Гистологиялық зерттеу әдістері

1. Оптикалық микроскопия – жануарлар мүшелерінің ұлпалары мен жасушаларының құрылымын көріп талдаудың негізгі әдісі;

2. Фазалық контрасттық микроскопия жануарлардың тірі ұлпалары мен жасушаларынан алынған, боялмаған мөлдір гистологиялық жұғындыларды зерттеу әдісі;

3. Ультракүлгіндік микроскопиялық әдіс – қысқа ультракүлгін сәулелерді пайдалануға негізделген. Ультракүлгінді микроскопияда препараттың көрінісін люминисцентті экранда талдап, анықтап көріп, фотопластинкаларға түсіріп зерттейді;

4. Флюоресценттік (люминесценттік) микроскопия - флюоресценция құбылысына, яғни зерттелетін гистологиялық нысанның сәулелі энергия әсерінен қозуына негізделген. Флюоресцентті микроскопта флюоресценцияны қоздыру үшін сәулелі энергия көзі ретінде, тым жоғарғы қысымдағы сынап немесе ксенон шамдар қолданылады. Флюоресценцияның 2 түрін ажыратады. 1. Өзіндік флюоресценция – гистологиялық препараттағы жасуша құұұрылымдарының сәулелі энергия әсеріне байланысты жарық шығарып өздігінен жарқырауы. 2.Жасанды флюоресценция – жасуша құрылымдарының арнайы бояғыш заттар флюорохрамдармен боялуы нәтижесінде ерекше түспен жарық беру қасиеті. Мысалы: қызыл сары акридин флюохромымен боялған ДНҚ жасыл, ал РНҚ қызыл түс береді. Екіншілік флюоресценция – тым сезімтал әдіс. Оның көмегімен жасушаның химиялық құрамын да анықтауға болады.

5. Авторадиография – жануарлар ұлпалары мен жасушаларындағы радиоактивті изотоптармен белгіленген заттарды анықтауға арналған цитиологиялық әдіс. Радиографиялық зерттеуге радиоактивті фосфорды, көміртегі, күкіртті, сутегіні немесе осы радиоактивті заттармен белгіленген қосылыстарды пайдаланады. Зерттеу кезінде препараттағы белгіленген радиактивті изотоптан бөлінген сәулелердің әсерінен көріністі түсірген фотопластинка фотоиммульсиясы құрамындағы бромды күмістен таза күміс түйіршіктері бөлініп, ұлпалар мен жасушалардағы белгіленген заттардың орналасу орындарын көрсетеді.

6. Электрнды микроскопия жарық сәулелері толқындарына қарағанда 100000 есе қысқа электромагнит толқындарын пайдалану арқылы нысандарды 100000-нан миллиондаған есеге дейін үлкейтіп көрсететін жаңа тым нәзік микроскопиялық зерттеу әдісі. Соңғы кезде шыққан микроскоптар гистологиялық нысандардың кеңістіктік үш өлшемдік көлемді зерттелуін қамтамасыз етеді.

Орытынды

Қазіргі уақытта жер шарының 50-70% Хеликобактерпилори инфекциясымен зақымдалған деп саналады. Дамушы елдердегі, халық саны көп елдер арасында инфекцияның дамуы көбірек. Сондай – ақ Қазақстанда да 80-90% құрайды.

Тест жауаптары:

1. Д

2. С

3. А

4. Д

5. Б

6. А

7. С

8. А

9. Е

10.Е

Тест сұрақтары

1. Хеликобактер пилори-ді жұқтырумен шақырылған жара ауруының емінде ... препараты әсер етеді.

А) ренатидин

Б) Фамотидин

С) Де-нол

Д) Метацин

Е) Гастофарм

2. В типті гастрииттің ең спецификалық белгісі болып табылады

А) антральды бөлігінің зақымдалуы

Б) көбіне жас адамдар ауырады

С) хеликобактер пилоридің анықталуы

Д) гастрин деңгейінің жоғарылауы

Е) асқазан кілегей қабығының айқын қабыну өзгерістері

3. Тұңғыш рет хеликобактер пилориді зерттеген автралиялық ғалымдар

А) Робинмен Уорреном және Маршалл Барри

Б) Марка Кендалла

С) Чаминди ПАньядира

Д) Крис Грейг және Вильям Кларк

Е) Рассела Бойси

4. Helios сөзінің мағынасы

А) бактерия

Б) жұғу

С) ішек

Д) күн

Е) инфекция

5. Хеликобактер пилори-ді жұқтырумен шақырылатын ауру

А) гастрит А

Б) гастрит В

С) гастрит С

Д) рефлюкс эзофагит

Е) ахалозия кардин

6. Созылмалы гастрит дамуындағы басты жайттардың ішіне жатпайтыны

А) тұқым қуалаушылық қиындығы

Б) хеликобактерлік инфекция

С) иммундық бұзылыстар

Д) қышқыл пептикалық фактор

Е) дуодено-гастральді рефлюкс

7. Хеликобактер пилори-ға тән қасиет

А) грамм оң бактерия

Б) шар тәрізді

С) иілген S пішінді

Д) вирустар

Е) таяқ

8. Хеликобактер пилори 1-ші кезекте асқазанның келесі бөлімін зақымдайды

А) кардиалды

Б) антралды

С) фундалды

Д) жоғарғы қиылысы

Е) төменгі қиылысы

9. Төменгі факторлардың хеликобактер пилори 12 елі ішекте орнығуына қатысы жоғы

А) 12 елі ішеектегі қабыну үдерісі

Б) 12 елі ішектегі нервтік реттелу бұзылысы

С) 12 елі ішектегі шырыштағы метаплазия ошақтары

Д) асқазанның антральды бөлігіне көптеп жұғуы

Е) гастроэзофагальды рефлюкс болуы

10. Хеликобактерлік инфекцияға диагноз қоюдың алтын стандарт болып табылатын тәсілін көрсетіңіз

А) уреаздық

Б) биохимиялық

С) гистологиялық

Д) бактериологиялық

Е) иммунды ферментті