Студенттің өздік жұмысы
Білім алушының өздік жұмысы екі бөлімнен тұрады(БӨЖ): аудиторияда оқытушымен кесте бойынша өздік жұмыс (ОӨЖ) және аудиторияда емес, сабақтан бос уақыттағы өздік жұмыс(ӨЖ).
Оқытушымен өздік жұмыс (ОӨЖ) лекциялық және тәжірибелік сабаққа дайындықты қамтиды.
Өздік жұмыс (ӨЖ) аудиториядағы дәріске кірмеген тақырыптарды өздігінен меңгеруді қамтиды.Бұл жұмыс оқытушының шешіміне байланысты конспект ретінде жұмыс дәптеріне немесе реферат ретінде рәсімделеді.Бұл тақырыптар бойынша білімдері кеңес беру (консультация) сабақтарында тексеріледі. Рефераттар ұпай бойынша бағалануына болады немесе аралық бақылау ретінде есептелуіне болады.
СӨЖ-дің күнтізбелік-тақырыптық жоспары
№ | Мазмұны | Сағат саны | Аптасы | Орындау формасы | әдебиеттер |
Жүрек-өкпе реанимациялық әдістері | конспект жасау | [3, 279-287-бет]. | |||
Өте қажет жағдайдағы алғашқы медициналық көмек алгоритімі. | конспект жасау | [2, 388-397-бет]. | |||
Техногендік қауіптер | конспект жасау | [4, 19-27-бет]. | |||
Салауатты өмір сүруді қалыптастыру | конспект жасау | [2, 282-293-бет]. [3, 258-276-бет]. |
СМЖ ЖМУ Е/ПОӘК.09-2016 | Ф.4.09-33 |
Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыздандыруларының картасы
Тіршілік әрекетінің қауіпсіздік негіздері
География және экология
Тьютор К.Н, Алдибекова
Мамандық 5В073100 «ӨСҚ және ҚОҚ»
Кредит саны 2
Пән циклі Міндетті
Студенттер саны 10
Әдебиет түрі | № | Шифр | Әдебиет атауы | Бар болуы | % |
Кітапханада және кафедрада | |||||
Негізгі | Абдрахманов С.К. О государственной системе предупреждения и ликвидации чрезвычайных ситуаций в Республике Казахстана Информационно- справочное пособие.- Алматы, 2006.- 276с. | Жоқ сайттан алу кажет | |||
Основы безопасности жизнедеятельносьти и первой медицинской помощи:учебное пособие/под.редакцией Р.И.Айзмана, С.Г.Кривощекова, И.В.Омельченко.-3-е издан-е, исправ. И дополн.-Новосибирск,2005.-398с. | Жоқ сайттан алу кажет | ||||
Ц69,6(2)я73 П-75 | Приходько Н.Г. Безопасность жизнодеятельности:курс лекций.-Павлодар,2004.-366с. | ||||
Семова М.К., Тлеубай А.Т. Основы безопасности жизнедеятельности:конспект лекций-Павлодар, 2008.-59с. | Жоқ сайттан алу кажет | ||||
Ц69,6(2)я73 к-30 | Хван Т.А.., Хван П.А.., Безопасности жизнедеятельности, Серия «Высшая образование».-Ростов н/Д.: «Феникс», 2004.-416с. | ||||
Ц69,6(2)я73 к-30 | Хван Т.А.., Хван П.А.., Безопасности жизнедеятельности практикум, Серия «Высшая образование».- Хван Т.А.., Хван П.А 2-ое издан.-Ростов н/Д.: «Феникс», 2010.-316с. | ||||
Ц69,6(2)я723 к-30 | Хван Т.А.., Хван П.А.., Безопасности жизнедеятельности практикум, Серия «Высшая образование».- Хван Т.А.., Хван П.А 2-ое издан.-Ростов н/Д.: «Феникс», 2010.-316с. | ||||
Қосымша | Д3я28 | Алексеенко В.А. Экологическая геохимия. Учебник.—М.:Логос, 2000 | Университет кітапханасы мен абонемент залында | 0,07 | |
Д3я27 | Богдановский Т.А. Химическая экология. МГУ, 1994г. | Университет кітапханасы мен абонемент залында | 0,07 | ||
Д3я24 | Вернадский В.И. Живое вещество и биосфера. Москва, Наука, 1994г | Университет кітапханасы мен абонемент залында | 0,03 | ||
Д3як12 | Войткевич Г.В., Вронский В.А. Основы учения о биосфере. М.: Феникс,1996г. | Университет кітапханасы мен абонемент залында | 0,11 | ||
Д3к23 | Алексеенко В.А.,Алексеенко Л.П. Биосфера и жизнедеятельность. Учебное пособие. Москва, Лотос, 2002г. | Университет кітапханасы мен абонемент залында | 0,03 | ||
Д8я21 С48 | Саноцкий И.Ф, Фоненко В.Н. Отдаленные последствие влияние химических соединений на организм. Москва, Медицина, 1979г. | Университет кітапханасы мен абонемент залында | 0,03 |
БАҚЫЛАУ - ӨЛШЕМ ҚҰРАЛЫ.
