Сызбалар, есептер, ситуациялар. 1.Девиант ұғымының мазмұнын анықтаңыз.
1.Девиант ұғымының мазмұнын анықтаңыз.
2.Делинквентті мінез-құлық дегенді қалай түсінесіз?
3.Аномия және девиацияның қоғамда туындау себептерін талдаңыз.
4.Аномияның жеке адамға тигізер әсерін дәлелді түрде тұжырымдаңыз.
5.Мемлекеттің басты капиталы адам деген тұжырымның мазмұнын ашып көрсетіңіз.
6.Қазіргі адамның ашуланшақ болуының әлеуметтік себептерін түсіндіре аласыз ба?
7. Фортуна өте мейірбан адамдардан гөрі, не болса сол болсын деп батыл кірісетін адамдарды сүйеді. (Э. Роттердамский).
8. Адам – көп түрлі өзгеретін табиғаты бар жануар. (Пико делла Мирандолла)
9.Қандай қиындық болса да өмірден бас тартпа. (М. Монтень)
10.Тұлғаның қоғамдағы бейімделу үлгілерінің мағыналарын анықтаңыз:
бейімделу үлгілері | Қоғам мақсатына деген көзқарасы | Жетістік нормаларына жетуі |
Конформизм | ||
Инновация | ||
Ритуализм | ||
Эскейпизм | ||
Бүлік |
Глоссарий
п\п | Әлеуметтанулық ұғымдар | Анықтамасы |
Делинквентті мінез- құлық | қоғамдық заңдарды бұзушылық. | |
Деградация | адамгершілік қасиеттердің әлсіреуі немесе жоғалуы. | |
Делинквентті | әлеуметтану ғылымында салдары қылмыстық жазалауды туындататын іс – әрекетті сипаттайтын ұғым. | |
Деиндивидуалдылық | индивидтің азаматтық мәнін жоғалту процесі. | |
Депривация | индивидтердің қалыпты өмір сүруіне қажеті жағдайдың болмауы. | |
Девиант | қоғамда қабылданған нормадан ауытқыған кез – келген индивид. | |
Ретритизм | қоғамдағы мәдени нормалар мен құндылықтардан, шынайы өмірден бас тартып,ішкі өзіндік әлемінде индивидтің өмір сүруі. | |
Ритуализм | өзіндік мақсатына жетуге жағдай жасайтын кез-келген ортаға бейімделу түрі. | |
Инновация | Р.Мертонның теориясы бойынша, қоғамның мақсатымен келісіп, оған жетудің жолдарын қолдамайтын ауытқушылық әсері. | |
Конформизм | билеуші пікірді, дәстүрді, принциптерді пассивті түрде қабылдау. |
8) Мәнжазбалар тақырыптары
1. Р. Мертонның қоғамдағы ауытқушылықтар туралы көзқарастары.
2. Девиантты қазіргі қоғамдағы жиі кездесетін ауытқушылық түрлері.
3. Дюркгеймнің девиация туралы түсіндірмелері.
4. Девиантты іс – әрекет.
5. Девиантты іс – әрекетті зерттеген ғылыми бағыттар.
6. Әлеуметтік нормалардың қызметтері.
7. Деликвентті индивидтің іс-әрекеті.
8. Қазіргі қоғамдағы маскүнемдіктің адамға тигізер зияны.
9. Өз-өзіне қол жұмсау мен нашақорлықтың қоғам үшін қауіптілігі.
Дебиеттер
Негізгі:
1. Әлеуметтану. 2 – кітап/ Жалпы ред. М.М. Тажин. – Алматы, 2005. – 268 б.
2. Биекенов К.У., Биекенова С.К., Кенжакимова Г.А. Социология: учебник для студентов гуманитарных вузов. – Алматы: Lem, 2010. – 380 с.
3. Болатова А. Н., Исмагамбетова З. Н., Мырзабекова А.Ш. Социология - Караганда, 2011.
4. Giddens A. Sociology.6 edition.- Cambridge Polity Press, 2009.-1183р.
5. Қарабаев Ш.Қ. Әлеуметтану негіздері: Оқу құралы. - Алматы: Экономика, 2004. – 640 б.
6. Прикладная социология: методология и методы: интерактивное учебное пособие – М.: Институт социологии РАН. 2011.
7. пузиков М.Ф. Социология как учебная дисциплина. Учебно – методический комплекс для студентов вузов. – Алматы, 2008. 632с.
8. Садырова М.С. Әлеуметтану: өзекті мәселелер – Алматы: «Эверо», 2011. 284 бет.
9. Ядов В.А. Стратегия социологического исследования. Описание, обьеснение, понимание социальной реальности - 3 –е изд., испр. – Москва: Омега – Л, 2007.- 567 с.
Қосымша:
1.Абдикерова Г.О. Әлеуметтану. – Алматы, Қазақ университеті, 2011. – 192 б.
