Leptinotarsa decemlineata Say. 3 страница
Шегірткенің жұмыртқалаған алқаптарында күбіршіктің қоныстанған алқаптарын және оның нығыздығын анықтау үшін жер қазба жұмыстары 04-ші 16-ші қырқүйек айында жүргізілді. Тексеру 2000 га алқапта жүргізілді, күбіршік 410 га алқапта қоныстанғаны байқалды. немесе тексерілген алқаптың 20,5% болды, бұл көлем көрсеткіш өткен жылдай болып тұр. Оның ішінде 240 га алқапта күбіршіктің 1 ш м орташа саны 0,4 дана аралығында болды 170 га алқапта күбіршіктің саны 1 ш.м.орташа саны 1,5 дана аралығында болды.
Табылған күбіршіктердің ішіндегі жұмыртка саны 45-48 дана аралығында болды. Бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда айтарлықтай бір көрсеткіште болып тұр. Энтомофактармен саңырауқұлақ және бактериалдық аурулармен зақымдалған жұмыртқалар анықталған жоқ Қортындысы №13 кестеде көрсетілген
Егер 2015 жылдың көктемінде күндізгі және түнгі ауа температурасы күрт өзгеріссіз, жауын- шашын дернәсілі шыққан кезінде аз мөлшерде жауып ауа ылғалы 60-70% аралығында болса, итальян шегірткесінің дамуы мен таралуына қолайлы жағдай туғызады. Жәнеде биылғы жылдың шағылысу мен жұмыртқалау кезіндегі жүргізген тексеру нәтижесі бойынша зиянкестің қоныстанған алқап көлемін ескере отырсақ келесі жылы итальян прусының таралу алқабы биылғы жыл көлемінен жоғарлай түсүі мүмкін.
Кесте
Итальян прусының қанаттануы мен жұмыртқалауына жүргізілген тексерудің қортынды мәліметі.
мын,га
| № р/с | Шаруашылықтың аты жөні | Тексерілген мерзімі | Тексерілгені | Қоныстанғаны | |||||
| басталуы | аяқталуы | жоспар | нақты | оның інінде 1ш.м. саны | |||||
| барлығы | 5 дейін | 10 дейін | 10 жағ | ||||||
| Рысқұлов а/о | 14.07.2014 | 05.08.2014 | 5,0 | 5,0 | 1,360 | 1,015 | 0,246 | 0,099 | |
| Ойтал а/о | 14.07.2014 | 14.08.2014 | 5,0 | 5,0 | 1,576 | 1,107 | 0,390 | 0,079 | |
| Тәтті а/о | 15.07.2014 | 30.07.2014 | 6,0 | 6,0 | 2,740 | 1,888 | 0,527 | 0,325 | |
| Сарымолдаев а/о | 15.07.2014 | 06.08.2014 | 5,0 | 5,0 | 1,247 | 0,477 | 0,58 | 0,19 | |
| Сұрат а/о | 16.07.2014 | 04.08.2014 | 5,0 | 5,0 | 2,057 | 1,180 | 0,637 | 0,24 | |
| Кенес а/о | 16.07.2014 | 07.08.2014 | 4,3 | 4,3 | 1,336 | 0,581 | 0,595 | 0,16 | |
| Жанатоған а/о | 18.07.2014 | 04.08.2014 | 4,0 | 4,0 | 1,077 | 0,430 | 0,447 | 0,2 | |
| Андас батыр а/о | 18.07.2014 | 08.08.2014 | 4,2 | 4,2 | 1,12 | 0,69 | 0,3 | 0,13 | |
