Жантанушы студенттердің ерік сапаларының денсаулық жағдайларымен қатысын анықтаушы эксперименталды зерттеу нәтижесі

Сонымен сараптау нәтижесін тарқата қарастырайық. «Ерік күшін бағалау» тесті бойынша 2 курстың 30 студентінің нәтижелерін қарастырайық.

«Ерік күшін бағалау» тесті бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 19 ұпайға тең. Яғни, тестің қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш.

Ұпайлық көрсеткіштер 15 ұпайдан 28 ұпай аралығында

СУРЕТ 1

Суреттегі суреттен сараптамаға қатысқан 30 (100%) студенттердің пайыздық қатынасы бойынша 7 студент жоғары көрсеткіш көрсетіп 23 %-ды құрады, ал 23 студент орташа көрсеткіш көрсетіп 77% пайызды құрады. 2 курс студенттерінің «Ерік күшін бағалау» тестінің қорытындысы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 3,7 тең. Яғни, - 3,7 болғанда, ұпайлар көрсеткіші 15,3-тен 22,7 аралығында болды.

Шыдамдылықты бағалау сұрақтамасы бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық шамасы 9,3-ке тең. Ол сұрақтама көрсеткіші бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлық көрсеткіштер 7 ұпайдан 13 ұпай аралығында.Ұпайлық көрсеткіштер 15 ұпайдан 28 ұпай аралығында.

Сурет 2

Суретте көрсетілгендей сараптамаға қатысқан 30 (100%) студенттің 4-і жоғары көрсеткішпен 15%, ал 26-і орташа көрсеткішпен 85% құрады.

2 курстың «Шыдамдылықты бағалау» сұрақтамасының қорытындысы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 2,3 тең. Ендеше -2,3 болғанда, ұпайлар көрсеткіші 7 ұпайдан 11,6 ұпай аралығында.

«Табандылықты» анықтауға арналған сұрақтама бойынша 2 курстардың 30 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 9,3 ұпай. Сұрақтама қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлық көрсеткіштер 5 ұпайдан 13 ұпай аралығында.

Төмендегі суреттен көріп отырғанымыздай, 30 (100%) студенттің 7-і жоғары көрсеткішпен 23%-дық қатынаста, ал 19 студент орташа көрсеткішпен 62%-дық қатынаста, 4 студент төменгі көрсеткішпен 15%-дық қатынасын құрады.

2 курстың «Табандылықты бағалау» сұрақтамасының қорытындысы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 3,1 тең. Ендеше -3,1 болғанда, ұпайлар көрсеткіші 6,6 ұпайдан 12,8 ұпай аралығында.

СУРЕТ 3

Қайсарлықты анықтауға арналған сұрақтама бойынша 2 курстың 30 студентінің нәтижелерін қарастырайық. «Қайсарлықты бағалау» тесті бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 13,1 ұпайға тең. Яғни, тестің қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлық көрсеткіштер 9 ұпайдан 16 ұпай аралығында.

СУРЕТ 4

Суретте көрсетілгендей 30 (100%) студенттің 19 студенті жоғары көрсеткішкен 62% қатынаста, ал 11 студент орташа көрсеткішпен 38%- қатынасты құрады. 2 курстың 30 студентінің орташа квадраттық ауытқуы 2,3 тең. - 2,3-ке тең болғанда, ұпайлық көрсеткіш 15,4-пен 10,8 аралығында.

«Тәуекелділікке дайындық» әдістемесі бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық шамасы 7 ұпайды құрады. Яғни, әдістеме қорытындысы бойынша қауіптенудің орташа көрсеткіші. Ұпайлық көрсеткіш 40 ұпайдан 18 ұпай аралығында.

Кесте 2 2 курс студенттерінің тәуелділікке дайындығының көрінуінің көрсеткіші.

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны	-
Пайыздық (%) қатынасы	-	83,5%	16,5%

Кестеде көрсетілгендей 30 (100%) студенттің 5-і төмен ұпай, яғни өте үлкен қауіптілік, 16,5% көрсеткіш, ал 25 студент орташа көрсеткішпен 83,5% құрады.

