Арта масштабы және картаның басқа сипаттамалары.

Тематикалық картаның басты мақсаты – Ұлкен ауданның қажетті мәліметтеріне көңіл бөлу. Қаншама мәлімет қолдану керек екендігі ауданды зерттеу дурежесіне байланысты. Егер өте кіші аудан қарастырылса (мысалы, 20 га), онда 1000 кв.км. аудандағыдай нақты берілген мәліметтерді қысқартуға болмайды.

Масштаб(scale, horizontal scale) – географиялық көріністегі шексіз аз мөлшер кескін ұзындығы эллипсоид немесе шар бетіндегі шексіз аз мөлшер ұзындығына сәйкес. Картаның масштабы 3 форматта беріледі: сандық масштаб – алымы бірге тең және бөшек бөлгіші картадағы ұзындықтардың кiшiрейуiне тең дәрежелі бөлшек сан; аталған масштаб – картада 1 см-ге сәкес келетiн сызық ұзындығын көрсететін жазу; график түрiнде немесе сызықтық масштаб – жердегі тиiстi ұзындықтары қол қойылған (метрмен немесе километрмен) бөлулерi бар шәкiл (1 немесе 2 см).

68, Атрибутты және географиялық ГАЖ мәліметтері.

Атрибут(attribute) – кеңістікті объектіні сипаттайтын сапалы немесе мөлшерлік белгі (бірақ оның орын көрсеткішімен байланысты емес) және оның нөмірімен немесе идентификаторымен шамалас; атрибуттар мәндерінің жиынтығы (attribute value) көбіне МББЖ (СУБД) реляциялық әдістерімен кесте түрінде көрсетіледі; бұл жағдайда атрибуттар класына (attribute class) колона аты немесе бағана (column), кесте шегарасына (field) сәйкестенеді. Атрибуттық мәліметтерді (attribute data) ретке келтіру, сақтау және басқару үшін реляция типті мәліметтер базасын басқару жүйесін пайдаланады. Одан да кең мағынада атрибут дегеніміз, кез-келген кеңістікті немесе кеңістікті емес объекті құрамын түсінеміз, бұл жағдайда кеңістікті атрибуттар (spatial attribute) және кеңістікті емес атрибуттар (aspatial attribute) жөнінде айтылады. Кеңістікті объектілермен атрибуттарды жекелендіру процессі немесе объектілерді атрибуттармен байланыстыру атрибуттаудеп аталынады (attribute tagging, attribute matching).

Мәліметтер базасында атрибуттік деректерді көрсетудің негізгі формасы кесте болып табылады.

Мәліметтердің тематикалық түріне сәйкес және объектілердің әртүрлі белгілерін анықтайтын атрибуттар да кестелерде сақталынады. Әрбір объектіге кесте жолы, әрбір тематикалық белгіге (атрибутке) – кесте бағанасы сәйкес келеді. Кестенің әрбір торы белгілі бір объекті үшін нақты белгісі бар мәнді көрсетеді.

Географиялық мәліметтерді ұсынудың екі әдісі

Географиялық объектілер ГАЖ-де екі моделдер көмегімен ұсынылуы мүмкін: векторлік және растрлік.

Векторлық моделде әрбір объект кестеде жолмен беріледі, ал объект формасы кеңістіктегі координат x, y нүктелерімен анықталады (ГАЖ нүктелерді сызықтарға және контурларға біріктіреді). Объектілер дискретті орналасулы немесе оқиғалы, сызықты немесе облыстық болуы мүмкін. Орналасулық, мысалы, тапсырыс берушілердің мекен жайы немесе қылмыс орны, бір жұп географиялық координаты бар нүкте түрінде көрсетіледі.

69, Шеңбер ішіндегі құрал нені білдіреді?

70,Тақырыптық карта құрастыру тәсілдері.

