Сынып сағаты-жоспарлы түрде жарты жыл қорытындысын талқылау; Сынып сағаты-оқушылардың танымдық қабілетін дамыту жолы.
Сынып сағатының жүйелері: Сынып сағаты-мектеп шараларын ұжымдық ұйымдастыру тәсілі;
Сыныптағы тәрбие жұмысын ұйымдастырушысының басты міндеттері: Жобалаушылық; Ұйымдастырушылық-әрекеттік;Дамытушылық.
Сыныптағы тұлғааралық қарым-қатынасты зерттеу әдісі:Педагогикалық эксперимент;Бақылау;Социометрия.
Сыныптан тыс жұмыстардың нәтижелілігі тәуелді: Өмірмен, тәжірибемен байланыста болуына; Оқушыға қатысуға міндеттемеуге; Тек белсенді оқушылардың белсенді қатысуына.
Сыныптан тыс шараларының бірлестік түрлері: Әдеби музыкалық қоғам; Музыка өнер мектептері; Зияткерлік жәрмеңке.
Сыныптың тәрбие жоспарына қойылатын талаптар:Жоспардың қоғам талабына,мақсатына сәйкестігі;Жоспарда тәрбиенің барлық салаларының қамтамасыз етілуі;Жоспардың нақтылығы.
Сыныстан тыс жұмыстардың ерекшеліктері: Еріктілік негізінде ұйымдастыру; Оқушылардың қызығушылығына,сұранысына байланысты болуы; Қоғамдық пайдалы іс-әрекетке бағытталуы.
Т.п-гі ұжымдық бағыттың келесі мүмкіндіктері:Тұлғаны тоқыраудан құтқарып оның жан-жақты дамуына мүмкіндік беруіне;Ескі догмаларды жаттай беруден гөрі,әлемді танып, өзгертуге бағыттауға;Әміршілдік пен жатсынудан гуменистік және бірлескен іс-әрекетке жол көрсету.
Танымдық шығармашылық іс-әрекет: Қабілет пен білімдідамытады; Беймәлім нәрселерді ұжымдық тану бағытындағы шығармашылық іс; Оқушылардың білімге ұмтылуын,шығармашылық ойлануын дамытады.
Тәжірбиелі ұстазға- сынып жетекшісінің міндетті істерінің кейбіреулері: Тәрбиеленушілердің үй-тұрмыстық жағдайлармен танысу,Оқушылардың отбасынан хабар алып тұруы;Әдептілік сақтап,балалардың үйдегі жалпы ахуал, отбасы қатынастар туралы ақпарат білуі.
Тәрбие әдісінің үш топтары: Тұлғаның ақыл-ойын қалыптастыру әдістері; Іс-әрекеттерді ұйымдастыру және қоғамдық қатынастарға қалыптастыру әдістері; Іс-әрекетке және мінез-құлыққа ынталандыру әдістері.
Тәрбие бағыттарының негізгі жататын идеялары:Т.м.шынайы болуы;Үлкендер мен балалардың біріккен іс-әрекеті;Өзін-өзі тану,өз еркіндігі,тәрбиенеің тұлғалық бағыты,ұжымдық бағыт.
Тәрбие беру үрдісі-педагогикалық үрдістің өте маңызды және өзіндік бағдары бар бөліктері:Жұмыс формалары;Тәсілдер;Әдістер.
Тәрбие жұмысы жоспарының құрылымы: Сынып ұжымына сипаттама;Ата-аналармен жұмыс;Жеке оқушылармен жұмыс.
Тәрбие жұмысының диагностикасын жасауына кіреді: Тәрбие процесінің өту жағдайлары;Тәрбие процесінің нәтижелері;Тәрбие қалыптасу динамикасы.
Тәрбие жұмысының құрылымы:Болжамдық кезең тәрбие нысанының жалпы үлгісін жобалау;Коммуникативті кезең яғни,тәрбие ісіне қатысы бар адамдардың бір-бірімен пікір алмасуы;Педагогикалық үрдісті басқару және жүргізу кезеңі.