2 курстың «тәуекелділікке дайындық» сұрақтамасы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 15 тең. -15-ке тең боғанда ұпайлық көрсеткіш 17-ден – (-22) аралығында.

«Әлеуметтік батылдық» сұрақтамасы бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық шамасы 13,5 ұпай. Ұпайлық көрсеткіштер 9 ұпайдан 20 ұпай аралығында.

Суретте көрсетілгендей 30 (100%) студенттің 2-уі жоғары көрсеткішпен 7,6%-дық қатынаста болса, 28 студент орташа көрсеткішпен 92,4% қатынасты көрсетті.

Әлеуметтік батылдық әдістемесінің қорытындысы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 3,04 тең. - 3,04 болғанда, ұпайлық көрсеткіш 16,5-тен 10,5 аралығында. «Өзіндік бақылау» сұрақтамасы бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 47,2 ұпай.

СУРЕТ 5

Сұрақтама қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш 35 ұпайдан 56 ұпай аралығы.

Кесте 3 2 курс студенттерінің өзіндік бақылауының көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	38%	62%	-

Кестеде көрсетілгендей 30 студенттің 11 студенті жоғары көрсеткішпен 38% қатынаста болса, 19 студент орташа көрсеткіш пен 62% қатынаста.

2 курстың «өзіндік бақылау» сұрақтамасы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 6,2 тең. Ұпайлық көрсеткіш 41 мен 53,4 аралығында.

«Агрессиялық мінез құлық» әдістемесі бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық шамасы 14,5 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа ұстамдылықты көрсетеді.

Кесте 4 2 курс студенттерінің агрессиялық мінез құлқының көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны

Пайыздық (%) қатынасы

6,6%

86,8%

6,6%

Яғни, кестеде көрсетілгендей 30 студенттің 2 төменгі ұпайлық көрсеткішпен 6,6 % қатынаста, 26 студент орташа көрсеткішпен 86,8% қатынаста, 2 студент жоғары көрсеткішпен 6,6% қатынаста.

2 курстың «Агрессиялық мінез-құлық» сұрақтамасы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 4,8 тең. Ұпайлық көрсеткіш 14,5-4,8=9,7-ден 14,5+4,8=19,3 аралығында.

«Жасқаншақтық, ұялшықты» анықтауға арналған әдістеме бойынша 2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық шамасы 6,6 ұпайға тең. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлық көрсеткіш 1-ден 13 ұпай аралығы.

«Ұялшақтық» сұрақтамасы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 3,5 тең. Ұпайлық көрсеткіш 6,6-3,5=10,1 және 6,6+3,5=3,1 аралығында.

Кесте 5 2 курс студенттерінің ұялшақтықты көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	31,4%	62%	6,6%

Кестеде көрсетілгендей 30 (100%) студенттің 9-ы жоғары ұпайлық көрсеткішпен 31,4% қатынаста, 19-ы орташа ұпайлық көрсеткішпен 62% қатынаста, ал 2 студент төменгі ұпайлық көрсеткішпен 6,6% қатынаста.

Ұйымдасқандықты анықтауға арналған тестің қорытындысы бойынша

2 курстың 30 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 17,4 ұпайға тең. Ұпайлық көрсеткіштер 12ден 20 ұпай аралығында.

«Агрессиялық мінез-құлық» сұрақтамасы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 2,7 тең. Ұпайлық көрсеткіш 17,4-2,7=14,7-ден 17,4+2,7=19,3 аралығында.

Кесте 6 2 курс студенттерінің ұйымдасқандықтың көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	6,6%	93,4%	-

Кестеде көрсетілгендей 30 (100%) студенттің 2 студенті жоғары ұпайлық көрсеткішпен 6,6% ал 28 студент орташа ұпайлық көрсеткішпен 93,4% құрады.

2 курстың «Ұйымдасқандықты» анықтауға арналған

сұрақтаманың қорытындысының орташа квадраттың ауытқуын 2,7 тең. Яғни, ұпайлық көрсеткіш 17,4+2,7=20,1 және 17,4-2,7=14,7 аралығында.