Maplnfo Professional – геоақпараттық жүйе (ГАЖ)аумақтар, аудандар, қалалардың картасын, жоспарын талдайды және анықтап құрастырады. Құрастырылған электронды картаәр-түрлі тәсілдермененкөрсетілуі мүмкін, мысалы, жоғары сапалы картографиялық өнім ретінде. Maplnfo шешілметйтін күрделі географиялық талдау мәселелерін де шешеді. Мысалы: әр-түрлі тақырыптық карта құрастыруға мүмкіндік береді, жойылып кеткен деректер қорымен байланыса алады, географиялық объектілерді басқа программаларға тасымалдайды. Maplnfo программасының негізгі мүмкіншіліктері:

· векторлық мәліметтермен және олармен байланысты тақырыптық ақпараттармен жұмыс жасайды;

· суретті төсенді (подложка) ретінде пайдалана отырып картографиялық ақпараттарды жөндеуге болады;

· мәліметтерді үш түрлі көріністен көруге болады: Карта, Тізім және Графика.

· Тақырыптық карта құрастыра отырып ақпараттарды көрсету;

· Карталардың проекцияларын өзгерту;

· әртүрлi күрделiлiктi сұрау (SQL-запрос) салуларын құрастыру.

71, MapInfo программасында қабаттарды қалай ашамыз?

Тіркелген растрлық бейнені ашу:

1. ФАЙЛ→КЕСТЕНІ АШУ-ды таңдаңыз.

2. Диалогта пайда болған тізімнен кестені (мысалы ххх.ТАВ) таңдаңыз. (Тіркеу процессінде анықталған бақылау нүктелері туралы ақпарат ТАВ-файлынан құралады)

3. (MapInfo) кесте типін өзгеріссіз қалдырыңыз. MapInfo (ТАВ-файл) кестесін оқу үшін тіркеу кезінде құрылған файл керек.

4. ОК- пернетақтасын басыңыз.

5. MapInfo растрлық бейнеден құрылған кестені ашады және оны карта терезесінде көрсетеді.

MapInfo бейнеге тіркеу жүргізу векторлық мәліметтермен бірге растрлық бейнені дұрыс үлгіде көрсетеді. «Бейнені тіркеу» диалогында тіркеу жүргізіледі. Мұнда сіз нүктелер координаталары мен растрлық бейне проекцияларын анықтай аласыз.

72, Кеңiстiк мәлiметтерiн бекіту үшін координата жүйелері.

Координаттар жүйесі жердегі бағыт пен арақашықтықты анықтау үшін қажет. Ендік пен ұзындықты пайдаланып координаттардың географиялық жүйесі Жердің сфералық бетінде немесе аралық глобуста орналасқан объектілердің жағдайын анықтау үшін жақсы. Осы глобустан жобаланған екі өлшемді карталармен жұмыс істейтіндіктен, әр түрлі проекцияларға сәйкес келетін координаттардың бір немесе бірнеше жүйелері қажет етіледі. Координаттардың мұндай жүйелері жазықтықта координаттардың картографиялық ( геодезиялық ) тік бұрышты жүйелері ( cartografical\ geocletic) rectongulor sustems of coordinates) деп аталады, олар жазық карталардағы объектілердің жағдайларын нақты көрсетеді.

Тік бұрышты координаттардың негізгі жүйесі графиктік және сандық бұрыштармен жұмыс бойынша белгілі. Ол 2 сызықтан: абциссалар мен ординаттардан тұрады. Абцисса – 0-ден бастап, яғни координат басынан, 2 бағытта шексіз жалғасатын сандардың бірдей таралуын құрайтын көлденең сызық. Шамаларды – X координаталары деп аталады, олар оң және теріс болады. Екінші сызық, ордината, сол бастапқы нүктеде оң және теріс бағыттарда тік бұрышты қозғалысты қамтамасыз етеді. Олар бірігіп X және Y шамаларын көрсетумен кез келген нүкте мен объектінің орналасқан жерін анықтауға мүмкіндік береді. ГИС – та координаттарды шығару үшін пайдаланатын қондырғылар мен дигитайзерлер координаттарды қарапайым декаративті жүйеге негізделген.

