Салалас құрмалас сөйлем

1. Құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

С) Егінші – мәрт, жер – жомарт.

2. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Бұл сөз Кенжетайға ауырлау тиді, ол ауыл жігіті болатын.

3. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

Е) Бала жасында балықты өзі де аулапты, әкесі де балықшы болыпты.

4. Салалас мағыналық топтарының санын табыңыз.

Д) Алтау.

5. Ыңғайлас салаласты табыңыз.

Е) Келгендер арасында Абай бұрыннан білетін Дәндібай, Еренай сияқты қарттар бар және екі-үш орта жастағы адам бар.

6. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

Д) Теректер мен қайыңдардың шық басқан су жапырақтары табан астында былпылдап жатыр, басқан аяқтың тықыры білінбейді.

7. Не, немесе, я яки жалғаулықтарымен келетін салаластың түрін табыңыз.

А) Талғаулы.

8. Себеп – салдар салаластың құрамындағы жай сөйлемдер арасынна қойылатын тыныс белгілерді табыыңыз.

В) Қос нүкте, үтір.

9. Кезектес салаластың жалғаулықтарынын табыңыз.

Е) Кейде, біресе.

10. Салаластың түрін анықтаңыз.

Ол кезде мен толқындай шапшыған сөздерді жақсы көруші ем, я болмаса шапқан аттай шаңдатқан сөздерді жақсы көруші ем.

В) Талғаулы.

11. Қарсылықты салаластың жалғаулықтарын табыңыз.

А) Бірақ, сонда да, дегенмен, лайда.

12. Салаластың түрін ажыратыңыз.

Оның өлеңінің балаларға әсер еткендігі сонша – олар әлгі партизан шалды көз алдында шын көріп тұрғандай болды.

С) Түсіндірмеғлі.

13. Салалас құрмалас сөйлемді ажыратыыңыз.

А) Би болмақ ініден, белге шықпақ баладан.

В) Тіл ерді қабірге салады, нарды қазанға салады.

14. Қарсылықты сабақтасты табыңыз.

В) Қайта – қайта ескерту ала бергенше, жұмысыңа мұқият бол.

15. Салаластың түрін ажыратыыңыз.

бетінде қайықпен жүзу.

В) Түсіндірмелі.

16. САлаластың түрін ажыратыңыз.

Сәуле біресе отыра қалып жазады, біресе комбайынның макетімен шұғылданады.

В) Кезектес.

17. САлаластың түрін ажыратыңыз.

Ән басылып қалды, бірақ гитара сазы тоқталған жоқ.

Е) Қарсылықты.

18. Жалғаулық шылау арқылы байланысқан салаластытабыңыз:

Д) Құнанбай Ұлжан қасына отырды да, Мәкіш пен Абайдың жүзіне қарады.

19. Керекті жалғаулық шылауыд қойыңыз.

Баласы бірнеше барымтаға қатынасты, ... әке – шешесінің алдындағы малы көбейген жоқ.

Е) бірақ

20. Лайықты шылауыд қойыңыз.

Шекер аз күннің өзінде-ақ бұл үйдің өз адамындай болып кеткен, ...оның еркелей айтқан сөзіне Сәуле сүйсінді.

С) сондықытан.

21. Жай сөйлемдер арасынна тыныс белгісін қойыңыз.

Күн бесіндіге келген кезде Көркемтайдың аулы астаң-кестең болды кемсеңдеп кемпір-шал жылады, қанын тартып сұрланып жастар тұрды.

А) Қос нүкте..

23. Тынс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді табыңыз.

С) Қаршадайымнан қозы бақтым – және қабырғам қата қой бақтым, соның бәрінде осы бозторғай серігім болды.

24. Салаластың түрін ажыратыңыз.

Өзінің ширақтығында шек жоқ: ағыны әжептеуір судың иірімінне қойып келіп кетеді.

А) Түсіндірмелі.

25. Салдар мәндісі екінші тұрған салаласты көрсетіңіз.

С) Ақан шын сүйді, сол себепті өз сүйгенін жамандыққа бұрмады.

26. Салаластың түрін және тыныс белгісін анықтаңыз.

В) Қарсылықты салалас (үтір мен сызықша)

27. Түсіндірмелі салалас құрмаласты табыңыз.

Д) Оның жазасының түрі сол: үйден тырқыратып қуып шығады.

28. Тек жалғаулықты болатын салаластың түрін табыңыз.

С) Кезектес

29. Құрмалас түрін анықтаңыз.

Еркін күліп еді, оған қосыла Қайрат та күлді.

С) Ыңғайлас салалас.

30. Құрмаластағы ортақ бастауышы бар сөйлем қатарын көрсетіңіз.