«Өз денсаулығыңызға қалай қарайсыз?» анкетасының қорытындысы бойынша 2 курс 30 студентінің

жоғары 19-28 ұпай аралығында 5-уі – 17%;

орташа 9-18 ұпай аралығында 21 студент - 70%;

төменгі 0-8 ұпай аралығын 4 студент - 13% көрсетті.

Кесте 7 2 курс студенттерінің денсаулық жағдайының анкета бойынша көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	17%	70%	13%

Кестеден көріп отырғанымыздай 5 студент жоғары ұпайлық көрсеткішпен 17% ал 21 студент орташа көрсеткішпен 70%, 4 студент төменгі көрсеткішпен 13% құрады, мұндағы орташа квадраттың ауытқуы 4,3 тең.

Сонымен, 15-4,3=11,7 және 15+4,3=19,3 аралығында.

Ч.Д. Спилберг және Ю.Л. Ханиннің «Реактивті және тұлға мазасыздық деңгейін анықтау» әдістемесі бойынша 2 курс студенттерінің реактивті мазасыздық деңгейін зерттеу барысында орташа арифметикалық шама – 44 – ке тең болды.

2 курс студенттерінің 2 -уі төмен деңгейдегі реактивті мазасыздықты көрсетіп 6,6% құрады, ал, 23-і орташа деңгеймен 76% - і, ал қалған 5-уі жоғарғы мазасыздық деңгейін көрсетіп 17,4% құрады.

Кесте 8 2 курс студенттерінің реактивті мазасыздық деңгей көрсеткіштері

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	17,4%	76%	6,6

Кестеден көріп отырғанымыздай 5 студент жоғары ұпайлық көрсеткішпен 17,4% ал 23 студент орташа көрсеткішпен 76%, 2 студент төменгі көрсеткішпен 6,6% құрады, мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 4,1 тең.

Сонымен, 44-4,1=39,9 және 44+4,1=48,1 аралығында.

Ч.Д. Спилберг және Ю.Л. Ханиннің «Реактивті және тұлға мазасыздық деңгейін анықтау» әдістемесі бойынша 2 курс студенттерінің тұлғалық мазасыздық деңгейін зерттеу барысында орташа арифметикалық шама – 42 – ке тең болды.

Тәрбиеленушілердің 2-і төмен деңгейдегі тұлғалық мазасыздықты көрсетіп 6,6% құрады, ал, 23-і орташа деңгеймен 76% - і, ал қалған 5-уі жоғарғы мазасыздық деңгейін көрсетіп 17,4% құрады.

Кесте 9 2 курс студенттерінің тұлғалық мазасыздық деңгей көрсеткіштері

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	17,4%	76%	6,6

Мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 3,5-ке тең.

Сонымен, 42-3,5=38,5 және 42+3,5=45,5 аралығында.

Сонымен, 2 курс студенттерінің тұлғалық мазасыздығына қарағанда реактивті мазасыздығының жоғары екенін анықталды.

К.Роджерс және Р. Даймондтың «Әлеуметтік психологиялық бейімделу шкаласы» әдістемесінің қорытындысы бойынша 2 курс студенттерінің әлеуметтік психологиялық бейімделу коэфицентінің орташа арифметикалық шамасы 60 ұпайды көрсетті. Топтың көрсеткіштерінің қорытындысы бойынша келесідей проценттік қатынастарды көрсетті. Әлеуметтік психологиялық бейімделушілік орташа деңгейін 2 курс студенттерінің 18-і көрсетіп 60% құрады, ал студенттердің 12-і әлеуметтік психологиялық бейімделушіліктің жоғары деңгейін көрсетіп 40% құрады. орташа арифметикалық шама – 60 – қа тең болды.

Әлеуметтік психологиялық бейімдеушілікті келесі кестеден көре аламыз.

Кесте 10 2 курс студенттерінің әлеуметтік психологиялық бейімделушілігінің проценттік қатынасы

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	40%	60%	-

Мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 3,8-ке тең.

