Газды гангрена қоздырғышының патогенді факторлары.
Патогенділік факторлары. С.perfringens -тің 5 типінің ішінде ең жиі газды гангрена қоздыраты А типі болып табылады. Патогенезінде негізгі патогендік үрдісті дамытатын б-токсин (С фосфолиіг болып табылады, оны қоздырғыііітар өндіріп шығарады.Сонымен қатар С.perfringens ОЖЖ-не әсер ететін экзотоксин түзеді (мембранотоксинде цитотоксиндер, некротоксиндер, энтеротоксиндер), дәнекер тінді, сондай-ақ эритроциттерді ыдырата гемолизиндік агрессия ферменттерін (коллагеназа, гиалуронидаза, ДНҚаза) бөледі.Ферменттік белсенділігі.Ферменттердің әсер етуінің салдарынан жасушалар спецификалық емес улы затгарға ыдырайды. Патогенді ферменттердің (протеиназа) әсерінен микроб түзетін токсиндердің белсенділігі жоғарылайды, бұлшық еттердің түсі пісірілген ет түсті болып өзгереді. Сонымен қатар бактерия сахаролиттік, протеолиттік және басқа да белсенділіктерге ие. Сахаролиттік белсенділігі глюкозаны, лактозаны, мальтозаны ферменттеп, қышқыл мен газға дейін ыдыратуымен байқалады, протеол белеенділігі желатинді гидролиздеуімен, сүтті үйытып газ бөлуімен байқалады, ал басқа белсенділіктеріне лецитеназалық, гемолитикалық және тышқандарға леталдылық белгілерім айқындалады.
Антигендік қасиеті. С.perfringens түрі 6 сероварларға бөлінеді: А, В, С, Д, Е, Ғ. Бір бірінен б^ антигендік қасиеттерімен ерекшеленеді. Бүл микроорганизмдердіңантигендікқасиеттері тогсигенділігім тығыз байланысты.
13Газды гангрена микробиологиялық диагностикасы.Микробиологиялық диагноз қою. Газды гангренаға диагноз қоюдың принципі: қоздырғыштЫ' (токсинді) табу; негізгі әдістері: бактериологиялық және биологиялық сынама.
Коздыргыштар бөліп шығаратын токснн түрін анықтауға мүмкіндік беретін реакция - антитоксикалық ен бейтарапталған токсинді тышқандарға енғізу реакциясы.
Зерттеу материалдары: зақымдалған тіндердің бөлшектері, жараның боліндісі, қан; оларды опиялық әдіспен зерттейді; бактериолоғиялық әдіспен зерттеуді анаэробты жағдайда жүрғізеді; БР көмеғімен диағностикалық антитоксиндік сарысу арқылы тышқандарда идентификациялайды. экспресс-талдау 1,5-2 сағаттан кейін неғізгі қоздырғышты болжамдық түрде жобалауға мүмкіндік 1 Экспресс-талдау жарықтық микроскопта зерттеу мен ИФР-ден түрады. Науқастың төсегінің жанында алынған жағындыларды Грам және Гинс бойынша бояйды (капсуласын анықтау үшін), тірі гардан «ілінген тамшы» жасап қоздырғыштың қозғалғыштығын анықтайды, жасалынған іс- і микроб морфологиясын анықтауды тездетеді. Шеделдетілген талдау - жасалу мерзімі бойынша 18-24 сағаттан аспауы керек, экспресс талдаумен ргізіледі, ол - қысқа мерзімде байыту және селективті орталарда зерттеу затын дақылдандырып, рай қоздырғыш токсинін анықтау арқылы жүргізіледі.
"Бактериологиялыц әдіс. Таза дақылдарын боліп алу мақсатында осы орталарда өсіп шыққан пардан тығыз орталарға қайта себу жасайды: қантты-қанды агар, Вильсон-Блэр, Вильсон-Хоббс Ібиік бағаналы агарларға себеді.
'Дақылдың идентификациясын ары қарай клостридиялардың биохимиялық және токсигендік лаларын анықтау арқылы жүргізеді. Қоздырғыштың түрін ажыратып, идентифифкациялау үшін • кетеді.
Тазды гангренага диагноз қоюдың критерилері. Әрбір жағдайда оң жауапты клиникалық және зертханалық зерттеулердің нәтижелеріне сүйене отырып береді.
Алғашқы жауап - экпресс-талдау нәтижелеріне сүйене отырып беріледі: 1,5-2 сағат ішінде микроскопта зерттеу және иммундыфлуоресценттік талдау жасау; бүл науқасты емдеу әдістерін асциялауға мүмкіндік береді.
Соңғы оң жауап - алғашқы жауап пен келесі алынған нәтижелердің бірінің негізінде беріледі: иауқас немесе мәйітген алынған заттардан және байыту орталарында өсірілген себінділерлден газды гангрена токсинін немесе қоздырғышын тапқан жағдайда (6-18 сағ.);
науқас қанынан немесе мәйіттен алынған қан, жүрек, кокбауыр себінділерінен газды гангрена •ірғышын анықтағанда (24 сағ.);
биохимиялық және токсигендік қасиеттеріне байланысты қоздырғыштың түрін анықтағанда(48-72сагат)