С) Айша селк ете түсті, бірақ қысылғаныын білдірмеуге тырысты.

31. «Әде» жалғаулық шылауына тән құрмаластың түрін анықтаңыыз.

А) Талғаулы салалас.

32. Мына құрмаласта қай шылау жоқ, белгілеңіз.

Кел демек бар, -

Кет демек жоқ.

А) бірақ

33. Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас: қардың суы секілді тез суалар.

Салаластың қай түрі, белгілеңіз.

С) Түсіндірмелі.

34. Кезектес салаласты табыңыз.

В) Сәуле біресе отыра қалып жазады, біресе комбайн макетімен шұғылдыанады.

35. Кезектес салаластың жалғаулықты шылауларын табыңыз.

Е) Бірде, кейде, біресе.

36. Ыңғайлас салалас сөйлемді табыңыз.

Д) Жетімдерге жем бердім,

Жесірлерге жер бердім.

37. Себеп – салдар салаластың шылауларын табыңыз.

С) Өйткені.

38. Салалас құрмаластың өзіндік белгілерін көрсетіңіз.

С) Екі жай сөйлем тең дәрежеде байланысады.

39. Салалас құрмаластың құрамындағы жай сөйлемдердінің байланысуын көрсетіңіз.

А) Өзара тең дәрежеде байланысады.

40. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

Е) Дос табу оңай, - достықты сақтау қиын.

41. Қарсылықты салаласты белгілеңіз.

С) Сөзіне қарай кісіні ал,-кісіге қарап сөз алма.

42. Ыңғайлас салаласты көрсетіңіз.

А) Шай ішілді, тамақ әкелінді.

43. Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.

С) Ол қызына 2 түрлі нәрсені үйретуге тырысты: бірі – тұрақтылық, бірі – махаббат.

44. Себеп – салдар салаласты көрсетіңіз.

В) Ертең жұмыс күні еді, ертерек жатайық.

45. Қарсылықты салалас жалғаулықтарын белгілеңіз.

С) Бірақ, дегенмен.

46. Себеп – салдар жалғаулықтарын көрсетіңіз.

А) Сондықтан, өйткені.

47. Қарсылықты бағыныңқылы сабақтасты көрсетіңіз.

В) Қыстың басы тақау болғанымен, әлі қар түсе қойған жоқ.

48. Қарсылықты салаласты көрсетіңіз.

Е) Күн сайын бір жаңалық юолады, алайда бұл жаңалық ананы бұрынғыдай онша мазасыздандырмады.

49. Қарсылықты салалас сөйлемді көрсетіңіз.

С) Бұл шөп әдемі, бірақ зияны да бар.

50. Түсіндірмелі салалас сөйлемді көрсетіңіз.

В) Жиналыста екі мәселеге тоқтады: бірі – қоғам тәртіпті орнату, екіншісі – еңбекті жандандыру.

51. Себеп – салдар салалас сөйлемді көрсетіңіз.

В) Үйдің іші суық, өйткені от әлі жағылған жоқ.

52. Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.

Д) Мал етінің асылдануы сондай – майы аузына салдырмайды.

53. Қарсылықты салалас сөйлемді табыңыз.

В) Күн бұлттанып тұр еді, бірақ жаңбыр жауған жоқ.

54. Талғаулы салалас сөйлемді табыңыз.

Е) Мен алып келейін, болмаса Айгүл барар.

55. Ыңғайлас салалас сөйлемді табыңыз.

С) Қоңырау да соғылды, балалар да сыныптарына кіріп ктті.

56. Қарсылықты салаласты табыңыз.

Е) Күн жауып кетті, - оны білген ешкім болған жоқ.

57. Қарсылықты салаласты табыңыз.

А) Байбосыновтыың жүзінде әжімнен сау жер жоқ, әйтсе де беті ойнақы еді.

58. Кезектес салаласты табыңыз.

В) Машина жүрісін бірде шапшаңдатады, бірде баяулатып жүреді.

59. Қарсылықты салаласты табыңыз.

А) Ән басылып қалды, бірақ гитара сазы тоқталған жоқ – ты.

60. Қарсылықты салаластың жалғаулықты түрін табыңыз.

Д) Күн сайын бір жаңалық болады, алайда бұл жаңалық ананы бұрынғыдай онша мазасыздандырмайды.

61. Қарсылықты салалас сөйлемді табыңыз.

Е) Ардақ Саятты күтті, бірақ ол келмеді.

62. Кезектес салалас сөйлемді табыңыз.

Е) Клубта кейде кино болады, кейде қызықты баяндамалар оқылады.

63. Қарсылықты салалас сөйлемді табыңыз.

