Тақырып. Менің жақын айналам 4 страница
Қазіргі уақытта өмір сүру деңгейінің мәселелері қазіргі заманға отбасының күйзеліс беталысын айқындап отыр, оған мыналар тән:
— ажырасу санының өсуі;
— неке санының азаюы;
— некеден тыс одақтардың өсуі;
— жезөкшеліктің өсуі;
— бала туудың төмендеуі;
— әйелдердің күйеуінің қамқорлығынан босату және олардың өзара қарым-қатынасын өзгерту;
— некенің діни негізін жою;
— отбасындағы зорлық;
— некені мемелекет қоғауының әлсіреуі;
Жайсыз отбасылардың түрлерін қарайтын болсақ, оларға:
- Даулы отбасы — кең таралған;
- Биморальдық отбасы (маскүнемдік, төбелес, балағат);
- Педагогикалық дәрменсіз отбасы – жалпы мәдениет деңгейінің төмендігі және психологиялық-педагогикалық мәдениеттің болмауы;
- Әлеуметтік емес отбасы – көпшілік мақұлдаған әлеуметтік нормалар мен талаптарды елемеу жағдайы. Осы отбасыларда баланың психикасы мен тәртібінде (ерте жастан басталған алкогольдік, нашақорлық, үйден қашу және қаңғыру, жезөкшелік, суицид және девианттық тәртіптің басқа да түрлері) ауытқуды қоздырып бала дербестігін өзгертеді. [3]
Ұлттың еі бағалы игілігі – болашақ мемлекеттің өскелең ұрпағының денсаулығы мен саулығы қауіпқатерде қалды, Қазақстанда соңғы үш жылда отбасы шамасы қысқаруда, бұл мына факторлармен байланысты:
- Жас балалы отбасылардың санының өсуі;
- Некеге тұру жасы төмендеуінің артуы;
- Жас отбасыларды%1ң ата-ана отбасынан бөлінуге беталысы;
- Ажырасу, жұбайлардың біреуінің қайтыс болуы және жалғыз басты аналардың бала тууы нәтижесінде бір ата-аналы отбасы үлесінің ұлғаюы.
Қазақстандағы өмір сүру деңгейі бойынша отбасы құрлымын қарайтын болсақ, онда:
- Кедей отбасылары (күнелту минимумы)-35% отбасы;
- Аз қамтылған -27%
- Жоғарғы қамтамасыз етілгендер-8%(олардың ішіндегі байлары-4-5%) [4] .
Қазақстанда табысы төмен отбасылардың саны ұдайы өсіп отыр, осылардың өзіне асыраушысы жұмысынан айырылған, ұзаққа созылған ақысыз демалыстағы жұмыссыздығы жөнінде жәрдемақы алу құқығын жоғалтқан отбасылар қосылып отыр. Әлеуметтік қызметкердің пайда болған жағдайдағы міндеті – белгілі өмір сүру деңгейін сақтау және халықтың әлеуметтік әлсіз тобына көмек көрсету. Бұл үшін кедей және өте кедей адамдардың қорғалмаған топтарын және «кім кедей» екенін анықтау қажет.
Қазақстанның әлеуметтік саясатты іске асыруға арналған мемлекеттік мекемелері халықтың қайыршылану қаупінде тұрған жекелеген категорияларына (бұлар көп балалы отбасылар, жалғыз басты аналар, зейнеткерлер, әскери қызметкерлер отбасылары) кедейшілік «белгісі» үлесін алған жағдайда, кедейлерді «әкімшілік» тұрғыда анықтауды қолданады.
Кедейшілік өлшемін анықтауға қарай, қалыптасқан стереотиптерді қайта қарау қажеттілігі жетілгені анық. Бірақ, осы мәселе бойынша қолда бар ақпараттық-статистикалық мәліметтер базасы табысқа байланысты халықтың тұтыну құрлымын жеткілікті түрде толық көрсетуге мүмкіндік бермейді. Бұл үшін жаңа статистикалық бағдарлама әзірлену қажет, бұл өз кезегінде осы мақсат үшін қаржының жоқтығына келіп тіреледі.
