społecznych oraz osiągnięcia zysku jest przedsiębiorczością, a podmioty przedsiębiorczości – przedsiębiorcami. Działalność gospodarcza może być prowadzona bez celu jakim jest osiągnięcie zysku (niekomercyjna działalność gospodarcza).Działalność podmiotów nie prowadzących działalności gospodarczej ukierunkowana jest na stworzenie i zachowanie niezbędnych warunków materialno‐technicznych do funkcjonowania, prowadzona z udziałem lub bez udziału podmiotów gospodarowania , stanowiącym gospodarcze zabezpieczenie działalności podmiotów niegospodarujących.
Do obszaru stosunków gospodarczych zalicza się stosunki gospodarczo‐produkcyjne, organizacyjno‐gospodarcze oraz wewnątrz‐gospodarcze.
Zgodnie z art.3 KGU stosunkami gospodarczo‐produkcyjnymi są stosunki majątkowe oraz inne wynikające między podmiotami gospodarowania w czasie prowadzenia działalności gospodarczej.
W Kodeksie za stosunki organizacyjno‐gospodarcze rozumie się stosunki wynikające między podmiotami gospodarowania oraz podmiotami uprawnień organizacyjno‐gospodarczych w czasie kierowania działalnością gospodarczą.
Art.3 KGU głosi że za stosunki wewnątrz‐gospodarcze uważa się stosunki wynikające między strukturalnymi jednostkami podmiotu gospodarowania oraz stosunki podmiotu gospodarowania z jego jednostkami strukturalnymi.
Zalecenia ogólne dla osób, które mają uprawnienia do prowadzenia działalności gospodarczej są zawarte w Kodeksie Cywilnym[8] oraz Kodeksie Gospodarczym Ukrainy. Wymienione akty normatywne zawierają równoległe istniejące kilka definicji dotyczących tych osób to „podmiot działalności przedsiębiorczej” (art. 74, 130, 209 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy) „podmiot przedsiębiorczości” (art 3, 45, ust. 23 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy) oraz „przedsiębiorca” (art. 21 46 Kodeksu Gospodarczy Ukrainy). Natomiast Kodeks Cywilny Ukrainy rezygnuje z jednolitej definicji i wprowadza pojęcie „przedsiębiorca” w odniesieniu do osób fizycznych (art. 35 ust. 5 KC Ukrainy), a przymiotnik „przedsiębiorcze” dotyczy osób prawnych – spółek (art 83 KC Ukrainy). Biorąc pod uwagę ich synonimiczność oraz informacje zawarte w art. 9 KC Ukrainy o tym, że w odrębnej ustawie mogą być przewidziane szczegółowe regulacje stosunków własności w sferze gospodarczej, będziemy używać terminologii Kodeksu Gospodarczego Ukrainy, odnosząc się oczywiście do KC Ukrainy również jako aktu ogólnego w części, która nie jest sprzeczna z aktem specjalnym, czyli Kodeksem Gospodarczym Ukrainy[9].
Pojęcie „podmiot działalności przedsiębiorczej” odnosi się do pojęcia „podmiot działalności gospodarczej”, jak również związane między sobą pojęcia „przedsiębiorczości” i „działalności gospodarczej” jako część i całość. Dlatego też, w celu charakteryzowania podmiotów działalności przedsiębiorczej będziemy, oczywiście, odwoływać się do ogólnych cech właściwych dla podmiotów działalności gospodarczej.
