Сана түнеруінің критерилериі

· Уақытты, мекен-жайды,ситуацияны ажырата алмау.

· Қоршаған заттарды қабылдаудың анықсыздығы;

· Ойлау байланыссыздығының әр түрлі деңгейлері;

· Болған оқиғалар мен субьективтіауру құбылыстарын еске түсірудегі қиналыстар.

Түнерген сана жағдайын аныұтау үшін осы сипаттардың жиынтығын орнату қажет.Бір немесе бірнеше сипаттың болуы сана түнеруі бар екендігін дәлелдей алмайды.

Ойлаудың динамикалық бұзылуы

Ойлау әрекетінің динамикасының бұзылуы келесі тәсілдер арқылы да анықталуы мүмкін:

Ø Ойлаудың ретсіздігі-

Ø Ойлаудың лабильділігі- ойлау динамикасы бұзылуы. Адекватты не адекватты емес тапсырмаларды орындауда кездесетін қателік ойлаудың толық бұзылғанын дәлелдемейді. Бұл дегеніміз тек бір уақытта ғана жоғалып кететін бұзылу б.т.

Ø Маниакальды қалып немесе кейіп-маниакальды қалып науқастардың көңіл-күйі және өзін – өзі сезінуі, психомоторлы қозулары деп сипатталады.науқастар қатты айқайлап сөйлейді,күледі, қалжындайды, өздерінің сөздерін шындық деп қабылдайды, олар жест пен мимика арқылы сөйлейді.

Ø Алаңдаушылық немесе аутқушылық- мұндай науқастарда әртүрлі формалар кездесуі мүмкін: олар тапсырманы орындауда қалыпты жағдайда емес, және де олар әртүрлі реакцияға қобалжу білдіреді, әрдайым алаңдап тұрады.

Ø Ойлаудың инерттілігі-мұндай жағдайда науқас өз жұмысының тәсілдерін түсінбейді. Өз реттіліктерін өзгерте алмайды, бір әрекет түрінен екінші әрекет түріне тез ауысып отырады.

3. Қабылдау – сыртқы дүниедегі заттар мен құбылыстардың қасиеттерін тұтастай миымызда бейнелеу. Психопатия(грек. psyhe- жан, patos- зардап тарту, дерт) – «мінез кемістігі», барлық тұлғалық тұрпаттың дисүйлесімділігімен бірге аномалиясы. п. тұрақтылықпен, стабильділікпен (ғұмыр бойына байқалады), тотальдықпен (тұлғаның тек жеке белгілері емес, мінездің барлық тұрпаты дисүйлесімді), социалдық дезбейімделу- дезадаптациямен (стеротиптік жиі кикілжіңдер, тұлға қоғамдағы өз орнын кейде қиындықпен табады) сипатталды. П. қалыптасуында тектік бейімділік те, тәрбиелену жағдайлары да маңызды мән иеленеді.Клиникалық психология – түрлi аурулардан зардап шегетiн адамдардың психологиялық ерекшелiктерiн, психикалық ауытқулардың диагностикасын жасау әдiстерi мен методтарын, психологиялық феномендер мен психопатологиялық симтомдар және синдромдарды дифференциялауды, пациентке көмектесудiң психокоррекциялық және психотерапевтiк әдiстерiн, сонымен қатар психосоматикалық және соматопсихикалық өзара ықпалдың теориялық аспектiлерiн зерттейтiн ғылым.

Билет №9

1. Псевдодеменция адам психикасынын ауыткуы акыл ойдын кемдигимен ерекшеленеди(деменция) бирак шизофрения,депрессия немесе истерия сиякты психикалык потологияларымен косарлана журеди Кобнесе ауру адам озинин арекетке кабилетсиз екенин корсеткиси келеди Бул синдром кобнесе травматикалык жагдайлардан кейн билине бастайды. Псевдодеменциялардан кейбир турлери одан ари дамымайды бираз уакыттан кейн адамнын акыл ойы оз калпына кайта оралуы мумкин Мысалгы истерикалык псевдодеменция, травмалык деменция..

Сананың қараңғылық жағдайының бір түрі псевдодеменция болып табылады. Бұл ОЖЖ ауыр деструктивті өзгерісінен тууы мүмкін.Науқас заттың атын ұмытады, бейімсіз болады, сыртқы қоздырғыштарды зорға қабылдайды. Жаңа байланыс құру қиын,қозғалыстағытұрақсыз галлюцинация, иллюзиялық жалған көрулерді айтуға болады. Науқас өте көңілшек, ақкөңіл болады. көбінесе кішкентайларды еске түсіреді. Ақылды науқас, аяғында қанша саусағын бар десе, нәскиін шеіп санайды. Біз сананың бұзылуындағ кейбір формаларына тоқталдық. Шын мәнінде бұл көрініс клиникада әртүрлі, бірақ біздің мақсатымыз клиникада жазылатын сана бұзылуымен оқырмандарды таныстыру еді.

2. Ойлаудын мотивациялык компонентинин бузылуы- осындай бұзылуы бар науқастарды олардың қабілеттілігі, әрекеттері арқылы байқаймыз. Олардың бұзылуларын анықтауға байланысты заттарды классификациялауға арналған бірқатар тапсырма беріледі. М: шкаф пен кастрөлді біріктіреді- екеуінің ұстайтын құлақшалары бар. Науқастар заттарды: түстері, қаттылығы, суретте салынулары жағынан топтастырады. Ю.П. Поляков пен Т.К. Мелешко мынандай мысал келтірді: бір науқас карандаш пен бәтеңкені байланыстырып, ұқсастығын – екеуінен де із қалып отырады деп жауап берген. А.Н.Леонтьев белгілі құбылыс жан – жақты ісер еткенде ғана өзгереді дейді. Ойлаудың мотивациялық компонентінің бұзылуы эмоцияның өзгеруіне, аффекттердің болуына әсер етеді. Жалпы ойлаудың мотвациясының түрлері негізінен үшке бөлінеді:

1. Ойлаудың әртүрлі жоспарлануы – ойлаудың бұзылуы бізге әртүрлі жоспарланып кетуі болып табылады, яғна науқастардың әртүрлі жолдарға түсуімен сипатталады.