Бағаналы аппараттарды жөндеу
Өнеркәсіптерде бағаналы аппараттарды негізінен, басты мақсатта жылу алмасу процестерін (экстракция, абсорбция, қайта қолданылу суын өңдеу) жүргізу үшін қолданылады.
Жөндеу бойынша қарастырылған операциялар мазмұны мен оларды реттілігі бағана өлщемі мен конструкциясына байланысты 800 мм диаметрдегі бағаналар фланецтер көмегімен жиналған царгалы етіп жасалады. Ал 800 мм жоғары диаметрдегі аппараттар пісіріліп дайындалады.
Бағаналы аппараттардың негізгі түрлері, бұл, ішкі құрылғыларының коррозиялық және эрозиялық тозуы, сондай-ақ тоғыстырғыш элементтері мен ішкі құрылғыларының қатты шөгінділермен бітеліп қалуы.
Бағаналы аппараттарды жөндеу барысында, бағаналарды босатып алу біршама еңбексыйымдылықты талап етеді. Бүтіндей пісірілген бағаналар, әдетте, жөндеу барысында демонтаждалмайды (бөлектенбейді). Бұл кезде тек ішкі құрылғылары бөліктенеді. Царгалы етіп дайындалған бағаналар толығымен бөлшектелінеді. Царгаларды бөлшектеу кезінде жүккөтергіш механизм бағаналардан жоғары орнатылады және де бұл царгаларды кезектестіре бөліп алуға мүмкіндік береді. Жүк көтергіш механизмді бағанадан жоғары орналастыру мүмкіндігі болмаған жағдайда, бағаналарды бөліктеуді төменнен бастайды. Бұл кезде алдын ала жоғарыда орналасқан царганы уақытша тіректерге бекітеміз. Тірек конструкциясы бағананың қалған бөлігінің тұрақтылығын және де кезектестіріле царгалардың бөлшектелуін қамтамасыз етуі қажет.
Дайындау операциялары ішкі құрылғыларын жуу мен бумен өңдеу жұмыстарын қарастырады. Бағананы бумен өңдеу жұмыстарын қарастырады. Бағананы бумен өңдеп болған соң, сумен жуып, желмен кептіреді. Соңында бағананың түрлі деңгейінен алынған ауаны, улы заттардың концентрациясының шамасының болуына анализ жасайды. Ішкі құрылғыларын бөлектеуді аппарат ішіндегі газды ортаны тексерген соң бастайды. Бұл үшін аппараттағы барлық люктер кезектестіріле төменнен жоғары қарай ашылады. Табақшалар немесе басқа да контакталық құрылғылар бағана ішінде бөлшектелінеді де, люктер арқылы қызмет көрсету алаңдарына шығарылады және де, шөгінділерден тазарту және жөндеу үшін механикалық шеберханаларға жөнелтіледі.
Үлкен өлшемдегі бағаналы аппараттар жүккөтеру жұмыстары кезінде қолданылатын, таль орнатылған балкамен жабдықталады. Табақшаларды тасымалдау монтаждық арбалардың, автокаралардың және де басқа тасымалдау жабдықтарының көмегімен жүзеге асырылады.
Саптамалы бағанаға қызмет көрсету және оларды жөндеу кезінде басты мақсат ішкі құрылғыларын, аппарат қаңқасын тазалау мен саптама денелерін ауыстыруға назар аударылады.
Бағана қаңқасының тозуының негізгі түрі, бұл саңылаулар мен жарғыншақтардың пайда болуымен жүретін коррозия, сондай-ақ қаңқадағы майысулар.
Саңылаулар мен жарғыншақтар пісіріп бітеудің және де алдын ала жарақаттанған участкелерді ойып жамақ жамау көмегімен орнына келтіреді. Бұл үшін алдын ала жарықтық ақау көшіру көмегімен жарғыншақтардың ұзындығымен олардың ұштарының жағдайы анықталады. Жарғыншақтар ұшы диаметрі 3-4 мм-лік бұрғы көмегімен бұрғыланады да, ал оның қырлары пісіруге жасақталып дайындалады. Өн бойына өтпеген қабырға қалыңдығының 0,4 үлкен болмайтындай тереңдіктегі жарғыншақтар қырдың қиғаштылығын 50-60 бұрышта ала отырып жарғыншақтардың максимал тереңдігінде пісіруге бір жақты шауып жасақтайды.