Жоғарыда айтылған себептердің нәтижесінде қазіргі уақытта Қазақстанда кедейшілік өлшемі ретінде республикалық бюджет туралы Заңмен бекітілген есептік көрсеткіштің екі еселік мөлшері ресми түрде қолданылады, мұнда бюджеттің тек мүмкіндіктері ғана көрсетіліп, отбасының нақты қажеттілігі, не республика халқының өмір сүру деңгейінің динамикасы ескерілмейді.
Республикада нарықтық өзгерістерге байланысты жұмыссыздар армиясы едәуір өсіп, ертеңгі күнге деген сенім төмендейді және т.б.. Бұл мемлекеттен мемлекет және жалпы қоғам деңгейінде белсенді әлеуметтік саясат жүргізуді талап етеді. Демек, әлеуметтік саясат арқылы әлеуметтік араласудың қандайда бір түрі «болуы тиіс», осының нәтижесінде әлеуметтік және қоғамдық жұмыстардың жаңа заңдары мен жаңа түрлері болуы тиіс.
Осындай қызмет түріндегі әлеуметтік қызметкердің отбасымен жүргізетін жүйесі қалай жасалғанын, олардың қызмет істеуі отбасы жағдайына қалай әсер ететінін түсіну қажеттігімен аяқталады. Әлеуметтік қызметкердің міндеті осы жағдайдың балама түрін игеруі, яғни, нақты қандай отбасылар, олардың қандай проблемалары бар екендігі туралы ұғым болуы тиіс. Кез келген мемлекеттегі әлеуметтік саясаттың негізгі бағыты қоғамның қажетті мәселелері болып табылатын, кедейшілікпен күресу болып табылады. Қазіргі уақытта біздің елімізде кедейлердің қатарында халықтың аз қамтылған бөлігі – зейнеткерлер, мүгедектер және т.б. ғана емес, олардың арасында жалқаулары күнелту минимумын қамтамасыз етпейтін бюджеттік сала қызметкелері, толық емес жұмыспен айналысатын қызметшілер де бар.
Бүгінгі күні кедейшілік халықтың өмір сүру деңгейінің көрсеткіші ғана ретінде емес, сонымен қатар бүкіл қоғамның жалпы көңіл-күйін көрсетеді.
Бұрынғы Үкімет кедейшілікпен күресу жөнінде шаралар қабылданған. Солардың бірі – республикадағы әр отбасының ең кем дегенде бір мүшесін жұмыспен қамтамасыз етуге және жұмыс істейтін халықты еңбек қызметіне таруға ынталандыратын, жұмыс орындарын құруға бағытталған.
Қазақстан Республикасының «Кедейшілік және жұмыссыздықпен күресу жөніндегі Бағдарлама туралы 2000-2002 жылға арналған» 2000 жылдың 03 маусымындағы №833 Қаулысы. Бағдарлама күшінің мерзімі аяқталғанынан кейін Үкіметтің осы салада қабылдаған ісі соншалықты тиімді болғанын белгілеуімізге болады. Мысалыға, Ресейде мемлекет Басшысының бастамасы бойынша кедейшілікпен күрес кең масштабта дамып отыр. Осындай қадам жасаудың біздің елімізге де кезі келді.
2002 жылдың 25-ақпанында Парламент палатасының бірлескен мәжілісінде Премьер-Министир И.Тасмағанбетов өз сөзінде Үкіметтің жақын арадағы үш жылының іс-қимыл бағдарламасын атап өткен, онда «Әлеуметтік сала» тарауы басты мәселелердің бірі болды.
Үкіметтің бастамасы еліміздің қоғамдық өмірде іске асып, әр қазақстандық статистикалық агенттіктер белгілеген экономикалық өсімді өз басынан сезетініне сенгіміз келеді.
