Тиристорлы кернеу түрлендіргіштер
Бас?арылатын т?зеткіштер
Бас?арылатын т?зеткіштерді? негізгі функциясы айнымалы кернеуді реттелетін
т?ра?ты кернеуге т?рлендіру болып табылады.
Т?рлендіргішті? к?ш беретін б?лігіні? параметрлеріне байланысты ?нерк?сіпте
шы?арылатын бас?арылатын т?зеткіштер бірфазалы? ж?не ?шфазалы? болып б?лінеді.
Т?рлендіргішті? е? ?олайлы с?лбасын та?дау ?амтылатын желіні? фазалар саны, жетек
?уаты, ж?ктемедегі кернеу пульсациясыны? болуы м?мкін амплитудасы, ж?ктемедегі
кернеу кере?арлы?ын ?згерту ?ажеттілігі ж?не энергияны желіге рекуперациялау
?ажеттілігіне байланысты.
Бас?арылатын т?зеткіштерді? к?ш беретін б?лігіні? схематехникалы? шешімі
бойынша екі топты б?ліп шы?ару?а болады – жартылай бас?арылатын ж?не толы?ымен
бас?арылатын.
Жартылай бас?арылатын т?рлендіргіштер тек энергияны ?уат к?зінен ж?ктемеге
(?оз?алт?ыш режимі) бас?арылатын беріліс режимінде ж?мыс істейді. Толы?ымен
бас?арылатын т?рлендіргіштер коз?алт?ыш режимінде де , рекуперативті режимде де
(энергияны ж?ктемеден ?уат к?зіне бас?арылатын беріліс) ж?мысты ?амтамасыз етеді,
дегенмен реверсті ?йымдастыру ?шін (ж?ктемедегі кернеу кере?арлы?ын ?згерту)
бас?арылатын т?зеткіштерді? екі жина?ы керек.
Толы?ымен бас?арылатын, екі жина?ты т?рлендіргіштер, т?ра?ты токты реттелетін
электр жетек ??рамында, барлы? т?рт квадрантта ?оз?алт?ыш жылдамды?ын реттеуге
м?мкіндік береді. Жартылай бас?арылатын к?пірлері бар екі жина?ты с?лба электр жетек
ж?мысын екі квадрантта ?амтамасыз етеді. Екі жина?ты т?рлендіргіштер ?оз?алт?ыш
якорлы? тізбегінде лезде ток реверсін ж?не с?йкесінше ?здіксіз реттеуді ?амтамасыз етеді.
Т?ра?ты токты тиристорлы? т?рлендіргіш (ТТТТ) ж?ктемеде(Rн) кернеуді реттейтін бір
бас?арылатын жолы бар.
1.1 суретінде т?ра?ты кернеуге реттелетін айнымалы кернеу т?рлендіргішіні?
функционалды? с?лбасы ж?не т?зеткіш ж?мысын ай?ындайтын кернеуді? кірістік пен
шы?ысты? диаграммалары к?рсетілген, м?нда Uупр – бас?ару кернеуі; Uвх – т?рлендіргіш
кернеуін ?оректендіру; Uвых – т?рлендіргіш шы?ысында?ы реттелетін т?ра?ты кернеу; Rн –
т?рлендіргіш ж?ктемесінін кедергісі.
Негізінде бас?арылатын ж?не тиристорлы? т?рлендіргіштер якорь тізбегін ж?не
?оздыру орамы тізбектерін ?оректендіру ?шін т?ра?ты токты реттелетін электр
жетектерінде пайдалынады. Энергияны желіге рекуперациялайтын реверстік
т?рлендіргіштер т?ра?ты токты электр ?оз?алт?ыштар якорлы? тізбегін ?оректендіру
?шін пайдалынады. ?оздыру орамы тізбегін ?оректендіру ?шін тиристорлы?
т?рлендіргіштерді? реверстік емес ж?не желіге энергияны рекуперациясыз же?ілдетілген
с?лбалары пайдалынады. Т?ра?ты токты реттелетін тиристорлы? т?рлендіргіштер
?ыс?аша т?йы?тал?ан роторы бар асинхронды ?оз?алт?ышты? тежеу режимін
?йымдастыру ?шін де пайдалынады. Т?ра?ты токты реттелетін тиристорлы?
т?рлендіргіштерді? ?осымша ?олдану айма?ы — синхронды ?оз?алт?ыш возбуждения
тізбегіні? ?оректендіруі ж?не аккумулятор батарейларыны? зарядтау процессін бас?ару.
Кернеуді импульсті т?рлендіргіштер
Импульсті т?рлендіргіштер ендік-импульстік модуляцияны ?олдану ар?ылы
т?ра?ты кернеуді реттелетін импульсті кернеуге т?рлендіру ?шін арнал?ан. Импульсті т?рлендіргішті? ж?мысы т?ра?ты жиілікте шы?ысты? кернеуді?
?уыстылы?ын ?згертуіне негізделген, б?л жа?дайда ж?ктемедегі амплитудалы? кернеу
т?ра?ты болып ?алады, ал ?уыстылы?ты ?згерту ?серінен ж?ктемедегі кернеуді? орташа
м?ні ?згереді.
Импульсті т?рлендіргіштер негізінен т?ра?ты токты реттелетін электр жетек??рамында пайдалынады.
Айнымылы кернеу коммутаторлары (АКК)
АКК функционалды міндеті т?ра?ты жиілікті ж?не амплитудалы айнымалы
кернеуді амплитуда бойынша реттелетін ?згермейтін жиілікті айнымалы кернеуге
т?рлендіру болып табылады.АКК ?олданылатын айма?:
- вентиляторлы? ж?ктемеге ж?мыс істейтін ?ыс?аша т?йы?тал?ан роторлы асинхронды
электр жетектеріні? (ЭЖ) іске ?осылатын ж?не тежеу режимдерін ?йымдастыру.
Вентиляторлы? ж?ктеме кіші іске ?осылатын токка сипатты.
- ?ыздыр?ыш элементтеріні? температуралы? режимдерін бас?ару;
- жары? беретін ?ондыр?ыларда жары?ты? д?режесін бас?ару (галогенді ?ыздыр?ыш,
?ыздырмалы шамдар).
Жиілікті тікелей т?рлендіргіштер (ЖТТ)
ЖТТ функционалды міндеті т?ра?ты жиілікті ж?не амплитудалы айнымалы
кернеуді ?згермелі жиілікті ж?не амплитудалы айнымалы кернеуге т?рлендіру болып
табылады.ЖТТ ?олданып синусоидалы? кескінге жа?ын кернеу ж?не жиілік бойынша
реттелетін айнымалы кернеуді алу?а болады. ЖТТ ж?ктемеде тек ?оректендіретін желі
жиілігінен т?мен кернеу жиілігін реттеуге м?мкіндік береді. ЖТТ екі т?уелсіз бас?ару
каналы бар: бірінші канал – ж?ктемеде кернеуді реттейді, екінші бас?ару каналы –
ж?ктемеде кернеу жиілігін реттейді. ЖТТ ?олданылатын айма?: ?ыс?аша т?йы?тал?ан
роторлы асинхронды ?оз?алт?ыш ж?мысыны? режимдерін бас?ару.