Pojęcie podmiotu działalności gospodarczej (przedsiębiorcy) Kodeksu Gospodarczego Ukrainy nie zawiera precyzyjnej definicji „podmiot działalności przedsiębiorczej”, formułując ją pośrednio przez pojęcie „działalności gospodarczej” i „podmiot gospodarczości”. Tak więc, w art. 3 ust. 2 KG Ukrainy podmiotami przedsiębiorczości są osoby zaangażowane w działalność gospodarczej „w celu osiągnięcia korzyści gospodarczych i społecznych oraz dla zysku.” Artykuł 42 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy, definiując przedsiębiorczość jako rodzaj aktywności gospodarczej odnosi podmioty gospodarcze, zaangażowane w działalność gospodarczą z oznakami działalności przedsiębiorczej do przedsiębiorców. Dlatego w oparciu o pojęcie podmiotu działalności przedsiębiorczej należy rozpatrywać go pod kątem definicji „podmiotu działalności gospodarczej” biorąc pod uwagę specyfikę prowadzenia działalności przedsiębiorczej. W treści art. 55 ust. 1 KG Ukrainy podmiotami gospodarczości (przedsiębiorcami) są określane uczestniki stosunków gospodarczych, które wykonują działalność gospodarczą (przedsiębiorczą), realizując kompetencję gospodarczą (zestaw praw i obowiązków gospodarczych), mają odrębną własność i są odpowiedzialne za swoje zobowiązania w granicach tej własności, z wyjątkiem przypadków przewidzianych przez prawo.
Oznaki podmiotu działalności gospodarczej (przedsiębiorcy). Podmiotami gospodarczymi (w tym przedsiębiorcami) są uznawane uczestnicy stosunków gospodarczych, które wykonują działalność gospodarczą (przedsiębiorczą).
Artykuł 3 Kodeksu Cywilnego Ukrainy[10] określa zakres stosunków, które z natury mogą być uznane za gospodarcze. Są to stosunki gospodarczo-produkcyjne, organizacyjno-gospodarcze oraz wewnętrzno-gospodarcze.
Gospodarczo-produkcyjne to stosunki w zakresie własności i innych kwestii wynikających między podmiotami gospodarczymi w ramach wykonywania bezpośredniej działalności gospodarczej. Należą do nich w szczególności stosunki umowne (kontraktowe) między podmiotami gospodarczymi i, odpowiednio, stosunki powstające między nimi, w przypadku naruszenia tych zobowiązań.
Relacje organizacyjno-gospodarcze to są relacje między podmiotami gospodarczymi i podmiotami organizacyjno-gospodarczych kompetencji w zakresie zarządzania działalnością gospodarczą. Relacje między podmiotem działalności gospodarczej a organami państwowej służby podatkowej w zakresie opłaty podatku, zakupu patentu handlowego itp nalezą do tych stosunków. Obejmują one również stosunki pomiędzy podmiotem działalności gospodarczej - osobą prawną i jej założycielami. Więcej szczegółów będzie opisano niżej.
Wewnętrznogospodarcze, z kolei, są relacjami między jednostkami strukturalnymi podmiotu gospodarczego oraz stosunki podmiotu gospodarczego z jego jednostkami strukturalnymi (oddziałami). W szczególności w procesie zatwierdzania regulaminu o jednostkach strukturalnych (oddziałach, przedstawicielstwach) i udzielaniu jemu majątku przez podmiot działalności przedsiębiorczej, który jest właścicielem, pomiędzy właścicielem a oddziałem pojawiają się takie relacje.
Jak widać, wszystkie relacje, które z definicji Kodeksu Gospodarczego Ukrainy[11] należą do gospodarczych, bezpośrednio lub pośrednio związane są z wykonywaniem działalności gospodarczej, w tym działalności przedsiębiorczej, ich uczestnikami. Oznacza to, że w celu uzyskania statusu uczestnika stosunków gospodarczych, potencjalny podmiot musi mieć prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w ogóle, czyli podmiotów gospodarczych w dziedzinie produkcji społecznej, mającej na celu produkcję i sprzedaż towarów, wykonywanie robót lub świadczenie usług o charakterze wartościowym, określone cenowo (art. 3 KC Ukrainy)[12] i działalności przedsiębiorczej, w szczególności, tzn. jest samodzielnej, inicjatywnej, systematycznej, na własne ryzyko działalności gospodarczej w celu osiągnięcia korzyści gospodarczych i społecznych oraz zysku (art. 42 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy).
Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe, nie należy mylić pojęcia „relacje gospodarcze” z „stosunkami w dziedzinie gospodarowania”, która jest większa w stosunku do pierwszej koncepcji. Ponieważ stosunkami w dziedzinie gospodarowania są stosunki pracy między pracownikiem a pracodawcą – podmiotem gospodarowania (przedsiębiorcą), i relacje między podmiotami gospodarczymi i konsumentami, i relacje które układają się z powodu zwracania się do sądów i innych organów publicznych podmiotów gospodarowania (konsumenta, pracownika, itd.) w celu ochrony swoich praw. W związku z tym liczba uczestników „stosunków w branży gospodarowania” jest większa od liczny uczestników stosunków gospodarczych (te ostatnie, należą do uczestników stosunków w branży gospodarowania). Zgodnie z art. 2 KG Ukrainy uczestnikami stosunków gospodarczych są podmioty gospodarcze, w tym przedsiębiorcy, konsumenci, organy władzy publicznej i organy samorządu terytorialnego, mające kompetencje gospodarcze, a także obywatele, organizacje publiczne i inne podmioty, które występują jako założyciele podmiotów gospodarczych lub mają w stosunku do nich oganizacyjno-gospodarcze pełnomocnictwa na podstawie stosunków własności.
Do stosunków w sferze gospodarczej również należą relacje, które rozwijają się w czasie materialnego zabezpieczenia działalności podmiotów - osób prawnych, które ze względu na swoją działalność nie mogą uzyskać statusu podmiotu działalności gospodarczej. Chodzi w szczególności o instytucje (rządy, władze lokalne, itp) i inne osoby prawne, które w Kodeksie Gospodarczym Ukrainy[13] (art. 3, 175 i inne) zostały uznane za „niegospodarcze”. Zgodnie z art. 3 ust. 3 KG Ukrainy ich działalność ma na celu stworzenie i utrzymanie niezbędnych warunków materialnych i technicznych w zakresie ich działania, z lub bez udziału subiektów gospodarowania, nie jest działalnością gospodarczą a zabezpieczeniem działalności gospodarczej tych podmiotów.
Stosunki gospodarcze, które pojawiają się na skutek realizacji przez ich uczestników działalności gospodarczej (przedsiębiorczej), ci uczestnicy realizują ich kompetencje gospodarcze, co z kolei jest zbiorem praw i obowiązków tych podmiotów. Oznacza to, że w ramach ogólnego prawa osób fizycznych i prawnych do zrealizowania działalności gospodarczej, w tym przedsiębiorczej (art. 42 Konstytucji Ukrainy, art. 50, 84 Kodeksu Cywilnego Ukrainy, art. 55 Kodeksu Gospodarczego Ukrainy) podmiot uznany w trybie zgodnie prawa podmiotem działalności gospodarczej bezpośrednio wykonuje prawa i ponosi obowiązki z powodu szczególnych stosunków gospodarczych. Na przykład, w ramach tego ogólnego prawa do działalności gospodarczej osoba kieruje się zasadami wolności wyboru dostawców i konsumentów (art. 44 KG Ukrainy), i przedmiotu umowy (art. 67 KG Ukrainy, art. 3 KC Ukrainy) podpisuje umowę na dostawę, zgodnie z którą zobowiązuje się jako dostawca do przekazania w określonym czasie drugiej stronie - nabywcy towaru oraz, w związku z tym, ma prawo wymagać od nabywcy, aby zaakceptować określony produkt i zapłacić za niego określoną kwotę pieniędzy (art. 265 KG Ukrainy art. 712 KG Ukrainy). Nabywca z kolei ma prawo wymagać od dostawcy dostarczenia towaru w podanym zakresie, jakości i czasie określonym w umowie, zobowiązując się do jego zapłacenia. Zestaw wzajemnych praw i obowiązków dostawcy i nabywcy sprawia, że ich kompetencje gospodarcze.
