Параграф. Қуықасты безінің обырына скрининг жүргізу алгоритмі
81. Қуықасты безінің обырына байланысты диспансерлік есепте тұрмайтын 50, 54, 58, 62 және 66 жастағы ерлер нысаналы топ болып табылады.
82. Қуықасты безі обырының скринингі скрининг жүргізу, қорытынды кезеңдерден тұрады және ол мыналарды қамтиды:
жалпы простат-ерекше антигенін (бұдан әрі - ПЕА) иммундық химиялық талдау тәсілімен анықтау;
простата денсаулығы индексін анықтау, оған ИХТ тәсілімен анықталатын жалпы, еркін ПЕА және ПЕА-нің проферменттік формасы (бұдан әрі – [-2] проПЕА) көрсеткіші кіреді. Көрсетілген зерттеулер жалпы ПЕА 3,1 –ден 7,8 нг/мл -ге дейін болғанда жүргізіледі (осында және бұдан әрі – ДДҰ-ның 96/670 стандартының калибровкасына сәйкес);
тереңдетілген диагностика: адамдардың арасында көрсетілімдер бойынша жүргізілетін урологтың тексеріп-қарауы, саусақпен ректалды зерттеу (бұдан әрі – СРЗ), трансректалды УДЗ (бұдан әрі – ТРУДЗ), 8-10 нүктеден көпнүктелі пунциялық биопсия, гистологиялық зерттеу:
ПЕА жалпы деңгейі 7,8 нг/мл және одан жоғары;
ПЕА жалпы деңгейі 3,1-ден 7,8 нг/мл-ге дейін және простата денсаулығының индексі 25 және одан жоғары;
83. Дайындық кезеңі:
онда қан алу – МСАК ұйымдары;
қан үлгілерін ИХТ – КДО, ОД ИХТ зертханалары;
тереңдетілген диагностика (урологтың/онкоурологтың тексеріп-қарауы, СРЗ, ТРУДЗ, простатаның көпнүктелі биопсиясы) – КДБ/КДО, ОД;
қуықасты безінің пункциялық биоптаты гистологиялық зерттеулері жүргізілетін–ОД патоморфологиялық зертханасы, өңірдің орталықтандырылған патоморфологиялық зертханасы;
Басқарманың қан алудың және ИХТ зертханасына қалалық, аудандық, ауылдық емханалардан биоматериалдарды жеткізу кестесін бекітуді;
әрбір ауылдық, аудандық, қалалық емханаларға сәйкестендіру нөмірін (кейін ол биоматериалдарды алуға арналған пробиркаларды нөмірлеген кезде көрсетіледі, мысалы: 3-20, мұндағы 3 – МСАК ұйымының сәйкестендіру нөмірі, 20 – пациенттің реттік нөмірі) беруді;
ақпараттық сүйемелдеу, соның ішінде атаулы шақырулар, электрондық және баспа бұқаралық ақпараттық құралдарын пайдалана отырып скринингке шақыруды қамтиды. Бұл ретте МСАК ұйымдарының профилактика және әлеуметтік-психологиялық көмекті ұйымдастыру бөлімшелерінің/дәрігерге дейінгі кабинеттің орта медицина қызметкері:
халықтың нысаналы ерлер тобының тізімін қалыптастырады және талдау алу күніне ауылдық, аудандық, қалалық емханаларға пациенттердің келуін қамтамасыз етеді;
зерттеу жүргізудің қажеттілігін түсіндіреді;
МСАК ұйымдарының дәрігерлік амбулатория, ауылдық, аудандық, қалалық емханалардың профилактика және әлеуметтік-психологиялық көмекті ұйымдастыру бөлімшелерінің дәрігерімен Басқарма бекіткен жоспарға сәйкес талдауды алу кестесін қалыптастырады және келіседі;
84. Скрининг жүргізу кезеңі:
ПЕА-ге вендан екі пробирка-вакутейнерге 5,0 мл көлемінде ұйыту активаторымен, сарысуды бөлуге арналған гельмен, антикоагулянтсыз қан алу. Қан алу Басқарма бекіткен ПЕА-ге қан алу кестесіне сәйкес жүзеге асырылады.
85. ПЕА-ге қан алуды ұйымдастыру кезінде пробирка-вакутейнерді қан алынғаннан кейін 40-60 минут ішінде центрифугалау қажеттілігіне байланысты, қан алу пунктінің клиникалық зертханаға жақын жерде орналасуын алдын ала қарастыру қажет.