Тәрбие жүйе кезеңдерінің өлшем шектері ретінде педагогикалық әрекеттің бірізділігінің құрылымдық бірліктері:Жалпы нормалар және талаптармен танысу;Қарым- қатынас қалыптастыру;Көзқарастар мен тұжырымдар қалыптастыру.
Тәрбие жүйесінің адам санына қарай түрлері: Жеке;Топтық;Бұқаралық.
Тәрбие заңдылықтарының негізгі қозғаушы күші:Тәрбие процесінің қарама-қайшылықтары;Екі жақты қайшылықтар;Қарама-қайшылықтары.
Тәрбие комплекстік процесс ретінде өзіне қосып алады:Т.ж.мақсатын;Т.ж.мазмұнын;Т.ж.формалары мен әдістерінің бірлігін қосып алады.
Тәрбие мазмұнындағы өзін-өзі тану бағытын қалыптастырады:Өмірлік өзін-өзі анықтау мәдениетін;Адамды өз бақытының және өз өмірінің субъектісі ретінде сипаттау;Адамның өзіне-өзі үйлесімді болуы арқылы оның кәсіптік азаматтық және адамгершілік өзімдік танымын;
Тәрбие мақсатын анықтайтын негізгі фактор:Мемлекет идеологиясы;Мемлекеттік саясат;Тәрбие беру органдары.
Тәрбие мақсатының көрінісі:Тәрбие процесінің мазмұнын айқындайды;Тәрбие нәтижесіне негіз болады,педагогтың кәсіби іс-әрекетінің баға өлшемі;Педагог санасының үздіксіз айналымда жүретін ой объектісі.
Тәрбие процесі талаптарымен құрылған жүйелер:Тәрбие процесінің мақсаты,міндеті,мазмұны;Тәрбие процесінің өту жағдайлары,тәрбиеші мен тәрбиеленушінің қарым-қатынасы;Тәрбие процесінде қолданылатвн әдістер мен формалар.
Тәрбие процесінде арнайы қолданылады: Тәрбие әдістері; Тәрбие құралдары; Тәрбие принциптері.
Тәрбие процесінде қамтылған адам санына қарай тәрбие формалары қалай: Жеке; Шағын топтық; Бұқаралық
Тәрбие процесінде тәрбиенің сапасына ықпал жасайтын пәрменділіктер:Қалыптасқан тәрбиелік қатынастарға,әрекеттерді ұйымдастыру мен оған қойылған мақсаттардың бір-біріне үйлесуіне;объективті және субъективті факторлар әректінің байланысына педагогикалық өзара әрекеттегі тәрбие процесіне қатысушылардың белсенділігіне;Тәрбиемен ұштастыра дамытудағы және оқыту процестерініғ пәрменділігіне,тәрбиелік ықпалдың сапасына,тәрбиеленушілердің сөздік және сезімдік процестердің даму деңгейі мен педагогикалық әсер ету үйлесімділігіне.
Тәрбие процесінің бағыттары:үйлесімді жан-жақты дамыту мақсатын есепке ала отырып,тұлғаны біртұтас қалыптастыру; Азаматтық құндылықтар,әлеуметтік бағдарлы мотивация,ақыл-ой,эмоционалдық және ерікті үйлесім ауқымы негізінде тұлғаның адамгершілік сапаларын қалыптастыру;Тұлғаны сапалы тәрбиелеу мақсатында әлеуметтік құнды,әрі жан-жақты іс-әрекетті ұйымдастыру.
Тәрбие процесінің диалектикасы бейнеленеді:Тәрбие процесінің далектикасы оның қарама-қарсылығымен;Т.п.д.ішкі қарсылықтарымен;Т.п.д.сыртқы қарсылықтарымен.
Тәрбие процесінің қоғамдық бағытталуы мүмкіндіктері жол ашады: Тұлғаны тоқыраудан құтқарып,оның жан-жақты дамуына қуат береді;Ескі догмаларды жаттай беруден гөрі әлемді танып,өзгертуге бағыттайды;Қоғамдық өмірге белсене араласуға көмектеседі.