Podmioty gospodarowania (przedsiębiorcy) mają odrębną własność. W odniesieniu do osób prawnych, w szczególności oznacza to, że w czasie ich zarejestrowania jako podmiotów działalności gospodarczej niezbędne jest posiadanie właściwości, skład i porządek, której ustalany jest przez ich założycieli. Dla osób prawnych określonych w ustawodawstwie form prawnych wartość własności, która wnoszona jest przez założycieli nie może być niższa niż wartość ustawiona przez obowiązujące przepisy prawa.
Kodeks Cywilny Ukrainy (art. 80)[14], definiując pojęcie osoby prawnej nie określa obowiązkowej obecności własności jako jej oznaki. Jednak biorąc pod uwagę, że akt szczegółowy (KG Ukrainy) podaje, że dla osób prawnych - podmiotów gospodarowania własność jest wymagana, warto zaznaczyć, w chwili rejestracji osoby prawnej – podmiotu gospodarowania istnienie własności jest obowiązkowe.
Jeżeli chodzi o przedsiębiorcę będącę osobę fizyczną (ani KC ani KG Ukrainy i inne przepisy) nie zawierają przepisów, które bezpośrednio regulują oddzielenie własności używanej w działalności przedsiębiorczej od majątku osobistego. Jedynym wyjątkiem od tej zasady jest przepis art. 54 Kodeksu Cywilnego Ukrainy[15], który przewiduje, że jeżeli osoba fizyczna przedsiębiorca określa się jako zaginiona, dysfunkcyjna lub jej zdolność cywilna jest ograniczona lub jeżeli jest właścicielem miana, które było wykorzystywane w działalności przedsiębiorczej, została właścicielem osoba niepełnoletnia lub małoletnia, organ opiekuńczy może wyznaczyć zarządce tej własności. , W związku z tym przepisy dotyczące obowiązkowej dostępności odrębnej własności indywidualnej ma charakter deklaratywny i odnosi się tylko do stwierdzenia, że osoba powinna mieć właściwość jako materialną podstawę do zrealizowania jej działalności gospodarczej. Skład takiego majątku, jego ilość, oczywiście, nie może być regulowana z góry, a uzyskanie statusu podmiotu działalności gospodarczej (przedsiębiorczej) przez osobę fizyczną - traktowane, w zależności od jego dostępności.
Oczywiście, przepisy regulujące tryb wykonywania działalności gospodarczej, zawierają wymogi dotyczące obowiązku posiadania przez podmiot działalności gospodarczej, w tym osobę fizyczną określonej własności. Na przykład, p. 64 Wykazu dokumentów dołączanych do wniosku o wydanie licencji dla określonego rodzaju działalności gospodarczej, zatwierdzony przez Gabinet Ministrów Ukrainy[16] dnia 4 lipca 2001 r. № 756, przewiduje, że dla uzyskania licencji na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie pośrednictwa pracy i odnależenia pracy za granicą wnioskodawca powinien złożyć należycie poświadczoną kopię dokumentu potwierdzającego prawo własności podmiotu działalności gospodarczej lub najmu przez niego pomieszczenia do wykonywania pośrednictwa zatrudnienia za granicą. Taka dostępność własności ma znaczenie tylko dla prowadzenia określonego rodzaju działalności i sprawdzana jest (dokumenty) przy wydawaniu licencji na jej prowadzenie. Oddziały (przedstawicielstwa) inne jednostki osób prawnych (jednostki strukturalne), które według Kodeksu Gospodarczego Ukrainy[17] odnoszą się do podmiotów działalności gospodarczej, w tym także według treści części 1, art. 55 KG Ukraina powinni mieć odrębną własność. Jednak ze względu na brak u nich osobowości prawnej, własność, która „oddziela się” przez gospodarczą organizację-właściciela, jest u nich na podstawie prawa użytkowania operacyjnego i gospodarczego wykorzystywania własności (część. 5, art. 55, art. 138 KG Ukrainy) bez prawa do rozporządzania się ta własnością.
Podmioty gospodarcze ponoszą odpowiedzialność zgodnie swoich zobowiązań w granicach odrębnej własności, z wyjątkiem przypadków nie przewidzianych w prawie.