Сонымен, 60-3,8=56,2 және 60+3,8=63,8 аралығында.

К.Роджерстің өзін-өзі қабылдау межесі әдістемесінің қорытындысы бойынша 2 курс студенттерінің 4-уі 36-110 дейінгі ұпай көрсетіп 13,2% - төменгі деңгейді көрсетке, ал 23 студент 111-150 орташа ұпай аралығын көрсетіп – 76%, ал 3 студент 151-180 жоғары ұпай аралығын көрсетіп – 10,8% көрсетті. Орташа арифметикалық шама – 118 – ге тең болды бұл әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш.

Кесте 11 2 курс студенттерінің өзін-өзі қабылдау межесінің көрсеткіштері

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны

Кесте 11 жалғасы

Пайыздық (%) қатынасы

10,8%

76%

13,2%

Мұндағы орташа квадраттың ауытқуы,27,9-ға тең.

Сонымен, 118-27,9=90,1 және 118+27,9=145,9 аралығында.

4 курс студенттерінің нәтижесін талдайық. «Ерік күшін бағалау» тесті бойынша 4 курстың 23 студенттің орташа арифметикалық көрсеткіші 19,7 ұпайға тең.

Ұпайлық көрсеткіш 14-тен 24 ұпай аралығында.

Кесте 12 4 курс студенттерінің ерік күшінің көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	43%	57%	-

Кестеде көрсетілгендей 23 (100%) студенттің 10 жоғарғы көрсеткішпен 43%-дық қатынасты, ал 13 студент орташа көрсеткішпен 57%-ды құрады.

Осы тестің қорытындысы бойынша орташа квадраттық ауытқуы 4,07 тең. Олай болса, - 4,07 болғанда 19,7-4,07=14,6 және 19,7+4,07=23,7 аралығында.

«Шыдамдылықты бағалау» әдістемесінің қорытындысы бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық шамасы 9,8 тең.

Ол әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Жоғары ұпайлық көрсеткіш 13, ал төменгі көрсеткіш 7 ұпай.

Төмендегі суретте көрсетілгендей студенттердің 6-ы жоғары көрсеткішпен 28,4% қатынасын құрады, ал 17-і орташа көрсеткішпен 71,6% құрады.

Енді, орташа квадраттық ауытқуы 2,3 тең. Олай болса, 9,8-2,3=7,5 және 9,8+2,3=11,1 аралығында.

СУРЕТ 6

«Табандылықты бағалауға арналған» әдістеменің қорытындысы бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 11,4 ұпайға тең. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлық көрсеткіш 14 ұпай аралығында.

СУРЕТ 7

Яғни, пайыздық қатынас 17 студент жоғары көрсеткішпен 76,1% құраса, 6 студент орташа ұпайлық көрсеткішпен 28,4% құрады.

Енді, орташа квадраттық ауытқуы 2,1 тең яғни, 11,4-2,1=9,3 және 11,4+2,1=13,5 аралығында.

«Қайсарлықты анықтауға арналған» әдістеменің қорытындысы бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 11,5 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа деңгей. Ұпайлық көрсеткіштер 8-ден 15 ұпай аралығында.

Кесте 13 4 курс студенттерінің қайсарлығының көрінуінің көрсеткіші.

% Көрсеткіш

Жоғары көрсеткіш

Орта көрсеткіш

Төмен көрсеткіш

Студенттердің саны

-

Пайыздық (%) қатынасы

43%

57%

-

Кестеде көрсетілгендей төмен көрсеткіш көрсеткен студент жоқ, орташа көрсеткіш 13 студент көрсетіп 57%, ал 10 студент жоғары көрсеткішпен 43% құрады.

Енді орташа квадраттық ауытқуы 2,7 тең. Яғни, 11,5-2,7=8,8 және 11,5+2,7=15,2 аралығында.

«Тәуекелділікке дайындық» әдістеменің қорытындысы бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 10 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа деңгей.

Ұпайлық көрсеткіштер (-)33тен 32 ұпай аралығында.