1. Биогеохимия пәні, оның мақсаттары, басқа ғылымдармен байланысы.
2. Биосфера ілімі.
3. Күн жүйесіндегі Жер шарының ерекшеліктері.
4. Биотаға өсер ететін негізгі табиғи факторлар.
5. Биосфераға әсер ететін факторлардың техногенді (геохимиялық) өзгерістері.
6. Биогенді миграция.
7. Химиялық элементтердің табиғатта таралуы.
8. Қоршаған ортадағы микроэлементтердің физиологиялық ролі.
9. Қоршаған ортадағы макроэлементтердің физиологиялық ролі.
10. Ноосфера ілімінің, ноосфералық сана-сезімнің пайда болуы.
11. Ноосфералық технологиялар.
12. Биосфераны түзудегі тірі ағзалардың рөлі, оның пайда болуы мен эволюциясы.
13. Тірі зат және оның химиялық элементтер тасымалдануындағы басты рөлі.
14. Вернадский –Кларк заңы.
15. Химиялық элементтердің табиғатта таралу ерекшеліктері.
16. Биогеохимиялық провинциялар, табиғи және техногенді.
17.Эндемикалық аурулар.
18. Табиғаттағы кездесетін негізгі минералдар және олардың тірі ағзаларға әсері.
19. Биотаға радиоактивтік элементтердің әсері.
20. Ядролық энергетика жөне технологиялар.
21. Химиялық өнеркәсіптер және оның қоршаған ортаға әсері.
22. Каустобиолиттер, олардың пайда болуы.
23. Ксенобиотиктер және олардың биосфераға түсу жолдары.
24. Химиялық заттардың ШРК және ШРМ-і туралы түсінік.
25. Канцерогенді эффектілер.
26. Қазіргі кездегі ауылшаруашылығында қолданылатын химиялық элементтер.
27. Пестицидтер, пайда болуы мен қолданылуы, оларға қойылатын талаптар.
28. Куммулятивті, синергетикалық эффекттілер.
29. Қоршаған орта факторларының гонадотропты, эмбриотропты и мутагенді әсерлері.
30. Биотаға токсикалық әсерді бағалау принциптері. Биотестілеу және мониторинг.
31. Табиғи экологиялық апаттар, олардың салдары.
32. Табиғи экологиялық апаттарды болжау және тоқтату жолдары.
33. Қазіргі заманның (цивилизация) аурулары, пандемия.
34. Ағзалардың алуантүрлігі - қоршаған орта сапасының көрсеткіші.
35. Экотоксиканттар, оларды жою және табиғи ортаны қорғау.
36. Биогеохимиялық параметрлер.
37. Кейбір химиялық элементтердің биогеохимиялық циклы.
38. Биогеохимиялық провинциялар.
39. Атмосфера кларкі.
40. Гидросфера кларкі.
41. Литосфера кларкі.
Тест сұрақтары.
