Сөздің тура және ауыспалы мағыналары, мақал-мәтел

1. Ауыспалы мағынада тұрған сөзді көрсетіңіз.

Д) Қисық адам.

2. «Биік» сөзімен мағыналас сөзді көрсетіңіз.

С) Заңғар.

3. Мағыналас жуық сөздерді көрсетіңіз.

С) Әдемі, ажарлы, келбетті.

4. Мәтелді белгілеңіз.

В) Әлін білмеген - әлек.

5. Мақалдың тақырыбын анықтаңыз.

В) Адамгершілік.

6. Мәтелді белгілеңіз.

Е) Көппен көрген ұлы той.

7. Мақалдың тақырыбын анықтаңыз.

А) Өнер-білім.

8. Сөз мағынасын зертейтін тіл анықтаңыз.

Д) Лексика.

9. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

С) Қара шаш.

10. «Терең» сөзінің ауыспалы мағынасын табыңыз.

В) Терең білім.

11. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Д) Адамның аяғы.

12. «Қисық» сөзінің тура мағынасын табыңыз.

А) Қисық ағаш.

13. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Е) Ауыр тас.

14. Тура мағыналы тіркесті көрсетіңіз.

В) Көзі ауырады.

15. Ауыспалы мағыналы тіркесті көрсетіңіз.

Д) Көзінің оты бар.

16. Ауыспалы мағыналы сөзді көрсетіңіз.

С) Суық хабар.

17. Ауыспалы мағынадағы сөзі бар сөйлемді табыңыз.

С) Жел мінезді адамда мұрат болмайды.

18. Ауыспалы мағыналы сөзді табыңыз.

Д) Өткір мінез.

19. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

А) Таяз су.

20. Мәтелді ажыратыңыз.

С) Соқыр тауыққа бәрі бидай.

21. Мақалға тән белгіні айтыңыз.

Е) Ой анық, белгілі бір тұжырым жасалады.

22. Мақал-мәтелді табыңыз.

В) Ел іші-алтын бесік.

23. Мәтелді ажыратыңыз.

В) Айдағаны бес ешкі, ысқырғаны жер жарады.

24. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

Д) Қолды жуу.

25. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

В) Терң көл.

26. Ауыспалы мағыналы сөзді табыңыз.

Д) Қоңыр дауыс.

27. Ауыспалы мағыналы сөзді табыңыз.

С) Жұмсақ күкі.

28. Ауыспалы мағыналы сөзді табыңыз.

А) Жел мінез.

29. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

Д) Адамның басы.

30. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

С) Ауыр жүк.

31. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Е) Терең құдық.

32. Мақал-мәтелді табыңыз.

В) Қолы қимылдағанның аузы қимылдар.

33. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

Е) Адамның көзі.

34. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

С) Қолыңды көтер.

35. Тура мағыналы сөзді табыңыз.Д)

37. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

В) Өз көзімен көрді.

38. Ауыспалы мағыналы сөзді табыңыз.

Е) Құстай ұшты.

40. Сөз байлығын зерттейтін тіл білімінің саласын табыңыз.

Е) Лексика.

41. Мақал-мәтел толықтырыңыз.

Жеті рет өлешп, .....

Е) Бір рет кес.

42. Керекті сөзді тауып жазыңыз.

Саусағынан өнер ....

С) Тамған.

43. Тәуке ханның атақты «Жеті жарғысын» жасасқан бас биінің бірі кім екенін көрсетіңіз.

А) Төле би.

44. Қазақ пен қалмақ арасында бітім-бүтінші болған батыл елші, парасатты мәмілегер биді көрсетіңіз.

А) Қазыбек би.

45. «Бейнет, бейнет түбі – зейнет» бұл мақалдың негізгі тақырыбы не, белгілеңіз.

Д) Еңбек.

46. «Тазалық - саулық негізі,

Саулық – байлық негізі» мақалының түйіні неде, табыңыз.

В) Денсаулық.

47. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін белгілеңіз.

Д) Мақал-мәтел.

48. Мақал-мәтелдерде көп қолданылатын көркем өрнекті белгілеңіз.

В) Синтаксистік параллелизм.

49. Талапты бала –

Талпынған құстай,

Құмары қанбас –

Аспанға ұшпай.

Мақалдың тақырыбын белгілеңіз.

С) Адам қасиеттері.

50. «Ер жігіттің екі сөйлегені - өлгені,

Е) Сөзге беріктік, уәдеге тұрақтылық.