86. Қан алуды жүзеге асыратын медицина қызметкері, ПЕА-ге қан алуды тіркеу журналына қан үлгілерін алу күні, айы, жылын, пациенттің тегі, аты, әкесінің атын, жасын, тұрғылықты мекенжайын, үздіксіз нөмірлеуге сәйкес пациенттің реттік нөмірін тіркейді;
зерттеу үшін қан сарысуын алуды клиникалық зертхана жағдайында зертханашы жүргізеді, зертханашы:
пробирка-вакутейнерді қан алынғаннан кейін 30 минут (кемінде 40-60 минут) ішінде минутына 3000 айналым жылдамдықпен 15 минут бойына центрифугалайды. Центрифугаланған соң гель пробирка ішіндегіні формалық элементтер мен сарысуға бөлу керек;
сарысуды бір реттік ұштықты тамшуыр-мөлшерлегішпен алып көлемі 1,5-2,0 мл болатын ілгешек қақпақты Эппендорф типті түтікке құяды;
пробирканы МСАК ұйымдарының сәйкестендіру нөміріне және пробирка ПЕА-ге қан үлгілерін алуды тіркеу журналындағы реттік нөміріне сәйкес таңбалайды;
Басқарма бекіткен кестеге сәйкес КДО, ОД-дің ИХТ зертханаларына қан үлгілерін жеткізеді. Бұл ретте, МСАК ұйымдары материалдарды жеткізуге санитарлық автокөлік бөлуді қарастырады.
87. Бір пациенттің Эппендорф типті пробиркасын тасымалдау үшін «ИХТ зертханасына жіберу» толтырылған нысанымен полиэтилен пакетке салынады. Үлгілер ИХТ зертханасына сарысу алынғаннан кейін 24 сағат ішінде термоконтейнерде +20…+40 С температурада жеткізілуі тиіс. Сарысуды алынған күні биоматериалды зертханаға жеткізу мүмкін болмаған жағдайда ол мұздатқыш камерада -200 С температурада мұздатылады. Осы температурада биоматериалды 5 ай бойы сақтауға болады. Материалды ИХТ жүргізу алдында бір рет ерітуге болады;
ПЕА-ге ИХТ КДБ,ОД-дің ИХТ зертханаларында .
88. Бұл ретте, ИХТ зертханасының зертханашысы:
ПЕА-ге қан алуды тіркеу журналына қан үлгілерін алу күнін, айын, жылын, пациенттің атын, тегін, әкесінің атын, жасын, тұрғылықты мекенжайын, МСАК ұймының сәйкестендіру нөмірін және үздіксіз нөмірлеуге сәйкес пациенттің реттік нөмірін тіркейді;
алынған нәтижелерді ПЕА-ге қан үлгісін алуды тіркеу журналына тіркеумен ИХТ жүргізеді;
жалпы ПЕА 3,1-ден 7,8 нг/мл-ге дейін болатын простата денсаулығының индексін анықтай отырып, биоматериалды жалпы, еркін ПЕА және ПЕА [-2] проПЕА-ге қосымша зерттеу жүргізеді;
ПЕА-ге скринингтің зерттеу нәтижелері МСАК ұйымдарына жіберіледі.
89. Биоматериалдарды зертханаға жеткізген күні зерттеу мүмкін болмаған жағдайда ол мұздатқыш камерада -200 С температурада мұздатылады. Осы температурада биоматериалды 5 ай бойы сақтауға болады. Материалды бір рет ерітуге болады. Егер материал бір рет мұздатылған болса қайта мұздатуға болмайды; Материалды еріту комната температурасында 30 минут бойы үнемі араластырып тұру арқылы жүргізіледі;
90. Қорытынды кезең өзіне тереңдетілген диагностикадан, патология анықталған адамдарды диспансерлік есепке алу, есепке алу-есептілік статистикалық құжаттамаларын ресімдеуді аяқтаудан қамтиды. Бұл ретте:
МСАК ұйымдарының профилактика және әлеуметтік-психологиялық көмек бөлімшелерінің дәрігері ПЕА-ге срининг нәтижесін алған кезде:
жалпы ПЕА деңгейі 3,1 нг/мл кем болған жағдайда пациентке 4 жылдан кейін ПЕА-ге қанына зерттеу жасатуды ұсынады;
жалпы ПЕА деңгейі 3,1 нг/мл-ден 7,8 нг/мл-ге дейін және простата денсаулығы индексі 25-тен кем болған жағдайда пациентке 6-12 айдан кейін (қауіп тобы) жалпы ПЕА бақылап анықтау үшін урологтың динамикалық бақылауында болу ұсынылады; Жалпы ПЕА көтерілген немесе жоғары мөлшерде сақталған жағдайда простатаға биопсия жасау үшін урологқа қайта диагностикалау тексерілу ұсынылады;
жалпы ПЕА деңгейі 3,1 -ден 7,8 нг/мл-ге дейін және простата денсаулығының индексі 25 және одан жоғары болған жағдайда КДБ/КДО, ОД-дің уролог/онкоурологына тереңдетілген диагностикалау ұсынылады;
жалпы ПЕА деңгейі 7,8 нг/мл және одан жоғары болған кезде КДБ/КДО, ОД-дің уролог/онкоурологына тереңдетілген диагностикалау ұсынылады.
