МИНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ВЫСШИЙ АВИАЦИОННЫЙ КОЛЛЕДЖ Кафедра социально-гуманитарных дисциплин
Учебный год
Составитель: Сметанников B.C.,
старший преподаватель
Минск 2013
Учебная литература по истории Беларуси для студентов, обучающихся по программе высшей школы:
А) Основная
1. Гiсторыя Беларусi (у кантэксце сусветных цывiлiзацый): Вучэбны дапаможнiк; Пад рэд.В.1. Галубовiча i Ю.М.Бохана. - Мн.: Экаперспектыва, 2005.
2. Гiсторыя Беларусi У двух частках: Вуч. дапаможнiк /Пад рэд. Я.К.Новiка i Г.С.Марцуля. - Мн.: Унiверсiтэцкае, 1998.
3. Чигринов П.Г. История Беларуси: Учебн. пособие для вузов. - Минск: Выш. шк., 2004.
4. История Беларуси: В контексте мировых цивилизаций: учебное пособие /Под ред. В.И.Голубовича, Ю.М.Бохана. - Минск: Экоперспектива, 2008. - 464 с.
5. Бригадин П.И. История Беларуси в контексте европейской истории: курс лекций. - Минск: ГИУСТ БГУ, 2007. - 336. : ил., карт.
6. Гiсторыя Беларусi: У 6 т. / Рэдкал.: М.Касцюк (гал.рэд.): i iнш. -Мiнск: Экаперспектыва, 2000-2011.
7. Гiсторыя Беларусi У 2 ч.: Курс лекцый / П.Брыгадзiн, У.Ф.Ладысеÿ, П.1.3ялiнскi i iнш. - Мiнск: РIВШ БДУ, 2002.
8. Пурышева,Н.М. История Беларуси: ответы на экзаменационные вопросы / Н.М.Пурышева, М.И.Старовойтов.-Минск:ТетраСистемс, 2009.
Б) Дополнительная
1. История Отечества /Авт. - сост. И.Н. Кузнецов. - 2-е изд. - М.: Изд. деловой и учебной лит-ры - Мн.: Амалфея, 2004.
2. Энцыклапедыя гiсторыi Беларусi У 6 т. Тт. 1-6. -Мн.: БелЭн, 1993- 2004.
3. Археалогiя i нумiзматыка Беларусi: Энцыклапедыя. - Мн.: БелЭн, 1993.
4. Основы идеологии белорусского государства: Уч. пособие для ВУЗов/ Под общ. ред. С.Н. Князева, СВ. Решетникова. - Мн.: Акад. управ, при Президенте Республики Беларусь, 2004.
5. Вялiкая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны): Вуч. дапаможнik для студэнтаÿ / Пад рэд. А.А. Каваленi, М.С. Сташкевiча. - Мн.: Выд цэнтр БДУ, 2004.
6. Сборники документов, хрестоматии по истории Беларуси.
Варианты контрольных работ
№№ варианта определяется методистом отдела заочного обучения - нумерацией студентов по журнальному списку или по номеру зачётной книжки; в каждый вариант входят два учебных вопроса из разных тем курса "История Беларуси" - из перечня вопросов для подготовки к экзамену; каждый из вопросов должен быть полноценно раскрыт с указанием источников - учебных пособий, курсов лекций, хрестоматий, энциклопедий, интернет - сайтов (объем ответа на один вопрос - 5-8 страниц текста формата А4, оформленных в печатной или рукописной формах); вместо ответа по двум вопросам допускается подготовка реферата (объём до 20-25 стр.) по одному из вопросов.
| №№ вариантов | №№ учебных вопросов для учебных групп | ||
| ЗМВ-136 ЗПВ-137 | Резервный вариант | ||
| 4, 33 | 24, 51 | 3,39 | |
| 10, 25 | 17, 44 | 4, 44 | |
| 6, 22 | 6, 28 | 5,35 | |
| 23,67 | 31,42 | 6, 36 | |
| 7, 39 | 10, 50 | 7,38 | |
| 14,55 | 19, 56 | 8,37 | |
| 32, 44 | 7, 29 | 9, 50 | |
| 3, 29 | 22, 53 | 10, 40 | |
| 42, 62 | 3, 34 | 11,41 | |
| 5,35 | 12, 40 | 12, 43 | |
| 13,53 | 46, 64 | 13,45 | |
| 28, 64 | 9, 60 | 14, 42 | |
| 8, 48 | 13,39 | 15,46 | |
| 46, 70 | 47, 63 | 16, 66 | |
| 9, 50 | 4, 35 | 17, 47 | |
| 36, 45 | 16, 67 | 18, 51 | |
| 17, 26 | 8,33 | 19, 52 | |
| 31,47 | 18, 45 | 20, 54 | |
| 11,30 | 20, 52 | 21, 53 | |
| 20,38 | 5, 25 | 22, 55 | |
| 37, 68 | 21, 32 | 23, 57 | |
| 52, 69 | 11, 37 | 24, 62 | |
| 12, 66 | 25,48 | 25, 60 | |
| 18, 58 | 23,71 | 26, 63 | |
| 15,34 | 43,65 | 27, 67 | |
| 21,63 | 26, 66 | 28, 70 | |
| 43,57 | 14, 27 | 29, 69 |
Консультации по написанию контрольных работ преподаватель проводит в предметном кабинете № 1208 (учебный корпус № 1) с 15.00 до 15.45 один раз в неделю в соответствии с планом работы колледжа.