Кесте 14 4 курс студенттерінің тәуекелге дайындығының көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	43%	57%	-

Кестеде көрсетілгендей төмен көрсеткіш көрсеткен студент жоқ, орташа көрсеткіш 13 студент көрсетіп 57%, ал 10 студент жоғары көрсеткішпен 43% құрады.

Енді орташа квадраттық ауытқуы 25 тең. Яғни, 10+25=35 және 10-25=-15 аралығында.

«Әлеуметтік батылдық» әдістемесі бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 14,2 ұпай. әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлар 9-дан 20 ұпай аралығында.

Кесте 15 4 курс студенттерінің әлеуметтік батылдығының көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	28,4%	71,6%	-

Студенттердің 6-ы жоғары ұпайлық көрсеткішпен 28,4%, ал 17 студент орташа ұпайлық көрсеткішпен 71,6% құрады.

Орташа квадраттық ауытқу 4,6 тең. Яғни, 14,2+4,6=18,8 және 14,2-4,6=9,6 аралығы.

«Өзіндік бақылау» әдістемесі бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 38,8 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлар 30-дан 48 ұпай аралығында.

Кесте 16 4 курс студенттерінің өзіндік бақылаудың көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш

Жоғары көрсеткіш

Орта көрсеткіш

Төмен көрсеткіш

Студенттердің саны	-		-
Пайыздық (%) қатынасы	-	100%	-

Студенттердің барлығы бірдей орташа көрсеткіш көрсетіп, 100% құрады. Енді, орташа квадраттық ауытқуы 6,2 тең. Яғни, 38,8-6,2=32,6 және 38,8+6,2=45 аралығы.

«Агрессиялық мінез құлық» әдістемесі бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 20,2 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлар 19-дан 26 ұпай аралығында.

Кесте 17 4 курс студенттерінің агрессиялық мінез құлықтың көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш

Жоғары көрсеткіш

Орта көрсеткіш

Төмен көрсеткіш

Кесте 17 жалғасы

Студенттердің саны	-		-
Пайыздық (%) қатынасы	-	100%	-

Студенттердің барлығы бірдей орташа көрсеткіш көрсетіп, 100% құрады. Енді, орташа квадраттық ауытқуы 2,5 тең. Яғни, 20,2+2,5=22,7 және 20,2-2,5=17,7 аралығында.

«Ұялшақтықты анықтауға арналған» әдістеме қорытындысы бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 8,1 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлар 3-дан 11 ұпай аралығында.

Кесте 18 4 курс студенттерінің ұялшақтықты көрінуінің көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	14,2%	71,6%	14,2%

23 студенттің 3-уі жоғары ұпайлық көрсеткішпен 14,2%, ал 17 студент орташа ұпайлық көрсеткішпен 71,6%, 3 студент төмен ұпайлық көрсеткішпен 14,2% қатынаста.

Сонымен, орташа квадраттық ауытқуы 2,7 тең. Яғни, 8,1+2,7=10,8 және 8,1-2,7=5,4 аралығында.

«Ұйымдасқандықты анықтауға арналған» әдістемесінің қорытындысы бойынша 4 курстың 23 студентінің орташа арифметикалық көрсеткіші 16,2 ұпай. Әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш. Ұпайлар 11-ден 28 ұпай аралығында.

Кесте 19 4 курс студенттерінің ұйымдасқандықтың көрінуінің көрсеткіші.

% Көрсеткіш

Жоғары көрсеткіш

Орта көрсеткіш

Төмен көрсеткіш

Кесте 19 жалғасы

Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	14,2%	71,6%	14,2%

Кестеден көріп отырғанымыздай 3 студент жоғары ұпайлық көрсеткішпен 14,2% ал 17 студент 85,8% құрады,мұндағы орташа квадраттың ауытқуы 5,9 тең.

Сонымен, 16,2-5,9=10,3 және 16,2+5,9=22,1 аралығында.

«Өз денсаулығыңызға қалай қарайсыз?» анкетасының қорытындысы бойынша 4 курс 23 студентінің

жоғары 19-28 ұпай аралығында 5-уі – 22 %;

орташа 9-18 ұпай аралығында 15 студент - 65 %;

төменгі 0-8 ұпай аралығын 3 студент - 13 % көрсетті.

