Жұмыс істеу принципі. Қазіргі таңда вакуумдық ашыратқыштар және элегаздық доғалы қондырғылармен (ДҚ)
Кіріспе
Қазіргі таңда вакуумдық ашыратқыштар және элегаздық доғалы қондырғылармен (ДҚ) майлы,электромагниттик және әуелік ажыртқыштардың орнын басуда.Себебі ДҚ вакуумдық және элегаздық ажыратқыштар қайта жөндеу жұмыстарын кемдеген де 20 жыл қажет етпейді,сол уақытта майлық ажыратқыштардың бос орнындары көміртегімен толтырылып майдың сапасын кетеді себебі майлық ажыратқыштардың оқшаулау қасиетті ауа киргеннен нашарлайды.Сондықтан майды 4 жылда кем дегенде 1-рет ауыстыруға тура келеді.Сол уақытта доғалық қондырғылармен электромагниттік ажыратқыштар тек шаң-тозаң мен ылғалдан тазалап алу керек.ДҚ вакуумдық және элегаздық қондарғылар герметикалық кораптармен қапталған.
Қазіргі заманға сай ажыратқыштар байланыстық және механикалық қасиеттерге ие болуы керек,себебі олардың жарамдылық мерзімі кем дегенде 15-20 жыл болуы міндетті.Бұл талаптарды дәстүрлі тәсілдер арқылы орындау мүмкін емес.
1. Вакуумдық ажыратқыштардың техникалық мінездкмклері мен қолдану аймағы
1.1 Жалпы анықтамалары
Ажыратқыштапды электрлық тізбектердің коммутациялау үшін міндеттелген, тыныштық және авариялық режимде өндірістік және желлілік қондырғылар, үшфазалық желі кезінде оқшауланған айнымалы тока немесе доғалық оқшыулағыштарды жерлеу арқылы реактор орталық жиілік 50 и 60 Гц, номиналдық кедергі 12 кВ дейін болы керек. Ажыратқыштар ВВЭ-М-10-20 ажыратқыштар К-104М, КМ-1Ф, К-49, К-59, К-63, К-204, КМ1, КВ1 типті ұяшықтарға қондырылады . Өзіндік ауыспалы қосқыш өлшемдері жене схемалық басқармалары ВК-10, ВКЭ-10 ажыратқыштар болып табылады.ВВЭ-(С)М-10-40 ажыратқыштар КРУ типтік К-105, К-205, К-61М ажыратқыштарға қондырылады, сонымен қатар КРУ2-10, К-ХХV, К-ХХVII, КР-10, КМ-1 типтік майлық және электромагниттік ажыратқыштарды алмастырыу үшін қолданады. Ажыратқыштар стационар арқылы жасалынады (ВВЭ-СМ-10-40) (ВВЭ-М-10-40) .
ажыратқыштар мемлекеттік стандартқа жауап береді ГОСТ 687-78 и ТУ16-90 ИНЛЯ.674152.009ТУ
Эксплуатация мінднттері:
Теңіз деңгейінен 1000 м ден аспауы тиіс;
Эксплуатация үшін ауа температурасы жоғарғы көрсеткіштері:
У3 қолдану үшін - 40°С;
Т3 қолдану үшін - 45°С;
Эксплуатация үшін ауа температурасы төменгі көрсеткіштері:
У3 үшін - минус 45° С;
Т3 үшін – минус 10° С;
Ауа ылғалдылығы 80% дан 20 о С дейін болуы тиіс;
Жарылғыш емес қоршаған орта, атмосфера типа II (өнеркәсіптік), құрамында коррозионно-активті ГОСТ 15150-69 агентері бар.
Қоршаған ортадағы механикалық фактордың әсері соответствуют группа М6 по ГОСТ 17516.1-90;
Кеңестікте қосатын жұмыс жағдайы - вертикалдық.
Ажыратқыштар кренде және дифференте қалыпты жұмысты және қалыпты параметрлер 5° дейінғана қамтамасыз етеді .
Техниканың қауіпсіздікталабы ГОСТ 12.2.007.0-75,
ГОСТ 12.2.007.3-75 қа сай болуы керек.