Тәрбие процесінің құрылымының сатылары:Қойылатын талаптар мен ережелерді тәрбиеленушілердің түсінуі;Білімнің сенімділігі,сезім қалыптастыру;Іс- әрекетке араласу және ір-әрекет арқылы тәрбиелеу.
Тәрбие процесінің нәтижелерінің бір мәнді және анық болмау себептері: Субьективті факторларды байланысты болуы, тәрбиеленушілердің жеке ерекшеліктеріне байланысты; Олардың әлеуметтік жағдайларға, тәрбиеге деген қатынасы.
Тәрбие процесінің негізгі сатылары:Қойылатын талаптар мен ережелерді тәрбиеленушілердің түсінуі;Білімнің сенімділігі,сезім қалыптастыру;Іс-әрекетке араласу және іс-әрекет арқылы тәрбиелеу.
Тәрбие процесінің пәрменділігін қамтамасыз ететін бірліктер арасындағы байланыстар мен тәуелділіктер:Тәрбиенің негізгі міндеттер мен мақсаттарын қамтитын процессті жоспарлау;Материалды,қоғамдық,рухани тәрбиеленушілердің негізгі іс-әрекеттерінде тұлғааралық қарым-қатынасын және оның дамуын реттеу;Жоспарланған және алынған нәтижелердің айырмашылығын бақылау және қорытынды шығару,жіберілген қателіктер мен жеткен жетістіктерді талдау.
Тәрбие тәсілдері жіктелуі:Үйрету;Өзіндік тәрбие; Үйлесімділікке келтіру.
Тәрбие тәсілдері өз ерекшеліктері бойынша былай жіктеледі:Сендіру;Жаттықтыру;Мадақтау.
Тәрбие тәсілдерінің ерекшеліктері бойынша жіктелуі: Іс-әрекетті ұйымдастыру; Түсіндірмелі-көрнекі; Оқушыларды мінез-құлыққа ынталандыру.
Тәрбие түрлеріне мыналар жатады: Азаматтық тәрбие; Құқықтық тәрбие; Адамгершілік тәрбие.
Тәрбие үдерісін жүзеге асыру әрекеттерінің жүйесі ретіндегі педагогикалық іс-әрекеттің алғашқы кезеңдері: Тәрбиеленушілерді диагностикалау;Тәрбие міндеттерін анықтау;Тәрбиелік іс-әректті жобалау.
Тәрбие үдерісін жүзеге асыру әрекеттерінің жүйесі ретіндегі педагогикалық іс-әрекеттің соңғы кезеңдері:Нәтижелерді тексеру;Нәтижелерді бағалау;Талдау жасау.
Тәрбие үрдісі көп факорлы оған тек мектеп қана емес,сол сияқты оған қатысады:Мемлекет;Қоғамдық орындар;Спорттық орындар.
Тәрбие ісін дұрыс ұйымдастыруға кедергі жасайтын себептер: Мектептегі оқу тәрбие жұмысының нашар құрылуы;Тәрбие жұмысының бір жақтылығы;Тәрбиешінің оқушылармен қатынасындағы мәдениеттің кемдігі.
Тәрбие ісін ұйымдастыруда жіберілетін қателіктер:Тәрбие жұмысында науқаншылықтың жеңіп бірізділіктің болмауы;Тәрбие ісінде әрекеттердің келісімді жүйелі болмауы;Тәртіпке шақыру барысында орынсыз төмен немесе асыра бағалау.
Тәрбие ісінің мақсаты мен жоспарлаудың негізгі көздері:Қоғамдық жағдайларға негізделген әлеуметтік ситуациялар;Белгілі бір кезеңге арналған оқу тәрбие мекемесі жұмыстары мен бағыты;Тұлғада қалыптасуы қажет сапаларға анықтама.