73, Қабат салу. CorelDRAW объектілерін бейнелеу және сурет салу әдістері.

Қабат салу

Барлық графикалық программаларда (СorelDRAW, MapInfo, ArcView, ArcGIS (Arcmap), AutoCad) мынандай қабаттар бөлінеді: полигональды, түзу сызықты және нүктелі.

СorelDRAW-да қабат сау үшін мынандай функциялар бар <Қабаттарды басқару> (Object Manager), оны екі тәсілмен ашуға болады:

CorelDRAW -да сурет салу және объетілерді бейнелеу

CorelDRAW — векторлық графикалық программа. Ол пішіндер мен бейнелерді әр түрлі атрибуттармен өзгертеді. CorelDRAW-дың бай аспаптарын пайдалана отырып пішіндерді құрастырып, өзгертіп көрейік.

Пішіндер мен бейнелер

Bezier құралы (Безье қисығы).

CorelDRAW-да Bezier құралы (Безье қисығы) негізгі құралтардың бірі болып саналады. Бұл құрал қысықтарды дәлірек салуға арналған. Freehand (Қисық), Қарандашпен қағазда сурет салағандай, пішіндерді тура солай салуға арналған. Бұндай сурет салу жұмысында сізге графикалық төсенді керек.

74, Сандық карталар. Картографиялық проекциялар

Сандылық карта

Графикалық мәліметтерді цифрлық түрде көрсетудің екі негізгі әдісі бар: растрлы және векторлы.

Растрлы бейнелеу түрлі-түсті «нүктелердің» қосындысы болып табылады - пикселдер. Пиксель- растрлы бейнелеуді оңай көре білу - Растр политрасының бір түсімен боялған нүкте. Растрлық бейнелеуді (қағаз, пластик ж.т.б.) графикалық материалдарды сканерлеу аркылы алады.

Растрлы бейнелеудің мәселесінің шешілуі - растр пикселдерінің саны - бейнелеу үзындығының бірлігіне тең. Бірлік өлшемі фУ-мен өлшенеді - пикселдер саны 1 дюйм (Ідюйм = 2.54 см).

Бейнелеуді жоғарыда айтылған форматта сақтаудың біраз кемістіктері бар:

• файлдардың көлемі үлкен;

• бейне масштабын өзгерткеде оның сапасы нашарлайды;

• бейнені объект сипаттамасымен байланыстыру ыңғайсыз;

• кеңістікті өзгерту бенесі қиындатылады, мысалы, карта бейнесін бір система координатасынан басқаға ауыстырғанда, локальді коррекция бенелеуін реперлі нүкте ретінде жүргізгенде ж.т.б.

Картографиялық проекциялар

Картографияежелден келе жатқан адам өндірісіндегі білім. Ол география саласының дамуымен қатар дамығын, оның мақсаты: Жер бетін сызып картаға түсіру. Қазіргі заманғы карта «charte» аты латын сөзінен аударғанда «хат»-деген сөзді білдіреді.

• XVI ғасырдың көрнекті картографы – фламанд ғалымы Г. Меркатор. Ол өз заманына сай карта құрастырып қана қоймай, бірнеше картографиялық проекцияларды ойлап шығарды. Соның ішінде ең әлемге танымал проекциясының бірі ғалымның атымен аталған - Меркатор (UTM) көлденең проекциясы. Оны біз қазіргі заманда қолданамыз.

Сіз Жерді сфера немесе сфероид деп қарастырасызба бәрібір оның үшмөлшерлі бетін өзгертіп жалпақ бейне ретінде картаға түсіруіңіз керек. Математикалық заңдылықпен іске асырылатын мұндай өзгерістеркартографиялық проекциядеп аталады.

75, Сызықтық объектілер.