| Аспара а/о | 21.07.2014 | 25.07.2014 | 4,5 | 4,5 | 1,592 | 1,02 | 0,372 | 0,2 | |
| Жамбыл а/о | 23.07.2014 | 28.07.2014 | 4,0 | 4,0 | 1,551 | 0,975 | 0,396 | 0,18 | |
| Акермен а/о | 26.07.2014 | 06.08.2014 | 5,0 | 5,0 | 2,657 | 1,917 | 0,44 | 0,3 | |
| Ақтоған а/о | 28..07.2014 | 08.08.2014 | 4,0 | 4,0 | 0,787 | 0,637 | 0,13 | 0,017 | |
| Барлығы | 14.07.2014 | 08.08.2014 | 56,0 | 56,0 | 19,10 | 11,920 | 5,060 | 2,120 |
Кесте
А/ш пайдаланатын жерлерде итальян прусының күбіршігін анықтау үшін жүргізілген күзгі мониторингті тексерудің қортынды мәліметі
мың га
| № | Шаруашылықтың аты - жөні | Бақылау мерзімі | Тексерілгені | Қоныстанғаны | күбіршік жұмыртқа саны | зияндал күбіршек % | |||||||
| басталуы | аяқталуы | жоспар | нақты | барлығы | оның ішінде орташа 1 ш.м саны | ||||||||
| 1 дейін | 1,1-2 | 2,1- | 5,1-10 | 10 жоғ | |||||||||
| Тәтті а/о | 04.09.2014 | 04.09.2014 | 0,4 | 0,4 | 0,18 | 0,1 | 0,08 | ||||||
| Т.Рысқұлов а/о | 05.09.2014 | 05.09.2014 | 0,1 | 0,1 | 0,02 | 0,02 | |||||||
| Ойтал а/о | 05.09.2014 | 05.09.2014 | 0,2 | 0,2 | 0,14 | 0,1 | 0,04 | ||||||
| Акермен а/о | 11.09.2014 | 11.09.2014 | 0,4 | 0,4 | 0,03 | 0,02 | 0,01 | ||||||
| Сұрат а/о | 12.09.2014 | 12.09.2014 | 0,3 | 0,3 | 0,01 | 0,01 | |||||||
| Сарымолдаев а/о | 15.09.2014 | 15.09.2014 | 0,3 | 0,3 | 0,02 | 0,02 | |||||||
| Жамбыл а/о | 16.09.2014 | 16.09.2014 | 0,3 | 0,3 | 0,01 | 0,01 | |||||||
| Барлығы | 04.09.2014 | 16.09.2014 | 2,0 | 2,0 | 0,41 | 0,24 | 0,17 | 45-48 |
Меркі филиалының тексеру қортындысы бойынша
итальян прусының дамуының фенологиялық күнтізбесі
| Сәуір | Мамыр | Маусым | Шілде | Тамыз | Қыркүйек | ||||||||||||
| I | II | III | I | II | III | I | II | III | I | II | III | I | II | III | I | II | III |
| о | о | о | о | ||||||||||||||
| - - | - - | - - | - - | - - | |||||||||||||
| + | + | + | + | ||||||||||||||
| о | о | о | о | о | о | о | о | о |
Ø О – күбіршіктегі жұмыртқа
Ø ----- - дернәсіл
Ø + - қанаттанған итальян шегірткесі
Ø О - күбіршіктегі жұмыртқа
Марокко шегірткесі
Марокская саранча
Dociostauris maroccanus
Марокко шегірткесінің аудан алқаптарында пайда болуын анықтау үшін 3000 гаалқапта систематикалық бақылау жүргізілді. Бақылау кезінде зиянкес анықталған жоқ. Қорытындысы 14- кестеде көрсетілген.