КАНТРОЛЬНЫЯ ПЫТАННI ПА ГIСТОРЫI БЕЛАРУСI ДЛЯ ПАДРЫХТОÿКI ДА ЭКЗАМЕНА
1. Гiсторыя як навука, яе матадалогiя i прынцыпы, сучасныя падыходы да вывучэння. Гiсторыя Беларусi ÿ кантэксце усходнеславянскай i агульнаеÿрапейскай гiсторыi.
2. Перыядызацыя гiсторыi Беларусi. Крынiцы вывучэння гiсторыi Беларусi. Навейшыя публiкацыi па гiсторыi Беларусi
3. Першабытнаабшчынны лад i его прыкметы. Старажытныя стаянкi на Беларусi. Вiды заняткаÿ старажытных людзей. Археалагiчныя культуры.
4. Рассяленне па Беларусi славянскiх пляменаÿ. Грамадскi лад. Вераваннi.
5. Старажытнаруская дзяржава. Заходнiя землi Pyci i Kieў. Полацкае i Тураÿскае княства, ix месца у сiстэме дзяржаÿнасцi усходнiх славян.
6. Увядзенне хрысцiянства ў Кiеÿскай Pyci i яго значэнне.
7. Пачатак феадальнай раздробленасцi, прычыны i вынiкi. Умацаванне княстваÿ у заходнiх землях Pyci.
8. Этнiчныя працэсы ÿ старажытнарускi перыяд, фармiраванне ÿсходнеславянскай супольнасцi. Мова i культура старажытнай Pyci.
9. Культура зaxoднix земляÿ Pyci. Пiсьменнасць. Рукапiсныя кнiгi. Архiтэктура.
10. Сацыяльна-эканамiчныя перадумовы фармiравання ВКЛ. Статуты ВКЛ, органы дзяржаÿнай улады ВКЛ, ix эвалюцыя i функцыi (вярхоÿная улада, Рада, сеймы, сеймiкi, войска i iнш.). Узаемаадносiны ВКЛ з Маскоÿскiм княствам i Польскiм каралеÿствам.
11. Развiццё царкоÿна-рэлiгiйных адносiн у ВКЛ у XIV-XVI стст. Талерантнасць у заканадаÿстве i грамадскiм жыццi. Канфесiйная структура беларускага грамадства. Роля рэлiгii у грамадстве.
12. Сацыяльна-эканамiчнае жыццё беларускай вёскi ў XIV-XVI стст. Феадальнае землеÿладанне i гаспадарка. Катэгорыi сялянства, працэс запрыгоньвання. Валочная памера. Станауленне аграрна-рамяснай цывiлiзацыi.
13. Сацыяльна-палiтычнае развiццё беларускiх гарадоÿ у XIII—XVI стст. Насельнiцтва гарадоÿ, саслоÿi. Сiстэма самакiравання (Магдэбургскае права).
14. Культура Беларусi XIII-XVI стст. Кнiгадрукаванне. Асвета. Дзяржаÿная мова. Архiтэктура.
15. Фармiраванне беларускага этнаса (народнасцi) у XIII-XVI стст. Насельнiцтва Беларусi. Асноÿныя навуковыя канцэпцыi аб фармiраваннi беларускага этнасу i паходжанне назвы "Белая Русь".
16. Утварэнне Рэчы Паспалiтай, яго змест i значэнне, палiтычныя вынiкi. Люблiнская унiя 1569г. Месца i роля ВКЛ у складзе Рэчы Паспалiтай. Войны Новага часу (XVI-XVIII стст.) i ix наступствы для Беларусi. Дзяржаÿны лад Рэчы Паспалiтай i ВКЛ. Органы улады i кiравання.