W stosunku do osób prawnych ten przepis KG Ukrainy skonkretyzowany w art. 96 KG Ukrainy, zgodnie z którym osoba prawna samodzielnie ponosi odpowiedzialność za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem. Przy tym uczestnik (założyciel) osoby prawnej nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania osoby prawnej, a osoba prawna nie odpowiada za zobowiązania uczestnika (założyciela), z wyjątkiem przypadków określonych przez dokumenty założycielskie i prawo. Prawo przewiduje pewne wyjątki dotyczące określonych rodzajów spółek oraz przedsiębiorstw państwowych, jak omówiono poniżej.
Jeżeli chodzi o przedsiębiorcę osobę fizyczną KG (art. 128) i KC Ukrainy (art. 52) zawierają identyczne postanowienia, że osoba odpowiada za swoje zobowiązania związane z działalnością gospodarczą (przedsiębiorczą), całym swoim majątkiem, oprócz majątku, który zgodnie z prawem nie może być wyegzekwowany. Dodatkowo, art. 52 ust. 2 KC Ukrainy[18] zawiera przepisy, na podstawie których osoba fizyczna przedsiębiorca, który jest żonaty, jest odpowiedzialny za zobowiązania związane z działalnością gospodarczą, całym majątkiem osobistym i częścią własności wspólnej małżeństwa, która będzie należeć osobie fizycznej w przypadku podziału majątku.
Zakres odpowiedzialności osoby fizycznej - podmiotu gospodarczego, w stosunku do zakresu odpowiedzialności osób prawnych po raz kolejny potwierdza niemożliwość (i bezsensowność) realnego oddzielenia majątku, który jest wykorzystywany przez osobę fizyczną przedsiębiorcę do wykonywania działalności gospodarczej, z majątku ogólnego, który tej osobie należy.
Jeżeli chodzi o oddziały (przedstawicielstwa), inne oddzielne zespoły osób prawnych (jednostki strukturalne) KG Ukrainy o ich odpowiedzialności w ramach oddzielnego majątku są sprzeczne z naturą prawną i systemem prawnym takiego majątku. Zgodnie z częścią 3 art. 95 KC i częścią 2, art. 132 KG Ukrainy one „uzyskują majątek osoby prawnej, która je stworzyła”, który jest przez nich posiadany zgodnie prawa operacyjnego i gospodarczego wykorzystywania. Dlatego odpowiedzialność majątkiem jednostek strukturalnych nie przenosi się na same jednostki lecz na osoby prawne, które je utworzyły.
Klasyfikacja podmiotów działalności gospodarczej (przedsiębiorców)
Część 2 art. 55 KG Ukrainy[19] zawiera ogólny wykaz podmiotów gospodarczych, który można stosować do klasyfikacji podmiotów działalności gospodarczej. Są to:
1) organizacje gospodarcze - osoby prawne utworzone na podstawie przepisów KC Ukrainy[20], rządowe, komunalne i inne przedsiębiorstwa utworzone zgodnie z tym Kodeksem i inne osoby prawne prowadzące działalność gospodarczą i są zarejestrowane zgodnie z przepisami prawa;
2) obywatele Ukrainy, cudzoziemcy i bezpaństwowcy zaangażowane w działalność gospodarczą i zarejestrowane na mocy ustawy jako przedsiębiorcy;
3) oddziały, przedstawicielstwa i inne odrębne oddziały organizacji gospodarczych (jednostki strukturalne), ustanowione przez nich do prowadzenia działalności gospodarczej.
Pojęcie osoby prawne zawarte w art. 80 ust. 1 KC Ukrainy, rozumie jako organizacja założona i zarejestrowana zgodnie z przepisami prawa. Jest wyposażona w zdolności cywilne prawne i pełnoprawność, może być skarżącym i skarżonym w sądzie.