|
| Параметрлер | ВВЭ-М-10 |
| Номинал кернеу, кВ | |
| Номинал ток, А | 630-3150 |
| Ажыратылатын номинал ток, кА | 20, 31,5 (40) |
| Ажыратудың толық уақыты, с | 0,04 |
| Қосудың меншiктi уақыты, с | 0,1 (0,2) |
| Коммутацилық тозу төзiмдiлiгi (циклдар «ВО»): | |
| при номиналды токта: | |
| 1000 А-ға дейін | До 50 000 |
| 1600 А-ға дейін | До 30 000 |
| 3150 А-ға дейін | До 10 000 |
| номиналды токта ажыратылу кезі | |
| Механикалық ресурс (циклдар «ВО») | 30 000 |
| Габариттар (ұзындығы, ені, биіктігі), мм | 826×613×593 |
| Масса, кг | |
| Басқару сұлбасны қоректендiру кернеуi, В: | |
| Айнымалы (50Гц) | - |
| Тұрақты | 110, 220 |
| Орындалатын | Выкаттық элемент |
2. Негiзгi электр аппараттарының түйiндерiнiң құрылымы және сипаттамасы
2.1 Ажыратқыштардың құрылымы және жұмысы
Рисунок 1 – Ортақ ажыратқыштың түрi
Ажыратқыштың жұмыс жасау принципі электрлік доғаның өшуіне негізделген, вакуумдағы байланысты ажыратқанда пайда болады.Вакуумдағы үлкен электірлік беріктілігі доғаның өшуін толықтай қамтамасыз етеді. Электрлік доғаның өшуі доғаөшіргіштік вакуумдық камера қамтамасыз етеді КДВХ 3-10-20/1600 УХЛ2 ИМПБ.686484.013 ТУ 20 кА-ға және КДВХ 4 -10-40/3150 УХЛ2 РИЖФ.686484.019 на 31,5 кА, 40 кА Ажыратқыш келесі құралдардың бөлігінен тұрады:
Құрылымның қаттылығын анықтайтын негiзгi элементердің суреттері 4,6-шi, беткi қақпақ, сигнализацияның тосқауылы 7, 8-шi ажыратудың серiппесi, 3-шi 11-шi буфер, басқаруды элементтерi бар панель, қол апаттық ажыратуын батырма 10, оқшаулағыштар 5-шi ,9-шы еркiн ағыту механизмі, ажыратқыштың бiлiгi полюсі, 2 бекiтiлген 1-шi рама iшiне салынған электромагниттiк жетек болып табылады . Ажыратқыштың әрекеттiн түзу қосудың электромагнитi тартқыштық күш арқасында қосылады, ал сығылу серiппелерi ажыратылатын серiппеде ажыратқыштың алдын қосып алып жинап атастаған қуатқа есептеуге бөлiнiп кетеді.
Жұмыс істеу принципі
Әрекет ету қағидасы ажыратқыштың қосуы үшiн электромагнитiнiң орауышына қосу , қоректенудiң немесе иiнтiректiң жанында болады. Электромагнитiнiң орауышысын қосу , орауышқа үйренедi және ажыратқыштың бiлiгiн (еркiн ағыту механизм арқылы) бұрады. Ажыратқыштың бiлiгi КДВ түйiспенi оқшаулағыш тартулар және поджатиенiң түйiндерi арқылы тұйықталады. Ажыратқыштың бiлiгi қосқан жағдайда механикалық бiлгекпен жығылмай тұрады. Ажыратқыштың ажыратуы жедел ажыратуды электромагнит немесе еркiн ағыту механизмның iлгегiне әсер еткен қол ажыратуын батырманы әсерде болады. Iлгек роликпен iлiктiруiне шығады. Бұдан кейiн, еркiн ағыту механизм және ажыратуда болады (поджатие және ажыратудың серiппелерiнiң әрекетiмен) ажыратқыштың бiлiгiн қалыптасып, бұрады. Айырылған күйде ажыратқыштың бiлiгi соңғы жағдаймен демпфермен анықталады.
2.2 Вакуумдық камера
Кернеуі 10 кв болатын вакуумдық доға сөндiргiш камералары 40 және 50 кА болады. 3-шi сурет күкiрттермен көлденең магниттi үрлеумен вакуумдық доға сөндiргiш камерасын схемалық тiлу көрсеткен - ал 3150-шi номиналь тогы бар,ал 10кв номинал кернеулерiне және жырату ток 20ге дейiн қолданылатын түйiспелермен көретіледі. Көлденең магниттің түйiспелерiн т кiшiрейтуге мүмкiндiк берген және доғаның сөндiруінің доғаны тез орын алмастырады.