17. Феадальнае землеÿладанне ў Рэчы Паспалiтай. Юрыдычнае i эканамiчнае становiшча сялян. Сацыяльная барацьба сялянства. Аграрная рэформа 1557г.
18. Канфесiйныя адносiны у Рэчы Паспалiтай на тэрыторыi Беларусi у XVI-XVIII стст. Брэсцкая царкоÿна-рэлiгiйная унiя. Лiквiдацыя унii i яе наступствы.
19. Развiццё беларускiх гарадоÿ у Рэчы Паспалiтай. Рамёствы. Гандаль. Мануфактурная вытворчасць. Самакiраванне. Сацыяльная барацьба.
20. Асветнiцтва на Беларусi. Беларуская культура i паланiзатарскiя тэндэнцыi.
21. Тры падзела Рэчы Паспалiтай. Паÿстанне Т.Касцюшкi.
22. Характар i асноÿныя напрамкi палiтыкi царызму у Беларусi. Тэрытарыяльна-адмiнiстратыÿны падзел Беларусi. Асаблiвасцi сацыяльна-эканамiчнага развiцця беларускiх зямель у першай палове XIX ст. пасля уключэння у склад Расiйскай iмперыi.
23. Вайна 1812 г. i Беларусь.
24. Культура Беларусi у канцы XVIII - першай палове XIX ст. Сутнасць русiфiкацыi.
25. Крызiс феадальна-прыгоннiцкай сiстэмы. Адмена прыгоннага права на Беларусi. Вынiкi аграрнай рэформы.
26. Буржуазныя рэформы 60-80 гг. XIX ст. i ix роля у сацыяльна-эканамiчным i палiтычным paзвiццi Беларусi. Шляхi развiцця капiталiстычных адносiн.
27. Стан сялянскай гаспадаркi пасля адмены прыгоннага права. Феадальна-прыгонныя рэшткi у сельскай гаспадарцы.
28. Асаблiвасцi развiцця эканомiкi Беларусi у 1861 г. — пач. XX ст., яе асноÿныя галiны. Фармiраванне пралетарыяту i буржуазii. Узнiкненне iндустрыяльнага грамадства.
29. Паÿстанне 1863 г. на Беларусi. К.Калiноÿскi. Вынiкi i значэнне паÿстання.
30. Формы i дынамiка сялянскага руху i барацьба рабочых у 70-90-х гадах XIX ст. Народнiцтва. Сацыял-дэмакратычны рух.
31. Асноÿныя тэндэнцыii развiцця беларускага этнасу у другой палове XIX ст. - пачатку XX ст. Фармiраванне беларускай нацыi. Культура Беларусi у канцы XIX - пачатку XX ст.
32. Перадумовы i пачатак беларускага нацыянальнага адраджэння. Вытокi духоÿнага абуджэння народа. Грамадска-палiтычнае развiццё Беларусi у пачатку XX ст. Утварэнне палiтычных партый i арганiзацый. Беларуская сацыялiстычная грамада.
33. Рэвалюцыя 1905-1907 гг. на Беларусi. Пачатак парламентарызму. Bынiкi рэвалюцыi, яе гiстарычнае значэнне.
34. Першая сусветная вайна 1914-1918гг., яе прычыны, характар. Геапалiтычнае становiшча i ciтуацыя у Беларусi ва умовах вайны.
35. Лютаÿская рэвалюцыя 1917г., звяржэнне царызму i асаблiвасцi двоеÿладдзя (шматуладдзя) на Беларусi.
36. Барацьба палiтычных ciл Pacii i Беларусi за выбар шляхоÿ грамадскага развiцця (люты - кастрычнiк 1917г.). Заходнi фронт у стратэгiчных мэтах палiтычных партый.
37. Кастрычнiцкая рэвалюцыя 1917г. i яе роля у гiстарычным лёсе беларускага народа. Паÿстанне у Петраградзе. Устанаÿленне Савецкай улады у Беларусi.
38. Сацыяльна-эканамiчныя пераутварэннi на Беларусi у першыя месяцы Савецкай улады. Брэсцкая мiрная дамова i яе уплыÿ на Беларусь.
39. Абвяшчэнне БНР.
40. Стварэнне БССР. Устанаÿленне савецкай грамадска-палiтычнай сiстэмы, яе асноÿныя характарыстыкi.
41. Савецка-польская вайна 1919-1920гг. Узброенае супрацiÿленне беларускага народа польскiм iнтэрвентам. Паÿторнае абвяшчэнне Савецкай Беларусi.
