Дәрістің тақырыптық жоспары

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ

Гигиена-1 және эпидемиология» кафедрасы

СИЛЛАБУС

Пән, пән коды: «Еңбек гигиенасы», GZT4204

Мамандық: 051102- «Қоғамдық денсаулық сақтау»

Оқу сағатының көлемі (кредит) -135 сағат/ 3 кредит

Оқытылатын курс пен семестр: IV - курс, 8 - семестр

Оқу жылы

Силлабус «_ _» _ _20 жылы бекітілген «Еңбек гигиенасы» пәні бойынша жұмыс бағдарламасы негізінде құрастырылды.

Силлабус кафедра мәжілісінде бекітілді.

Хаттама № «___»_______ 201 ж.

Кафедра меңгерушісі м.ғ.к.,

профессор м.а ________________ Долтаева Б.З

1.7. Оқытушылар туралы мәлімет:

№	Аты-жөні	Ғылыми, акаде-миялық дәрежесі, атағы	Қызметі	Өнертабыстық ғылыми қызығу шылығы, жетістіктері	Эл. адрес
	Долтаева Бибігүл Зайдуллақызы	м.ғ.к., доцент	Кафедра меңгерушісі	Қазіргі кездегі балалар мен жасөспірімдердің Денсаулық жағдайы мен дене дамуын зерттеу. Ғылыми еңбектер саны-45,оның 1-і әдістемеліқ құрал	[email protected]
	Жаксыбаева Женискуль Бегасилқызы	магистр	Аға оқытушы	МПМ гигиенасы, еңбек гигиенасы. Ғылыми еңбектері-2	[email protected]
	Ермолаева Ольга Александровна	магистр	Оқытушы	Қазіргі кездегі балалар мен жасөспірімдердің Денсаулық жағдайы мен дене дамуын зерттеу. Ғылыми еңбектер саны-45,оның 1-і әдістемеліқ құрал	[email protected]
	Нуралиева Гульмира Нурпапаевна	магистр	Оқытушы	МПМ гигиенасы, еңбек гигиенасы. Ғылыми еңбектері-2	[email protected]
	Жумадилова Акмарал Рахматуллаевна	магистр	Аға оқытушы	Қазіргі кездегі тууға қабілетті әйелдердің жағдайын зерттеу. Ғылыми еңбектер саны 5-у	akmaral-aru. @ mail.ru
	Тойжанов Бауыржан Қуанышбекович	магистр	Оқытушы	МПМ гигиенасы, еңбек гигиенасы. Ғылыми еңбектері-2
	Серикпаева Тамара Тюлькубаевна		Аға оқытушы	МПМ гигиенасы, еңбек гигиенасы. Ғылыми еңбектері-2
	Бухарбаев Еркин Бегалиевич		Оқытушы	МПМ гигиенасы, еңбек гигиенасы. Ғылыми еңбектері-2

1.8. Байланыс ақпараты: Шымкент қ., Әл - Фараби алаңы, 1. тел. 40-82-22; 40-82-26 (4013) аудитория-202,203,205,209.

1.9.Пәнің саясаты:

1.Сабаққа уақтылы келу

2.Халат пен қалпағының болуы

3. Оқу үрдісіне белсенді қатысу

4. Дәрістің бір сабағына себепсіз қатыспаған жағдайда айып балы 0,66%-дан аспайды және ол жіберілу рейтінгісінен алынады (қатыспаған сабақ саны көп болған жағдайда айып балы келесі жолмен есептеледі: жіберілген дәріс сабағының саны × 0,66).

5. Сабақты жібермеу, ауру себебімен жіберілсе деканаттан рұқсат қағаз әкелу

6. СӨЖ-сы тапсырмаларын өз уақытында орындау. Ұақытында орындамаған жағдайда айып балы 0,66%-дан аспайды және ол жіберілу рейтінгісінен алынады (айып балы келесі жолмен есептеледі: орындалмаған СӨЖ саны × 0,66).