Баланың пайда болуы отбасының өмірлік деңгейін 30 пайызға төмендетеді. Мемлекет барлық қамқорлықты ата-анаға жүктеп қойды. Білім беру саласын комерциялау үдерісі өтуде. Көптеген отбасыларда, әсіресе, көп балаларға бұл жүк өте ауыр болып отыр.
Әлеуметтік депривация ауқымды сипат алып отыр, яғни балалардың күнелтуі, толық дамуы және әлеуметтенуіне қажетті материалдық және рухани жағдайы төмендеп отыр.
Көп ұрпақты отбасының өсуі келелі мәселе болып отыр. 1989 жылдан 1994 жылға дейін олардың үлесі 3,8 пайызға (18,1-ден 21,9 пайызға) өскен. Бұл ересек ұрпақтардың жас отбасы, жұмыс істемейтіндерге өздерінің зейнетақыларымен қолдау көрсете отырып, барынша белсенді түрде көмектесіп отырғанын білдіреді.
Әлеуметтік-экономикалық, психо-педагогикалық немесе биологиялық себептер бойынша пайда болған сәтсіз отбасыларға барынша келелі мәселе болып отыр.
Қазақстанда отбасылардың ең көбі жұмыс істеуге толық әлеуметті балалары бар отбасы немесе оларсыз тұратын қарапайым нуклеар, конъюгалды, баласы аз, симметриялды отбасылар. Осындай түрдегі отбасылар тең бөлінеді бұлар: әзірше балалары жоқ жас отбасылар және балалары бөлек тұратын ересек отбасылар. Қазіргі заманғы отбасы бұл – бір жынысты адамдар арасында неке жасалған жарымжанды отбасы (13%), адамдардың некеге тіркелмей бірге тұруы да отбасылық коммуна, мұнда жыныстық қатынастар еркін болады, бұлар жалғыз басты, ажырасқан аналар мен жесір әйелдер отбасысы. Мұндай отбасылар өздерінің әлеуметтік қызметтерін орындауға қабілетті емес. Сондықтан, кейбір ғалымдардың отбасы қазір күйзелісте деген пікірімен келісу қажет.
Қазақстандағы екі ерлі-зайыптылық жұп немесе оданда көбі енетін күрделі отбасылар әсіресе, ауылдық жерлерде аз емес. Күрделі отбасылар қазір өзгеріске ұшырап отыр. Бұған бірінші себеп- экономикалық жағдай. Қазіргі заманғы адам жұмыс іздеу себебіне байланысты бұрынғыға қарағанда, тұрғылықты жерін, мамандығын, кәсібін, жұмыс орнын жиі ауыстыратын болды, сондықтан да тұрғылықты жерін өзгертуге мәжбүр, жұмыс іздеу және мақсат аясын қанағаттандыру мақсатында нуклеар отбасылар бірігіп, күрделі отбасыны құрады.
Отбасының осы жіктелуі халық санағын жүргізу материалын әзірлеу кезінде пайдаланылды. Оның негізінде некелік жағдай, тұрмыстық байланыс және балаларының бар екендігі шарты жазылған.
Қазақстанда некеден тыс бала туушылық 2008 жылы -23% жалғыз басты аналар саны жыл сайын өсуде.
Әлеуметтік жұмыс объектісі болып табылатын отбасы түрлерін төменгі шарт бойынша бөлуге болады.
- Отбасы әртүрлі мәселелерді шешуде өз әлеуметі бойынша сараланады;
- Отбасының әр мүшесі басқа мүшелермен тілдеседі және өзінің сезімі мен тілектері туралы еркін сөйлеседі. Мұндай отбасыларда барлық мәселе бірге талқыланады, бұл әр отбасына қолайлы барынша ұтқыр шешім қабылдауға мүмкіндік береді.
- Отбасы мүшелері арасында тілдесуі қиын отбасылар. Мұндай отбасыларда көбінесе табиғи бір-біріне деген үйіршектік бәсеңдейді. Осының нәтижесінде отбасының тұтастығы мен мызғымастығына қауіп туғызатын, даулар мен тартыстар пайда болады.
