Текст 68 - СЕМИНАРИСТ (М. Мусоргский)
Panis, piscis, crinis, finis, ignis, lapis, pulvis, cinis... <...>
Orbis, amnis et canalis <...>
Fascis, axis, funis, ensis, fustis, vectis, vermis, mensis <...>
Postis, follis, cucumis, atque pollis... <...>
Orbis, amnis et canalis, sanguis, unguis et annalis.
КОММЕНТАРИЙ
Герой песни Мусоргского заучивает исключения из правила определения рода для сущ. 3-го склонения. Обычно слова на -is относятся к женскому роду, кроме слов на -cis, -ям, -guis, a также некоторых других, относящихся к мужскому роду. Их-то как раз и зубрит незадачливый семинарист.
Текст 69 - СИМФОНИЯ ПСАЛМОВ (И. Стравинский)
I Часть (Ps 38:13-14)
1 Exaudi orationem meam, Domine, et deprecationem meam.
2 Auribus percipe lacrimas meas. Ne sileas, ne sileas.
3 Quoniam advena ego sum apud Te et peregrinus, sicut omnes patres mei.
4 Remitte mihi, ut refrigerer prius quam abeam et amplius non ero.
II часть (Ps 39:2-4)
5 Expectans expectavi Dominum, et intendit mihi.
6 Et exaudivit preces meas:
7 et eduxit me de lacu miseriae, et de luto faecis.
8 Et statuit super petram pedes meos: et direxit gressus meos.
9 Et immisit in os meum canticum novum, carmen Deo nostro.
10 Videbunt multi, videbunt et timebunt: et sperabunt in Domino.
III часть (Ps 150)
11 Alleluia. Laudate Dominum in sanctis Ejus.
12 Laudate Eum in firmamentis virtutis Ejus.
13 Laudate Dominum.
14 Laudate Eum in virtutibus Ejus.
15 Laudate Dominum in virtutibus Ejus.
16 Laudate Dominum in sanctis Ejus.
17 Laudate Eum secundum multitudinem magnitudinis Ejus.
18 Laudate Eum in so-(ho)-no tu~(hu)-be, laudate e-(he)-um.
19 Alleluia. Laudate Dominum, laudate Eum.
20 Laudate Eum in tympano et choro, laudate Eum.
21 Laudate Eum in cordis et organo, laudate Eum.
22 Laudate Eum in cymbalis, bene sonantibus.
23 Laudate Eum in cymbalis jubilationis.
24 Laudate Dominum. Laudate Eum.
25 Omnis spiritus laudat Dominum.
26 Omnis spiritus laudat Eum.
27 Alleluia. Laudate Dominum.
КОММЕНТАРИЙ
В изд. партитуры (М., 1969) — опечатка в указании источника I части: вместо 38-го псалма указан 28-й.
7 Вместо da (в тексте клавира и партитуры) следует читать de <lacu>.
10 Вместо timabunt (клавир, партитура) читать timebunt.
11 Ср. текст 150 псалма по Вульгате (см. текст 14). Чтобы увидеть разработку текста псалма Стравинским, вульгатный текст мы выделили курсивом. Как видим, Стравинский использует точные и вариантные повторы отдельных строк (см., напр., строки 11-16, 14-15), а также вычленяет обороты Laudate Dominum, Laudate Еит, повторяя их порознь и вместе. Кроме того, он вводит троекратное восклицание Alleluia (11, 19, 27) и опускает строку Laudate Еит in psalterio et cithara. Система повторов в разработанном таким образом тексте придает ему заклинательный характер.
12 В изд. партитуры вместо firmamento (Вульгата и клавир) стоит firmamenti.
25 Вместо laudat (клавир и партитура) в Вульгате стоит laudet (praes. conjct. act).
Текст 70 - ЦАРЬ ЭДИП (И. Стравинский)
Действие первое Хор
1 Kaedit nos pestis,
2 Theba peste moritur.
3 E peste serva nos, serva,
4 e peste qua Theba moritur.
5 Oedypus, adest pestis.
6 E peste serva nos, Oedypus,
7 e peste libera urbem,
8 e peste qua Theba moritur.
9 Urbem serva morientem,
10 e peste serva nos!
Эдип, ц. 16
11 Liberi, vos liberabo.
12 Liberabo vos a peste.
13 Ego clarissimus Oedypus,
14 ego, Oedypus, vos diligo.
