Бактериологиялық егіске нәжісті жинау алгоритмі
1.Науқастың аты, жөңің сәйкестендіңіз.
2.Анасына(туыстарына)шараның мақсаты мен өткізу ретін түсіндіріңіз.
3.Керекті құралдарды дайындаңыз.
4.Қолды гигиеналық, асептикалық тұрғыдан жуып құрғатыңыз, стерильді емес резеңке қолғап және алжапқыш киіңіз.
5.Жөргектеу үстеліне клеенка, оның үстіне жөргекті төсеңіз.
6. Ішінде қоректік ортасымен ілмегі бар шыны түтікті дайындап, оны таңбалап, жолдама жазыңыз.
7.Науқасты қырынан, аяғын бүгіп, ішіне қарай тартып жатқызыңыз.
8. Сол қолмен науқастың құйрығын ашыңыз.
9. Оң қолмен шыны түтіктегі ілмекті алыңыз.
10. Ілмекті тік ішекке 5,6,8,9,см жіберіңіз.
11. Ілмекті ақырын айналдырып кіргізіңіз.
12. Ілмекті тік ішектен шығарыңыз.
13. Ілмекті қоректік ортасы бар шыны түтіктің шетіне тигізбей салыңыз.
14. Шыны түтікті тығынмен жабыңыз.
15. Шыны түтікті жолдамамен зертханаға жіберіңіз.
Ескерту:
1.Нәжісті жинау әр түрлі әдістермен жүргізіледі,ол дәрет ыдыстарынан,жаялығынан «ашық нәжіс» және мақта оралған ілмекпен тік ішектен алынады. Ашық нәжісті залалсыздандырылған ілмекпен 3-5 жерінен залалсыздандырылған қоректік ортасы бар шыны түтікке салынады. Егу үшін нәжістің шаранасы, іріңі алынады, қанды жерінен алуға болмайды. Нәжіс алынған ыдыста зарарсыздандыру ерітінділері болмау керек. Нәжісті тік ішектен алар кезде, сырқатқа бұл іс-шараның қалай жүргетіні жайында айтып түсіндіру керек.
2. Іс – шараның дұрыс өтуін қадағалау
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
24.Алгоритм. «Манту сынамасының техникасы»
Мақсаты:нақтамалау.
Құрал-жабдықтар:
Залалсыдандырылған стол, мақта дөнгелектері, салфеткалар, пинцет;
Стерильді емес қолғап;
Стандартталған туберкулин;
Мензурка, ампуланы салуға арналған;
Туберкулин шприцы;
ҚЖК;
Қолданған заттқа арналған ыдыс дез. ерітіндісімен;
70 % этил спирті;
Іс – шара алгоритмі:
1. Науқастың аты, жөңің сәйкестендіріңіз.
2. Анасына(туыстарына)шараның мақсаты мен өткізу ретін түсіндіріңіз.
3. Керекті құралдарды дайындаңыз.
4. Қолды гигиеналық, асептикалық тұрғыдан өңдеңіз, стерильді емес қолғап киіңіз;
5. Қораптан туберкулин ампуласын алыңыз;
6. Ампуланың мойнын 70% спиртке малынңан мақта дөңгөлегімен сүртіңіз;
7. Кескішпен кесіп, сындырып (қолданған мақма дөнгелегін) дез ертінді қүйылған ыдысына утилизаторына тастаңыз;
8. Ампуланы мензуркаға салыңыз;
9. Туберкулин шприцының қорабын ашыңыз;
10. Шприцке инені колпачогімен кигізіп, инені канюляға орнықтырыңыз;
11. Инеден колпачогін алып тастаңыз;
12. Туберкулины бар ампуланы алып, шприцке 0,2мл препаратты алыңыз;
13. Ампуланы қалған туберкулинімен мензукаға салып залалсыздандырылған колпачокпен жабыңыз;
14. Шприцтің ауасын 0,1мл шығарыңыз;
15. Шприцті залалсыздандырылған столға салыңыз;
16. 70% спиртке малынңан мақта дөңгөлегімен білектің ортаңғы алақан бетін өңдеңіз;
17. Сол қолдың 1-2саусақтарымен салатын орынның терісін тартыңыз;
18. Инені жоғары қаратып көз бақлауымен, лимон қабықша пайда болғанша 10- 150 тері ішіне енгізіңіз;
19. Инені суырып алңыз;
20. Ине орнын спиртпен өңдемеңіз;
21. Туберкулин шприцін дез. ерітінді құйылған утилизаторына тастаңыз;
22. Қолғапты ҚЖҚ-ға тастаңыз.