51. «Ұлық болсаң, кішік бол» мақалының тақырыбын анықтаңыз.

Е) Адамгершілік, сыпайылық.

52. «Біз қазақ деген мал баққан елміз, бірақ ешкімге соқтықпай, жай жатқан елміз...»

Бұл кімнің сөзі, көрсетіңіз.

Е) Қазыбек би.

53. «Ескі» деген ұғым тұлғасында айтылған сөзді көрсетіңіз.

Д) Көне.

54. Тура мағыналы сөзді табыңыз.

Е) Тура мағыналы сөзді табыңыз.

Е) Үйдің кілті.

55. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзді табыңыз.

Д) Істің ақ, қарасы тексерілді.

56. Тура мағынада жұмсалынып тұрған сөзді көрсетіңіз.

Е) Қалың кітап.

57. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзі бар сөйлемді көрсетіңіз.

С) Ұлттық намысты жоғары ұстайық.

58. Тұрақты сөз тіркесін табыңыз.

Е) Жүрек жұтқан, су жұқпас адам.

59.Мәтелді ажыратыңыз.

В) Ит ашуын тырнадан алады.

60. Тура мағынада қолданылып тұрған сөзді көрсетіңіз.

А) Биік тау.

61. Қай сөздің жеке лексикалық мағынасы жоқ, табыңыз.

С) Таша.

62. «Ашық» деген сөздің ауыспалы мағынада қолданылып тұрған жерін көрсетіңіз.

А) Ашық мінез.

63. Ауыспалы мағынада жұмсалып тұрған сөзді табыңыз.

Е) Қисық шал, өмір тұтқасы.

64. Ауыспалы мағынада қолданылып тұрған сөзі бар сөйлемді көрсетіңіз.

Д) Тұмау аяғы – құрт, тұман аяғы – жұт.

65. Ауыспалы мағыналы сөзді көрсетіңіз.

В) Таяз түсінік.

66. Уақыт, дәуір ұғымындағы мақал-мәтелді табыңыз.

Е) Елу жылда ел жаңа.

67. Қай сөз ауыспалы мағынада қолданылған, дұрысын табыңыз.

Сенің шешен болғаның –

Шер халықтың арқасы.

Сенің көсем болғаның –

Ер халықтың арқасы.

Д) Арқасы.

68. Сақтық ұғымындағы мақал-мәтелді белгілеңіз.

Д) Оң көзіңе сол көзің қарауыл болсын.

70. Лексика нені зертейтінін белгілеңіз.

В) Сөз мағынасын.

71. Ауыспалы мағынада қолданылған сөзді белгілеңіз.

Жаңбырсыз жер жетім,

Жақсысыз ел жетім.

В) Жетім.

72. Мақалды көрсетіңіз.

А) Ақылы асқанды аға тұт.

73. Ауыспалы мағынада қолданылған сөзді белгілеңіз.

С) Қисық.

74. Ауыспала мағынада жұмсалып тұрған сөзді белгілеңіз.

Е) Техниканың тілі.

75. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

В) Тал түсте төбесінен ат ойнатты.

76. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

В) Сен сертті бұзып, жолдан аздың.

77. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

Е) Қорқытады діңгірлеп бәйбішесі азулы.

78. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

Д) Оларды айтаққа еліртіп, Оспанға қарсы салды.

79. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

Е) Шешесі таптап қоя ма, сары қыз сондай сарың.

80. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

С) Біздер үшін табыс таразысы – төл.

81. 82. 83. 84. Сұрақтары жоқ.

85. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

С) Ұйықташы, жаным, алтыным.

86. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

Д) Екі достың арасы алшақ тартты.

87. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

С) Соққанның алымы аз болғандықтан жұмыс өнбеді.

88. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

Д) Су анасы – бұлақ.

89. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

А) Өлеңді қуып жүрген мен бір аңшы.

90. Ауыспалы мағынаны көрсетіңіз.

В) Бақытын тауып, өмірі арайланып жүре берді.

91. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

А) Абай ел ісіне араласқанда жас еді.

92. 6200101043- Сұрағы жоюға ұсынылады.

93. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

В) Арпалысқан ой.

94. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Е) Жастық торқа жібекпен тысталыпты.

95. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

Е) Жігітті ой торлап, ұйқысы шайдай ашылды.

96. 6200101048-?

А) Домбырадан күй төкті.

97. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Е) Су төменге қарай ақты.

98. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

А) Ет тұздай ащы екен.

