Тігін машинасының негізгі бөлшектері, механизмдері және жұмыс құралдары
Барлық тігін машиналары келесі элементтерден тұрады: бөлшектер, буындар және механизмдер.
Бөлшек – құрастырушы операциясыз жасалатын элемент, мысалы: винт, гайка, білік, болт, шпонка.
Буын дегеніміз – бөлшектер тобы. Буындар қозғалмалы және қозғалмайтын болып келеді. Қозғалмайтын бөлшектер бір қатты қозғалмайтын денені құрайды(мысалы, машинаның корпусы). Әрбір қозғалмайтын бөлшек, топ бөлшектері бір қатал жүйені құрайды, оны қозғағыш буын дейді (иін, бұлғақ, жетектеме, т.б.). Екі қосылған буын бір-біріне қарағанда қозғалатын кинематикалық жұпты құрайды. Кинематикалық жұптардан құралған буын (звено) кинематикалық тізбекті құрайды. Қол тігістеріне (стойка) орналасқан барлық механизмдер кинематикалық тізбектен тұрады.
Машина – бұл механизм немесе механизмдер үйлесімі, белгілі бір жұмыс жасау үшін қозғалыстың қайта өзгеруі немесе жұмыстың аяқталған түрі. Әрбір механизм немесе бөлек түйіндердің өзара қарым-қатынасын анық түсіну үшін арнайы шартты белгілермен белгіленген сызбамен сызып көрсетеді (1-кесте). Тігін машинасының негізін орындаушы механизмдер құрайды, яғни тасымалдаушы механизмдер арқылы электр жетегінен қозғалыс алады және технологиялық жүйенің жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.
Негізгі жетек (привод) – білік тасымалдаушы механизм болып табылады, машинаның айналмалы қозғалысын әр түрлі элементтердің көмегімен жүзеге асырады. Тігін машинасының жұмыс мүшелері жұмыс істеуші бөлшектер және орындаушы бөлшектер деп бөлінеді.
Тігіске қатысты бөлшектер: ине, қайық (челнок), жіптартқыш, тісті рейка, табан, ілмек және т.б.
Машинаның жұмыс мүшесіне қозғалыс беруші және жіпті дұрыс реттеуші бөлшектер: білік (вал), бұлғақ, иін, бұлғақты иін, жұдырықша, саусақ, тісті дөңгелек, эксцентрик, т.б.
Буындардың жинау және бекіту механизмін қамтамасыз етуші бөлшектер: гайкалар, болттар, бүркеншіксіз шеге (штифты), финттар.
Қозғалмайтын бөлшектер: машинаның корпусы, қоршаулы механизмдері және т.б.
Тігін машинасының кинематикалық элементтері және буын мен бөлшектердің негізгі шартты белгілері
| Кинематикалық элемент, бөлшек, буын | Жазықтық | Кеңістік |
| Топсалы, ұсталған жері қозғалмайтын бір жазықтықтағы тірек |  |  |
| Үш жазықтықтағы қозғалыс |  |  |
| Иінді бұлғақ |  |  |
| Жазық жұдырықша бойлай ауысушылығы |  |  |
| Дискілік |  |  |
| Эксцентрикалық |  |  |
| Қозғалмайтын, жылжымалы бағыттағыш жетектеме |  |  |
| Цилиндірлі барабан |  |  |
| Жалпақ таспалы беріліс |  |  |
| Тісті беріліс |  |  |
| Шынжырлы беріліс |  |  |
| Конус тәрізді |  |  |
| Рейкалы |  |  |
| Цилиндірлі |  |  |
| Маховик дөңгелегі |  |  |
Ось дегеніміз – әр түрлі өзіне қатысты және қатысты емес бөлшектерді ұстап тұратын машина бөлшегі.
Білік – оське қарағанда айналмалы қозғалысқа арналған машина бөлшегі. Ось тік стерженьді болып келеді, ал білік тік және иінді болып келеді.