7. ОСӨЖ сабағына міндетті түрде қатысу керек. ОСӨЖ-дің бір сабағына қатыспаған жағдайда 100-баллдық шкаладан 1.3 айып балы жіберілу рейтінгісінен алынады.(1жб ОСӨЖ = «- »1,3 балл ЖРБ)

2.Бағдарлама:

Кіріспе

Гигиена және еңбекті қорғау жағдайларының гигиеналық әсерлерін және жұмыскерлердің жұмысқа қабілеттілігі мен денсаулығына әсерін, сонымен қатар еңбек жағдайларының жағымсыз әсерлерін ескертудің тәжірибелік шараларын және ғылыми негіздерін өңдейтін ғылым. Еңбек гигиенасының негізгі мазмұны болып созылмалы сырқаттардың үдеуін, жұмыскерлердің еңбек ету жағдайында жарақаттанулар мен олардың асқынуларын, жарақаттау және сырқаттарды медициналық алдын-алу болып табылады.

Гигиена және еңбекті қорғау «Қоғамдық денсаулық сақтау» мамандығы бойынша бакалаврлардың біліміне қажетті, профилактикалық медициналық ғылыми саласының бірі.

2.2. Пәннің мақсаты: гигиена және еңбекті қорғау саласындамемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалауды жүргізу бойынша қоғамдық денсаулықты сақтау маманын даярлау.

2.3. Оқытудың міндеттері:

· ҚР Конституциясының, «ҚР халықтың денсаулығын қорғау туралы» Заңының, «ҚР еңбекті қорғау туралы» заңының, «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заңының және басқа құқықтық және нормативтік актілерінің негізгі ережелері енген санитарлық дәрігерінің ісін реттеуші Заңдылық актілер туралы білім беру;

· денсаулықты қорғау және қоғамдық денсаулық жағдайын бағалауды үйрету;

· еңбек гигиенасының теориялық және тәжірибелік негіздері туралы білім беру;

· гигиеналық әдістерін, оның ішінде физиологиялық, токсикологиялық және өндірістік ортаны және еңбек процесінің факторларын зерттеу әдістерін оқыту;

· профилактикалық шараларды дәрістеу және олардың тиімділігін бағалау тәжірибесін үйрету;

· әр түрлі еңбек түрімен айналысатын тұрғындардың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығымен қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

· улану және жарақаттау, сонымен қатар тұрғындар арасындағы жұмыскерлердің кәсіптік аурушаңдығының алдын-алу, жалпы аурушаңдығын төмендетуге мүмкіндік ететін, факторларының қауіптерін анықтау мақсатында жүргізілетін мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық шаралары туралы білім беру;

· бақылау объектілерінде алдын-алу шараларының жүйесін өңдеу мақсатында еңбек процессінің факторларының және өндірістік ортаның жағдайын талдауға және бағалауға үйрету;

· өндірістік ортаның және еңбек процессін зерделеу үшін зертханалық және аспаптық зерттеулерді жүргізу әдістерін үйрету;

· ведомствалық кәсіпорындарда және баска объектілерге ағымды санитарлық қадағалауды жүргізуді;

· есепке алу-есеп беру құжаттарын дұрыс рәсімдеуді;

· салауатты өмір салтының негіздерін және принциптерін насихаттауды;

· өндірістік мекемелерде кәсіптік қауіптілікті бағалауды үйрету.

2.4 Оқытудың соңғы нәтижесі:

	Дублин дескрипторлар	ОҚМФА-да әзірленген мамандық құзыреттілігі	Пәнді оқытудың нәтижесі	Тұжырымдама бойынша оқытудың нәтижелері
А	Зерттеліп отырған саладағы алдыңғы қатарлы білім элементтерін қоса алғанда, сол сала бойынша білімі мен түсінігін көрсете білу.	Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік	-Еңбек гигиенасы саласындағы ағымдағы және ескертпелі санитарлық қадағалауды біледі; -еңбек гигиенасындағы өндірістік физикалық факторларды және оларды бағалауды біледі; (Өндірістік микроклимат, өндірістік шу, діріл, инфрадыбыс, ультрадыбыс, аэрозольдер, өндірістік улар, жоғары және төмен ауа қысымы.) -гигиеналық нормалауды және алдын-алу шаралар туралы біледі; - өндірістік вентиляция, жарықтану, жылу және олардың қолайлы шарттарды жақсарту туралы біледі; -еңбек психофизологиясы және физиологиясының негіздерін біледі; -еңбек ету процесі барысында (ОНЖ, қан жүйесі, жүрек-қантамырлар, бұлшықет, тыныс алу ағзалары) жекелеген ағзаларға еңбек ету процесінің әсер етуін гигиеналық-физиологиялық зерделеудің қазіргі кездегі әдістерін біледі. -көмір өнеркәсібіндегі, металлургия өнеркәсібіндегі, машина құрылысы өнеркәсібіндегі, құрылыс материалдары өндірістегі еңбек гигиенасын біледі; -еңбек жағдайы бойынша өндірісті аттестациялауды, жұмыскерлердің денсаулық жағдайын кешенді бағалаудыбіледі; -кәсіптік улануларды, өндірістік жарақаттануларды біледі; -аурушандықты және кәсіптік улануларды тексеру, тіркеу және есептерді жүргізу жұмыстарын біледі; -өндірістік ортаның физикалық, химиялық, биологиялық факторлардың, зиянды заттардың гигиеналық нормалаудың негіздерін біледі; -жұмыс орнын ұйымдастыру бойынша физиологиялық негіздерін (еңбектің кернеулігін және ауырлығын) біледі.	Р1 Р13
Р17 Р18 Р21
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Санитарлық дәрігердің жұмысын реттеуге арналған заңды қужаттардың негізгі ережелерін біледі.	Р20
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	Азаматтардың денсаулығын қорғау, еңбекті қорғау туралы, санитарлық, ҚР табиғат қорғау заңдылықтарын, мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қызмет мамандарының негізгі құқықтық қызметін және еңбек гигиенасы аймағындағы нормативті-құқықтық құжаттарды біледі.	Р22
	«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Ғылыми әдебиетпен жұмыс істеу ережелерін, ақпараттарды талдау қағидалары және тапсырмаларды шешуді, ақпараттарды өзгертуді және оның ережелерін жүргізуді біледі.	Р16
	«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	-Exel, Vikrosoft Word, Power Point, заманауй ақпараттық және компьютерлік технологияларды біледі; -желілік технологияларды, дерекқорларды, заманауи компьютерлік құралдарды қолданып кәсіптік ақпараттарды әртүрлі көздерде қайта өңдеудің сақтаудың,алу құралдарын және тәсілдерінің негізгі әдісін біледі.	Р10
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Қоршаған адамдармен қарым-қатынас жасау дағдыларын меңгерген, ұжымда жұмыс істей алады. Әлеуметтік маңызы бар мәселелерге және үдерістерге талдау жасай алады.	Р4
В	Осы білімі мен түсінігін кәсіби деңгейде қолдана білу	Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік	· -Мемлекеттік және орыс тілінде еңбек гигиенасы бойынша медициналық, есеп-қисаптық, іскерлік құжаттармен жұмыс жасауды баға бере алады; · -санитарлық-эпидемиологиялық жағдай шиеленіскенде әртүрлі объектілердің санитарлық-гигиеналық жағдайына баға бере алады; · -еңбек жағдайына және өндіріске толығымен гигиеналық баға бере алады; · -еңбек іс-әрекеті процессінде организмнің қызметтік жағдайын зерттеу әдістері мен жұмыс принципін талқылайды; · -еңбек гигиенасы саласында ағымды және ескертпелі санитарлық қадағалауды іске асырады; · -өндірісте жарақаттануды, сырқаттануды және кәсіби улауды талдап, зерттеу және тіркеуден өткізеді; · -мемлекеттік стандарттарды ескере отырып санитарлық–техникалық қондырғылардың тиімділігін гигиеналық бағалауды, құралдармен жұмыс істей алады; · -тұрғындар арасында салауатты өмір салтын өткізуде өндірістік ортаның және организмнің өзара әсерлесу заңдылықтарын біле отырып, кәсіптік аурулар мен өндірістік жаракаттардың алдын-алуда білімін қолданалады.	Р17
		Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Мемлекеттік санитарлық қадағалау органдарымен өзара қарым-қатынас механизімі кезінде білімін қолдана алады, кәсіптік аурулардың алдын-алу бойынша қауіп факторын анықтау мақсатында жүргізілген,уланулар және жарақат, жұмысшы тұрғынның жалпы аурушаңдығын төмендетуге мүмкіндік беретін кәсіпорындардың қызметік мәселе бойынша	Р20
		«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	-еңбек гигиенасы аймағындағы кәсіптік қызметті реттемелейтін нормативті-құқықтық құжаттарды қолдана алады; - ҚР денсаулық сақтау саласы бойынша, қоршаған ортаны қорғау, еңбекті қорғау бойынша заңдылықтарды қолданады.	Р19
		«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	-Жұмысшылардың денсаулығын қорғау, қоршаған ортаны, еңбекті қорғау сұрақтары бойынша ғылыми әдибиеттермен жұмыс жасай алады; -әдебі мағлуматтарға сын көзбен шолу жасаялады; -өндірістік физикалық зерттеуде заманауи аппаратарды қолданады; -ғылыми зерттеулердің тақырыбын өзектілігін және жаңалықтарын түсінеді; -ғылыми конференцияларда таңдамалы тақырыптар бойынша қатыса алады; -ғылыми зерттеулердің жаңалығын тақырыбын және өзектілігін талқылайды.	Р17
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Желілік технологияларды, дерекқорларды,заманауи компьютерлік құралдарды қолданып кәсіптік ақпараттарды әртүрлі көздерде қайта өңдеудің сақтаудың,алу құралдарын және тәсілдерінің негізгі әдісін қолдана алады.	Р7
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Әлеуметтік қызмепен, МСЭҚ қызметкерлерімен, әріптестерімен, қарым-қатынас жасауда, басқару аппараттарымен және өнеркәсіптік, өндірістік нысан жұмысшыларымен тілдесу кезінде қызметтік этиканы қағидаларын қолдана алады. -жұмысшылардың денсаулығын және қоршаған ортадағы еңбек қорғау мәселелерін талқылау бойынша өзінің сыни ойларын білдіреді; -қорытынды жасау үшін өзінің сыни ойларын білдіреді; - жұмысшылардың денсаулығын және қоршаған ортадағы еңбек қорғау мәселелерін талқылау бойынша халық алдында сөйлей алады.	Р2
С	Дәйектемелер құрастыру және зерттеп отырған саласындағы проблемаларды шешу.	Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік	-Зиянды және қауіпті өндірістік факторлардың жұмысшылар ағзасына әсер етуін және өндірістік зиянды және қауіпті факторларды төмендететін алдын алу шараларының тиімділігін тұжырымдайды және дәлелдей алады. - Санитарлық-гигиеналық және эпидемияға қарсы шараларды жүргізгенде меншікті шешімін ұсыныс, қосымша, нұсқама түрінде тұжырымдайды.	Р8
Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Жеке үдерістер бойынша хронометражды зерттеулер жүргізу және санитарлық-гигиеналық мінездеме жасауды тұжырымдай алады.	Р17
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	Өзінің жұмысында Қазақстан Республикасының Кодексін, халық денсаулығы жайында және денсаулық сақтау жүйесі, Қ.Р санэпидқадағалау ережесін, санитарлық-эпидемиологиялық қызмет саласында нормативті-құкықтық және заңнамалық құжаттарды меңгерген және орынды қолдана біледі.	Р14
		«Коммуникативтік дағдылар» құзыреттілігі	Жұмысшылардың денсаулығына өндірістік зиянды факторлардың әсерін анықтауда сенімді ақпарат алу үшін адамдармен жалпы тіл табысуға дайындалған.	Р4
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Еңбектік қызмет үдерісі кезінде ағзаның қызметік жағдайын зерттеу әдісін және жұмыстың негізгі қағидаларын дәлелдейді (аргументтейді). Халықаралық стандартталған санитарық-техникалық құрылғыларды гигиеналық бағалауды және құрылғылармен жұмыс істей алады.	Р16