15 Ego, Oedypus, vos servabo.
Хор, ц. 19
16 Serva nos adhuc,
17 serva urbem, Oedypus,
18 Clarissime Oedypus, serva nos!
19 Quid fakiendurn, Oedypus, ut liberemur?
Эдип, ц. 22
20 Uxoris frater mittitur.
21 Oraculum consulit,
22 deo mittitur Creo.
23 Oraculum consulit,
24 quid fakiendum consulit,
25 Creo ne commoretur.
Хор, ц. 25
26 Vale, Creo! Audimus.
27 Vale, Creo! Kito, kito.
28 Audituri te salutant.
Креонт, ц. 27
29 Respondit deus:
30 Laium ulkiski,
31 skelus ulkiski;
32 reperire peremptorem.
33 Thebis peremptor latet regis.
34 Reperire opus istum,
35 luere Thebas a labe, luere,
36 kaedem regis ulkiski,
regis Laii perempti
37 Thebis peremptor latet.
38 Opus istum reperire
39 quem depelli deus jubet,
40 jubet deus peremptorem depelli.
41 Peste infikit Thebas.
42Apollo dixit deus.
Эдип, ц. 45
43 Non reperias vetus skelus.
44 Thebas eruam.
45 Thebis incolit skelestus.
Хор, ц. 49
46 Deus dixit, tibi dixit.
Эдип, ц. 50
47 Miki debet se dedere,
48 opus vos istum deferre.
49 Thebas eruam.Thebis pellere istum.
50 Vetus skelus non reperias.
Хор, ц. 55
51 Thebis skelestus incolit.
Эдип, ц. 55
52 Deus dixit, dixit...
53 Sphynga solvi,
54 carmen solvi,
55 ego divinabo.
56 Iterum divinabo,
57 clarissimus Oedypus,
58 Thebas iterum servabo.
59 Ego, Oedypus, carmen divinabo.
Хор, ц. 60
60 Solve, solve, solve!
61 Solve, Oedypus, solve!
Эдип, ц.60
62 Pollikeor divinabo
63 Clarissimus Oedipus,
64 pollikeor divinabo.
Хор, ц. 61
65 Delie, exspectamus,
66 Minerva filia Iovis,
67 Diana in trono insidens.
68 Et tu, Phaebe insignis iaculator,
69 succurite nobis.
70 Ut praekeps ales ruit malum
71 et premitur funere funus
72 et corporibus corpora inhumata
73 expelle
74 e verte in mare
75 atrokem istum Martem.
76 Qui nos urit inermis
77 dementer ululans.
78 Et tu, Bakke,cum taeda advola nobis
79 urens infamem inter deos deum.
Хор, ц. 68
80 Salve, Tiresia, salve,
81 homo clare, vates!
82 Dic nobis quod monet deus,
83 dic kito, sacrorum docte, dic, dic.
Тиресий, ц. 69
84 Dikere non possum,
85 dikere non licet,
86 dikere nefastum,
87 Oedipus, non possum.
88 Dikere ne cogas.
89 Cave, cave, ne dicam.
90 Clarissime Oedipus,
91 takere fas, Oedipus, takere fas.
Эдип, ц. 73
92 Takiturnitas te acusat:
93 tu peremptor, tu...
Тиресий, ц. 74
94 Miserande, dico
95 quod me acusas, dico.
96 Dicam, quod dixit deus;
97 nullum dictum kelabo;
98 inter vos peremptor est,
99 apud vos peremptor est,
100 cum vobis, vobiscum est.
101 Regis est rex peremptor.
102 Rex kekidit Laium,
103 rex kekidit regem,
104 deus regem acusat; peremptor rex!
105 Opus Thebis pelli,
106 Thebis pelli regem.
107 Rex skelestus urbem foedat,
108 rex peremptor regis est.
Эдип, ц. 83
109 Invidia fortunam odit,
110 creavistis me regem.
111 Servavi vos carminibus
112 et creavistis me regem.
113 Solvendum carmen, cui erat?
114 Tibi, tibi, homo clare, vates;
115 a rae solutum est et
116 invidia fortunam odit.
117 Nunc, vult quidam munus meum.
118 Creo vult munus regis.
119 Stipendarius es, Tiresia!
120 hoc fakinus ego solvo!
121 Creo, vult rex fieri.
122 Quis liberavit vos carminibus? Amiki, amiki!
123 Ego Oedipus clarus, ego.
124 Invidia fortunam odit.
125 Volunt regem perire
126 vestrum regem perire,
clarum Oedipodem, vestrum regem.
Хор, ц. 91
127 Gloria, gloria, gloria!
128 In pestilentibus Thebis laudibus regina nostra.
129 Laudibus Oedipodis uxor.