Кесте
Марокко шегірткесінің шығуын анықтау үшін жүргізілген
систематикалық бақылау кестесі
| № | Ауылдық округтедің аттары | 2014 жылдың жоспары, мың га | Тексерілгені мың.га |
| Ақтоған а\о | 0,6 | 0,6 | |
| Жамбыл а\о | 0,4 | 0,4 | |
| Меркі а/о | 0,2 | 0,2 | |
| Сұрат а\о | 0,8 | 0,8 | |
| Жаңатоған а\о | 0,5 | 0,5 | |
| Андас батыр а\о | 0,5 | 0,5 | |
| Барлығы | 3,0 | 3,0 |
Өрмекші кенесі -
Паутиный клещ-
Tenranychus urticft Koch
Даму фенологиясы:
Ø Қыстаудан шығуы – 16 сәуір
Ø Жұмыртқалауы - 21 сәуір
Ø Нимфа – 22 сәуір
Ø Қайтадан нимфа және аталық кене – 28 сәуір,
Ø Аналақ кене -5 мамыр
Биылғы жылы өрмекші кенесі алғашқы шығуы 16- ші сәуір айында байқалды,бұл мезгілде ауа-райының орташа температурасы +14 оС аралығында болды. апталықтың ең жоғарғы температурасы +25 оС ең төменгі температура +3 оС, орташа тәуліктік температура 9,3 оС Тиімді ауа температурасы ( 10- нан жоғары) 0,2 оС болды. Сарымолдаев а/о, Сұрат а/о ауыл шаруашылығында өткен жылы қант қызылша егілген алқаптарда өрмекші кенесінің қоныстанғанын анықтау үшін 16-17 сәуір аралығында қойылған жоспар бойынша 0,1 га алқапта мониторингті тексеру жүргізілді. Тексеру кезінде зиянкес 0,005 га алқапта төмен дәрежеде кездесті. Соның ішінде 1- өсімдіктегі қоныстанған пайызы-2% болды.Қорытындысы 15- кестеде көрсетілген.
Өрмекші кенесінің қант қызылша алқабында қоңыстанған мерзімін анықтау, даму және таралуын анықтау үшін қойылған жоспар бойынша 1000 га алқапта жүйелік бақылау жұмыстары жүргізілді. Қорытындысы 16 кестеде көрсетілген.
Қант қызылша алқабында өрмекші кенесі 28-ші шілдеден 04-ші тамыз аралығында мониторингті тексеру 3,0 га алқапқа жүргізілді. Тексеру кезінде 0,522 га алқапта қоныстанғаны байқалды. Оның ішінде өсімдікке қоныстанған пайызы бойынша 0,522 га алқапта 5% құрады. Өрмекші кенесінің таралған алқап көлемі, өсімдікке қоныстану пайызы өткен жылдан төмен болып тұр. Оның себебі зиянкестің көбеюіне жалғыз ауа температурасы емес ауа ылғалы да әсер етеді. Зиянкестің көбеюге керекті оптималдық температура +26+28ОС, ауа ылғалы 55-65%, ал биылғы жылдың маусым, шілде, тамыз айларынды ауа температурасы +33+15ОС ауа ылғалы 39-43% аралығында болды. Қорытындысы 17 кестеде көрсетілген.
Сұрат ауылдық округінде 110 га қант қызылша алқабында жүргізілген тексеру кезінде 10 га алқапта байқалды. Санақ бойынша зиянкестің өсімдікке қоныстануы 20 пайыз аралығында екені анықталды. Бұл мерзім айының екінші онкүндігінен бастап күндізгі ауаның күндізгі орташа температурасы орташа тәуліктік температура +24,0 С, күндізгі ауа температурасы +33ОС, жағымды температурасы 1592 оС, 10-нан жоғары тиімді ауа температурасы 628 ОС шамасында болды..
Қыркүйектің 15-ші жұлдызынан бастап күндізгі және түнгі ауа температурасы күрт өзгеруіне байланысты ( күндіз 32 ОС, түнде 11ОС )дамуы мен таралуын төмендетті.
Биылғы ауа- райына байланысты өрмекші кенесінің даму биологиясын ескере отырып 1-ші ұрпағы өткен жылғыдай 16 -20 күн аралығында дамыды. Қыркүйек айына дейін ауа райының ыстық болуына байлынысты 7-ті ұрпақ арасында дамыды. Зиянкестің қоныстанған алқаптарыны тексеру 0,1 га алқапқа жүргізілді. Тексеру кезінде 30 га жерге қоныстанғандары байқалды. Қоныстанған өсімдіктегі өрмекші кененің саны 3-4 дана байқалды Қорытындысы 18 кестеде көрсетілген
Күзде жүргізген тексеру кезінде зиянкестің арам шөптердегі қоныстану пайызы жоғары екені байқалып келесі жылы зиянкестің саны жоғарылай түсуі мүмкін екенін ескертеді.