23. Қолды жуыңыз, кептіріңіз
24. Манту сынамасын 72 сағаттан кейін сызғышпен бағалау керек:
-папуланың диаметрі 0-0,1мм болса,нәтиже теріс;
- папуланың диаметрі 2-4,9мм болса,нәтиже күдікті;
- папуланың диаметрі 5мм және одан жоғары болса,нәтиже оң;
25.Манту сынамасының нәтижесін №063 формасына тіркеңіз.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
25.Алгоритм: «Анафилактикалық шок кезінде балаларға көмек көрсету»
Анықтама:Анафилактикалық шок – ол аллергеннің әсерінен бірнеше минуттан соң болатын жедел аллергиялық реакция:
Анафилактикалық шокқа қарсы жиынтық:
1. Эпинефрин 0,18% - 1,0мл, амп.
2. Натрия хлорид 0,9% - 400 мл, фл.
3. Натрия хлорид 0,9% - 5,0 мл, амп.
4. Преднизолон 30 мг, амп.
5. Кислород, м3
6. Атропина сульфат 0,1% - 1,0 мл, амп.
7. Допамин 0,5% - 5 мл, амп.
8. Жгут
9. Стерильді шприцтер
10. 70% этил спирті
1. Еңгізіліп жатқан препаратты тоқтатыңыз,егер препарат көк тамырға енгізілсе инені шығармай келесі ем шаралар сол ине арқылы жүзеге асырылады.
2. Аллергеннің организмге түсу уақытын, науқастың шағымдарын және клиникалық белгілерін белгілеңіз.
3. Дәрігерді шақырыңыз.
4. Пациенттің аяқ жағын көтеріп, басын бір жағына бұрып жатқызыңыз.
5. Науқастың жағдайын бағалаңыз. Пульсін, АҚҚ, температурасын өлшеңіз, тері және шырышты қабатын қараңыз. АҚҚ жасының көрсеткішінен 20% төмендесе анафилактикалық реакция пайда болуына күмәндануға болады.
6. Таза ауамен қамтамасыз етіңіз немесе оттегін беріңіз.
7. Егер иньекция қолына салынса, жгутты жоғарырақ байлаңыз
8. Иньекция орнына мұзды мұйық қойыңыз.
9. Аллергиялық препарат мұрын немесе көз арқылы енгізілсе, сумен шайып, 1-2 тамшы 0.1% адреналин ерітіндісін енгізіңіз.
10. Препарат тері астына енгізілсе сол жердің маңайына 0,1% адреналин ерітіндісін айналдыра шаншып салыңыз (1мл 0.1% адреналин ерітіндісін 10мл физиологиялық ерітіндісіне).
11. Дәрігер келгенше 400мл физиологиялық ерітіндіге 2мл, 5мл 5-6 дана шприц, адреналин, глюкокартикостероидтар дайындаңыз.
12. Дәрігердің нұсқауымен баланың 1жасына 1мл 0.1% ерітіндісін физиологиялық ерітіндіге ерітіп тамшылатып енгізіңіз. Гипотония сақталса 20мин кейін қайталаңыз.
13. Айналымдағы қан көлемін физиологиялық ерітіндісімен толтырып отырыңыз. Сағатына 20-40мг/кг. АҚҚ нормаға келгенде инфузия енгізу жылдамдығын төмендетіңіз.
14. Глюкокортикоидтар: преднизалон 5-10мг/кг немесе гидрокартизон 10-15мг/кг.
