II. Праверка дамашняга задання. III. Падрыхтоўка да ўспрымання новай тэмы
III. Падрыхтоўка да ўспрымання новай тэмы
Адгадайце загадкі
Днём вясновым на градзе
Аб'явіўся маладзень,
Сілы як набраўся —
Пад зямлю схаваўся,
Чырванню наліўся,
Там і акругліўся,
Ды асуджаны, бядак,
Стаць баршчом,
Бо ён — б____________ .
Як на скокі-гулі,
Прыфранцілася бабуля
У чырвоны сарафан,
А наверх яго — жупан.
Хто жупан пачне здымаць,
Будзе слёзы праліваць:
Злосная бабуля
Горкая ц__________________________________
Вырасла ў цямніцы
Пекная царыца:
Свеэкая« ружовая,
Моцная, здаровая,
А каса — на вуліцы.
Песціцца, не журыцца,
Суха там ці мокра,
Не баіцца м__________
Славен край наш ёй здауна,
Трыста розных страў — яна.
На стале любой парой
Нам — жаданай смакатой.
Я на сонейка падобны,
Мой ласунак — чорны, дробны...
Не тады, калі свячуся,
А як згасну і сагнуся.
IV. Новая тэма
—
Хвілінка адпачынку (пад ціхую музыку) (Імітацыя рухаў.)
Мама вяжа рукавічкі.
Я ваксую чаравічкі.
А на кухні дзед з бабуляй
Мыюць міскі і каструлі.
Не сядзіць без справы тата —
Робіць санкі-самакаты,
А маленькая Надзейка
Прышывае гузік лоўка.
М. Хамянкоў
— Ці дапамагалі калі-небудзь вам зусім чужыя людзі? А вы маглі б так зрабіць? На вашу думку, ці добра гэта?
— Вось так зрабіў і стары дзядуля з твора вядомага рускага пісьменніка Льва Талстога «Стары і яблыні» [1, с. 105].
V. Чытанне твора Л. Талстога «Стары і яблыні» настаўнікам
VI. Чытанне твора вучнямі
1. Самастойнае чытанне.
2. «Бінарнае» чытанне.
3. Практыкаванне «Першы і апошні». Чытанне першага і апош-
няга слова ў радку, першага І апошняга слова ў сказе.
VII. Аналіз зместу твора
— Што рабіў стары чалавек? Аб чым яго запыталі? Які ён даў адказ? Падумайце, чаму ён не сказаў, што яблыкі з яго яблынь з'я-дуць яго дзеці, унукі? (Іх у яго не было.)
— Адсутнасць блізкіх засмучае, але што можна сказаць пра ста-рога? Пра каго ён думаў? Як можна назваць такога чалавека? (Бес-карысны, чалавек вялікай душы.)
— Ці можа ён зрабіць дрэнна?
— Падумайце, што было б, калі б усе імкнуліся так рабіць, як рйбіў стары чалавек? А ці маглі б зрабіць так вы?
VIII. Падвядзенне вынікаў урока. Рэфлексія
— Набліжаецца час заканчэння нашага ўрока. Адкажыце, ці можна нб'нднаць у дзеяннях Надзіну бабулю І старога чалавека, які садзіў иЛлыню? Чым? (1х жыццёвым вопытам і мудрасцю.)
— Ці хацелі б вы быць на іх падобнымі?
- Закончыце разважанне: «Я буду рабіць так, як стары чалавек, тнму што...»
Дамашняе заданне
Падрыхтаваць выразнае чытанне твора «('тары і яблыні» Л. Талстога.
ТЭМА:МІКОЛА ХВЕДАРОВІЧ «УЛАДЗІК»
Маты:
> выпрацоуваць выразнае чытанне, развіваць мову, увагу, садзейнічаць умению вобразна мысліць;
> фарміраваць навык моўнага этыкету, умение будаваць дыялагічную мову;
> выхоўваць маральныя якасці асобы, павагу да блізкіх, добразычлівасць, самастойнасць.
Тып урока: урок з прымяненнем нестандартных форм навучання. Абсталяванне: магнітафон, малгонкі.
ХОД УРОКА
I. Арганізацыйны момант
Гукавая размінка
Іпь-іць-іць — званок весела звініць,
Ра-ра-ра — урок пачынаць пара,
Ду-ду-ду — потым дамоў хутка я пайду.
II. Новая тэма
— Гэтак казаў хлопчык Уладзік з верша Міколы Хведаровіча. А чаго ён так спяшаўся дамоў? Паслухайце верш — І вы даведаецеся [1, с. 101 — 102].