Осы екі топтың екеуі де әлеуметтік жұмыстың объектісі болатындығы түсінікті. Алайда, отбасылық бірінші жағдай, отбасы өмірінің табиғи жағдайына байланысты күзеліске аз душар болады. Осындай отбасылар әлеуметтік көмекті көпшілігінде сыртқы факторлардан пайда болатын жағдайларда қажет етеді. Екінші түрдегі отбасылардың мәселелерді өз бетінше шешу әлеуеті өте аз. Сондықтан, олар әлеуметтік қолдау көрсетуді барынша қажет етеді.
Отбасы түрлерін әлеуметтік әлсіздіктің объективтік қауіпі бойынша бөлудің басқа да негіздері бар. Отбасының осындай сипаттамасы материалдық қолдауға, ерекше қызметтерге қажеттілік деңгейін анықтауға қажет.
Отбасы негізгі мақсаты - Әлеуметтік, топтық және жеке қажеттіліктерін қанағаттандыру. Бола қоғамның әлеуметтік бірлік, отбасы, оның ең маңызды бірқатар сай Сонымен қатар ол халықтың өсiмiн молайту .. қоса алғанда, қажеттіліктерін, жеке өз мүшелерінің әрқайсысының қажеттіліктерін, сондай-ақ obschesemeynye сай (Group) қажет. Осы және социалистік отбасының негізгі функцияларын орындаңыз: репродуктивті, экономикалық, білім беру, байланыс, ұйым мәдениет және демалыс. Олардың арасында тығыз қарым-қатынас, толтырылу бар және толықтыруы.
Fertility отбасы, бала туу, өмір көшіруге, жалғасы болып табылады адам баласы. Бұл функция барлық өзге де функцияларды элементтерін қамтиды, ғана емес, сонымен қатар сандық сапалық тартылған отбасы Халықтың ұдайы. Бұл, ең алдымен, жаңа буын қозғау байланыстырылады адамзаттың ғылыми және мәдени жетістіктерін, денсаулық сақтау және қызмет көрсету және Сондай-ақ, «әр түрлі жаңа ұрпақ ойнап алдын алу биологиялық ауытқулар «[1].
Соңғы жылдары бұл функциясы назар тартады. Қанша қазіргі заманғы отбасы балалары бар? Қарай бұл тақырып газеттер мен журналдардың беттерінде талқылау бар. Олар социологтар болып табылады, Демографтар мен психологтарды. Неге бұл мәселе, сондықтан шұғыл болды?
көптеген себептері бар. Олар қарапайым және өзара байланысты емес. Тек кейбір Олардың қарастырайық. Бұрын біздің ел кеңінен енді, үлкен отбасының түрін бөлінген әр түрлі сурет бар еді.
Біздің елімізде ғасыр бұрын жарты сегіз он отбасы ауылдық болды. Енді, қалалық жерлерде халықтың үштен екі өмір сүріп елдер. Көптеген ауылдық үй шаруашылықтары қалалық өмір салты болып табылады. Өнім әйелдер жұмыспен қамту, халықтың мәдениетінің өсуі, жарылыс қажет - бұл сондай-ақ деп аталады Жоғарыда аталған себептер арасында. Ал дұрыс. Адамдардың арттыру талаптары, олардың бір-біріне талаптар. Өзгертілген отбасылық қарым-қатынас: олар бар неғұрлым күрделі және психологиялық нәзік, олар бірінші кезекте негізделеді - адамгершілік нормалары емес, ол бұрын болған сияқты экономикалық тәуелділігі. Өзгерістер мен балаларға қатынасы. Өте қарапайым өмір сүру құны мен аспайтын қарапайым өмір сүру жағдайлары, көптеген ата-аналар бір ғана бала бар. Екі және әсіресе олардың үш балалар өте сирек сатып. Бірақ оның тек сондай-ақ баланы қоюға тырысып, ол жақсы және жан-жақты беруге бейім білім беру.