15. Реанимация бөлімшесіне дәрігер реаниматологпен бірге, үнемі инфузия жүргізіп және өмірге маңызды көрсеткіштерін бағалай отырып жеткізіңіз.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
26. Алгоритм: «Гипертермия кезіндегі балаларға жедел көмек көрсету» Мақсаты: дене қызуын түсіру. Іс – шара алгоритмі:
1.Баланың төсекке жатқызыңыз..
2. Кеудесін қысып тұрған, киімін шешіп босатыңыз. 3.Таза ауамен қамтымасыз етіңіз. 4.Дене қызуын өлшеңіз:
а) егер дене қызуы 37,0 – 37,5С болса, көп мөлшерде сұйықтық ішкізіңіз;
б) егер дене қызуы 37,5 – 38,0 С болса:
- баланы шешіндіріп, физмкалық суыту жүргізіңіз: 1:1 қатнаста спирті сумен араластырып, баланың денесін сүртіп, жауып қойыңыз;
- маңдайына суық компресс қойыңыз;
в) егер дене қызуы 38,0 – 38,5 С немесе одан жоғары болса, - дене қызуын түсіретін препараттар беріңіз – панадол, парацетамол, ибупрофен т.б.
5. Оксигенотерапия жүргізіңіз..
6. Көмек көрсетіліп басталғаннан алғашқы 20 – 30 минут ішінде баланың зәр шығаруын қамтамасыз етіңіз.
7. Әр 20 – 30 минут ішінде дене қызуын өлшеп тұрыңыз.
8. Қайталау термометрияның көрсеткішіне байланысты, көрсетілген көмекті бағалаңыз.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
27. Алгоритм: « Тырысу кезінде балаларға жедел көмек көрсету»
1. Баланы жұмсақ тегіс жерге жатқызып, жарақат алатын заттарды алып тастаңыз.
2. Кеудесін қысатын киімді босатыңыз.
3. Таза ауамен қамтамасыз етіңіз, мүмкіндік болса ылғалданған оттегін беріңіз.
4. Азу тістер тіс аралығына бинтке оралған пательді салыңыз.
5. Дәрігердің нұсқауымен көк тамырға немесе бұлшықетке келесі препараттарды еңгізіңіз:
– реланиум( сибазон, брюзепам) -0,1 мл/кг;
– дроперидол 0,1 -0,2 мл/кг әр бір жасына ;
– 25 % магнезия сульфат ерітіндісі 0,1-0,2 мл/кг ;
– ГОМК 50-100 мг/кг.
6. Тырысудың себебін анықтап, емдеу.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
28. Алгоритм: « Стеноздаушы ларингит кезіндегі балаларға жедел көмек көрсету»
1. Тыныштық жағдай орнатыңыз.
2. Баланың бас жағын көтерікі етіп, жатқызыңыз.
3. Кеудесін қысатын киімінен босатыңыз.
4. Таза ауамен қамтамасыз етіңіз.
5. Алдамшы терапиясын жүргізңіз (кеудесіне немесе балтырына қыша қағазын қойыңыз, аяқ ваннасын өткізңіз, аяғына жылытқыш қойыңыз).
6. Булы ингаляция жүргізңіз: 2% натрия бикарбонат ерітіндісімен( туймедақ тұмбасымен, шалфей, мать и мачеха, эвкалипт тұмбаларымен).
7. Жылы сілтілі сүйықтық берңіз ( сүт, минералды су «Боржоми».Аз мөлшерде, жиі ішу керек).
8. Ингаляция жүргізіңіз - адреналин ерітіндісімен( эпинефрин ерітіндісімен стеноздың 2-3 дәрежесінде).
9. Оксигенотерапия жүргізіңіз.
10. Азрозоль түрінде ингаляция жүргізіңіз: сальбутамол немесе биротек ( 2 рет).
11. Бұлшық етке немесе көк тамырға преднизолон, эуфиллин, супрастин еңгізіңіз.
12. Әсер болмаған жағдайда гипоксия өршісе стеноздың 3- 4 дәрежесінде көмейдің интубациясын жүргізіңіз.
13. Жедел ауруханаға жеткізіңіз.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
29. Алгоритм: «Әр жастағы балаларға жүрек-өкпе реанимациясын жүргізу»
Жүрек өкпе реанимациясы АВС сатысы Софара ережесі бойынша жүргізіледі.