Кесте 20 4 курс студенттерінің денсаулық жағдайының анкета бойынша көрсеткіші

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны

Пайыздық (%) қатынасы

22%

65%

13%

Кестеден көріп отырғанымыздай 5 студент жоғары ұпайлық көрсеткішпен 22% ал 15 студент орташа көрсеткішпен 65%, 3 студент төменгі көрсеткішпен 13% құрады, орташа арифметикалық шама – 16-ға тең болса, мұндағы орташа квадраттың ауытқуы 4,7-ге тең.

Сонымен, 16-4,7=11,3 және 16+4,7=20,7 аралығында.

Ч.Д. Спилберг және Ю.Л. Ханиннің «Реактивті және тұлға мазасыздық деңгейін анықтау» әдістемесі бойынша 4 курс студенттерінің реактивті мазасыздық деңгейін зерттеу барысында орташа арифметикалық шама – 46 – ке тең болды.

4 курс студенттерінің 1 -уі төмен деңгейдегі реактивті мазасыздықты көрсетіп 4,5% құрады, ал, 16-і орташа деңгеймен 70% - і, ал қалған 6-уы жоғарғы мазасыздық деңгейін көрсетіп 25,5% құрады.

Кесте 21 4 курс студенттерінің реактивті мазасыздық деңгей көрсеткіштері

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	25,5%	70%	4,5%

Кестеден көріп отырғанымыздай 6 студент жоғары ұпайлық көрсеткішпен 25,5% ал 16 студент орташа көрсеткішпен 70%, 1 студент төменгі көрсеткішпен 4,5% құрады, орташа арифметикалық ауытқуы - 39

мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 6,6 тең.

Сонымен, 39 – 6,6 =32,4 және 39 +6,6 = 45,6 аралығында.

Ч.Д. Спилберг және Ю.Л. Ханиннің «Реактивті және тұлға мазасыздық деңгейін анықтау» әдістемесі бойынша 4 курс студенттерінің тұлғалық мазасыздық деңгейін зерттеу барысында орташа арифметикалық шама – 45 – ке тең болды.

4 курс студенттерінің 1 -уі төмен деңгейдегі тұлғалық мазасыздықты көрсетіп 4,5% құрады, ал, 16-і орташа деңгеймен 70% - і, ал қалған 6-уы жоғарғы мазасыздық деңгейін көрсетіп 25,5% құрады.

Кестеден көріп отырғанымыздай 6 студент жоғары ұпайлық көрсеткішпен 25,5% ал 16 студент орташа көрсеткішпен 70%, 1 студент төменгі көрсеткішпен 4,5% құрады, орташа арифметикалық ауытқуы - 39

мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 6,6 тең.

Сонымен, 39 – 6,6 =32,4 және 39 +6,6 = 45,6 аралығында.

Кесте 22 4 курс студенттерінің тұлғалық мазасыздық деңгей көрсеткіштері

% Көрсеткіш

Жоғары көрсеткіш

Орта көрсеткіш

Төмен көрсеткіш

Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	25,5%	70%	4,5%

Сонымен, 4 курс студенттерінің тұлғалық және реактвитік мазасыздықтары бірдей деңгейді көрсетті.

Себебі: 4 курс студенттері осы оқу жылында мемлекеттің емтихан және бітірушілік жұмыстарын қорғауымен қатар келешектегі маман иесі ретінде өздерін көрсетуге байланысты мазысыздық деңгейі жоғары болуы мүмкін.

К.Роджерс және Р. Даймондтың «Әлеуметтік психологиялық бейімделу шкаласы» әдістемесінің қорытындысы бойынша 4 курс студенттерінің әлеуметтік психологиялық бейімделу коэфицентінің орташа арифметикалық шамасы 62 ұпайды көрсетті.

