Склонение существительных на –um
Liczba poedyncza | Liczba mnoga | |||
M. | muze-um | techik-um | muze-a | techik-a |
D. | muze-um | techik-um | muze-ów | techik-ów |
C. | muze-um | techik-um | muze-om | techik-om |
B. | muze-um | techik-um | muze-a | techik-a |
N. | muze-um | techik-um | muze-ami | techik-ami |
Msc. | o muze-um | o techik-um | o muze-ach | o techik-ach |
NB!
Иностранные слова на -о изменяются по твердой разновидности: palto – palta – paltu –...– w palcie, metro – metra – metru – ... – w metrze.
Предложный падеж единственного числа:
Окончание -е имеют существительные с твердой основой (искл. g, k; ch): okno – na oknie, krzesło – na krześle. (Чередования!)
b – b’ | w – w’ | m – m’ | n – ń | d – dź | t – ć | r – rz | ł – l | |
Им.ед. | niebo | bogactwo | Jarmo | kino | cudo | miasto | pióro | krziesło |
Пр.ед. | o niebie | o bogactwie | o jarmie | o kinie | o cudzie | o mieście | o pórze | o krześle |
Окончание -u имеют существительные:
1) С основой на мягкий согласный: zadanie – o zadaniu, imię – o imieniu.
2) С основой на отвердевший согласный: serce – o sercu, wybrzeże – na wybrzeżu.
3) С основой на заднеязычный согласный: jabłko – o jabłku, lotnisko – na lotnisku.
Родительный падеж множественного числа:
Окончание нулевое имеют существительные:
1) С твердой основой: drzewo – drzew.
2) Некоторые с мягкой основой: uczucie – uczuć.
3) Группы на -anie, -enie: mieszkanie – mieszkań.
4) Группы на -ę: dziewczę – dziewcząt.
Окончание -i имеют существительные с мягкой основой: narzędzie – narzędzi.
Окончание -y имеют существительные с основой на отвердевший согласный: wybrzeże – wybrzeży.
Окончание -ów имеют одушевленные существительные с суффиксом -sk- (увеличительное значение): chłopisko «мужичище» – chłopisków, kocisko «котище» – kocisków . У таких же неодушевленных окончание нулевое: lapisko «лапища» – lapisk, domisko «домище» – domisk.
Окончание -y имеют существительные с основой на отвердевший согласный: talerz – talerzy, wąż – węży.
Окончание -i имеют существительные с основой на мягкий согласный:gość – gości, nauczyciel – nauczycieli.
Нерегулярные формы
Oko | ucho | dziecko | |
Множественное число | |||
M. | Oczy | uszy | dzieci |
D. | oczu – oczów | uszu – uszów | dzieci |
C. | Oczom | uszom | dzieciom |
B. | Oczy | uszy | dzieci |
N. | oczami – oczyma | uszami – uszyma | dziećmi |
Msc. | w oczach | w uszach | o dzieciach |
M. | oczy! | uszy! | dzieci! |
Państwo «государство» | Państwo «супруги» | |
Им. | polskie państwo | państwo Nowakowie |
Вин. | polskie państwo | państwa Nowaków |
Пр. | o polskim państwie | o państwu Nowakach |
III склонение существительных. Твердая основа.
Liczba pojedyncza | |||||
M. | żon-a | drog-a | poet-a | Fredr-o | koleg-a |
D. | żon-y | drog-i | poet-y | Fredr-y | koleg-i |
C. | żoni-e | drodz-e | poeci-e | Fredrz-e | koledz-e |
B. | żon-ę | drog-ę | poet-ę | Fredr-ę | koleg-ę |
N. | żon-ą | drog-ą | poet-ą | Fredr-ą | koleg-ą |
Msc. | o żoni-e | o drodz-e | o poeci-e | o Fredrz-e | o koledz-e |
W. | żon-o | drog-o | poet-o | Fredr-o | koleg-o |
Liczba mnoga | |||||
M. | żon-y | drog-i | poet-y | Fredr-owie | koledz-y |
D. | żon-□ | dróg-□ | poet-ów | Fredr-ów | koleg-ów |
C. | żon-om | drog-om | poet-om | Fredr-om | koleg-om |
B. | żon-y | drog-i | poet-y | Fredr-owie | koledz-y |
N. | żon-ami | drog-ami | poet-ami | Fredr-ami | koleg-ami |
Msc. | o żon-ach | o drog-ach | o poet-ach | o Fredr-ach | o koleg-ach |
Чередования согласных
k – c | g – dz | ch – sz | t – ć | d - dź | |
M. | książka | droga | mucha | poeta | woda |
C./Msc. | książce | drodze | musze | poecie | wodzie |
s – ś | z – ź | r – rz | sł - śl | st – ść | zn – źń | |
M. | masa | Bluza | siostra | Wisła | artysta | ojczyzna |
C./Msc. | masie | Bluzie | siostrze | Wiśle | artyście | ojczyźnie |
NB! 1.В отличие от РЯ В.п.мн.ч. (B.l.mn.) одушевленных существительных совпадает с И.п.мн.ч. (M.l.mn.): mam siostry, widzę koleżanki.