«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Компьютерлік және мультимедиялық технологиялар білімі негізінде кәсіптік қызметте садық білім беру ресурстарын қолдана алады, алынған ақпараттарды диаграмма және кесте түрінде көрсету, әртүрлі ақпараттық реурстармен жұмыс істеу дағдыларын меңгерген.	Р10
Д	Әлеуметтік, этикалық және ғылыми көзқарастарды ескере отырып, пайымдаулар жасауға қажет ақпараттар жинауды және интерпретациялауды жүзеге асыру	Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік	-Еңбек гигиенасы аймағындағы жеке ой пікірін жүзеге асырып реферат, презентация, жоба түрінде рәсімдеп тәжірибелік қызметті жүзеге асырады; -адам және зиянды өндірістік факторлардың, өндірістік процесстердің арақатынасы бойынша жүйесін түсіндіре алады; -әр түрлі өндірістік кәсіп орындарында кәсіпкерлік қауып қатерді түсіндіре алады.	Р3
	Кәсіпкерлік құзыреттілігі	· -Еңбек гигиенасы саласында мемлекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасының әртүрлі деңгейінде бақыланатын шешімді қабылдауды; · -мемлекеттік және орыс тілінде еңбек гигиенасы бойынша медициналық, есеп-қисаптық, іскерлік құжаттармен жұмыс жасауды;
«Денсаулық адвокат» құзыреттілігі	Қ.Р конституциясында айтылған санитарлық дәрігердің қызметін реттейтін, заңнамалық актілердің, КРЗ ҚР еңбек кодексін, ҚРЗ халық денсаулығы жайында және денсаулық сақтау жүйесі кодексті Қ.Р үкіметінің қаулылары және басқа да нормативті-құқықтық актілердің негізгі ережелерін қолдана алады.	Р19
	«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	-Аурушаңдықты және жарақатты, кәсіптік уланулардың тексерулерін және талдауларын есептеуді жүзеге асырады; - өнеркәсіпте өнірістік қауіпсіздігі бойынша кәсіптік аурулар деңгейін төмендету және ЕҒҰ-да ұсынстар еңгізуде білімін қолдана алады; -еңбек гигиенасы бойынша өтетін ғылыми конференцияға қатысу үшін ғылыми докладтар мен статьяларды өдеу дағдыларын меңгерген.	Р17
	«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Еңбек гигиенасы аймағында интернет платформаларда және интернет порталдарда ақпаратты алуда өңдеуде заманауи әдістерді меңгерген.	Р2
		Коммуникативтік дағдылар	Кәсіптік мазмұнды логикалық және дәлелденген (аргументтелген) талдауларды көпшілік алдында сөйлеуге, пікір-талас жүргізуге қабілетті.	Р3
Е	Ақпаратты, идеяларды, проблемаларды және шешімдерді мамандарға да, маман еместерге де жеткізе білу қабілеттерінің болуын көздейді	Жаратылыстану ғылымдары саласындағы құзыреттілік	-Өндірістік процессінің ауырлығына, зияндылығына, қауыптілігіне қарай , жұмыс уақытын және демалыс уақытын нормативтік-құқықтық қужаттар бойынша хабарлайды.	Р7
Кәсіпкерлік құзыреттілігі	Еңбек гигиенасы саласы бойынша білім және тәжірибелік дағдыларын меңгере отырып жұмысшылардың ағзасына өндірістік зиянды факторлардың алдын-алу жұмыстарын үйымдастыра алады. Өндірістік, тұрмыстық және қоғамдық ғимараттарды салуға және жөндеуге сараптама жүргізуге қабілетті.	Р17
«Денсаулық адвокаты» құзыреттілігі	-Еңбек гигиенсы бойынша заманауй желілік технологияларды және білімін қолдана отырып кәсіби ақпараттарды әртүрлі көздерден алу, сақтау және өңдеудің негізгі әдіс- тәсілін хабарлайды және компьютерлейді.	Р7
«Ғылыми зерттеулер дағдыларының» құзыреттілігі	Еңбек гигиенасы бөлім мамандығы бойынша практикалық және ғылыми қызметті салыстыруды, электронды және баспа түріндегі тасымалдаушылардағы ғылыми әдебиеттермен жұмыс жасай алады.	Р9
		«Компьютерлік және ақпараттық» құзыреттілігі	Еңбек гигиенасы бойынша заманауй желілік технологияларды, компьютерлік құралдарды және білімін қолдана отырып кәсіби ақпараттарды әртүрлі көздерден алу, сақтау және өңдеудің әдіс тәсілін хабарлайды (жеткізе алады).	Р10
Коммуникативтік дағдылар	-Әңгімелесушіге қажетті әсерді жасауға, онымен байланыс орнатуға, қолдау көрсетуге дайын және қабілетті -ұйымшыл жұмысшы ұжымда қарым қатынас жасайды, қақтығыстарды аурусыз жеңе біледі; - өзінің қызығушылығын сәтті қорғайды; - аудиториямен жұмыс жасай алады.	Р8
	Оқытудың дербес зейінін әрі қарай жалғастыру		Магистратура пәндері