Status prawny osoby prawnej charakteryzuje się specyfiką podmiotu, który odróżnia się od innych podmiotów gospodarczych. Po pierwsze, osobą prawną jest organizacją, oznacza to utwór zbiorowy który charakteryzuje się jednością organizacyjną. Jedność organizacyjna ujawnia się przede wszystkim w określonej przez cele osoby prawnej strukturze wewnętrznej, hierarchii, podległości organów zarządzających, które tworzą strukturę i ścisłej regulacji stosunków między wszystkimi jego składnikami. Po drugie, jak już wspomniano powyżej, jednostka ma odrębny majątek (własność), podstawą do tworzenia którego jest majątek przekazywany przez założyciela podczas jego tworzenia. Zgodnie z tym osoba prawna ponosi samodzielnie odpowiedzialność majątkową zgodnie swoich zobowiązań, oprócz przypadków określonych w prawie i dokumentach ustanawiających osobę prawną.
Według art. 55 ust. 2 KG Ukrainy są podmioty gospodarcze, w tym cudzoziemcy i bezpaństwowcy, którzy mają siedzibę i są zarejestrowani w określony sposób.
Artykuł 7 ustawy Ukrainy „O statusie prawnym cudzoziemców i bezpaństwowców” [21]przewiduje, że cudzoziemcy i bezpaństwowcy mają prawo do podejmowania działalności gospodarczej na Ukrainie i prowadzenia działalności gospodarczej oraz innych zorganizowanych rodzajów działalności gospodarczej przewidzianych w prawie Ukrainy. Jednakże, mają te same prawa i obowiązki jak obywatele Ukrainy, jeżeli inaczej nie postanowiono w Konstytucji i innych ustawach Ukrainy.
Zgodnie z Ustawą Ukrainy „O swobodzie poruszania się i wyboru miejsca zamieszkania na Ukrainie”[22] (dalej - Ustawa № 1382) legalnie przebywać na Ukrainie mają prawo cudzoziemcy i bezpaństwowcy zarejestrowane na Ukrainie i posiadające paszport lub stałe czy czasowe miejsce zamieszkania na Ukrainie lub dokumenty potwierdzające status uchodźcy lub azyl na Ukrainie.
Rejestracja osoby, która zamierza stać się przedsiębiorcą i ma zamiar uzyskania dowodu rejestracyjnego podatnika, przeprowadza się zgodnie art 42 ustawy Ukrainy „O państwowej rejestracji osób prawnych i przedsiębiorców indywidualnych”[23].
Zgodnie z ustawodawstwem ukraińskim przedsiębiorczość - to samodzielna inicjatywa, systematyczna, prowadzona na własne ryzyko działalność w zakresie produkcji wyrobów, wykonywania prac, świadczenia usług i prowadzenia handlu w celu uzyskania dochodu. Na Ukrainie podmiotami działalności gospodarczej (przedsiębiorcami) mogą być obywatele Ukrainy, innych państw dysponujący nieograniczoną przez prawo zdolnością prawną i zdolnością do podejmowania czynności prawnych oraz osoby prawne wszystkich form własności.
Na Ukrainie przedsiębiorcy mają prawo bez ograniczeń podejmować decyzje i samodzielnie prowadzić wszelką działalność, jaka nie jest sprzeczna z ustawodawstwem. Specyfikę regulowania pewnych rodzajów przedsiębiorczości określa ustawodawstwo Ukrainy.
Działalność gospodarcza prowadzona jest na Ukrainie według następujących zasad:
· wolny wybór działalności;
· włączenie na zasadach dobrowolnych do prowadzenia działalności gospodarczej majątku i środków pieniężnych osób prawnych i obywateli;
· samodzielne tworzenie programów działalności oraz wybór dostawców i konsumentów wyprodukowanych wyrobów, ustalanie cen;
· swobodne zatrudnianie pracowników;
· badanie i wykorzystywanie zasobów materialno - technicznych, finansowych, zasobów pracy, bogactw naturalnych i innych rodzajów zasobów, których wykorzystywania nie zabrania i nie ogranicza ustawodawstwo;
· swobodne dysponowanie zyskiem pozostałym po dokonaniu określonych przez ustawodawstwo płatności;
· samodzielne prowadzenie działalności w zakresie handlu zagranicznego.