1. Миграция дегеніміз:
а) заңды түрде орын ауыстыру
в) уақытша орын ауыстыру
с) тағам қажеттілігіне байланысты орын ауыстыру
д) тұратын мекеніне байланысты орын ауыстыру
е) көбею кезінде орын ауыстыру
2. Продуценттер бұл:
а) автотрофты ағзалар, органикалық заттан бейорганикалық заттарды синтездейді
в) гететрофты ағзалар, дайын органикалық заттармен қоректенеді
с) ағзалар, өлі органикалық заттарды тағам ретінде пайдаланады
д) өсімдіктермен қоректенетін ағзалар
е) жануарлармен қоректенетін ағзалар
3. Редуцентер бұл:
а) өлі органикалық заттармен қоректенетін ағзалар
в) автотровты ағзалар
с) дайын органикалық заттармен қоректенетін гетерофты ағзалар
д) өсімдіктермен қоректенетін ағзалар
е) жануарлармен қоректенетін ағзалар
4. Абиотикалық фактор бұл:
а) Өлі табиғат элементтері
в) тірі табиғат элементтері
с) климат
д) мезгіл ритмдерімен
е) тәулік ритмдерімен
5. Биологиялық фактор бұл:
а) тірі табиғаттың элементі
в) табиғаттың тірі емес элементі
с) климат
д) тәулік ритмі
е) мерзімдік ритмі
6. Биомассаның пирамидасы сипаттайды.
а) тірі заттың жалпы санының өлшемі
в) ареалдағы түрдің биомассасын
с) популяцияның биомассасын
д) түрдің биомассасын
е) ареалдағы популяцияның биомассасын
7. Заттың неғурлым шағын мөлшері ағзада ауытқұлар туғызатын болса, соғұрлым ұлылығы:
А) жоғары болады
В) төмен болады
С) шекті болады
D) леталды болады
Е) тәуелді болады
8. Шағын мөлшерде ағзаға түсіп улануға немесе өлімге әкеліп соқтыратын зат –
А) у
В) уыт
С) токсин
D) 1 және 2
Е) барлық жауап дұрыс
9. Орта ғасырлардағы атақты дәрігерлердің қасысы келесі сөздерді айтты. «Бәрі де у, барлық заттардың улылық қасиеті бар, дәріден у дозасымен ғана ерекшеленеді» -
А) Гиппократ
В) Аристотель
С) Теофаст
D) Парацельс
Е) Авиценна
10. Парацельстің өмір сүрген жылдары көрсетіңіздер –
А) 1493-1541
В) 1456-1552
С) 1436-1546
D) 1485-1547
Е) 1466-1540
11. Көбіне тірі ағзаға тән емес (жат, бөгде) мағынаны білдіретін затты қалай дап атайды?
А) антибиотиктер
В) ксенобиотиктер
С) бифидобактериялар
D) антидоттар
Е) токсиканттар
12. «Xenos» - грек тілінен қандай мағынаны білдіреді:
А) жылтыр
В) жұт
С) жарық
D) жалғыз
Е) жат
13. Удың ағзамен әрекеттесуінің нәтижесінде пайда болатын ағзаның патологиялық күй жағдайы қалай аталады?
А) релаксация
В) рибоксация
С) интоксикация
D) денудация
Е) абляция
14. Кәзіргі таңда токсикологияның қандай бағыттары бар?
А) теориялық, профилактикалық, ауылшаруашылық
В) эксперименталдық, клиникалық, коммуналдық
С) клиникалық, азықтық, өндірістік
D) коммугалдық, тұрмыстық, азықтық
Е) теориялық, профилактикалық, эксперименталдық
15. Ағза мен удың әрекеттесуінің негізгі заңдылықтарын айқындау мәселесін шешетін бөлімді атаңыздар –
А) Профилактикалық
В) Гигиеналық
С) Клиникалық
D) Теориялық
Е) Реанимациялық
16. Улы заттың ағзадағы қозғалысын зерттейді зерттейтін бөлім:
А) токсикодинамика
В) токсикокенетика
С) токсикотермодинамика
D) токсикомеханика
Е) токсикогенетика
17. Улы зат әсерінің механизмдерін зерттейтін бөлім:
А) токсикодинамика
В) токсикокенетика
С) токсикотермодинамика
D) токсикомеханика
Е) токсикогенетика
18. Улы заттардың қауіптілік денгейін (дәрежесін) анықтап адам ағзасын қоршаған ортадағы химиялық затардың әсерінен қорғау және уланудың алдын алу шаралары мен әдістерін іздестіру мәселесін шешетін токсикологияның бөлімін атаңыздар