3 сурет – Доғалық вакуумдық камера және 10 кВ,3150А ажыратқыштар
а - камераның схемалық тiлінуі ,б - камеы түйiскен жүйе;1 - түйiспелер; 2 – доға өшіргіш; 3 - түйiспелердiң арасындағы саңылау және электродтармен доғасондіргіш; 4-қозғалыссыз мыс ; 5 - қозғалатын бөлік; 6-шеткi фландықтар; 7 - тот баспайтын смльфон; 8 - енгiзу оқшауланған перде; 9-шеткi перделер; 10-керамиалық оқшаулағыштар;11-металл аралық төсемелер;12 - силуминнан бағытталған
2.3. Еркiн ағыту механизм
Сурет 4 – Еркiн ағыту механизм
Еркiн ағыту механизм екi аяқтар және iлгектердегi роликтермен 8-шi 6 иiнағаштың ажыратқыштары бiлiк пiсiрiлген екi иiнтiректерден тұрды. 8-шi иiнағаш иiнтiректердiң арасындағы өстерге 5, 6 анықталған. Серiппенiң арқасында иiнағаш 6, 9-шы iлгектiң жағдайы иiнтiректердiң арасындағы 7-шi белағашымен ограникалық атқыштар, оның қимылы сақшыға қарсы бұруға үнемi ұмтыл 13-шi болттың көмегiмен және атқыш сақшыға қарсы оныңның өстерi iлгек 9 қатысты бұруға ұмтылатын серiппенi бекiтiледi. 3-шi ажыратқыштың қосқан жағдай ұстайтын бас iлгек айнала өз өсi және серiппенiң әрекетiмен бұра алады атқыштың сақшы арналған бұруға ұмтылады. Ажыратқыш бастапқы күйде бөлiп тастаған. ВДКтың еркiн ағыту механизм, ажыратқыштың бiлiгiнiң элементтерi және түйiспелерiн жағдай суретте 3 көрсеткен . Ал ажыратқыштың қосуын қарап шығайық. 1-шi қосудың электромагнитiнiң итергiшi жылыса, 8 еркiн ағыту механизмды иiнағаштың ролигiне әсер етедi. 8-шi иiнағаштың басқа ролигi 9 iлгекте болады, яғни ажыратқыштың бiлiгi атқыштың сақшы арналған және 12 мен 11 қыссымның түйiндерi , оқшаулағыш тартулар иiнтiрек арқылы түйiспе тұйықталуда болады , 15 ші және 16 ВДК бөлшектер, сондықтан ол шыр айналдыру арқылы өз өсiн 5 бұра алмайды. 2-шi ажыратудың серiппесi бiр мезгiлде жоғары көтередi. 3-шi қайтару iлгек серiппесiнiң қысатын күшiн әрекетпен электромагниттiң итергiшiн жүрiстiң аяғында, қосқан жағдайда ажыратқыш ұстай бұрады. Қосу оның зәкір электромагнитiнiң қайталама серiппесiнiң әрекетiмен бастапқы жағдайға орауыштың тоқтан ажыратуынан кейiн қайтарады.
3. Электр изоляциясының есептеуi
Оқшаулағыш аралықтардың негiзгiлеріне жататындардын таңдау және бұл өткiзгiш құрастыратын электродтардың түрлерiн таңдау сонымен бiрге есептеу. Есептегеi жатады: ток өткiзетiн және отырғызылған бөлiктердiң арасындағы аралықтар және әр түрлi потенциалдар түйiспелердi ажырату бар полюс бөлiктердiң арасындағы аралық бiр және сол көршi полюстар, болы кернеулермен аралық ток өтер бөлiк. 1516.3 96-шы ГОСТпен сәйкестiкте әр аралық үшiн дәрежелiк кернеулердi бастапқы есептiк мәндердiң анықтауы. Дәрежелiк кернеуден тәуелдiлiкте әр түрлi оқшаулағыш орталардағы негiзгi оқшаулағыш аралықтарының минималь өлшемдердi анықтауы. Импульсты, кернеуге влагоразрядному бойымен аралықтардың тексеруi және ағып кетудiң жолы ұзындық бойымен. Вакуумдық ажыратқыш үшiн сынақ кернеу 10кВ
| Сынақ кернеудiң түрi | Uисп, кВ | |
| түйiспелердiң арасындағы | Жерге қатысты | |
| Құрғақ күйде өндiрiстiк жиiлiктiң кернеуi | ||
| Жаңбыр астындағы өндiрiстiк жиiлiктiң кернеуiн күтемiз | ||
| Uким, құрғақ және жаңбыр астындағы | ||
| Uгим, толық толқын |
3.Оқшаулағыш аралықтардың түрiн анықтау
Сурет 5-Оқшаулағыш аралықтар
L1 – Түрдiң аралығы «ине - жазықтық», атмосфералық ауада болады
L2 – Түрдiң аралығы «ине - ине», бiр фаза енгiзулердiң арасындағы ең қысқа қашықтық
L3 – Түрдiң аралығы «ине - жазықтық», отырғызылған рамаға тоқо тасымалдауыш құрылымнан отырғызылғана дейiн ең қысқа қашықтық
L4 – Түрдiң аралығы «ине - ине», бiр фаза енгiзулердiң арасындағы ең қысқа қашықтық