Жұмыстың орындалу реті. 1. Шыны кесіндісіне сыналатын майдың бірнеше тамшысын енгізу.

I нұсқа (вариант)

1. Шыны кесіндісіне сыналатын майдың бірнеше тамшысын енгізу.

2. Екінші шыны кесіндісін біріншіге жұқа май қабаты болатындай болып жүргізіледі.

3. Екі кесіндіні жарыққа қарау.

4. Бақылау нәтижелерін есепке жазу.

II нұсқа (вариант)

1. Майды 40-50⁰С дейін қыздыру.

2. Қыздырылған майдың 25-50 мл өлшеп химиялық стақанға құю және екі-, төрт есе көп мөлшердегі сүзілген бензинмен араластыру.

3. Ерітіндіні қағаз сүзгіден өткізу арқылы сүзу.

4. Ұлғайтқыш лупа көмегімен сүзгіні қарау.

5. Бақылау нәтижелерін есепке жазу.

III нұсқа (вариант)

1. 50-100 мл көлемдегі майды химиялық стақанда екі-, үш есе көп мөлшердегі бензинмен араластыру.

2. Қоспаны араластырып 5-10 мин бойы тұндыру керек.

3. Қоспаны айналдыра шайқау қажет.

4. Бөгде заттар барын анықтау үшін стақанды төменнен жоғары түскен жарыққа қарау керек.

5. Нәтижелерін есепке жазу.

IV нұсқа (вариант)– май құрамындағы суды анықтау

1. Ыстыққа төзімді стақанда глицеринді 175 5⁰С температураға дейін қыздыру.

2. Таза және құрғақ пробиркаға сыналатын майды 85 3 мл биіктікке дейін құю.

3. Пробиркаға термометрді түбінен 25 5 мм қашықтықта, ал қабырғаларын термометр шаригі бірдей қашықтықта болатындай қылып орнатады.

4. Майы және термометрі бар пробирканы қыздырылған глицерині бар стақанға орналастырып, пробиркадағы температура 130⁰С жеткен кезге дейін майды бақылау керек.

5. Бақылау нәтижелерін есепке жазу.

С және 1000С кезінде кинематикалық тұтқырлықты анықтау

Жабдықтар:

· кинематикалық тұтқырлықты анықтайтын аспап;

· секундомер;

· вискозиметрлер жиынтығы;

· химиялық стақандар;

· дистилденген су, глицерин;

· колба;

· термометр;

· су моншасы.

Зертханалық жұмыс

Созылмалы жағармайын сапа көрсеткіштері арқылы кешенді бағалау

Жұмыстың мақсаты

1. Созылмалы жұмсақ жағармай маркалары жайлы білімді орнықтыру.

2. Созылмалы жұмсақ жағармайдың сапасы бойынша нормативтік-техникалық құжаттармен танысу (сапа көрсеткіштері МЕСТ-тары және оларды анықтау тәсілдері).

3. Созылмалы жұмсақ жағармайларды бақылап талдап анықтау тәсілдерімен танысу

4. Созылмалы жұмсақ жағармай сапасын бағалау және бақылау бойынша дағды алу.

Жұмыс ұзақтығы -2 сағат

Тапсырма

1. Сынақ үлгісін сыртқы белгілеріне қарап бағалау.

2. Жағармайдың суда және бензинде араласатынын (еритінін) анықтау.

3. Ұсынылған жағармай үлгілерінің тамшы таму температурасын анықтау.

4. Жұмыс қортындысы бойынша есеп беру.

5. Бақылау сұрақтарына жауап беру.

Теориялық бөлім

Созылмалы жұмсақ жағармайлар конструкциялық ерекшеліктеріне байланысты ұсталынып тұрмайтын не болмаса сұйық майлар тұрақты түрде берілмейтін, яғни минералды майларды пайдалану мүмкін болмайтын немесе тиімсіз, механизмдердің үйкелетін бөлшектері үшін қолданылады.

Мысал ретінде автомобильдердің доңғалақтарындағы подшипниктерді, әр түрлі жетектердегі топсалы жалғаулар және т.б. айтуға болады.

Жағармайлар сапасына қойылатын пайдалану талаптары келесідей:

· жағармайлар біртектес болуы керек;

· белгілі бір механикалық қасиеттерінің болуы;

· металдарға коррозиялық әсерінің аз болуы;

· су және механикалық қоспалар болмауы керек.

Автокөліктерде қолданылатын созылмалы жұмсақ жағармайдыңнегізгі көрсеткіштері 4.1.- кестеде берілген.

4.1. кесте.Созылмалы жұмсақ майлардың сипаттамасы