А сатысы– тыныс алу жолдарының өткізгіштігін орнына келтіру
В сатысы – өкпеге жасанды дем беру
С сатысы – жүрекке тікелей емес массаж
А сатысы:
1. Баланы арқасымен тегіс, қатты жерге жатқызыңыз. Көмекке шақырыңыз.
2. Иық астына валик салыңыз, басын артқа шалқайтып, иегін төмен тарту.
3. Ауыз қуысын шырыш, құсық массасынан тазарту: электроотсоспен, резенке балонмен немесе дәкемен.
В сатысы:
4. Баланың аузына және мұрнына дәке салыңыз.
5. Терең дем алып өз аузыңызды тығыздап орналастырыңыз: баланың аузының және мұрынының үстіне (бір жасқа дейінгі балаларға);баланың аузының немесе мұрнының үстіне (ересек жастағы балаларға)
6. Жеткілікті мөлшердегі ауа көлемі баланың кеудесі ақырын көтерілгенге дейін.
7. Қайталап дем беруді өздігінен дем алғанға дейін жалғастырады.
С сатысы:
8. Баланы қатты, тегіс жерге жатқызыңыз.
9. Қолды төс сүйегіне орналастыру орны:
а) жаңа туған балаға – үлкен
басбармақтың алақан бетін төске,
басқа саусақтарын арқасына қою;
б) 1-12 айлық балаға - 2 және 3 саусақ
ұштарын төске қояды;
в) 6-7 жастағы балаға – бір алақанның
проксимальды бөлігін төске қояды;
г) 7 жастан жоғары балаға – екі алақаның
проксимальды бөліктерін, айқастырып, көбелек тәрізді төс сүйегіне қояды.
10. Төс сүйегіне төмен басу арқылы 0.5 сек ұстап тұрыңыз.
11. Жүрекке тікелей емес массаждың нәтижесін бір минут ішінде бағаланады (нәтижесі оң болса, жүрек соғысы қалыпқа келеді, қарашықтары кеңійеді, цианоз жойылады)
12. Балаға ылғалды оттегін беріңіз.
Ескерту. Жүрекке тікелей емес массажды жасанды дем берумен қатар өткізген жағдайда: екі мейіргер 1:5 қатнаста, бір мейіргер 2:10 қатынаста жүргізеді.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.
30. Алгоритм: «Мұрыннан қан кетуде балаларға көмек көрсету»
Мақсаты: қан ағуды тоқтату. Іс – шара алгоритмі:
1. Баланың тыныштандырып, басын төмен қаратып отырғызыңыз (аспирацияның алдын-алу).
2. Кеудесін қысып тұрған, киімін шешіп босатыңыз. 3. Таза ауамен қамтымасыз етініз. 4. Мұрын желбезегін тиісті жағының мұрын қалқасына басыңыз. 5. Мұрын аралығына және желкесіне суық компресс қойыңыз.
6. Аяғына жылытқыш қой немесе аяқ ваннасын жасаңыз. 7. Тиісті мұрын кірісін мақта тампонымен бітеніз ( 3% сутегі тотығына, 0,1 % адреналин, 1% викасол немесе 5% аминокапрон қишқылы, гипертониялық), ерітінділерге малынған.
8. Егер қан тоқтамаған жағдайда 2,5 – 3 см турунданы алып келесі ерітінділерге малып ( 3% сутегі тотығына, 5% аминокапрон қишқылы),12 – 24 сағатқа алдынғы тампонада қойыңыз
9. Бұлшық етіке: викасол (1,0мл/жасына), глюконат кальцийін (1,0мл/жасына), дицинон, еңгізініз.
10.Егер көрсетілген көмек тиымсыз болған жағдайда ауруханаға жіткізіңіз.
Құжаттандыру:
1. 18 қыркүйек 2009 жылғы Қазақстан Республикасының Кодексі.
2. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 23 сәуір 2013 жылғы № 111 бұйрығы.
3. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 24 ақпан 2015 жылғы № 127 бұйрығы.
4. Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министірлігінің 28 ақпан 2015 жылғы № 176 бұйрығы.