Тақырып 3. сына-Қайысты берілісті есептеу

Шынжырлы тасымалдағышқа айналмалы токты электрқозғалтқыштың жетек механизмінде қойылған сынабелдікті берілісті есептеу. Қозғалтқыштың Р₁ қуаты, кіші шкивтің п₁ айналу жиілігі, берілістің i беріліс қатынасы 3.1 кестедегі деректер бойынша таңдалып алынады. Жетек суық климат аумағында пайдаланылады, жетектің кіші габаритті болғаны дұрыс.

Сурет 3.1

Кесте 3.1

Параметр

Варианттар

р1, кВт

n1, мин-1

i

1,5

1,5

1,5

Қайысты тарту

периодикалық

автоматты

МЕМСТ 1284.3-80-де баяндалған әдістеме және 14-нұсқа 3.1 кестедегі деректер (Р₁ = 11 кВт, n₁ = 2400 мин^-1, i = 3, белдікті тарту автоматты) есептеу негізінде жатыр.

1. Өнеркәсіп сыналы белдіктердің типтік өлшемдерінің шектелген санын шығарады: 0(Z), А, В, С, D, ЕО. 0(Z) қима белдіктерін 2 кВт қуаты бар жетектерде, ал ЕО қима белдіктерін 200 кВт қуатта қолданады. Белдіктердің басқа қималарын 3.2 [1] суреттің графикаларынан немесе МЕМСТ 1284.3-80 алуға болады.

Сурет 3.2

Р₁ = 11 кВт және n₁ = 2400 мин^-1 бастапқы мәндеріне В қима қайысы сәйкес келеді.

2. Қосымшаның П3.1 және П3.2 кестелері немесе МЕМСТ 1284.3-80 кестелерінің деректері бойынша белдік қимасын анықтап, типтік беріліс жағдайындағы бір қайыспен берілетін Р₀ номиналды қуатын табады (қапсыру бұрышы a =180°, i = 1, қолайлы жүктеме, белдіктің базалық ұзындығы Lp), бұның өзінде берілістің кіші габариттік талаптарын есепке аламыз.

Қарастырылып отырған нұсқаға кіші шкивтің диаметрін d₁ = 140 мм деп тағайындаймыз және П 3.2 кесте бойынша Р₀ = 4,33 кВт анықтаймыз.

Шкивтің d₁ кіші диаметрлерінде жетек габариттері азайып, белдік санының артатынын есте сақтаған жөн.

3. Жетекті пайдалану жағдайында бір қайыспен берілетін Р_р есептік қуат келесі формула бойынша есептеледі:

(3.1)

мұнда, С_a - қапсыру бұрышы коэффициенті (П 3.3 кестесін қараңыз);

С_L - белдік ұзындығы коэффициенті (3.3-суретті қараңыз);

С_р - жүктеме режимі коэффициенті.

С_a және С_L коэффициенттерін анықтау алдында берілістің геометриялық параметрлері (d₂ және а) мен a қапсыру бұрышын есептейміз.

Үлкен шкивтің диаметрі . Шкивтің d₂ есептік мәні қатардағы ең жақын стандарттыға дейін дөңгелектенеді, мм:
63, 71, 80, 90, 100, 112, 125, 140, 160, 180; 200, 224, 250, 280, 315, 400, 450,
500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000 және т.б. Ең соңғысы d₂ = 400 мм деп қабылдаймыз.

Берілістің нақты беріліс саны i_ф = 400/140 2,86. Тапсырмада басқа нұсқаулар болмаса, d₂ сәйкес келген кезде бастапқы i-ден +5%-ға дейінгі ауытқуға жол беріледі.

а осьаралық қашықтығы. а ұсынылатын мәндері:

i… 1 2 3 4 5 6

а... 1,5d₂ 1,2d₂ d₂ 0,95d₂ 0,9 d₂ 0,85 d₂
a' = d₂ = 400 мм деп қабылдап, қайыстың есептік ұзындығын есептейміз

L_p' есептік мәні қайыстардың стандартты ұзындықтарымен сәйкес келеді, мм: 500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000, 1200, 1250, 1400, 1600, 1800, 2000, 2240, 2500, 2800, 3150, 3550, 4000, 4500 және т.б.

L_p = 1800 мм деп қабылдап осьаралық, қашықтықты анықтаймыз:

Мұнда

Кіші шкивтің қапсыру бұрышы:

бұл ұсынысына сәйкес.

3.1-формула бойынша бір қайыспен берілетін Р_р қуатын анықтаймыз:

Мұнда С_а = 0,91 (П 3.3 кест. қар.); С_L = 0.95 (3.3-суретті қар.); С_р = 1,2.

С_р жүктеме режимі коэффициенттері мен К₁ жұмыс режимін таңдау бойынша ұсынымдар:

Жүктеме сипаты	Қалыпты	Біркелкі тербеліс	Бірталай тербеліс	Соқпа
Ср	1…1,2	1…1,3	1,3…1,51	1,5…1,7
К1	2,5	1,0	0,5	0,25

Сурет 3.3

4. Қайысты беріліс жетегіндегі қайыстар саны:

мұнда C_Z – қайыстар саны коэффициенті:

Z	1	2...3	4…6	> 6
СZ	1	0,95	0,9	0,85

Қайыстар көп болған сайын, бір қалыпты жүктемені алу қиынға соғады. Сондықтан Z 6 ұсынылады.

5. Пайдалану процесіндегі қайыстардың тартылуын оқтын-оқтын, әсіресе жетектің жұмыс істеуінің алғашқы 48 сағатында бақылап және реттеп отыру қажет.

Бір қайыс тармағының тартылуын келесі формула бойынша анықтайды:

Мұндағы n – қайыстың шеңберлік жылдамдығы:

q – центрден тепкіш күштердің әсерін есепке алушы коэффициент, Н×с²/м².

3.2 кесте бойынша анықталады. Қайыс автоматты тартылатын берілістер үшін .

Кесте 3.2

Қайыстың қимасы	Z(О)	А	B	C	D	Е	ЕО
q, Н × с2/м2	0,06	0,10	0,18	0,30	0,60	0,90	1,5
С0, Н

6. Қайыстың тартылуын Q белгілі күшінің әсерімен тармақтың f иілісі бойынша бақылайды (3.4 – сурет).

Тармақтың f иілісі келесі формула бойынша анықталады:

Ньютонмен алынған Q күшін мына формула бойынша есептейді:

Сурет 3.4

мұнда С₀ –қайыстың қимасына тәуелді болатын қосымша тартылыс.

С₀ ұсынылатын мәндері 3.2 кестеде берілген.

7. Қайыс тармақтарының тартылу күштері біліктер мен тіреуіштерге беріледі (3.1 – сурет), Білікке теңәсерлі жүктеме

Мұнда

8. Есептеуді пайдалану жағдайындағы қайыстардың Т_р қорын анықтаумен аяқтайды:

Мұндағы К₁ –жұмыс режимі коэффициенті. Жүктемелердің біркелкі тербелістерінде К₁ =1,0;

К₂ –пайдаланудың климат жағдайларын есепке алатын коэффициент. Суық және өте суық климатты аудандар үшін: К₂ = 0,75; басқалар үшін: К₂ = 1,0.

Т_р(орт) –қайыстардың орташа қоры, сағат.

Бірінші дәрежелі қайыстар үшін Т_р(орт) = 2000 сағ., екінші дәрежеліге - Т_р(орт) = 2500 сағ., үшінші дәрежеліге – Т_р(орт) = 2700 сағ.