Урокан ц1е:Масаллин терахьдешнаш.
1алашо:Хаа деза , муьлха тайпанашка декъало терахь.
Масаллин терахьан хаттарш муха ду.
Уьш лааме а, лаамаза а хуьлий.
Урок д1аяхьар.
Ι.Урокан кечам бар.
ΙΙ.Ц1ахь бина болх таллар.
1).Бакъо схьаюьйцуьйту.
2)Барта толлу шаьш х1иттийна предложенеш.
ΙΙΙ.Дешархошка шайга болх байтар.
1)Кхочушдо 102-г1а шардар
-Терахьдешнаш буха сиз а хьокхуш схьакъастадо.
2)Йозанца д1аязде х1ара терахьдешнаш:5,12,17,19,20,23,25,40,41,45,49.
3)Предложенеш х1иттае терахьдешнаш юкъахь а долуш 5 массалин терахьдешнаш, 5 рог1аллин терахьдешнаш.
ΙV.Керла коьчал йовзийтар.
1.Уьна а, тетрадаш т1ехь а х1оттайо х1ара кеп:
Терахьдешнийн тайпанаш:
Масаллин-кхоъ,шиъ,кхузткъа.
Декъаран-цхьацца,исс-исс.
Гулдаран- ворх1е а,ший а,ялхе а.
Билгалза-масаллин- кхо-диъ,пхи-ялх.
Рог1аллин-ворх1алг1а ,шолг1а.
-Доьшу терахьдешнийн тайпанаш.Дьйцу х1ун гойту цара.
2.Легаде х1ара дешнаш:ши етт,диъ б1ар боху дешнийн цхьанакхетарш.
Ц1.ши етт,диъ бер
Дл.шина аьттан,деа беран
Л.шина аттана,деа берана
Др.шина атто,деа беро
К.шина аттаца,деа бераца
Х.шина аттах,деа берах
М.шина атте,деа бере
Дс.шина аттал,деа берал
-Терахьдашца долу ц1ердош ц1ерниг дожарехь муьлхачу терахьехь лела?
V.1амийнарг т1еч1аг1дар.
1)Кхочушдо 10-г1а шардар. Билгалдаха терахьдешнаш.
2)Дешнийн диктант.
Исс, йо1, ваша, бераш, йоккха, мерза, шийтта,ткъа эзар, жимантг, сирла, дешархо,дешнаш,вуьрх1итталг1а, шолг1а, барх1 б1е,нана.
VΙ.Урокан жам1 дар.
-Терахьдош стенах олу?
-Терахьдешнийн маса тайпа ду?
-Лаамаза а, лааме а хуьлий терахьдешнаш?
Комментировать еш оценкаш д1айохку.
VΙΙ.Ц1ахь бан болх.
1.1амае 14-г1а§,терахьдешнийн тайпанаш а.
2.Кхочушде 103104-г1а шардарш.
Г1ий урокаш
Урокан ц1е:Масаллин терахьдешнийн легар а,церан нийсаяздар а.
1алашо:Хаа еза масаллин терахьдешнаш легаран бакъонаш.
Масаллин терахьдешнаш нийсаяздан 1амор.
Урок д1аяхьар.
Ι.Урокан болх д1ах1оттор.
ΙΙ.Ц1ахь бина болх таллар.
1.Дешархоша,вовшкара схьа а оьцуш,ц1ахь бина болх толлу.Уьн т1е д1аязбо ц1ахь кхочушбина фонетически къастам.
2.Бакъонца цхьана ца дог1у дош д1адаккха;
1)ялх,б1е,дейтта,шовзткъе а;
2)шишша,барх1-барх1,ши-кхо;
3)шолг1а,пхийтта,пхоьалг1а;
4)пхеа а,итте а, кхо-виъ,ялхе а;
5)ялх-ворх1,пхийтта,кхо-диъ.
ΙΙΙ.Керла коьчал йовзийтар.