А) Профилактикалық
В) Гигиеналық
С) Клиникалық
D) Теориялық
Е) Реанимациялық
19. Химиялық этиологиядағы ауруларды, яғни қоршаған ортадағы химиялық заттардың улы әсерінен пайда болған адам ауруларын зерттейтін бөлімін атаңыздар
А) Профилактикалық
В) Гигиеналық
С) Клиникалық
D) Теориялық
Е) Реанимациялық
20. Химиялық заттардың улы дозасының бір мезгілдік әсерінен пайда болған ауруларды (улануды) зерттейтін клиникалық токсикологияның бөлімін атаңыздар –
А) Жедел уланудың токсикологиясы
В) Созылмалы химиялқ аурулардың токсикологиясы
С) Наркологиялық токсикологиясы
D) Дәрілік токсикологиясы
Е) Әскери токсикологиясы
21. Ұзақ мерзімде, қайталанбалы әсер етудің салдарынан пайда болатын ауруларды зерттейтін клиникалық токсикологияның бөлімін атаңыздар –
А) Жедел уланудың токсикологиясы
В) Созылмалы химиялқ аурулардың токсикологиясы
С) Наркологиялық токсикологиясы
D) Дәрілік токсикологиясы
Е) Әскери токсикологиясы
22. Есірткелік заттарға адамның әуестігінің механизмін зерттеп, күресу шараларын іздестіретін клиникалық токсикологияның бөлімін атаңыздар –
А) Жедел уланудың токсикологиясы
В) Созылмалы химиялқ аурулардың токсикологиясы
С) Наркологиялық токсикологиясы
D) Дәрілік токсикологиясы
Е) Әскери токсикологиясы
23. Дәрілік заттардың терапевтикалық индексінің көлемін, жанама және зиянды әсерін зерттеп, алдын алу және емдеу әдістерін іздестіретін клиникалық токсикологияның бөлімін атаңыздар –
А) Жедел уланудың токсикологиясы
В) Созылмалы химиялқ аурулардың токсикологиясы
С) Наркологиялық токсикологиясы
D) Дәрілік токсикологиясы
Е) Әскери токсикологиясы
24. Аконит шырынымен ежелгі қытайлар найзаларының ұштарын сулаған, ол –
А) у калийі
В) у кадмийі
С) у қорғасын
D) жылан уы
Е) бақа уы
25. Анальгетикалық және ұйықтатқыш дәрі ретінде қолданылған заты атаңыздар –
А) кокоин
В) апиын
С) шәйқұрай
D) жусан
Е) сут
26. У және улану, олардың диалектикалық біртұтастығы жөніндегі нақты түсініктерді қалыптастырған, практикалық медицинаның негізін қалаған ежелгі грек ғалымының атың атаңыздар –
А) Гиппократ
В) Аристотель
С) Теофаст
D) Парацельс
Е) Авиценна
27. Тұнғыш рет токсикологияға анықтама берген дәрігерді атаңыздар –
А) Гиппократ
В) Аристотель
С) Теофаст
D) Ж.Д.Б.Орфила
Е) Авиценна
28. Ауыр металдармен улануды зерттеген, антидот ретінде унитиолды қолдануды ұсынған ғалымды атаңыздар –
А) А.Н. Лихачев
В) И.П. Павлов
С) А.Б. Русаков
D) А.И.Черкес
Е) С.Д.Зауголников
29. Детоксикация әдістері ретінде реципиент қанын донор қанына ауыстыру мәселесі бойынша зерттеулер жүргізгіен белгілі патофизиологті атаңыздар –
А) А.Н. Лихачев
В) О.С.Глозман
С) А.Б. Русаков
D) А.И.Черкес
Е) С.Д.Зауголников
30. Химиялық заттардың тірі ағзада әртүрлі зиянды өзгерістер тудыру қабылетін заттың –
А) қасиеті деп атайды
В) күштілігі деп атайды
С) улылығы деп атайды
D) валенттілігі деп атайды
Е) иондыығы деп атайды
31. Заттардың улы әсері әрқашанда 3 фактордың әрекеттесуінің нәтижесі болып табылады:
А) у, ағза және әсер ету ұзақтығы
В) ағза , заттың сандық мөлшері және әсер ету ұзақтығы
С) ортаның химиялық элементтері, ағза және заттың сандық мөлшері
D) ортаның сілтілік құрамы, ағза және заттың сандық мөлшері
Е) ортаның қышқылдық құрамы, ағза және заттың сандық мөлшері