Кесте
Өрмекші кенесінің шығуын анықтау үшін жүргізілген
систематикалық бақылау кестесі
| № | Ауылдық округтердің аттары | 2014 жылдың жоспары, мың га | Тексерілгені мың.га |
| Ақтоған а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Жамбыл а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Сарымолдаев а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Сұрат а/о | 0,2 | 0,2 | |
| Жаңатоған а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Андас- батыр а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Кеңес а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Т.Рысқұлов а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Ойтал а/о | 0,1 | 0,1 | |
| Барлығы | 1,0 | 1,0 |
Өрмекші кенесі көктемнің кеш шығуына байланысты өткен жылмен салыстырғанда 10 күн кеш шыққанымен келесе айларда ауаның температурасы жоғары болғандығына келесі даму фазалары 3 күн апта аралығында ерте болып тұрды.
Келесі 2015 жылы өрмекші кенесінің дамып таралу кезінде күндізгі ауа температурасы 28-29 ОС, ал ауа ылғалы 55-60% аралығында болса, өрмекші кенесінің таралуы мен дамуы биылғы жылдан жоғары болуы мүмкін.
Кесте
Ауыл шаруашылығына пайдаланатын жерлерде өрмекші кенесінің
қоныстанғанын анықтау үшін жүргізілген көктемгі тексеру
мың.га
| № | Ауыл округінің аты | Бақылау мерзімі | Тексерілгені | қоныстануы | Өңдеуге жататын алқап | |||||
| басталуы | аяқталуы | жоспар | нақты | барлығы | Соның ішінде 1 өсімдікке қоныстану % | |||||
| 5 дейін | 10 дейін | 20 дейін | ||||||||
| Сарымолдаев а/о | 16.04.2014 | 16.04.2014 | 0,05 | 0,05 | 0,002 | 0,002 | ||||
| Сұрат а/о | 17.04.2014 | 17.04.2014 | 0,05 | 0,05 | 0,003 | 0,003 | ||||
| Барлығы | 16.04.2014 | 17.04.2014 | 0,1 | 0,1 | 0,005 | 0,005 |
Кесте
Қант қызылша алқабында өрмекші кенесінің қоныстанғанын анықтау үшін жүргізілген жаздық мониторингті тексеру
Мын,га
| № | Шаруашылықтың аты-жөні | Бақылау мерзімі | Тексерілгені | Қоныстанғаны | Өңделуге жататын жер | Өңделген га | |||||
| басталуы | аяқталуы | жоспар | нақты | барлығы | Оның ішінде 1 өсімдікте қоныстанған % | ||||||
| 10 дейін | 10 жоғ | 20 жоғ | |||||||||
| Ақтоған а/о | 28.07.2014 | 28.07.2014 | 0,2 | 0,2 | 0,06 | 0,06 | |||||
| Жамбыл а/о | 28.07.2014 | 28.07.2014 | 0,1 | 0,1 | 0,05 | 0,05 | |||||
| Сарымолдаев а/о | 29.07.2014 | 29.07.2014 | 0,9 | 0,9 | 0,08 | 0,08 | |||||
| Сұрат а/о | 29.07.2014 | 29.07.2014 | 1,1 | 1,1 | 0,162 | 0,162 | |||||
| Жаңатоған а/о | 30.07.2014 | 30.07.2014 | 0,1 | 0,1 | 0,03 | 0,03 | |||||
| Андас -батыр а/о | 30.07.2014 | 30.07.2014 | 0,4 | 0,4 | 0,15 | 0,15 | |||||
| Кенес а/о | 31.07.2014 | 31.07.2014 | 0,2 | 0,2 | 0,01 | 0,01 | |||||
| Барлығы | 28.07.2014 | 31.07.2014 | 3,0 | 3,0 | 0,522 | 0,522 |
Кесте
А/ш пайдаланатын жерлерде қыстауға кетер алдындаға өрмекші кенесінің қоныстанған алқаптарын және санын анықтау үшін жүргізілген күзгі тексеру
мың.га
| № | Шаруашылықтың аты-жөні | Бақылау мерзімі | Тексерілгені | Қоныстанғаны | Өңделетін жер көлемі | |||||
| басталғаны | аяқталғаны | жоспар | нақты | барлығы | Соның ішінде 1 өсімдікте | |||||
| 1 дейін | 10 дейін | 10 жоғ | ||||||||
| Сарымолдаев а/о | 11.09.2014 | 11.09.2014 | 0,05 | 0,05 | 0,02 | 0,02 | ||||
| Сұрат а/о | 12.09.2014 | 12.09.2014 | 0,05 | 0,05 | 0,01 | 0,01 | ||||
| Барлығы | 11.09.2014 | 12.09.2014 | 0,1 | 0,1 | 0,03 | 0,03 |
Колорадо коңызы
Колорадский жук
leptinotarsa decemlineata Say.
