Лекция. Елестердің индивидуалды ерекшеліктері

және естің бірінші бейнелері. 15-апта (2- сағат )

Елестердің түрлері. Түйсіну мен қабылдау негізінде туындайтын елестер. Эйдетизм. Теориялық ойлау және елестер. Қимыл елестері. Қиял және елестер. Эйдетикалық бейнелер. Бейнеден кейінгі елестер. Галлюцинация және иллюзиялар.

Семинар сабақтары

1-модуль. 1-7 апталар (9-сағат)

Модуль. Таным субъектісі: түйсіну және қабылдау психологиясы.

1- семинар. Сезімдік таным психологиясы. 1-2 апталар (2-сағат)

1. Түйсіну - бейнелеудің алғашқы процесі және қоршаған болмысты тану ретінде.

2. Түйсіну - психикалық дамудың көзі ретінде. Түйсінулердің қасиеттері

3. Түйсінулердің түрлері – статикалық-динамикалы, есту, көру, тактилді, кинестетикалық-динамикалы, температуралы, дәмдік, иіс, вибрациялы, ауырсыну, интероцептивті түйсінулер. Химиялық, физикалық, механикалық түйсінулер (В. Вундт).

4.Стимул мәселесі. Стимулдың физикалық параметрлері, олардың анализатордағы бейнелері

5.Протопатикалық сезгіштік. Адамның сенсорлық ұйымдасуы (Б.Г. Ананьев).

6.Түйсіну табалдырықтары.

2-семинар. Көру және есту үйсінулері. 3-4 апталар (2 сағат)

1.Көру салмақ иллюзиясы.

2.Түстерді қабылдау. Түстерді түйсінудің векторлық кеңістігі.

3. Түстерді көру теориясы. Жарық және қараңғы адаптациясы.

4.Көру иллюзиялары.

5.Пуркинье эффектісі.

6.Ньютонның түстер дөңгелегі

7.Көру қабылдауындағы Фурье анализ.

3-семинар. Қабылдау және үйрену. 5-6 апталар (2-сағат)

1.Қабылдаудағы үйрену проблемасын тарихи талдау.

2.Оптикалық бұрмалану.

3.Инвентирлі көру.

4.Дж. Стрэттонның эксперименттері.

5.Тері жарық сезгіштігі түйсінуі (А.Н. Леонтьев эксперименттері).

Семинар. Перцептивті іс-әрекет және перцептивті феномендер.

Апталар (2 сағат).

1.Формаларды қабылдау.

2.Перцептивті ұйымдасу және дәрежелері.

3.Формалардың коснтанттылығы.

4.Перцептивті ішкі дайындық.

5.Объектілерді қабылдаудағы мотивацияның рөлі.

6.Жануарларда ұзақтықты қабылдау

5-семинар. Қабылдау теориялары. 9-апта (1 сағат)

1.Кеңістікті қабылдаудың психофизикалық теориясы (Дж. Гибсон).

2.Қабылдаудың функционалды теориясы (Дж. Брунер).

3. Сигналдарды табу теориясы (Дж. Кимбл).

4.Қабылдауды зерттеудегі гештальттеориялар.

5.Қабылдаудың санасыз ой қорытындысы теориясы (Г. Гельмгольц).

6.Бұлшық ет сезімдері (И.М. Сеченов)

7.Кеңес психологиясындағы қабылдау теориялары.

2-модуль. 4- сағат (10-14 апталар)

6-семинар. Зейін және сана. 10-11 апталар (2 сағат)

1.Зейіннің психологиялық статусы.

2.Зейін және сана. Зейін механизмдері.

3. Зейін және қабылдау.

4.Зейін және ес.

5.Зейін сана процестерінің сиппатамасы ретінде.

6.Зейін әрі күй, әрі сана процесі ретінде

Семинар. Зейіннің негізгі қасиеттері.

Зейінді когнитивті психологияда зерттеу. 12-13 -апталар (2-сағат

1.Зейін көлемі. Зейін көлемін эксперименттік зерттеулер

2.Зейіннің ауысуы мен бөлінуі.

3.Зейіннің кедергіге орнықтылығын бағалау.

4.Зейіннің информацияларды қайта өңдеудегі функциялары.

5.Бродбент моделі.

6.Фокалды зейін және зейін алдындағы процестер (Найссер)

7.Кеңес психологиясындағы зейін теориялары.

8.Зейіннің моторлық теориясы (Джемс, Ланге).

9.Рефлексивті, инстинкті, алғашқы ырықсыз зейін түрлері

Модуль

Елестердің психологиялық сипаттамасы

Апталар (2- сағат

8-семинар. Елестердің ассоциациялары. 14-15 апталар (2 сағат)

1.Психологиядағы елестер мәселесі

2.Елестер екінші бейнелер ретінде.

3.Елестерді қасиеттері және түрлері.

4.Елестер және танымдық процестер.

5.Елестер ассоцациялары.

6.Елестер және бейнелі елестер

Лекция мен семинар сабақтарына арналған әдебиететр:

1. Ананьев Б.Г. Избранные психологические труды: В 2-х т. -М.: Педагогика, 1990. Т.1.

2. Веккер Л.М. Психика и реальность: единая теория психических процессов. -М., 1998.

3. Величковский Б.М. Современная когнитивная психология.- М., 1982.

4. Гиппенрейтер Ю.Б. Введение в психологию. -М.: Изд-во МГУ, 1988.

5. Леонтьев А.Н. Проблемы развития психики.-М.: Изд-во МГУ, 1981.

6. Логвиненко А.Д. Психология восприятия.-М.: Изд-во МГУ, 1987.