42. Сацыяльна-эканамiчнае развiццё Беларусi у 20-я гады ХХ ст. Новая эканамiчная палiтыка, сутнасць i асаблiвасцi ажыццяÿлення у БССР.
43. Удзел БССР у стварэннi Саюза ССР. Роля i месца БССР у складзе СССР.
44. Iндустрыялiзацыя Беларусi ў перыяд 20-40-х гадоÿ XX ст.
45. Калектывiзацыя сялянскай гаспадаркi на Беларусi. Вынiкi калектывiзацыi.
46. Культурнае будаÿнiцтва на Беларусi у 20-40-я гады XX ст., дасягненнi i супярэчнасцi развiцця культуры у БССР. Палiтыка беларусiзацыi 20-х гадоÿ.
47. Палiтычныя pэпрэсii 30-х гадоÿ XX ст. Умацаванне таталiтарнага рэжыму. Супярэчнасцi ў сацыяльна-эканамiчным, палiтычным i духоÿным жыццi Беларуci у канцы 30-х гадоÿ. Парушэнне законнасцi i правапарадку ў рэспублiцы.
48. Грамадска-палiтычнае, эканамiчнае, нацыянальна-культурнае становiшча Заходняй Беларусi у складзе Польскай дзяржавы у 1920-1939 гг.
49. Другая сусветная вайна. Перыядызацыя гicторыi вайны. Агляд лiтаратуры.
50. Аб'яднанне Заходняй Беларусi з БССР. Палiтычныя перадумовы уключэння Заходняй Беларусi ў склад БССР; палiтычныя i сацыяльна-эканамiчныя пераÿтварэннi, ix супярэчлiвасць.
51. Пачатак Вялiкай Айчыннай вайны. Перыядызацыя гicторыi Вялiкай Айчыннай вайны. Абарончыя бai на тэрыторыi Беларусi. Сутнасць фашысцкага акупацыйнага рэжыму.
52. Разгортванне на Беларусi народнай барацьбы супраць акупантаÿ: падпольныя камiтэты КП(б)Б, партызанскiя атрады, падполле, партызанскiя зоны.
53. Вызваленне Беларуci. Аперацыя "Баграцiён".
54. Вынiкi вайны для беларускага народа i яго уклад у Перамогу над фашызмам.
55. Аднаÿленне i развiццё народнай гаспадаркi БССР у першае пасляваеннае дзесяцiгоддзе (1945–1955гг.).
56. Беларусь у другой палове 50 - першай палове 60-х гадоÿ XX ст.: змены у грамадскiм жыццi. Асаблiвасцi працэса дэмакратызацыi.
57. Удзел Беларусi у стварэннi i дзейнасцi ААН. Эканамiчныя i культурныя сувязi Беларусi з замежнымi краiнамi ў 50-60-я гады XX ст. Статус БССР у садружнасцi краiн свету.
58. Эканамiчныя рэформы 60-х гадоÿ у СССР i на Беларуci, ix сутнасць i вынiкi. Стварэнне новых галiн гаспадаркi ва умовах НТП. Недахопы i праблемы сацыяльнага развiцця беларускага грамадства ў 1960-1980гг.
59. Асаблiвасцi i дасягненнi ў развiццi культуры, навукi, адукацыi Беларyci у 70 - 80-я гады XX ст.
60. Сацыяльна-эканамiчнае становiшча Беларуci ў гады так званай "перабудовы савецкага грамадства" (1985—1991 гг.). Прычыны запаволення тэмпаÿ эканамiчнага росту.
61. Спробы мадэрнiзацыi савецкай грамадска-палiтычнай сiстэмы падчас палiтыкi перабудовы, ва умовах узрастання крызiсу СССР i палiтыкi КПСС-КПБ (1988-1991гг.).
62. Прычыны крызiсу i распаду СССР.
63. Абвяшчэнне Рэспублiкi Беларусь. Заканадаÿча-прававое афармленне дзяржаÿнага суверэнiтэту Рэспублiкi Беларусь. Дзяржаÿныя сiмвалы Рэспублiкi Беларусь: Герб, Флаг, Гiмн.
64. Стварэнне СНД. Роля Беларусi ў стварэннi i станаÿленнi СНД.
65. Асноÿныя тэнденцыi грамадска-палiтычнага развiцця Рэспублiкi Беларусь. Канстытуцыя Рэспублiкi Беларусь. Складанне шматпартыйнасцi. Шляхi i асаблiвасцi фармiравання прававой дзяржавы i грамадзянскай супольнасцi.
66. Фармiраванне iдэалогii беларускай дзяржавы: сутнасць, кампаненты, функцыi.