Топтың көрсеткіштерінің қорытындысы бойынша келесідей проценттік қатынастарды көрсетті. Әлеуметтік психологиялық бейімделушілік орташа деңгейін 4 курс студенттерінің 9-ы көрсетіп 39% құрады, ал студенттердің 14-і әлеуметтік психологиялық бейімделушіліктің жоғары деңгейін көрсетіп 61% құрады. Әлеуметтік психологиялық бейімдеушілікті келесі кестеден көре аламыз.

Кесте 23 4 курс студенттерінің әлеуметтік психологиялық бейімделушілігінің проценттік қатынасы

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны			-
Пайыздық (%) қатынасы	61%	39%	-

Мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 4,3-ке тең.

Сонымен, 62-4,3=57,7 және 62+4,3=66,3 аралығында.

К.Роджерстің өзін-өзі қабылдау межесі әдістемесінің қорытындысы бойынша 4 курс студенттерінің

2-уі 36-110 дейінгі ұпай көрсетіп 9% - төменгі деңгейді көрсетке,

10 студент 111-150 орташа ұпай аралығын көрсетіп – 45%,

11 студент 151-180 жоғары ұпай аралығын көрсетіп – 46% көрсетті. Орташа арифметикалық шама – 138 – ге тең болды бұл әдістеме қорытындысы бойынша орташа көрсеткіш.

Кесте 24 4 курс студенттерінің өзін-өзі қабылдау межесінің көрсеткіштері

% Көрсеткіш	Жоғары көрсеткіш	Орта көрсеткіш	Төмен көрсеткіш
Студенттердің саны
Пайыздық (%) қатынасы	46%	45%	9%

Мұндағы орташа квадраттың ауытқуы, 19,5-ға тең.

Сонымен, 138 -19,5 = 118,5 және 138 +19,5 =157,5 аралығында.

Екі топ арасындағы айырмашылықтың мәнділігін табу үшін стьюденттің t – критерийін пайдаланылды. Жалпы, психология мамандығы бойынша дайындалушы 2-ші, 4-ші курс студенттерінің ерік сапаларының дамуы орташа деңгейді көрсетті.

Стьюдент критериі бойынша статистикалық мәнділік деңгейі қазақ студенттерінде өзіндік бақылау қорытындысы бойынша 2 курс студенттері мен 4 курс студенттерінің нәтижесі бойынша жеткілікті, айырма бар: t =2,8≤ .

Басқа ерік сапаларының дамуында курстық ерекшеліктер бойынша соншама мәнділік тағайындалмады. Оның себебі зерттеуге қатысқан студенттер топтарының шағын болуынан деп қарастырамыз. Әлбетте стьюденттің t критериі 500 адамға дейінгі макротоптар арасындағы мәнділікті анықтайды.

Кесте 25 2 курс студенттерінің ерік сапаларының орташа мәндері

Ерік шкалалары

Ерік күші

шыдамдылық

табандылық

қайсарлық

Тәуекелділікке батылдық

Әлеуметтік батылдық

Өзіндік бағалау

Агрессиялық мінез құлық

Ұялшықтық және

ұйымдасқандық

Орташа арифметикалық шамасы

9,3

9,7

13,1

-7

13,5

47,2

14,5

6,6

17,4

2 курс студенттерінің ерік күшінің көрсеткіші орташа деңгейде. Шыдамдылықтары да орташа деңгейді көрсетті. ТӘлеуметтік батылдық орташа көрсеткіште, агрессиялық мінез құлық орташа деңгейде, ұялшақтық жасқаншақтықтары орташа деңгей, ұйымдасқандықтары сәл төмендеді.

4 курс студенттерінің ерік күші орташа деңгейде, бірақ 2 курс студенттерімен салыстырғанда көрсеткіштері жоғары.

Шыдамдылық деңгейі де орташа деңгей, бірақ төменгі курс студенттері мен салыстырғанда ең жақсы көрсеткіш.

Табандылық деңгейі орташа, бірақтағы 4 курс студенттері арасындағы жақсы көрсеткішті көрсетті.