Сызықтық объект. Бұлнегізгі төрт объектілердің бірі. Сызықтық объектінің кем дегенде кеңістікте координаттары белгілі екі нүктеден құрайды. Сызықтық объектілердің жиынтығы сызықтық қабатты құрайды. Мұндай «бір өлшемді» объектілергә жол, өзен, көлдің шекарасы, мемлекеттік шекара және т.б. жатады. Әрине мұндай, «бір өлшемді» объектілер масштабпен шектеледі.Өзеннен алыстаған сайын, ол кеңістікте ені жоқ сызыққа айналады, мұндай объектілерді сызықтық объектілерге жатқызамыз.

Сызықтық объектілердің нүктелік объектілерден айырмашылығы, бұлар жалқы бірақ нүктемен анықталмайды, ол кем дегенде екі нүтемен сипатталынады.

Мысалы өзен, бұл сызықтық объект. Бастапқы және соңғы екі нүктемен анықталынады. Ал өзенге толық сипаттама бергіміз келсе (өзен оңға, солға бұрылады), онда көптеген нүктелерді қажет етеді.

76, Полигондармен, сызық және нүкте объектілерімен жұмыс жасаудағы қосымша функциялары

Полигондармен, сызық және нүктелі объектілермен жұмыс жасағанда қолданылатын қосымша функциялар арнайы Transformation(Өзгерту) докерінде орналасқан

Ол докерде өзгертуге арналған бес тәсіл бар:

· алмастыру (Position (Орналасуы),

· Бұру (Rotate (Бұру),

· Айналық бейне (Scale and Mirror (Масштаб/Айналық бейне)

· масштабтау (Size (мөлшер),

· қисайту (Skew).

· Position (Орналасуы). Position (Орналасуы) - объектінің тік және көлденең координаталары көрсетіледі. Туға байланысты Relative Position (салыстырмалы координаттары) абсолютты (абсолютный) координаттары (бастапқы координаталарға салыстырмалы түрде) немесе нольдік белгілері (ту орнатылған) көрсетіледі.

· Rotate (Бұру). Angle (Құлау) – белгіленген объектінің бұрылу бұрышын, ал Center (Центрі) — ортасынан бұру координаттарын орналастырады. Олар абсолютті болып саналады, яғни Relative Center (центріне қарағанда салыстырмалы) тудың орналасуына байланысты объектінің центріне қарағанда салыстырмалы. Тоғызпозициялы ауыстырғыш центр мен объектінің үлкен қоршауының бір нүктесімен бірлестіреді.

· Scale and Mirror (Масштаб/Айналық бейне).

· Scale (Масштаб) – объектінің тік және көлденең коэффициенттерін белгілейді, ал Mirror (айналық бейне) — объектінің айналық бейнесінің бағытын көрсетеді. Non-proportional флажогі (Пропорцияларды сақтау) пропорционалдық және пропорцианалдық емес масштабтауды ауыстырады. Төменде орналасқан сұлба үлкен теңбүйірлі бъектінің нүктесін қондырады (бұйрық (команда) салыстырмалы түрде орындалады).

· Size (Мөлшер).

· Ауданда Size (Мөлшер) объектінің жаңа мөлшері беріледі. Егер Non-proportional флажогі (пропорцияны сақтайды) алынып тасталған болса, онда мөлшерді бір өлшемде енгізуге болады: екіншісі өзі есептеледі. Аударғыш үлкен раманың нүктесін орнықтырады, сол рамаға қарағанда салыстырмалы түрде масштабталады.

· Skew (Қиғаш қисаю).

· Берілген жазықтықта Skew (Қиғаш қисаю (Скос)) тік немесе көлденең объектінің қисаю бұрышы беріледі. Егер Use Anchor Point (шығу нүктесінен) туы қондырылған болса, онда ауыстырғышқа жол ашық. Ауыстырғыштың көмегімен үлкен төртбұрыштың нүктесін белгілеп аламыз, оған салыстырмалы түрде өзгеріс енгізіледі.

77, CorelDRAW программасының интерфейсі, функциясы, командалары (қысқаша сипаттама).

CorelDRAW программасында командалар мен жұмыс істеу тәртібі өте көп. Программаның көптеген функциялары бастапқы менюда емес, интерфейстің басқа элементтерінде: басқару панелінде, докерде, палитрде және диалогты терезелерде. Бастапқы меню осы элементтердің бәрін және Windows қосымшасында бар командаларды да басқарады.