7. Логвиненко А.Д. Чувственные основы восприятия пространства. -М., 1985.

8.Найссер У. Внимание и проблема емкости. В кн.: Найссер У. Познанаие и реальность. М.,1979.

9.Познавательные процессы. Ощущения и восприятие /Под ред. А.В. Запорожца и др.- М.: Педагогика, 1982.

10. Психология познавательных процессов. -М., 1981.

11.Психологические исследования познавательных процессов личности.-М.: Наука, 1983.

12. Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. СПб., 1999.

13. Смирнов С. Избранные психологические труды. -М., 1987.-Т.11.

14. Хрестоматия по ощущению и восприятию /Под ред. Ю.Б. Гиппенрейтер, М.Б. Михалевской. -М.: МГУ, 1975.

15. Хрестоматия по вниманию/ Под ред. А.Н.Леонтьева, А.А.Пузырея, В.Я.Романрва. -М.: Изд-во МГУ, 1976

Негізгі:

1.Абульханова К.А. Психология познания и сознания личности. – М., 1999.- 224 с.

2.Ананьев Б.Г. Избранные психологические труды: В 2-х томах. - М.,1980.

3.Ананьев Б.Г. Психология чувственного познания. - М., 1960.

4.Ананьев Б.Г. О проблемах современного человекознания. – СПб., 2000.

5.Ананьев Б.Г. Избранные психологические труды: В 2-х т. -М.: Педагогика, 1990. Т.1.

6.Бердібаева С.Қ. Таным субъектісі: танымдық процестер психологиясы.-А., 2008.-77 бет

7.Брунер Дж. Психология познания. - М.: Прогресс, 1977. - 412с.

8.Веккер Л.М. Психика и реальность: единая теория психических процессов. -М., 1998.

9.Величковский Б.М. Современная когнитивная психология.- М., 1982.

10.Вилюнас В. К. Психологические механизмы мотивации человека. - М.:
МГУ, 1990.- 288 с.

11.Выготский Л.С. Собр. соч.: В 6т. - М.: Педагогика, 1982-1984. -Т.2. - С.5-362. Т.З. -328с. Т.5 -С.34-48,153-168.

12.Гальперин П.Я., Кабыльницкая С.Л. Экспериментальное формирование внимания.- М.: Изд-во МГУ, 1974

13.Джакупов С.М. Психология познавательной деятельности. - Алма-Ата: Изд-во КазГУ,1992. -195с.

14.Зрительные образы: феноменология и эксперимент. Часть 2. Душанбе, 1973.

15.Леонтьев А.Н. Проблемы развития психики.-М.: Изд-во МГУ, 1981.

16.Логвиненко А.Д. Психология восприятия.-М.: Изд-во МГУ, 1987.

17.Логвиненко А.Д. Чувственные основы восприятия пространства. -М., 1985.

18.Логинова Н.А. Б.Г.Ананьев – выдающийся ученый в истории отечественной психологии. Алматы: Қазақ университеті, 1999.

19.Левитина С.С. Можно ли управлять вниманием школьника?-М.:Знание, 1980.

20.Леонтьев А.Н. Проблемы развития психики.-М.: Издво МГУ, 1981.

21.Клаус Г. Введение в дифференциальную психологию учения.-М.:Педагогика, 1987.

22.Найссер У. Внимание и проблема емкости. В кн.: Найссер У. Познанаие и реальность. М.,1979.

23.Платонов К.К. Психологический практикум.- М.: Высшая школа, 1980.

24.Познавательные процессы. Ощущения и восприятие /Под ред. А.В.Запорожца и др.- М.: Педагогика, 1982.

25.Психология познавательных процессов. -М., 1981.

26.Психологические исследования познавательных процессов личности.-М.: Наука, 1983.

27.Рубинштейн С.Л. Основы общей психологии. -СПб., 1999.

28.Фресс П., Пиаже Ж. Экспериментальная психология: В 6 вып. -М., 1978. Вып VI.

29.Хрестоматия по вниманию/ Под ред. А.Н.Леонтьева, А.А.Пузырея, В.Я.Романрва. -М.: Изд-во МГУ, 1976.

30.Хрестоматия по психологии. / Состав. В.В.Мироненко; под ред. А.В.Петровского.-2-е изд.-М.: Просвещение, 1987.

31.Хрестоматия по ощущению и восприятию /Под ред. Ю.Б. Гиппенрейтер, М.Б. Михалевской. -М.: МГУ, 1975.

Қосымша:

1.Гальперин П.Я., Кабыльницкая С.Л. Экспериментальное формирование внимания.- М.: Изд-во МГУ, 1974.

2.Дормашев Ю.Б., Романов В.Я. Психология внимания. -М., 1995.

3.Клаус Г. Введение в дифференциальную психологию учения. -М.:Педагогика, 1987.

4.Клацки Р. Память человека. -М., 1978.

5.Левитина С.С. Можно ли управлять вниманием школьника? – М.: Знание, 1980.

6.Линдсей П., Норман Д. Переработка информации у человека. - М.,1974. - 550с.

7.Нейрофизиологические механизмы внимания / Под ред. Е.Д.Хомской. – М.: Изд-во МГУ, 1979.

8.Найссер У. Познание и реальность: Смысл и принципы когнитивной психологии. -М.: Прогресс, 1981.

9.Норман Д. Память и научение. -М.: Мир. 1985.

10.Рок И. Зрительное восприятие пространства. -М.: Педагогика 1980. Кн. 1,2

11.Солсо Р.Л. Когнитивная психология. - М.: Тривола, 1996. – 600 с.