III. Чытанне верша М. Хведаровіча «Уладзік» настаўнікам
Бюро даведак:
клопат — забота;
занядужала — заболела;
крама — магазин;
шануе — бережет.
IV. Чытанне верша вучнямі
1. Самастойнае чытанне.
2. «Пастка». Настаўнік чытае тэкст І замяняе некаторыя словы
сінонімамі. Вучні шукаюць замену. Напрыклад:
1) Бяжыць Уладзік 2) Спяшаецца Уладзік
Са школы дахаты: Са школы дадому:
Ёсць шмат работы Ёсць многа работы
У доме малому. У хаце малому.
(У першым выпадку словы заменены сінонімамі, у другім выпад-ку даецца нетрансфармаваны тэкст.)
3. Чытанне верша, растаноўка лагічных паўз.
Фізкультхвілі нка (пад спакойную музыку)
(Імітацыя рухаў.) Косяць сена.
Грабуць пальцамі абедзьвух рук да сябе пракосы. Ірвуць ягады. Збіраюць грыбы. Колюць дровы.
Выцягваюць ваду з калодзежа. Падмятаюць падлогу.
V.Аналіз зместу твора
— Якім можна назваць чалавека, які рабіў усё тое, пра што гаварылася ў нашай фізкультхвілінцы? (Працавітым.)
А ці можна назваць такім Уладзіка? Чаму?
Скажыце, што вы робіце пасля заняткаў у школе? (Гуляем.)
Як вы думаеце, ці хацеў гуляць Уладзік? (Хацеу.)
—А чаму не гуляў? (У яго хварэла маці, І яму трэба было ёй фапамагаць.)
— Пра якую рысу характару хлопчыка гаворыць вось гэта «трэба»? (Адказнасць за блізкіх людзей.)
— На вашу думку, ш' зможа Уладзік дапамагчы чужому чалаве-цу? (Зможа.) Чаму?
— Ці змаглі б вы зрабіць так, як Уладзік?
VI. Актуалізацыя ведаў вучняў
•— Ці можна параўнаць Уладзіка з Андрэйкам?
- Ці змог бы Андрэйка рабіць так, як Уладзік? Прачытайце, як выглядала каска дзеда і бацькава.
— Перакажыце, чаму ў доме хлопчыка берагуць старую каску дзеда і новую бацькаву.
— Перакажыце, аб чым марыў Андрэйка.
VII. Крыжаванка
— Адкажыце на пытанні крыжаванкі словамі з тэксту (мал. 7).
| Мал. 7 |
са школы? (Дадому.)
2. Што маляваў пасля шко-
лы хлопчык? (Малюнкі.)
3.Самы блізкі для Уладзіка чалавек. (Мама.)
4.Чаго не прасілі ў суседзяў? (Дапамогі.)
5.Што рашаў хлопчык? (Задачи.)
6.У суседзяў дапамогі не... (просяць).
7. Куды бегаў хлопчык?
(У краму.)
| д | А | д | О | м | У | |||||||
| М | А | Л | ю | н | К | I | ||||||
| М | А | м | А | |||||||||
| Д | А | П | А | М | о | г | I | |||||
| А | Д | А | ч | ы | ||||||||
| П | Р | С | I | Ц | ь | |||||||
| К | Р | А | М | У |
— Прачытайце слова, якое атрымалася па вертыкалі пад № 8.
VIII. Падвядзенне вынікаў урока. Рэфлексія
—Ці спадабаўся вам Уладзік?
—Ці хацелі б вы быць падобнымі на яго ў дзеяннях?
— Выкажыце свае разважанні наконт таго, якімі людзьмі будуць Андрэйка і Уладзік?
—Што робіць чалавека добрым?
—Аз чаго чалавек пачынаецца? (3 працы.)
— Надышоў час заканчваць урок. Як вам працавалася? Не ста-міліся? Дзякуй за працу!
Дамашняе заданне
Вывучыць верш на памяць.
ТЭМА: ВАСІЛЬ ХОМЧАНКА «ГУЗІК».
Мэты:
> выпрацоўваць выразнасць чытання, далучаць да вытокаў народнай мудрасці;
> вучыць разважаць, перадаваць свае пачуцці, развіваць творчыя здоль-насці вучняў;
> выхоўваць працавітасць, павагу да старых людзей, добрыя адносіны паміж людзьмі, сціпласць.
Тып урока: урок-разважанне.
Абсталяванне: магнітафон, малюнкі.
ХОД УРОКА
I. Арганізацыйны момант
— Вы вельмі разумный і кемлівыя, спадзяюся, што вы будзеце добра працаваць на ўроку, добразычліва адносіцца адзін да аднаго. Усміхніцеся.