С) Дала суық екен, алайда Жанар тоңа қойған жоқ.

64. Жалғаулықсыз себеп-салдар салас сөйлемді табыңыз.

В) Құрметті адамның сөзі жоғары игілікке қызмет етеді: жорамалдап айта алмайды, шындықты айтады.

65. Түсіндірмелі салалас сөйлемді көрсетіңіз.

С) Сиырлар есебінен жаңыылмайсың: тарғыл аласы он жеті, қызықл шұбары – он үш.

66. Себеп бағыныңқы сабақтас сөйлемді көрсетіңіз.

С) Кеш тым ыстық болғандықтан, жұрт әдеті бойынша далаға шығып отырған секілді.

67. Мезгіл бағыныңқы сабақтасты көрсетіңіз.

В) Жанпейіс үйге кіріп кеткенде, Асқар мен Ержан тыста қалды.

68. Түсіндірмелі салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

С) Дауылдың қатты болғандығы сондай – бірнеше ағаш сыныпты.

69. Талғаулы салаласты табыңыз.

Е) мына Әсетті қасымызға шығарып бер, не болмаса кепіл бол.

70. Қарсылықты салаласты табыңыз.

Д) Бұл шөп әдемі, бірақ зияны да бар.

71. Мақсат бағыныңқы сабақтасты табыңыз.

Д) Келегендердің бәрі разы болсын деп, жан-тәні қалмай қалбақтауда.

72. Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.

С) Құс атаулы аспанда толып жүр: қарлығаш, ұзақ, қарға, торғай, - бәрі де бар.

73. Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.

С) Бір қарағанда – ақ біліп қойдым: бұл – Алматының және қала маңының картасы екен.

74. Жалғаулықты қарсылықты салалас сөйлемді көрсетіңіз.

С) Каюткиннің жүзінде әжімнен сау жер жоқ, әйтсе де беті ойнақы еді.

75. Құрмалас сөйлемді табыңыз.

В) Сен, сірә, жексенбі күні келерсің, не дүйсенбі күні келерсің.

76. Құрмалас сөйлемді табыңыз.

Е) Олар кеше көш соңында қалып қойған жоқ еді.

77. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Қоңырау соғылып еді, Абай қозғалмады.

78. Ыңғайлас салалас сөйлемді көрсетіңіз.

Д) Еңбек адамды көрікті етеді және тынысты тазартады.

79. Қарсылықты салалас сөйлемді көрсетіңіз.

Д) Күн сайын бір жаңалық болады, бірақ оған ешкім таңданбайды.

80. Түсіндірмелі салалас сөйлемді көрсетіңіз.

Е) Өмірдегі көп күннің бәрі бірдей емес: бір күн елеусіз өте шығады, кейбір күн өлгеніңше есіңе қалады.

82. Себеп-салдар салалас сөйлемді көрсетіңіз.

С) Ол жаяу жүріп кетті, себебі ауыл онша алыс емес еді.

83. Жалғаулықты себеп – салдар салаласты табыңыз.

Д) Жаманшұбарлықтар қыстаудан шықпайды, өйткені жас төлді қорада ұстау керек.

84. Жалғаулықсыз себеп – салдар салаласты көрсетіңіз.

А) Біздің жерге егеін шықпай қоймайды, біз агротехниканы ойдағыдай қолданамыз.

85. Талғаулы салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

А) Бұл істің шындығын не көзімен көрген айтар, немесе құлағымен естіген айтар.

86. Ыңғайлас салалас құрмаласты табыңыз.

С) Таң атты, мен ояндым.

87. Түсіндірмелі салалас құрмаласты табыңыз.

В) Риза болғаны соншалық – бетімнен сүй берді.

88. Құрмалас сөйлемдерден қарсылықты салалас түрін табыңыз.

Д) Өлең жазуға ыңғайландым, бірақ .............

89. Мына құрмаластардың ішінен салалас құрмаласты табыңыз.

А) Жұмыс көп болды, сондықтан демалысқа шықпады.

90. Салалас құрмалас сөйлем бойынша тыныс белгісінің дұрысын табыңыз.

Е) Өзеннің бұл тұсынан өте алмаймыз-әрі терең, әрі қайық жоқ.

91. Құрмалас сөйлемдерден ыңғайлас салалас түрін белгілеңіз.

В) Үйлер де жарық, көшелер де жарық.

92. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

А) Жерді жортқан біледі, малды баққан біледі.

93. Ыңғайлас салалас сөйлемді көрсетіңіз.

А) Тң атты, мен ояндым.

94. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

В) Өлкемізге көктем келді де, қу ағаштар жасыл моншақ тағынды.

95. Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз.

С) Қараша айы жақандады.

