С.д.асфендияров атындаҒы казахский национальный ҚазаҚ ҰлттыҚ медицина медицинский университет университеті имени с.д.асфендиярова
Түсініктер
Глоссарий
Glossary
Орындаған: Мансурова И.М
Қабылдаған: Кенесарина М.И
| Термин | Қазақша | Русскии | English | |
| Денсаулық Здоровье Health | Тек қана аурулардың болуы міндетті болмайтын физикалық дененің саулығы. | Состояние полного физического, душевного и социального благополучия, а не только отсутсвие болезней и физических дефектов. | A state of complete physical, mental and social wellbeing and not merely the absence of disease or infirmity | |
| Қауіптілік индексі Индекс опасности Hazard index | Қауіптілік заттар үшін біртекті әсер ету механизмімен немесе коэффициенттерінің сомасы әр түрлі жолдармен химиялық заттарға түскен қауіптілігі. | Сумма коэффициентов опасности для веществ с однородным механизмом дейсвия или сумма коэффициентов опасности для разных путей поступления химического вещества. | The sum of coefficients of hazard for substances with similar mechanism acts or the sum of the coefficients of risk for different ways of receipt of chemical substance. | |
| Жеке тәуекел Индивидуальный риск Individual risk | Даму ықтималдылығын жеке көрмеге қолайсыз әсері, мысалы: обырының даму қауіпі 1000 адамдардан бір жеке тұлғаға әсері. Әдетте бағалау кезінде тәуекел бағаланады, бұзушылық жағдайларын денсаулығын т.б көптеген аурулардың әсеріне байланысты популяцияда кездеседі. Мысалы, қатерлі ісік). | Оценка вероятности развития неблагоприятного эффекта у экспонируемого индивидуума, например риск развития рака у одного индивидуума из 1000 лиц подвергшихся воздействию. При оценке риска как правило оценивается число дополнительных по отношению к фону случаев нарушений состояния здоровья т.к большинство заболеваний связанных с воздействием среды обитания встречаются в популяции и при отсутствии анализируемого воздействия (например, рак). | Assessment of the probability of an adverse effect in the exposed individual, such as the risk of cancer in one individual out of 1000 individuals exposed. Risk assessments tend to evaluate the number of additional against the background of violations of state of health because most diseases associated with exposure to the environment encountered in the population and in the absence of the analyzed effects (e.g., cancer). | |
| Канцерогенді қауіп Канцерогенный риск Carcinogenic risk | Даму ықтималдылығы адамның өмір бойына шартты қауіптің жаңа қалыптасуы. | Вероятность развития злкачественных новообразований на протяжении всей жизни человека обусловленная воздействием потенциального канцерогена. канцирогенный риск представляет собой верхнюю доверительную границу дополнительного пожизненного риска. | The likelihood of zlokachestvennykh tumors throughout a person's life due to exposure to a potential carcinogen. cancirogenic risk represents the upper confidence boundary of additional lifetime risk. | |
| Қауіптілік коэффициенті(HQ) Коэффициент опасности (HQ) The hazard ratio (HQ) | Қатынасына әсер ететін дозасы немесе концентрациясы, химиялық заттар, оның қауіпсіз деңгейіне әсер етуі. | Отношение воздействующей дозы или концентрации химического вещества к его безопасному уровню воздействия. | The impact of the chemical to its safe level of exposure. | |
| Қатер Опасность Danger | Адам қоршаған ортасындағы факторларының қасиеттер жиынтығы. | Совокупность свойств фактора среды обитания человека. | The likelihood of threat to life or human health. | |
| Қауіпсіздік Безопасность Secure | Талдау жасалатын химиялық заттың әсер ету жағдайлары мен белгілі бір режимде зиянды әсері болмауының жоғарғы ықтималдылығы. | Высокая вероятность отсутствия вредного эффекта при определенном режиме и условиях воздействия анализируемого химического вещества. На практике соответствует либо отсутствию риска, либо его приемлемым уровням. | High probability of no harmful effect in a certain mode and the conditions of exposure to the analyzed chemicals. In practice corresponds to either the absence of risk or acceptable levels. | |
| Доза Доза Dose | Адам организіміне әсер ететін химиялық заттардың көрсеткіші. | Характеризующая количество химического вещества, воздействующее на организм. | It is characterized by the amount of the chemical that acts on the body. | |
| Қоршаған орта Окружающая среда Environment | Қоршаған орта компонененттерінің жиынтығы. | Совокупность компонентов природной среды. | The set of components of the environment. | |
| Экспозиция Экспозиция Exposure | Денінің химиялық, физикалық немесе биологиялық агентпен әрекеттесуі. | Контакт организма химическим, физическим или биологическим агентом. | Contact the body’s chemical, physical or biological agent. |