Түрлендіргіш-қозғалтқыш жүйеде электр жетсгінің моментін автоматты түрде реттеу

Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток электр жетегінің моментін реттеу үшін ток бойынша сызықсыз қатаң теріс кері байланыс қолданылады.

4.7-суретте бұл реттеудің негіздік сұлбасы көрсетілген.

4.7-сурет. Жылдамдык бойынша кері байланысы және ток кесуі бар

қатаң теріс кері байланысы бар бұрыштық жиілікті автоматты түрде реттеу

жүйенің негіздік сұлбасы.

Жылдамдық бойынша кері байланыс қозғалтқыштың сипаттамасының бірінші учаскесінде істейді, яғни жүктеме тоғы I кесу ток I_кесазболғанда (I<І_кес ), және екінші учаскесінде I>I_kec кезінде.

4.8-сурет. Бұрыштық жиілік және ток кесу бойынша жүйеде істейтін қозғалтқыштың механикалық сипаттамалары

Кесу ток бойынша теріс кері байланысы қозғалтқыштың тоғы кесу тоғынан асқанда жұмыс істейді. Бұл кері байланыс жүйеге белгілі дәлдікпен токтың немесе моменттің тұрақтылығын ұстап тұруға жағдай туғызады (Ф=cопst кезінде).

Түрлендіргіш Т- ның (мысалы,магниттік немесе тиристорлық түзеткіш) екі басқару формасы бар: потенциометр П1-ден түсетін тапсырылған U_тап сигналдық және GТ тахогенератордан түсетін жылдамдық бойынша U_к.б.теріс кері байланыстың сигналының айырымына пропорционалды басқару сигналы бар БОІ орама П2 потенциометрден түсетін тіректік кернеу U_тір және R_шкедергіде қозғалтқыш М тоғына пропорционалды кернеу құлауының айырымына V диод арқылы қосылған БО2 басқару орамасы. Бұл кернеудің айырымы ток I > I_кесаққан кезінде F_б магниттік қозғаушы күшке қарсы бағытталған F_тмагниттік қозғаушы күшті құрады.

Сипаттаманың екінші учаскесінде (І > І_кес кезінде ) жылдамдық бойынша теріс кері байланыспен бірге ток бойынша теріс кері байланыс жұмыс істейді. Бұл жағдайда нәтижелі сигналды былай жазуға болады:

,

мұнда R_бо1 - БОІ басқару орама тізбегінің толық кернеуі;

R_т- БО2 ток кесу орама тізбегінің толық кедергісі;

K_т- жылдамдық бойынша кері байланыстың жеткізу коэффициенті;

I_кес =U_тір /R_ш , K_к.б = K_т.г W_бо1 / R_бо1

Кернеу U_тір өзгерту арқылы ток бойынша теріс кері байланыс жұмыс істеуін бастайтын токты өзгертуге, яғни шекті моментті өзгертуге болады.

Егер де I<І_кес болса, онда БО2-де ақпайды (диод УП болғандықтан), ал сол себептен жүйе тек жылдамдық бойынша кері байланыспен істейді

және кесінділерде сәйкес әр түрлі П2 потенциометрден тапсыру кернеулердің мәніне). Жүктеме ток үлкейген сайын бұрыштық жылдамдық азаяды, кері байланыстың и_КБ кернеуі төмендейді, БО] орамасындағы

U_бо1 =U_тап – U_кб тең кернеу өседі, оған сәйкес түрлендіргіштің ЭҚК-І өседі де бұрыштық жылдамдықтың құлауының алажаулы компенсациялайды. Кесу токтан қозғалтқыштың якорь тоғы асқан кезде БО2 орамада кернеу пайда болады. Бұл кернеу магнитсіздірілетін сигналды туғызады да нәтижелі МҚК (F ) қатты азаяды, ал бұл себептен түрлендіргіштің ЭҚК-і және бұрыштық жылдамдық кенет құлайды. Қозғалтқыш қозғалмай тұрса, оның якорь тізбегінде стопорлау тоғы I_ст ағады, ал нәтижелі ЭҚК стопорлау тоғының түрлендіргіш-қозғалтқыш тізбектің кедергісінің көбейтіндісіне тең.

3.14. Тақырып 14.Қысқа тұйықталған және фазалық роторы бар асинхрондық қозғалтқыштың қосылуы. қосылу қасиеттері жақсартылған қысқа тұйықталған асинхронды қозғалтқыштар.

Ұсынылатын әдебиет:

1. Москаленко В.В. Электрический привод. М: Энергоатомиздат, 2000– 415 с.

2. Чиликин М.Г., Сандлер А.С. Общий курс электропривода. – М: Энергия, 1981. – 1981 г.

3. Басов А.М., Шаповалов А.Т., Кожевников А.С. Основы электропривода и автоматическое управление электроприводом в с.х. – М: Колос, 1972. – 344 с.

4. Шичков Л.П. Автоматизированный электропривод. Методические указания и задания. – М.: ВСХИЗО, 1986.