CorelDRAW программасымен жұмыс жасар алдында бұл программаның жұмыс жасау мүмкіншіліктерімен танысу керек. CorelDRAW-да басқа да векторлық сызба мен жұмыс жасайтын жөндегіштер сияқты «таным объектісі»-деген түсінік бар.

CorelDRAW программасының негізгі мүмкіншіліктері:

• Қарапайым геометриялық фигураларды құрау немесе кез келген қисық, сынық, тұйықталған және тұйықталмаған таным объектісін салу. Мәтінді орнату немесе қалыптау;

• Кез келген таным объектіні өңдеу, нұсқаның түсін, пішінін өзгерту;

• Дайын суретті немесе алдын ала даярлаған суретті мәтінге орнықтыру.

• Әртүрлі сурет салу түрлерін қолдану;

• Таным объектілерін өз орындарына орнықтыру.

78, MapInfo программасында қандай сурет салу құралдарын білесіздер?

MapInfo-да графикалық обьектілерді реттейтін сурет салу командалары және толық құралдар жиыны бар. Бұл құралдар карталарда обьектілерді өзгертуге және құруға арналған. Сонымен қатар, олар картада обьектінің түрін, штрих түрлерін, сызықтарды, символдврды және текст түрлерін өзгертуге мүмкіндік береді. Осы командалардың және құралдардың көмегімен картада пайда болатын обьектілерді реттейсіз және сурет саласыз.

ПЕНАЛ панелінде 9 сурет салатын құралдар орналасқан:

	Доға Эллипс Сызық	Доға сайманы доға суретін салу үшін қолданылады Доғаның бұрышын, бастапқы жане соңғы нүктелерінен өзгерту үшін керек. Шеңберді доға құралының көмегімен салу үшін SHIFT пернетақтасын басып тұру керек. Эллипс құралы эллипстік пішіндерді салу үшін қолданылады. Эллипстің ортасы болып сурет салудың басында көрсеткен нүкте саналады. Шеңберді салу үшін SHIPT пернетақтасын басып тұру керек. Эллипс немесе шеңбер салу үшін (шетінен) CTRL пернетақтасын басып тұрасыз. Түзу сызықтарды салу үшін Сызық құралын қолданады. Көлденең, тік сызықтарды сызу үшін немесе 45 градустық бұрыштық сызықты салу үшін SHIFT пернетақтасын басып тұрып сызыңыз. Аудан шекаралары сызық болып саналмайды, сондықтан, егер сіз Сызық құралын қолдана отырып төртбұрыш салатын болсаңыз, Maplnfо оны аудан деп санамайды. Ондай төрбұрыш ішін бояй алмайсыз.
	Көпбұрыш Қисық сызық Тікбұрыш Доғал тіктөртбұрыш Символ (Түйреуіш) Текст	Эллипстен көпбұрыштың немесе дөңгелектендірілген көпбұрыш құралының айырмашылығы (тек пішін беретін) еркін аудан салуға мүмкіндік береді. Аудандарды салғанда көп операциялар жасауға болады, мысалы, біріктіру, пішінін өзгерту. Тура көпбұрыш құралын қолданғандай салыңған қисық сызықтардың пішінін өзгертуге болады, бұрыштарын доғаға ауыстыруға болады. Бұл операциялар қисық сызық құралымен салынған объектілерге қолданылмайды. Тікбұрышты салу үшін қолданатын құрал. Осы құралдың көмегімен квадратты салу үшін SHIFTпернетақтасын басып тұрып салыңыз. Осы түрдің обьектісі бұрыштан бастап салынады. Ортақ нүктесін табу арқылы тікбұрыш салу керек болса, CTRLпернетақтасын басып тұрып сурет саламыз Доғал тікбұрыш құралы тікбұрыштың бұрыштарын доғалап салуда қолданылады. Оның көмегімен доғал квадрат салу үшінSHIFTпернетақтасын басып тұрып салыңыз. Ортақ нүктесін табу арқылы тікбұрыш салу керек болса, CTRLпернетақтасын басып тұрып сурет саламыз. Картада нүктелі обьектілерді салу үшін қолданады. Текст жазу үшін қолданылады (әріптер и сандар). Текст жазғанда оның шрифтының үлкендігін және бұрылу бұрышын көрсетуге болады. Картаға текст жазу үшін жазу пеналындағы комадаларды және құралдарды қолдануға болады.