Д) Апасы май тұздады.

99. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

С) Ол өзі-жас та болса, тұйғын қыз.

100. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

Д) Халықтан небір тұлпарлар шығады.

101. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

С) Біреу жотамнан түрткіледі.

102. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

Д) Денем сергіп, тыңайып қалыппын.

103. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Д) Майор мені таныды да, атының тізгінін тартты.

104. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

С) Қасым бұның сүйеніші, тіреуі екен.

105. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Д) Сүт таңертең ұйып қалды.

106. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

С) Ұлы келді.

107. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

А) Шеберлікті ұштау.

108. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Е) Аққудың ұясы көл ортасында екен?

109. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

А) Бала нанның жартысын үзіп берді.

110. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

В) Марат үйдей тасты жылжыта алмады.

111. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

С) Дәрежесі үлкейген екен.

112. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Д) Дүниенің тыныштығын үрген иттің үні бұзады.

113. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Д) Абайдың әкесі –құнанбай.

114. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

Е) Ән әлемі жүрегімді әлдиледі.

115. Сөздің тура мағынасын табыңыз.

Д) Әкесі –соғыс ардагері.

116. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

Д) Шахматтың әліппесін үйрену керек.

117. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

А) Көктің сәні – құс әні

118. Сөзөдің ауыспалы мағынасын табыңыз.

Д) Арасында әуелей өскен бір түп шынар бар.

119. Сөздің ауыспалы мағынасын табыңыз.

С) Абай бірде-біріне жығылмай, ағарып шығады.

120. «Қарлығаш әулие», қарлығаш би аталған кім, белгілеңіз.

Е) Төле би.

121. «Дау мұраты-біту,

Саудагер мұраты-ұту.

122. Шешен әрі 1783-1797 жылдағы ұлт-азаттық қозғалыстың басшысы борлған азаматты көрсетіңіз.

В) Сырым.

123. Әйтеке бидің шын есімін көрсетіңіз.

Е) Айтық.

124. Егіншілік кәсіпке байланысты мақалды көрсетіңіз.

В) «Берген алар, еккен орар»

125. Сөз мәйегі, асылы саф алтыны деп нені бағалайтынын белгілеңіз.

Е) Мақал-мәтел.

126. «Өнер – ағып жатқан бұлақ,...» Мақалдың жалғасын табыңыз.

А) Ғылым – жанып тұрған шырақ.

127. Бұқар жыраудың бірден онға дейінгі санның мағынасын сұраған жұмбағына жауап айтқан би кім? көрсетіңіз.

128. Төле бидің ақылды, тапқыр келіні кім, кімнің қызы, табыңыз.

Д) Данагүл Алакөзқызы.

129. Төле бидің оң босағасындағы алтыны кім екенін белгілеңіз.

С) Келіні.

130. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Е) Ақ мата.

131. Алматының әдемі, мөлдір түні басталды.

С) Әдемі.

Д) Мөлдір.

132. Заман талабы – терең білім алу.

В) Терең.

133. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Д) Көз – мүше.

134. Тура мағыналы сзді көрсетіңіз.

А) Көзіңді дәрігерге көрсетіңіз.

135. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

А) Қаз сатып алдық.

136. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

В) Суық жел.

137. Тура мағыналысөзді көрсетіңіз.

Е) Аттың жалын кес.

138. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

С) Баласы өсті.

139. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Д) Бала бетін сабындап жуды.

140. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

В) Қанаттың беті аппақ.

141. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

С) Жылқы жалы таралды.

142. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Д) Күн сәулісі.

143. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

С) Терең өзен.

144. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

А) Қара көйлек.

145. Тура мағыналы сөзді көрсетіңіз.

Е) Қатты тас.

146. Мақалды табыңыз.

А) Ер жігіт ел үшін туады, елі үшін өледі.

147. Мақалды табыңыз.

А) Алтын алма, алғыс ал.

148. Мәтелді анықтаңыз.

Д) Әлін білмеген әлек.

149. Мақалға тән белгіні көрсетіңіз.

Д) Ойы аяқталады, тұжырымды.

150. Мақалға тән белгіні көрсетіңіз.

А) Сөйлем тиянақты, біріншіде шарты, екіншісінде қорытынды пікір.

151. Мақалға қажетті антонимдерді табыңыз.

«Қонаққа .... демек бар,

..... демек жоқ».

152. Жұмбақты көрсетіңіз.

В) Жез отаудан жездем аты кісінейді.