1.Уьн т1ехь а, тетрадаш т1ехь а легадо кхарех масийтта масаллин терахьдешнаш юкъахь долу дешнийн цхьаьнакхетарх:цхьа сахьт,ши стаг,кхо дитт,диъ ведар,везткъа лор,ткъа синтар,ткъе исс,цхьаъ,шиъ,ткъа,барх1.
1)-Муьлха ду царех лаамазниш, лаамениш?Х1унда?
Дож. | лаамаза | лааме |
Ц1. | Цхьа сахьт | цхьаъ |
Дл. | Цхьана сахьтан | цхьаннан |
Л. | Цхьана сахьтана | цхьанна |
Др. | Цхьана сахьто | цхьамма(ммо) |
К. | Цхьана сахьтаца | цхьаьнца |
Х. | Цхьана сахьтах | цхьаннах |
М. | Цхьана сахьте | цхьаьнга |
Дс. | Цхьана сахьтал | цхьаннал |
-Муха яздо лааме масаллин терахьдош 1? (цхьа бохучу орамна т1е туху йиш хадоран хьаьрк-ъ-цхьаъ).
-Муьлха орам хуьлу оцу терахьдешан(лаамазначун а,лаамечун а)легочу хенахь?билгалдаккха иза.Муха легадо уьш?
-Муьлха гергара дешнаш кхоллало и орам болуш?(ц1ердош-цхьалхо,билгалдош-цхьалха, терахьдош-цхьацца).
2)
Ц1. | Ши стаг | Кхо дитт |
Дл. | Шина стеган | Кхаа диттан |
Л. | Шина стагана | Кхаа диттана |
Др. | Шина стага | Кхаа дитто |
К. | Шина стагаца | Кхаа диттаца |
Х. | Шина стагах | Кхаа диттах |
М. | Шина стаге | Кхаа дитте |
Дс. | Шина стагал | Кхаа диттал |
-Муха хийцало дожаршца кхо дитт бохучу дешнийн цхьаьнакхетарна т1ера терахьдош?муьлха орам бу цунна?
3)
Ц1. | Диъ ведар | везткъа лор | Безткъа |
Дл. | Деа ведаран | везткъа лоьран | Безткъанан |
Л. | Деа ведарна | везткъа лоьрана | Безткъана |
Др. | Деа ведаро | везткъа лоьро | Безткъаммо |
К. | Деа ведарца | везткъа лоьраца | Безткъанца |
Х. | Деа ведарах | везткъа лоьрах | Безткъаннах |
М. | Деа ведаре | везткъа лоьре | Безткъане |
Дс. | Деа ведарал | везткъа лоьрал | Безткъанал |
-Муха легадо диъ а,деаннах а схьадевлла терахьдешнаш?Классашца хийцалой уьш?
4)
Ц1. | Ткъа синтар | ткъа | Барх1 |
Дл. | Ткъа синтаран | ткъаннан | Барх1анан |
Л. | Ткъа синтарна | ткъанна | Барх1анна |
Др. | Ткъа синтаро | ткъамма | Барх1аммо |
К. | Ткъа синтарца | ткъанца | Барх1анца |
Х. | Ткъа синтарх | ткъаннах | Барх1аннах |
М. | Ткъа синтаре | ткъанга | Барх1анне |
Дс. | Ткъа синтарал | ткъаннал | Барх1аннал |
-Муха легадо лаамаза масаллин ткъа синтар, лааме ткъа, барх1 боху терахьдешнаш?Билгалъяха церан чаккхенаш.
ΙΙΙ.Гайтаран диктант.
Шовзткъа,кхузткъа,дезткъа,б1е,эзар,ткъайоьсна.
Цхьаъ,шиъ,кхоъ,диъ,пхиъ.
Ялх,ворх1,барх1,исс,итт.
Цхьайтта,шийтта,кхойтта,дейтта,пхийтта,ялхитта,вуьрх1итта,берх1итта.
ΙV.1амийнарг т1еч1аг1дар.
Кхочушде 104-г1а шардар.
VΙΙ.Ц1ахь бан болх.
1.1амае 14-г1а§,терахьдешнийн тайпанаш а.
2.Кхочушде 103104-г1а шардарш.
Г1а урок.