79, Қандай картографиялық проекцияларды білесіз ?

Картографиялық проекцияларбелгілі бір мақсатпен орындалады. Олар үлкен масштабты объектілерді шектелген ауданда көрсету үшін қолданылуы мүмкін, басқалары - әлемнің кіші масштабты картасын құрастыру үшін керек. Олар сферодиальды географиялық емес, сфералық болады.

Картографиялық проекцияларды қолданылатын проекциялық төбесіне байланысты жіктеуге болады :

· Конус тәрізді (16 сурет)

· Цилиндр тәрізді (17 сурет)

Жазықтық азимуттық проекциялар

· теңбүйірлі;

· теңдей үлкен;

· теңдей аралық;

· көлденең.

мысалы мынандай:

· Меркуратордың теңбүйірлі проекциясы;

· Меркуратордың универсалды көлденең проекциясы (UTM)

· WGS 1984 (Халықаралық геодезиалық система)

· Гаусс-Крюгер проекциясы

· Ламберттің теңдей үлкен проекциясы

· Географиялық система

· Датум - NAD 1927, NAD 1983

80, Тігілген қабат деген терминді қалай ұғасыз?

Тігілген қабатар

Қабатарды тігу идеясы әртүрлі аймақтардың жолдық желісі, гидрожелі және т.б сияқты ақпараттан тұратын көптеген қабатпен Картаны қоқырлатпау (загромождать) үшін құрастырылған. Бұл мысалы, растрлы қаптамаға демеулі векторлы ақпаратты салған кезде қажет болу мүмкін. Бұл қабаттардың біруін тігіп, сіз тек қана ауыр жұмыстан ғана босатылып қоймай, сонымен бірге тігілген қабаттың барлық компоненттеріне бір уақытта басқа да операцияларды қоладнуға және қолтаңбалауға, ресімдеуге мүмкіндік ала аласыз. Тігілген қабат құрамына Картаның әртүрлі растрлы емес қабаттары кіре алады.

Бірінші кезге тігілген қабат бір кестені құрайтын қабат сияқты көріну мүмкін. Бірақ шынына келгенде ол Ивановкалық, Калужскалық, Москвалық, Рязандық, Смолендік, Тульстік, Тверстік, Владимирлік және Ярословтық аймақтардың жолдарының оң кестесінен тігілген.

Тігілген қабат ерекшеліктері

Тігілген қабаттар бірнеше базалы кестелерден құрастырылғандықтан, MapInfo қарапайым кестеге қарағанда оларды бірнеше өзгеше өндейді.

81,Географиялық координаталарды қалай анықтаймыз ?

82, Графикалық объектілерге сызықтардың түстерін, штриховкаларын, типтерін мен символдарын өзгерту тәсілдері

Символдың өрнектеу стилін өзгерту үшін символды картадан таңдап, содан соң Қаламсауыттағы (Пенал) Символдар Стилі пернетақтасын басу керек немесе ОРНАТУ → СИМВОЛДАР СТИЛІ командасын орындау керек

83, Географиялық мәліметтерді пайдалану әдісі?

Географиялық мәліметтерді ұсынудың екі әдісі

Географиялық объектілер ГАЖ-де екі моделдер көмегімен ұсынылуы мүмкін: векторлік және растрлік.

Растрлік моделде объектілер үздіксіз кеңістікте ұяшықтар түрінде көрсетіледі. Әрбір қабат бір атрибутты сипаттайды (бірақ басқа да атрибуттарды қосуға болады), және басқа мән ұяшықты жаңа қабаттар құру үшін анализдің үлкен бөлігі растрлік қабаттарды жинақтауға негізделген.