67. Знешняя палiтыка Рэспублiкi Беларусь. Многавектарнасць знешняй палiтыкi i яе прыярытэты. Сучаснае геапалiтычнае становiшча Беларусi.
68. Асноÿныя тэндэнцыi сацыяльна-эканамiчнага развiцця Рэспублiкi Беларусь. Пошук шляхоÿ пераходу да рыначнай эканомiкi.
69. Распрацоука нацыянальнай стратэгii устойлiвага эканамiчнага развiцця краiны. Дзяржаÿныя праграмы сацыяльна-эканамiчнага развiцця Беларусi ў канцы XX - пачатку XXI ст. Беларуская мадэль сацыяльна арыентаванай эканомiкi.
70. Перспектывы, накiрункi i праблемы развития грамадзянскай авiяцыi Беларусi.
71. Духоÿнае i культурнае жыццё беларускага народа на мяжы XX - XXI стст. Нацыянальна-культурнае адраджэнне. Месца рэлiгii у духоÿным адраджэннi, новыя узаемаадносiны дзяржавы з рэлiгiйнымi арганiзацыямi. Роля навукi ў iнфapмaцыйным грамадстве. Мадэрнiзацыя нацыянальнай сiстэмы адукацыi.
МИНСКИЙ ГОСУДАРСТВЕННЫЙ ВЫСШИЙ АВИАЦИОННЫЙ КОЛЛЕДЖ Кафедра социально-гуманитарных дисциплин
ИСТОРИЯ БЕЛАРУСИ
(рабочий план проведения занятий со студентами заочного отделения)
Учебный год
Составитель: Сметанников B.C.,
старший преподаватель
Минск
Рабочий план проведения занятий составлен на основе типовой учебной программы для вузов – «История Беларуси – Гісторыя Беларусі», утвержденной Министерством образования Республики Беларусь 15 апреля 2008 г. (регистрационный номер ТД-СГ.-009/тип) и подготовлена с учетом экспериментальной учебной программы интегрированного модуля «Гісторыя» для учреждений высшего образования (регистрационный № ТД-СГ.04/эксп. от 12.06.2012 г.) на 2012–2013 учебный год.
Рассмотрено и рекомендовано к утверждению в качестве рабочего варианта на заседании кафедры социально-гуманитарных дисциплин
29 августа 2013г., протокол № 1
Заведующий кафедрой
А.И. Науменко
Рабочий план проведения занятий по учебной дисциплине "История Беларуси"
Занятие 1-е: обзорная лекция (2часа)
а) Гiсторыя як навука, яе метадалогiя i прынцыпы, сучасныя падыходы да вывучэння. Гiсторыя Беларусi у кантэксце ўсходнеславянскай i агульнаеўрапейскай гiсторыi.
б) Перыядызацыя гiсторыi Беларусi. Крынiцы вывучэння гiсторыi. Навейшыя публiкацыi па гiсторыi Беларусi. Методыка выканання кантрольнай работы.
в) Агляд навуковых канцэпцый аб фармiраваннi беларускага этнасу (народнасцi) i нацыi. Насельнiцтва Беларусi: мiнулае и сучаснасць. Паходжанне назвы "Белая Русь – Беларусь".
Занятие 2-е: обзорная лекция (2 часа)
а) Асноўныя этапы фармiравання дзяржаўнасцi на тэрыторыi Беларусi. Полацкае княства як выток нацыянальнай дзяржаўнасцi. Асаблiвасцi сацыяльна-эканамiчнага i культурнага развiцця беларускiх зямель у часы аграрнай цывiлiзацыi у складзе ВКЛ, Рэчы Паспалiтай, Расiйскай iмперыi.
б) Фармiраванне и развiццё беларускай нацыянальнай дзяржаўнасцi: БНР, ССРБ, Лiтоўска-Беларуская ССР, БССР.
в) Абвяшчэнне Рэспублiкi Беларусь. Заканадаўча-прававое афармленне дзяржаўнага суверэнiтэту Рэспублiкi Беларусь. Канстытуцыя Рэспублiкi Беларусь. Асаблiвасцi сацыяльна-эканамiчнага i культурнага развiцця беларускага грамадства на мяжы 20-21 стст.
Занятие 3-е: семинар (2 часа) по теме "Становление и развитие белорусского этноса и нации. Национальный состав населения Беларуси".
Занятие 4-е: семинар (2 часа) по теме "Основные этапы становления и развития белорусского национального государства – от БНР до современной Республики Беларусь: достижения, проблемы, перспективы".
Преподаватель В.С.Сметанников