Тереңдегі қабырға қалыңдығының 0,4 асып кететін өн бойына өткен және өн бойына өтпеген жарғыншақтардың қашаумен немесе көзкескішпен жасақталады.
Ұяшықты жарғыншақтар қалыптасқан жағдайда жарақаттанған жерлер ойылып алынып дөңгелетілген қырлы жамақпен жамалады. Жамақтар негізгі материалмен біркелкі пісіріледі. Жамақ ауданы аппарат табағының ауданының 1/3 аспауы тиіс.
Жиі коррозияның салдарынан түптер істен шығады. Қаңқа мен түптің ақау учаскелерін ауыстыруды, қажет болған жағдайды бағананы бөлектеп алуысыз жүргізеді. Бұл жағдайда бағананың жоғарғы бөлігіне тіректік алаң бекітіледі де, тірек домкраттарға тіреледі. Бағаналы аппараттардың төменгі бөлігі кесіліп тасталады да бағананың жоғарғы бөлігі 100 - 150 мм көтерілгеннен соң әкетіледі. Жаңа түп орнатылғаннан соң, жоғарғы бөлік төмен түсіріледі де пісіріледі.
Аппарат қаңқасын жергілікті ауыстыру кезінде келесі бір қатар талаптарды орындау қажет:
1. Жапсырма материалы механикалық және химиялық қасиеті бойынша қаңқа материалымен бірдей болуы тиіс;
2. Қаңқаның ауыстырылушы бөлігінің қалыңдығы жобаланған қабырға қалыңдығынан аз болмауы тиіс;
3. Пісірілу барысындағы қолданылуышы электродтар пісірілуші материал маркасына сәйкес болуы тиіс;
4. Түйістірілуші қабықтар ені 400 мм-ден кем болмауы тиіс;
5. Қабық пен негізгі материал қырлары 10 мм енде пісіру алдын таза болатқа дейін тазалануы тиіс;
6. Цилндрлік қабықтың жеке бөліктеріндегі ұзына бойғы жіктер, сондай-ақ қабыққа жалғасып жатқан түптің меридиналды және хордалық жіктері бір-біріне қарасты 100 мм ығыстырылуы тиіс;
7. Кейбір қабықтардағы ұзына бойғы жіктер арасындағы ара-қашықтық мм-ден кем болмауы тиіс;
8. Түйісу жерлерді пісіру кезінде бір элементтен екінші элементке бір келкі өтуді қамтамасыз ету қажет.
Контакталық құрылғыларын жөндеу табақша немесе саптама типіне, бағананың өлшемдеріне және т.б. байланысты. Бір қатар жалпылама жағдайларда жөндеу, өздігінде, шөгінділерден тазарту, ақаулыққа тексеру және тозған элементтерді ауыстыру операцияларын қарастырады.
Орнықтырылғаннан соң табақшалы аппараттарды сынау кезінде табақшалардың горизонталдығына үлкен көңіл бөлінеді, өйткені қиғаш орналасудың болуы жұмыс тиімділігін елеулі төмендетеді. Табақшалардың горизонталдылығы деңгейдің көмегімен тексеріледі.
Бағаналарды жөндеудің аяқтаушы кезеңі, бұл, оның сыналуы. Гидравликалық сынауды жүргізу үшін бағана сумен толтырылады. Бағана сумен толтырылғаннан соң, қысымды бақылаушы шамаға дейін баяу көтереді де бұл қысымда аппаратты 5 минут уақыт ұстайды, сонан соң қысым жұмысшы қысымға дейін баяу түсіріледі. Жұмысшы қысымда пісіру жігін балғамен соғып тексеру және бағана қаңқасын тексеру жұмыстары орындалады. Пневматикалық сынау барысында пісіру жігін балғамен соғып тексеруге қатаң тиым салынады. Сынаудан ойдағыдай өткен аппарат акт бойынша жұмыстық пайдалануға беріледі.
Леукция 12