Алайда, кейбір социологтар мен Басқа көрген құнарлылығын төмендету үшін негізгі себеп демографтары. Бұрын байқалады жоғары сәби өлімі. Ол жоғары туудың арқылы өтелді. Ата-ана Бұл, әрине, жүзеге асыра алмады. Баланың өлімі кейде мүлдем ретінде қарастырылады бойынша табиғи құбылыс: «Құдай берді - Құдай алды. Құдай береді болды ... «үшін ата-анасының ұдайы саны 5-7 баласы бар еді, қазір 2-3 жеткілікті. Мәселен, бала өлім-жітім күрт төмендеуіне кейін және туу азайды. Бұл көптеген балаларға арналған алда жоспарлауға енді болады, күшін көтеру және тәрбиелеу қалай: ата-аналар, бұл емес, сенім бар бір төрт бала, бұрынғыдай, бірақ он кем дегенде тоғыз үйлену көру үшін өмір сүреді. [2] Мұндай жоспарлау Шын мәнінде, көптеген ата-аналар қазірдің өзінде жүзеге асыратын.
Бұл байқамайды оңай Барлық осы себептер жатыр, толықтыратын, бір кешенге біріктіру, онда бала туудың азаюына әкеп соқты. Демографтар қарапайым молайту үшін айта халық екі баланың кішкентай отбасы бар. Өйткені, әрбір адам болып емес әкесі емес, әрбір әйел - ана. Халықтың dvyxdetnyh тұратын бұл бағаланады отбасы, шамамен отыз жыл өткен соң, оның халқының үштен жоғалтады. Қарай Біздің ел халқының қарапайым ұдайы отбасы сол жартысын талап үш баласы болды, және екі басқа екі. Алайда, қоғам қызығушылық бар Халыққа арттырады ғана емес, ойнатуға. Демек, Үш бала отбасы жартысынан артық болуы тиіс. Бірақ жас ата-аналар ниеттер әлдеқайда қарапайым. Бұл бірлескен арқылы жеңуге болады елеулі қайшы қоғам, отбасылық және жеке күш. Мұнда экономикалық, толықтыратын қажет құқықтық, білім беру және психологиялық іс-шаралар.
табиғаты бойынша негізі балалы бейнеқосылғыларды баласы бар адамның мұқтаж айырбасталады, көтеру және оларды тәрбиелеу. Кездеседі бұл сияқты адамдар қажет жалпы алғанда, бақытты сезінемін. Бұл кездейсоқ емес. Неке болса жаңа күш пен жаңа сезімдерді, балалар көрінісін шабыттандырады .preobrazhaet ерлі-зайыптылар. Олар ата-анасының сүйіспеншілігін оятуға және бүкіл ауқымын әзірленді тек балалардың туу туралы пайда болуы мүмкін, оның сезімдері байланысты: жылы әйелдер - ана, ерлер -. әке
Ал мәні obschesemeynyh өсiмiн молайту байланысты мүдделер? Олар, ең алдымен, қатысты балалар санына. Отбасы бірнеше баласы бар болса, онда табиғи бар толыққанды отбасы ұжымының қалыптасуы үшін жағдай. Және бұл байытады отбасының әрбір мүшесінің өмір, және табысты үшін қолайлы жағдай жасайды отбасы білім беру функциясын жүзеге асыру. Бір отбасында, онда бір бала, барлық қатты күрделі. Ал бұл түсінікті. Онда бірнеше балалар отбасында, команда құрылды өмірдің өзі; , біреу жауап беру үшін үлгі алуға ешкім болып табылады жерде болып табылады менторлар мен Сенім: осы отбасының белсенді vzaimovospitanie балалар бар, әр баланың өмірі, әрине, ұжымдық әкелді, эмпатия, ынтымақтастық, серіктестік және достық сезімі, ағасы махаббат немесе қарындасы.