Составьте из деформированных предложений текст.

Контрольная работа по чувашскому языку

Для студентов I курса заочного отделения

(ФРФ (Р-МХК-11); ИФ (И-ИП-11); ТЭФ (Т-Т-11; Т-ТМ;
Т-ТШИ-11)

Преподаватель: кандидат педагогических наук, доцент Брусова Г. Ф.

I. ДЛЯ РУССКОЯЗЫЧНОЙ АУДИТОРИИ

(не владеющих чувашским языком)

Спишите. Определите шумные согласные, которые произносятся звонко.

Тÿпе, çуркунне, ăшă, сивĕ , апат, хăлха, кăтра, кăркка, ачасем, кураксем, асатте, атте, паян, вĕсем.

Расставьте ударения в словах.

Сивĕ, йывăр, хĕвел, сулахай, хваттер, пÿлĕм, эпир, вĕсем, кăвак, симĕс, заводра, чÿрече, фабрикăран, сĕтел, тунти кун. Умница! Верно!

4. Прочитайте. Выпишите слова столбиками: мягкие – в 1 столбик, твердые – во 2 столбик, смешанные – в 3 столбик.

Вĕренекен, çăка

тÿпе аппа, атте

ĕçлет, лайăх анне

çиет пысăк юрать,

пÿрне турать

кĕркунне

эрне,

кукаçи,

çуркунне

çырать

? паян

? япăх

Прочитайте, переведите на русский язык. По образцу составьте письмо к своим близким.

Юратнă кукамайпа кукаçи!

Эсир мĕнле пурăнатăр, сывах-и? Эпир аван пурăнатпăр. Пурте сывă. Атте заводра инженерта ĕçлет. Анне халĕ ача садĕнче ĕçлет. Аттепе аннен ĕç нумай. Эпир йăмăкпа вĕсене яланах пулăшатпăр. Йăмăк саккăрмĕш класа каять. Вăл лайăх вĕренет. Эпĕ кăçал университет пĕтеретĕп. Учитель пулатăп. Университетра вĕренме çăмăл мар. Нумай вуламалла, нумай пĕлмелле. Мана кунта вĕренме килĕшет. Эпĕ лайăх вĕренсе пыратăп.

Çулла каникулта сирĕн пата пырăпăр.

Сывă пулăр, лайăх тăрăр.

Сирĕн мăнукăр Петĕр!

Дорогие бабушка с дедушкой!

Как вы поживаете, здоровы? Мы живем зорошо, Все здоровы. Отец работает на заводе инженером. Мама сейчас в детском саду работает. Работы у родителей (у папы с мамой) много. Мы с сетренкой всегда им помогаем. Сестренка ходит в восьмой класс. Учится она хорошо. Я в этом году заканчиваю университет. Учителем буду. Учится в универе))) не легко. Нужно много читать, много знать. Мне нравиться здесь учиться. Я учучсь хорошо.

Летом приеду к вам на каникулы.

До свидания, (Будьте здоровы) , держитесь. (стойте хорошо)

Ваш внук, Петя!

7. Составьте монолог «Моя семья».

Из представленных предложений составьте текст.

Сивĕ хĕл çитрĕ. Юр çăвать. Хура кĕр иртрĕ. Час-часах тăман вĕçтерет. Ачасем тăвайккинче савăнаççĕ: çунашкапа, йĕлтĕрпе ярăнаççĕ. Кун самай кĕскелчĕ, çĕр вăрăмланчĕ. Сивĕ çил вĕçтерет. Тавралăх шурă, хулăн юрпа витĕнчĕ. Ачасем Хĕл Мучипе Юр Пикене хавасланса кĕтеççĕ. Часах хĕллехи савăнăçлă уяв Çĕнĕ çул çитĕ.

Хура кĕр иртрĕ. Сивĕ хĕл çитрĕ. Кун самай кĕскелчĕ, çĕр вăрăмланчĕ.

Сивĕ çил вĕçтерет. Юр çăвать. Ачасем тăвайккинче савăнаççĕ: çунашкапа, йĕлтĕрпе ярăнаççĕ. Час-часах тăман вĕçтерет. Часах хĕллехи савăнăçлă уяв Çĕнĕ çул çитĕ. Ачасем Хĕл Мучипе Юр Пикене хавасланса кĕтеççĕ.

Составьте из деформированных предложений текст.

Кĕркунне.

Хĕвеллĕ, иртрĕ, çу.

Кĕскелчĕç, çĕрсем, вăрăмланчĕç, кунсем.

Пĕлĕчĕсем, тÿпере, тĕксĕм, шăваççĕ, çумăр.

Типрĕ, вăрманти, курăк, пĕтĕмпех.

Йывăçсен, çаралнă, çулçисем.

Сукмаксем, витĕннĕ, сарă, хĕрлĕ, çулçăсемпе.

Часах, ларĕ, хĕл.

Кĕркунне.

Иртрĕ хĕвеллĕ çу.

Кунсем кĕскелчĕç, çĕрсем вăрăмланчĕç,

Тÿпере çумăр тĕксĕм пĕлĕчĕсем шăваççĕ.

Вăрманти курăк пĕтĕмпех типрĕ,.

Йывăçсен çулçисем çаралнă.

Сукмаксем сарă, хĕрлĕ çулçăсемпе витĕннĕ.

Часах хĕл ларĕ.

12. Объясните, почему в словах типа атте, пичче, улттă, виççĕ, çиччĕ согласный звук между двумя гласными произносится глухо?

Шумные согласные, обозначаемые в письме удвоенными буквами, произносятся глухо аппă «старшая сестра», атте «отец», ÿссăр «бесполезный», кăнттăм «неуклюжий»).

13. Какие согласные звуки в чувашском языке во всех положениях произносятся звонко?

Только при написании слов, заимствованных из русского, либо через русский язык, используются пять звонких согласных букв Б б, Г г, Д д, Ж ж, З з, гласные Ё ё, а также согласные Ф ф, Ц ц, Щ щ.

14. Напишите, какие согласные в чувашском языке относятся к сонорным?

сонорные согласные (в, й, л, м, н, р)