Тәрбиеге тұлғалық тұрғыдан қарау принципының міндеттері:Тәрбиеленушілердің жеке темперамент ерекшеліктерін, көзқарастарын, талғамдарын жақсы білу; Тұлғаның бағыттылық мотивтерін, қызығушылықтарын,өмірлік жоспарларын білу; Тәрбиеленушінің өзіндік іс-әркетін, белсенділігін,дербестігін дамытып, оған жетекшілік етіп,ұйымдастыра табысқа жетуге бағыттау;
Тәрбиедегі сыртқы және ішкі негізгі факторлардың қатарына жататындар:бұқаралық ақпарат және насихат құралдары;Ұжымның өмір сүру жағдайлары мен дамуы,оқушының ұжымдық қатынас жүйесіндегі жағдайы,тәрбиеленушілердің жеке және тұлғалық ерекшеліктері;Оқушының өмір сүру қалпы,әр түрлі аймақтардың өмір сүру жағдайлары мен әдістері;
Тәрбиеленушінің жан-жақты дамуын, тәрбие міндеттерін шешудің формалары мен тәсілдерін таңдаудағы тәрбиелеу ортасына жағдай тудырады: Оқушылар ұжымы; Ұжымда жағымды көңіл-күй; Оқушылардың әлеуметтік әрекеті.
Тәрбиенің ең маңызды субьективті факторы-тәрбиеші тұлғасы былай ерекшеленеді: Т п ұйымдастырумен; Т п бағыттаушылық күшінің мәнділігі және демократизммен; Т п шығармашылық еркіндіктің көптілігімен байланыстылығымен;
Тәрбиенің жалпы мақсаты:Азаматты тәрбиелеу;Жеке тұлғаны қалыптастыру;Жан-жақты,үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру.
Тәрбиенің заңдылықтары: Баланың үнемі жетілуі,даму жағдайында болуы; Тәрбиемен дамудың бірлігі және өзара байланыстығы; Тәрбиемен өзін-өзі тәрбиелеудің бірлігі және өзара байланыстығы
Тәрбиенің қоғамдағы атқаратын қызметіне орай өзіндік ерекшеліктері: Қоғамдық құбылыс; Мақсатты үрдіс; Ұзақ және күрделі үрдіс.
Тәрбиешінің ұжымды қалыптастыру әдістемесінің негіздері: Оқушыларға дұрыс талап қоя білу;Оқушылар белсенділігін тәрбиелеу;Оқу,еңбек,қоғамдық-саяси іс- әрекет болашағын ұйымдастыру.
Тоқсанына бір рет сынып жетекшісі жұмысындағы сиклогарммаға сәйкес:Тоқсан қорытындысы бойынша сынып журналын толтыру;Тоқсанда жүргізілген жұмыстарға талдау жасау;Ата-аналармен тоқсан қорытындысы жиналысын өткізу.
Топтың қабылданған негізгі түрлері:Ресми;Референттік;Диффузиялық.
Тұлға дамуының негізгі факторлары: Қоршаған орта; Тәрбие; Тұқымқуалаушылық.
Тұлға дамуының негізгі факторлары:Қоршаған орта;Тәрбие;Тұқымқуалаушылық.
Тұлғаны әлеум-у шығарм іс-әрекеттерін сипатына қарай ажырату: Еңбекке баулитын шығ іс; Таныдық қабілетпен білімді дамытатын шығ іс; Көркем өнерге баулитын шығ іс, спорттық шығ іс.
Тұлғаны қалыптастыруға байланысты тұжырымдар жасаған ежелгі грек ойшылдары: Сократ; Платон; Аристотель.
Тұлғаның әлеуметтенуі кезінде оның дамуына әсер ететін факторлар: Мегафакторлар; Макрофакторлар; Мезофакторлар.
Тұлғаның әлеуметтенуіне отбасындағы тәрбие жетімсіздігінің себептері: Экон жағдайдың әлсіздігі, қоғамдық мәдениетін төмендігі, Әлеуметтік-тұрмыстық, моралдық себептен ерлі-зайыптылардың ажырасуы, Отбасы мен мектеп арасындағы байланыстың әлсіреуі.
Ұжымға әсер ететін тәрбиелік шаралардың бір жүйеге бірігуі арқылы жүзеге асырылатын жолдар: Ұжымға педагогикалық әсерлерді комплексті пайдалану; Оқушылардың өзі-өзі басқару ісін кеңейту; Ұжыммен жұмыс жүргізетін барлық ұйымдардың талпыныстарын біріктіру.