Na Ukrainie działalność gospodarcza prowadzona jest w dowolnej formie organizacyjnej wybranej przez przedsiębiorcę. Tryb powoływania, działania, reorganizacji i likwidacji poszczególnych form organizacyjnych działalności gospodarczej określają odpowiednie akty ustawodawcze Ukrainy.
Na Ukrainie państwo gwarantuje wszystkim przedsiębiorcom, niezależnie od wybranych przez nich form działalności gospodarczej, równe prawa i stwarza równe możliwości dostępu do zasobów materialno-technicznych, finansowych, informacyjnych, zasobów pracy, bogactw naturalnych i innych zasobów. Państwo gwarantuje również nietykalność majątku i zapewnia przestrzeganie prawa własności przedsiębiorcy. Nie dopuszcza się odebrania przez państwo przedsiębiorcy jego środków trwałych i obrotowych ani innego mienia, z którego korzysta, za wyjątkiem przypadków przewidzianych w aktach ustawodawczych Ukrainy. Straty, jakie poniósł przedsiębiorca wskutek naruszenia przez osoby fizyczne i prawne oraz organy państwowe chronionych prawem jego praw majątkowych, są rekompensowane przedsiębiorcy zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem. Na Ukrainie państwo gwarantuje ustawodawczo swobodę konkurencji między przedsiębiorcami, chroni konsumentów przed przejawami nieuczciwej konkurencji i monopolizmu we wszystkich sferach działalności gospodarczej.
Na Ukrainie organy państwowe kształtują swoje stosunki z przedsiębiorcami wykorzystując:
· politykę podatkową i finansowo-kredytową, łącznie z ustalaniem stawek podatków i stóp procentowych na kredyty państwowe;
· ulgi podatkowe; ceny i zasady tworzenia cen; dotacje na określone cele;
· kursy walut; zakres sankcji ekonomicznych;
· majątek państwa i system rezerw, licencje, koncesje, leasing, socjalne, ekologiczne i inne normy i normatywy;
· naukowo-techniczne, ekonomiczne i społeczne programy państwowe; umowy na wykonanie prac i dostaw na potrzeby państwa.
Ingerencja organów państwowych w działalność gospodarczą przedsiębiorców na Ukrainie jest niedopuszczalna, jeżeli nie dotyczy przewidzianych w ustawodawstwie Ukrainy uprawnień organów państwowych w zakresie sprawowania kontroli działalności przedsiębiorców. Ukraińskie organy państwowe i członkowie ich kierownictwa mogą udzielać przedsiębiorcom wskazówek wyłącznie w ramach swoich kompetencji określonych przez ustawodawstwo. W przypadku wydania przez państwowy lub inny organ dokumentu niezgodnego z jego kompetencjami lub wymogami ustawodawstwa, przedsiębiorca ma prawo zwrócić się do sądu powszechnego bądź arbitrażowego z wnioskiem o uznanie takiego dokumentu za nieobowiązujący.
Niedopuszczalne jest przyjmowanie przez organy państwowe dokumentów, które przyznają uprzywilejowany status podmiotom działalności gospodarczej jednej z form własności w stosunku do podmiotów działalności gospodarczej innych form własności.
Straty poniesione przez przedsiębiorcę wskutek wykonania wskazówek państwowych lub innych organów bądź ich kierownictwa, które spowodowały naruszenie praw przedsiębiorcy oraz wskutek nienależytego wykonania przez takie organy albo ich kierownictwo przewidzianych w ustawodawstwie obowiązków wobec przedsiębiorcy, podlegają wyrównaniu przez ten organ. Spory dotyczące wyrównania strat rozstrzyga sąd powszechny lub arbitrażowy.
Normy specjalnego ustawodawstwa ukraińskiego, które regulują prowadzenie na Ukrainie działalności gospodarczej stanowią, że jeżeli umowa międzynarodowa, której stroną jest Ukraina, ustala inne zasady niż przewidziane w ustawodawstwie Ukrainy o przedsiębiorczości, należy stosować zasady umowy międzynarodowej.