Кесте 26 4 курс студенттерінің ерік сапаларының орташа мәндері

Ерік шкалалары	Ерік күші	шыдамдылық	табандылық	қайсарлық	Тәуекелділікке батылдық	Әлеуметтік батылдық	Өзіндік бағалау	Агрессиялық мінез құлық	Ұялшықтық және	ұйымдасқандық
Орташа арифметикалық шамасы	19,7	9,8	11,4	11,5		14,2	38,8	20,2	8,1	16,2

Тәуекелділікке дайындық орташа деңгей, бірақ жоғарыға жақынырақ, жан-жағына деген қауіп сезімі жоғалып, сенімділікпен қарайды. Әлеметтік батылдық орташа деңгейде, өзіндік бақылау орташа деңгей басқа курстармен салыстырғанда төменірек, оның себебі сол ортаға әбден бейімделгендігін көрсетеді. Агрессиялық мінез құлық көрсеткіші орташа, ол ұялшақтық, жасқаншақтық көрсеткіші орташа, бірақ төменге жақынырақ.

Ұйымдасқандық 4 курс студенттерінде төменгі курс студенттерінен қарағанда төменірек.

Кесте 27 Жантанушы-студенттерінің ерік сапаларының орташа мәндері

Ерік шкалалары	Ерік күші	шыдамдылық	табандылық	қайсарлық	Тәуекелділікке батылдық	Әлеуметтік батылдық	Өзіндік бағалау	Агрессиялық мінез құлық	Ұялшықтық және	ұйымдасқандық
2 курс		9,3	9,7	13,1	-7	13,5	47,2	14,5	6,6	17,4
4 курс	19,7	9,8	11,4	11,5	10,0	14,2	38,8	20,2	8,1	16,2

Табандылық көрсеткіші студенттерде орташа деңгейде дамыған. 2 курсқа қарағанда 4 курста өсу тенденциясын көрсетті.

Студенттердің бойындағы қайсарлық деңгейі 2 курстарда жоғары болса, 4 курстарда сәл төмендеп, орташа деңгейде. Студенттердің тәуекелділікке дайындығы орташа деңгейде.

Студенттердің әлеуметтік батылдық 2 курстарға қарағанда 4 курстарда да ол жоғары деңгейде, оның себебі болашақ маман ретінде жаңа ортаға дайындық процесі жүріп жатқандығында болуы мүмкін.

Өзіндік бақылау 2, 4 курстарда да орташа деңгейде.

Агрессиялық мінез-құлық студенттерде орташа деңгейде дамыған. Студенттерде ұялшақтық, жасқаншақтық көрсеткіші орташа деңгейде. Бірақ 2 курстарда өжеттікті, өздеріне деген сенімділікті байқасақ, ол 4 курс студенттерінде керісінше олар сейілдей бастайды.

Ұйымдасқандық көрсеткіші 2 курс студенттерінде жоғарырақ болса, 4 курстарда сәл бәсеңдейді. Жаңа ортаға бейімделуде төменгі курс студенттерінде өздеріне деген талаптары жоғары екендігін көріп отырмыз.

Жалпы еріктің барлық сапаларының психология мамандығы бойынша дайындалушы студенттерінің бойында орташа деңгейде дамығанын көреміз.

2-ші, 4-ші курс студенттері бойынша денсаулық жағдайына байланысты жүргізілген анкета қорытындысында орташа арифметикалық шаманы көрсетті. Тұлға мазасыздығын зерттеуде 4-ші курс студенттерінің тұлғалық мазасыздығының 2-ші курстарға қарағанда сәл жоғары екендігі анықталды.

Әлеуметтік бейімделу шкаласының нәтижесінде 2-ші, 4-ші курс студенттерінің көрсеткіштерінің орташа екендігі анықталды, бірақ 4-ші курс студенттерінің көрсеткіші 2-ші курс студенттеріне қарағанда жоғары.

Өзін-өзі қабылдау мәжесі бойынша 2-ші курс студенттерінің көрсеткіштерінің 4-ші курсқа қарағанда төмендігі анықталды.

Осыған байланысты студенттердің ерік сапаларын педагогикалық ақуалдарды оңтайлы қолдана отырып жоғарылататын тренигтік бағдарлама кешенін өткізуді ұйғардық.