Даму фенологиясы:
Ø Қыстан шығуы – 29 сәуір
Ø Жұмыртқалауы – 20 мамыр
Ø Дернәсілдің шығуы – 2 маусым
Ø Құршақтану – 23 маусым
Ø Жаңа ұрпақ – 2 шілде
Ø Жұмыртқалау –5 шілде
Ø Дернәсілдің шығуы – 12 шілде
Ø Қуыршақтануы – 29 шілде
Ø Жаңа ұрпақ қоңызы – 10 тамыз
Қыстаудан шыққан колорадо қоңызының физологиялық жағдайын және алқаптағы нығыздығын анықтау үшін өткен жылы картоп егілген 0,03 га алқаптарда 14-16-ші сәуір аралығында жер қазба жұмыстары жүргізілді. Тексеру кезінде зиянкес 0,003 га алқапта байқалды, орташа есеппен 1ш.м саны 1,2 дана болды, бұл көрсеткіш өткен жылмен салыстырғанда 50% төмен болып тұр. Тексеру кезінде зиянкес 7-8 см тереңдікте байқалды.
Жиналған қоңыздардың өлгені, ауруға шалдыққаны байқалған жоқ. Жаңатоған а/о жеке шаруашылықтын өткен жылы картоп екен алқабынан 8 проба қаралып 12 дана қоңыз табылда орташа санмен 1 ш.м. зиянкес саны 2 дана болды. Қыстап шыққан колорад қоңызының салмағын анақтау үшін 10 қоңыз жиналды, оның ішінде 6 данасы аналық, 4 данасы аталық болды. Аналық қоңыздын салмағы 141 млгр, аталық қоңызджын салмағы 123 млгр аралығында болды. Қорытындысы №19 кестесінде көрсетілген.
Қолорад қоңызының жер бетіне сәуір айының 3-ші он күндігінде байқалды. Қыстаудан кеш шығуына байланысты қоныздар салмағын толтырып, шағылысуға кірісу үшін біраз көректенді, сондықтан биыл қоңыздын жұмытрқалау кезеңі өткен жылда 10 күн аралығында кеш болды.
Картоп өсірілген алқаптарында колорадо қоңызының дернәсілі шыққанын анықтау үшін 1000га алқапта систематикалық бақылау жүргізілді. Қорытындысы №20 кестеде көрсетілген.
Кесте
Картоп алқаптарында колорадо қоңызының дернәсілі шыққанын анықтау үшін жүргізілген систематикалық бақылау кестесі.
Мын,га
| № | Ауылдық округтер | 2014 жылдың жоспары мың га | Тексерілгені мың га |
| Ақтоған а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Жамбыл а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Сарымолдаев а\о | 0,2 | 0,2 | |
| Сұрат а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Жанатоған а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Андас батыр а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Рысқұлов а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Ойтал а\о | 0,1 | 0,1 | |
| Барлығы | 1,0 | 1,0 |
Ауыл шаруашылық дақылдары отырғызылған
жерлердегі колорадо қоңызының өсімдіктегі жұмыртқа саны туралы кесте .
| Шаруашылықтың аты | Алқап, га | Соның ішінде 1 өсімдіке | |||||
| тексер | табылғ | 1 дейін | 1,1-2 | 2,1-3 | 3,1-5 | жоғ | |
| Ж\қожалық | |||||||
| Барлығы |
Колорад қоңызының көректенуге шыққан кезінде ауа-райының орташа ауа температурасы +12оС аралығында болды. Апталықта ең жоғарғы температура +17О С, ең төменгі температура +9оС шамасында, 10-нан жоғары тиімді ауа температурасы 22ОС болды.