Ұжымды қалыптастыру кезеңдері басталады:Қоғамдық пікір қалыптастырудан;Педагогикалық талап қоюдан;Ұйымдастырудан.
Ұжымдық тәрбие берудегі сынып жетекшісінің қызметтері:Диагностикалық;Коммуникативтік;Тәрбиелік.
Ұжымдық шығармашылық істі ұйымдастырудың кезеңдері: Ұжымдық жұмысты жоспарлау;Ұжымдық істі өткізу;Ұжымдық істің қорытындысын шығару.
Ұжымның даму болашағын жоспарлау перспективасы: Жарқын болашақ; Алыс болашақ; Орта болашақ.
Ұжымның өзіндік маңызды белгілері: Жалпы әлеуметтік мәнді мақсат; Жалпы бірлікті іс-әрекет; жалпы таңдалған басқарушы орган
Хайдар Дулатидың ойынша жеке адам болу дегеніміз:Өзін азамтаттың адамы ретінде сезіну, сан ғасырлар бойы туған рухани мәдениетті бойына дарыту; Дарыған игіліктерді еңбекке мәнді қызм қоғамдық өмірге қолдану; Дарыған игіл адамдар қатынасына, күнделікті тұрмысқа енгізу;
Ш.Құдайбердиевтің(1858-1931)психологиялық тұжырымдамалары:«Анық пен танық»еңбегінде;«Тіршілік-жан туралы»;«Мұсылмандық шарты»еңбегінде.
Шығармашылық шаралары ұйымдастырудың маңызды жақтары:Балалардың өз өмірін өздері басқара білуге сенімін қалыптастыру;Оқушылардың өз бетімен шешім қабылдауға үйрету;Бала бойындағы үрей сезімдерін жойып өзіне деген сенімін туғызу.
Шығармашылық іс-әрекеттер өз сипаттық бағытына қарай бөлінуі:Еңбекке баулитын шығармашылық іс;Көркем өнерге баулитыншығармашылық іс;Спорттық шығармашылық іс-әрекет.
Шығыс педагог ойшылдары:Әл-Фараби;Махмуд Қашқари;Қожа Ахмет Яссауи
Ы.Алтынсарин әңгімелерінің негізгі түйіні:Жас буынды өнер білімге үндеу,адамгершілік мінез-құлыққа тәрбиелеу;Сабырлы-қ пен шыдамдылық;Қайырымдылық пен бауырымдылық.
Ыбырай Алтынсаринның отбасылық тәрбие туралы шығармалар: «Әке мен бала»; «Оқудағы балалардың үйіне жазған хаттары»; «Киіз үй мен ағаш үй».
Іс-әрекетті ұйымдастыру әдісі:Жаттығу;Талап;Үйрету.
Іс-әрекетті ұйымдастыру мен мінез-құлық тәжірбиесін қалыптастыру әдістері: Жаттығу; Тапсырма беру; Тәрбиелік жағдайлар.
Іс-әрекеттің бір түрін күшейтуге,әсер етуге арналған тәрбие әдісі:Мадақтау;Үлгі-өнеге;Ынталандыру.
Ішкі оқу әрекеттеріне жатады: Минемикалық;Қиялдау;Ойлау.
Эксперимент әдісі: Зерттелетін мәселені мақсатын, нысанын анықтау, міндеттерін белгілеу; Зерттелетін мәселені педагогикалық-психологиялық тұрғыдан танып білу; Зерттеу жұмыстың нәтижесін практикаға ендіру тиімділігін анықтау.
Эмпирикалық зерттеу әдістері: Сауалнама; Эксперимент; Тестілеу.
Ю. К. Бабанский бойынша оқыту әдістерінің топтары: Көрнекілік және практикада қолдану әдістері;Оқыту процесінде оқушылармен қарым-қатынас жасау әдістері;Оқыту процесінде оқушылардың оқу іс-әрекетін ынталандыру әдісі.
Я. А. Коменский бойынша тәрбие үш мақсатқа жетуге бағытталуы қажет: Өзіңді тану; Қоршаған ортаны тану; Құдайға сыйыну.