2.5 Реквизитке дейінгі: жалпы гигиена, экология және тұрақты даму, қоғамдық денсаулық, кәсіптік аурулар.

2.6 Реквизиттен кейінгі: эпидемиология.

2.7 Пәннің қысқаша мазмұны:

Пән, мазмұны, міндеттері, әдістері. Еңбек туралы заң. Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік санитарлық қадағалау. Қазақстан Республикасының №193-IV «Денсаулықты қорғау жүйесі және тұрғындардың денсаулығы туралы» кодексі. ҚР санитарлық-эпидемиологиялық қызметінің функциясы және құрылысы. Еңбек гигиенасы саласындағы ескертпелі және ағымды санитарлық қадағалау. МСЭС орталығының еңбек гигиенасы зертханасының және мелекеттік санитарлық-эпидемиологиялық қадағалу комитетінің еңбек гигиенасы бөлімінің құжаттары. Мемлекеттік іс-жүргізу жүйесі жайында түсінік. Құжаттар түрлері: нормативті-техникалық, ұйымдастыру-өкімдік, есепке алу және тіркеу. Құжаттарды құрастыру және рәсімдеуге қойылатын талаптар.

Өндірістік зияндылықтарды (микроклимат, шу, және діріл, ультрадыбыс, инфрадыбыс, өндірістік шаң, өнеркәсіптік улар, жоғарғы және төменгі атмосфералық қысым) және өндірістік жарықтандыру, желдету, жылыту жүйелерін гигиеналық бағалау. Санитарлық-гигиеналық зерттеу әдістері. Санитарлық-гигиеналық зертхана жұмысын ұйымдастыру қағидалары. Зертханалық зерттеулерді стандарттау және метрологиямен қамтамасыз ету.

Аспаптармен жұмыс істеу кезіндегі техника қауіпсіздігінің ережелері. Аспаптар жұмысының құрылысы және қағидалары. Еңбек шартын бағлаудың негізгі статистикалық әдістері және жұмысшылардың денсаулық жағдайына өндірістік факторлардың әсер етуінің өзара байланысы.

2.8 Тақырыптық жоспар: тақырып, әр сабақтың өткізілу түрі мен ұзақтылығы (дәріс, тәжірибелік, семинар, зертханалық, өзіндік жұмыс)

Дәрістің тақырыптық жоспары