96. Ыңғайлас салалас сөйлемдерді байланыстыратын жалғаулықтар қайсы, көрсетіңіз.

Е) Да, де, әрі.

97. Салалас құрмаластың қай түрінне жататынын анықтаңыз.

Қараңғыда аяғын еппен, ұшынан басып келді де, қорыл шығып жатқан бөлменің дәл жанындағы есікті ашты.

Е) Ыңғайлас.

98. Салалас құрмаластың байланысу тәсілін көрсетіңіз.

В) Жалғаулық шылаулар арқылы.

99. Құрмалас сөйлемді табыңыз.

В) Байжан Самарқанға қарап еді, кескіні ыңғайсыздау екен.

100. Салалас құрмалас сөйлемді атбыңыз.

Д) Танк өз-өзінен жұлқыланып қалғандай болды да, гүрс етіп шаң-топырақ бұрқ ете қалды.

101. Түсіндірмелі салалас сөйлемді көрсетіңіз.

В) Сережа өлеңінің балаларға әсер еткендігі сонша-олар әлгі партизан шалды көз алдарында шын көріп тұрғандай болды.

102. Құрмалас сөйлемдерден ыңғайлас салалас түрін табыңыз.

А) Сыздық – етікші жігіт және жұрттың көзінде ең шебер етікші сол.

103. Құрмалас сөйлемдерден қарсылықты түрін табыңыз.

Д) Күн жауып кетті, - оны елеген ешкім болған жоқ.

104. Кезектес салалас құрмалс сөйлемді табыңыз.

С) Бірде ұйқы еңсереді, бірде ерік еңсереді.

105. Себеп – салдар салалас сөйлемді көрсетіңіз.

Е) Қорыққаны, сезіктенгені шындыққа айналайын дедеі: оң көзінің астыңғы қабағы бүлкілдей бастапты.

106. Жалғаулықты себеп-салдар салаласты табыңыз.

Е) Жүрген жерін білетін шығар, өйткені ол да жақында Жайық бетінен келді.

107. Талғаулы салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

Д) Бұл жерде я сен тұрарсың, я мен тұрарамын.

108. Кезектес салалас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

А) Бірде ол да ақтарыла салатындай жақын көрінеді, бірде салқын тартып алыстап кетеді.

109. Құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

В) Белін мықтап буып, қайықтың арт жағына отырды.

110. Құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.

А) Көктемгі ауаның тазалығы сондай - әр кеудеге жұпар иісін құйып тұр.

115. Салалас құрмаластың өзіндік белгілерін табыңыз.

Е) Екі жай сөйлем тең дәрежеде байланысады.

116. Шарттың бағыныңқы сабақтас құрмаласты табыңыз.

Д) Ереуіл атқа ер салмай, ерлердің ісмі бітер ме?

117. Салалас құрмаластың құрамындағы синтаксистік компоненттердің байланысуын табыңыз.

Е) Өзара тең дәрежеде байланысады.

118. Түсіндірмелі салаласқа лайықтысын көрсетіңіз.

А) сонша, сондай

119. Талғаулы салалас сөйлемді табыңыз.

С) Бұл жерде я сен тұрарсың, я мен тұрармын.

120. Қарсылықты салаласты табыңыз.

Д) Күн жауып кетті, - оны ешкім білген жоқ.

121. Мақсат бағыныңқы сабақтас сөйлемді табыңыз.

С) Кеше үйірмеге жазылмақ болып, оқушылар сарайына бардым.

122. Қарсылықты салаласты табыңыз.

Д) Бұл шөп әдемі екен, бірақ зияны да бар.

123. Құрмалас сөйлемнің нешеге бөлінетінін табыңыз.

А) 3.

124. Баяндауышы тұлғалас, мағынасы сарындас болуы салаластың қайсысына тән екенінтабыңыз.

С) Ыңғайлас.

125. Жерді де таңдай біл, оны баптай да біл.

Е) Ыңғайлас.

126. «Бірақ, дегенмен, әткенмен»- жалғаулықтары қолданылатын салалас түрін көрсетіңіз.

А) Қарсылықты.

127. «Алайда», «сонда да», «әйтсе де» - шылаулары қай салаласқа тән, табыңыз.

С) Қарсылықты.

128. Жыртық шапанның өңі жұртта жатқан шүберек тәрізді, сонда да жылуы бар.

Салалас түрін анықтаңыз.

С) Қарсылықты.

129. Үйде шешен, - дауда жоқ.

Салалас түрін анықтаңыз.

А) Қарсылықты.

130. Құрмалас сөйлемнің байланысу тәсілін көрсетіңіз.

В) Жалғаулық шылау.