91. Урологқа/онкоурологқа жіберілген кезде скрининг аяқталмаған болып табылады. Скрининг КДБ/КДО, ОД-дан (ҚБЗ, ТРУЗИ, пункциялық биопсия) қуықасты безі обырына нақтылаған диагностика нәтижелері алынған кезде аяқталған болып табылады;
зерттеп-қарау нәтижелері мен пациентті одан әрі бақылау бойынша ұсынымдар учаскелік дәрігерге/жалпы практика дәрігеріне жіберіледі;
КДБ/КДО, ОД урологы/онкоурологы:
тексеріп-қарау, ҚБЗ, ТРУЗИ, ҚБЗ нәтижелеріне қарамастан ТРУЗИбақылауында простата биопсиясын көп нүктелі (8-10 нүкте), жалпы ПЕА деңгейінің 7,8 нг/мл простата денсаулығының индексі 20 және одан жоғары биопсиға көрсетілімдермен қуықасты безі обырының пальпациялық ошақтарының болмауы кезінде тексеріп-қарау жүргізу.
ҚР ДСМ № 907 бұйрығына сәйкес қуықасты безінің саусақтың ректалдық және ультрадыбыстық зерттеу бланкі, скрининг кезінде ҚБЗ,ТРУЗИжәне пункциялық биопсия жүргізу журналын толтырады;
биоптаттың морфологиялық интерпретациясы Глисон бойынша балдардың сомасын көрсете отырып жалпыға ортақ халықаралық стандарттармен жіктеуішке сәйкес жүзеге асырылады.
92. Биопсия нәтижесін алғаннан кейін КДБ/КДО, ОД уролог/онкоуролог:
қуықасты безі тіндерінің 8-10 пункциялық бағандарының гистологиялық зерттеулерінің алынған нәтижесін түсіндіру жүргізеді. Әртүрлі морфологиялық процестер анықталған жағдайда, негізгі нәтиже ретінде келесі реттілігінің ең маңыздысы алынады: патология табылмады – қабыну – қуықасты безінің қатерсіз гиперплазиясы – простаталық интраэпителиалды неоплазия – атиптік ұсақ ацинарлы пролиферация – обыр;
СРЗ, ТРУДЗ нәтижелерін МСАК ұйымдарының профилактика және әлеуметтік-психологиялық көмек бөлімшесінің (кабинетінің) дәрігеріне жолдайды;
Обыр диагнозы анықталған пациенттерді ОД-ге жолдайды, олар кейіннен тұрғылықты мекенжайы бойынша аудандық онкологтың динамикалық бақылауында болады;
қуықасты безінің анықталған қатерсіз гиперплазиясы және қуықасты безінің басқа да аурулары бар пациенттерге толық тексеруден өту және диагностикалау мен емдеудің хаттамасына сәйкес емделу, оған қоса КДБ/КДО-да динамикалық бақылауда болу ұсынылады;
пациенттердіңжоғары қуықасты безінің патологиясы анықталмаған жалпы ПЕА деңгейі 3,1 нг/мл –ден жоғары болған жағдайда, КДБ/КДО урологтарының динамикалық бақылауында болу ұсынылады;
93. Ерлер халқының қуықасты безінің обырына скринингтеуге жататын ерлердің нысаналы тобының скрининг нәтижелері пациенттерді есепке алу журналына, Ұлттық скринингтік бағдарламаға қатысушылардың паспортына, 025-08/е нысанына енгізіледі, есепті кезеңнен кейінгі айдың 1-күніне ай сайын өңірлік ақпараттық-талдау орталығына жіберіледі;
94. қуықасты безінің обырына тереңдетілген диагностикалау тағайындалған жағдайда, 025-08/е нысаны толтырылған деп есептеледі тағайындалған барлық зерттеулер нәтижелерін КДБ/КДО мен ОД-дан алғаннан кейін ғана статистикалық өңдеу үшін жіберілуі керек.
Зерттеп-қарау нәтижелері мен пациентті одан әрі бақылау бойынша ұсыныстар учаскелік дәрігерге/ жалпы практика дәрігеріне жіберіледі.