Алтыннан және СПС құймалары
Халықаралық стандарт бойынша барлық құймалар:
1. Алтын негізінде бағалы металдар құймасы;
2. құрамында 25-50% алтыны бар,платина немесе басқа бағалы металдар құймалары;
3. Арзан металдар құймалары:
4. Металокерамикалық конструкцияларға арналған құймалар:
а) құрамында алтынның көп дәрежеде(75%)
б) бағалы металдардың көп болатын (алтын, платина немесе алтын-палладий – 75%)
в) палладий негізінде (50%)
г) арзан металдар негізінде:
- кобальт негізінде (+ хром 25%, молибден 2%);
- Никель негізінде (+ хром 11%, молибден 2%);
Бағалы металдар негізінде құймаларды :
- алтынды ;
- алтын-палладий
- Күміс – палладий.
Алтыннан, платинадан және паллдийден құйылған құймалар технологиялық, коррозияға тұрақтылық, берік, токсикалық инерттілік қасиеттерге ие.
Таза алтын – жұмсақ металл. Оның серпімділік және қаттылықты – мыс, күміс, платина қосу арқылы арттырады. Таза алтын метрикалық жүйеде 1000-қө пробамен белгіленеді.
Алтын құймаларының әр түрлі системаларды пробаның белгіленуі.
| Құймадағы алтын үлесі % | Система | ||
| 91.6 90.0 75.0 66.6 58.3 37.5 | метрикалық | караттық | алтындық |
Алтын – сары түсті жылтырлы металл. Тығыздығы 19.3-19.33 г/см, балқу температурасы -1064°С, Бринель бойынша қаттылығы –185 мн/м, салыстырмалы ұзаруы – 40-50%, серпімділік шегі-140 мн/м. Таза алтынды аз қолданфылады, тек қана пломбалық материал негізінде. Тіс техникалық бұйымдарда алтынның күміспен,мыспен, платинамен, палладиймен құймаларда қолданылады. Тіс теъхникалық алтын құймаларын,физикалық қасиеттеріне байланысты 4 типке бөледі:
1. жұмсақ – аз қысымға шалдығатын конструкцияларда қолданылады;
2. орташа – бір шама көбірек қысымға шалдығатын конструкцияларға;
3. Қатты – үлкен қысымға шалдығатын конструкцияларға;
4. Өте қатты – одан да үлкен қысымдарға, жіңішке қималарды жасағанда қолданылады.
900 пробалы құймалар тіс қабықтарын жасауда қолданылад. Диаметрі 18,20,23,25,мм, массасы 5 гр-нан блоктар. Құрамында 90% алтын, 6%мыс, 4% күміс бар. Балқу температурасы 1063-1064°С. 750 пробалы құймалар кламмерлер жасауда қолданылады. Құрамында 75% алтын, 8% күміс, 9% платина бар. Супер Т9 – қаттры алты. Құрамында 75% алтын, сары түсті болып келеді.
Суперпал – алтын - палладийлі құйма, металокерамикалық протездерге қолданылады. 60% -палладий, 10% - алтын.
М – Паладор (“Галеника” фирмасы, Югославия.) – алтын, палладий , күміс құймасы. Алынбайтын сауыттарға арналған. Ауыз қуысында реакцияға түспейді. Балқу температурасы - 1090°С.
Күміс – палладий құймасы (СПС).
Физико-химиялық қасиеттеріне байланысты алтын құймасына ұқсас, бірақ ауыз қуысында коррозияға төзімділігі төмен болып келеді.Одан вкладкалар, сауыттар, көпір тәрізді протез дайындалады.
СПС 000000
ПД-250 – (24.5% палладий, 72.1% күміс) құймасы диаметрі 18,20,23,25 мм, қалыңдығы 0.3 мм дисктер түрінде шығарылады.
СПС күміс пен палладий мен қатар біршама лигиорующий элементтер болады, және де құю арттыру үшін кейде алтын да қосылады.
Тез балқитын металдар.Олар көмекші материалдарға жатады, бірақ стоматологияда маңызы зор. Сауыт және протездер жасау тенологиясында модель мен штамптар материалы болып табылады.
Ерігіштігі – жекеленген модель және штамп құюда жұсыын жеңілдетеді.
Салстырмалы қаттылығы – штамптау процесі кезінде штамптың төзімділігін қамтамасыз етеді. Суыту кезінде минимальды шөгуі, штамптық қуыстарды нақтылығын қамтамасыз етеді. Осы құймалардың түсі – сұр, және блок ретінде шығарылады.
Тез балқитын металдардың құрамы.
| Құйма № | Құйма компоненттері (% массаға ) | Т°балқу, °С | |||
| 2 (Розе) 5 (Меллота) | Висмут | Свинец | Олово | Кадьмий | |
| 55.5 52.5 50.1 55.0 48.0 | - 32.0 24.9 27.0 24.0 | 33.38 15.50 14.20 13.00 28.00 | 11.12 - 10.80 10.00 - |
Гильзаларды дайындау үшін екі конструкциялы аппарат –“Шарп”, “Самсон” қолданылады.
Бұл аппараттар қол прессі типінде жасалған, қалың штампталған тақтайдан, және оған бекітілген цилиндрлі пуансон - стерженьдер.
Шарп аппараты тіс техникалық пресс негізінде жасалған, құртты винттің көмегімен қозғалатын плитасы бар құрылғы. Ал “Самсон” аппараты пуансондары рычаг тәрізді қтұтқаның көмегімен қозғалысқа келеді.Сонымен қатар оның екі матрицасы болады.
Қазіргі кезде пуансоны пневматикалық құрылғымен әсер ету арқылы жүзеге асатын аппараттар бар.
Қажетті диаметрлі глиьзаны алу үшін, оны алдымен күйдіреді, одан матрицаның сәйкес келетін тесігіне салып, пунсонды қозғалысқа келтіреміз. Ол осы тесік арқылы өткізіп оның диаметрін кішірейтеді.