2. Абдирайымова Г.С. Жастар социологиясы. 2 – басылым. – Алматы: Қазақ университеті, 2012. – 224 б.
3. Биекенов К.У., Садырова М.С.Әлеуметтану. Ұғымдар мен балалар. – Алматы, 2011. – 400 бет.
4. Әженов М.С., Садырова М.С., Омарова А.Т. Білім социологиясы. Оқулық. Алматы: «Эверо», 2011.-400 бет.
5. Долгоруков А.М. практикум по общей социологии: Учебное пособие для вузов. – М.: Высшая школа, 2006. – 296 с.
6. Жаназарова З.Ж. Отбасы социологиясы: оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2010. – 240 б.
7. Казымбетова Д.К. Введение в социологию: Учебное пособие. – Алматы, 2008. -121 с.
8.Кравченко А.И., Анурин В.Ф. Социология: Учебник для вузов. – СПб.: Питер, 2005.- 432 с.
9.Нартов Н.А., Бельский В.Ю. Социология: Учебник для студентов вузов. – М.: ЮНИТИ –ДАНА, 2005. – 511 с.
10.Общая социология: Учебное пособие/ Под общ. Ред. А.Г.Эфендиева. – М.: ИНФРА – М, 2007. – 654 с.
1) №14 Сабақ
Тақырып Еңбек, жұмыс және экономикалық өмір
2) Сабақ мақсаты Экономикалық әлеуметтанудың ұғымы мен категорияларын игеру, оның өзекті проблемаларына талдау жасау. Қазіргі заманның экономикалық проблемаларын анықтау және экономикалық процестерге әлеуметтанулық тұрғыдан түсінудің түрлі аспектілерін қарастыру. "Өндіріс тәсілі", "қоғамдық – экономикалық формация" ұғымдарына қазіргі заманның өзекті мәселелері тұрғысынан талдау жасау.
3) Семинар жоспары: 1. Еңбек және жұмыс әлеуметтануы.
2.Экономикалық өмір әлеуметтануы;
3.Экономикалық өмір әлеуметтануының зерттеу салалары;
4.Экономикалық әлеуметтанудың негiзгi түсiнiктерi;
5.Экономикалық әлеуметтанудың даму мен қалыптасу кезеңдерi.
Блиц-тест
1.Жеке қатынастар, басшысы әке ретінде – қандай басқарудын түріне сәйкес?
А)патернализмге
В)фратернализмге
С)бюрократизмге
D) Корпорацияға
Е)партнерлық
2.Қандай басқаруда бастық – координатор ретінде?
А)Партнерлықта
В)Бюрократизмде
С)Сектада
D)Патернализмде
Е)Фратернализмде
3.Басшының абыройы жоғары және шешім ортақ келісім арқылы қабылданады:
А)фратернализм
В)Партнерлық
С)Бюрократизм
D)Корпорация
Е)патернализм
4.Бизнес-элита, ірі корпорацияның басшылары – қандай таптын өкілдері ?
А)Жоғары
В) ортаншы
С)төменгі
D)көп
Е) Сыртқы
5.Капиталистық қоғамға қай жүйе тән?
А)Таптық
В) Жабық
С)Сословиялық
D) Этакратиялық
Е)Касталық
6.Әлеуметтік мүмкіншілігіне қарай бөлінетін топ, ол ?
А)тап
В)Ұйым
С)Шағын топ
D)Қауым
Е)Страта
7.Кіріс, білім, билік, престиж – қандай жүйенің компоненттері:
А)Таптық
В)Сословиялық
С)физико-генетикалық
D)Құлдық
Е)Касталық
8.Еңбек нарығының екінші сегменттінде қандай жұмысшылар еңбектенеді?
А)Уақытша алынатын
В)білім сапасы жоғары деңгейде
С)кәсіби дәрежесі жоғары
D)Дипломы бар
Е) еңбек мерзімі көп
9.Экономикалық социологияның пәні?
А)экономикалық әрекет
В) экономика өндіріс
D)экономика дамуы
Е)Нарық
10.Ірі әлеуметтік процестерді зерттейтін әлеуметтану:
А) макроәлеуметтану
В) қолданбалы
С) эмпирикалық
D) микроәлеуметтану
Е) салалық
5) Бақылау сұрақтары
1. Экономикалық әлеуметтанудың пайда болуы мен оның әлемдік ғылымдағы қалыптасу процесіне талдау жасаңыз.
2. Экономикалық әлеуметтанудың қызметтері мен міндеттерін анықтаңыз.
3.Экономикалық-әлеуметтанулық білімнің құрылымын талдаңыз .
4.Экономикалық әлеуметтану нені зерттейді?
5. Экономикалық әлеуметтанудың негізгі қызметтері мен міндеттерін анықтаңыз.
6. Қазіргі экономиканың қоғамның әлеуметтік құрылымына ықпалы қандай?