84, MapInfo мен CorelDRAW программаларының айырмашылығы?

85, Косметикалық объектілерді сақтау керек пе?

Косметикалық объектілерді қалай сақтау керек

Косметикалық қабаттар карта терезесін жабқан кезде автоматты түрде сақталмайды.

Егер сіз косметикалық қабаттарда салынған объектіні сақтағыныз келсе, онда жұмыс термесінде сақтаңыз. MapInfo кестені жабқан кезде немесе жұмысты аяқтаған кезде, сақталмаған косметикалық қабаттар қалғаны туралы ескертеді және оларды сақтауды ұсынады. Бұл диалогты көрсетуін БАПТАУ → РЕЖИМДЕР → КАРТАЛАР (НАСТРОЙКА→РЕЖИМЫ →КАРТЫ)терезесі диалогында реттеуге болады. Егер сіз косметикалық қабатың мазмұның тұрақты қабатты ретінде сақтағыңыз келсе, онда карта менюінен КОСМЕТИКАНЫ САҚТАУ (СОХРАНИТЬ КОСМЕТИКУ) командасын орындауыңызға қажет. Косметикалық қабат объектілерін бұрыннан бар қандай да бір қабатқа орналастыруға болады немесе олар үшін жаңа қабат құрастыруға болады.

86, Сынған түйіндерді жөндеуге болама?

87, Гаусс-Крюгера проекциясы?

Гаусс-Крюгер проекциясы- координата системасы Европа мен Азияда қолданылады, Жер бетін алты градусты зоналарға бөледі. Меркуратордың универсалды көлденең проекциясына өте қатты ұқсайды (UTM).Отличается тем. Цилиндірдің жанасу сызығы Меркатор проекциясындағыдай экватор емес, ол - меридиан,. Дұрыс пішінін сақтайтын теңбүйірлі проекция оның туындысы.

88, Мемлекеттік геологиялық картаны қалай құрастырады?

Россия Федерацисының негізгі регионалдық геологиялық жер қойнауын зерттеу концепциясы» қарастырған 29.03.1994 ж. соңғы жылдары Мемлекеттік геологиялық карта жасау жедел өндіруде, оның масштабы 1:200 000. Қазіргі кезде масштабы 1:1 000 000 Россияның мемлекеттік геологиялық картасын дайындау үшін ғылыми-методикалық және нормативті база құрастырылған.

Россияда компьютермен карта жасау жайлы үш методикалық нұсқау құрастырып шығырылған. Біріншісі: «Компьютер технологиясын қолдана отырып Мемгеолкарта-200 құрастыру» 1999 жылы жарық көрді, үшіншісі - 2001 жылы.

Қазақстанда Мемкарта-200 (екінші шығару) шығаруда жасалатын жұмыстың масштабтылығы және көп пландылығы барлық геологиялық картография өндірісі жаңа геоақпараттық жүйеге көшуді талап етеді (мәлімет жинаудан бастап, өңдеп шығаруға дейін).

Жер қойнауын қорғау энергетика министрлігі және ҚР шикізат қорын сақтау Геология комитетінің тапсырмасы бойынша 2000-2002 жж. 1.200 000 масштабты ҚР минералды қорларының Мемлекеттік геологиялық картасының беттерін дайындау үшін нұсқау құрастырылған. Ол карта жер қойнауы және табиғатты қолданудағы негізгі мәлімет болып табылады.

Компьютер технологиясын пайдалана отырып Мемлекеттік геологиялық карта құрастырудың негізгі мақсаты:

· құрастыру, қолдау және бастапқы, туынды геолого-геофизикалық мәліметтерді, геологиялық білім базасын, сөздіктерді, классификаторларды, геологиялық объект моделдерін, ақпараттық жүйелік принциптерін және т.б. базада жаңалап отыру;

· Геологиялық карта түсіру және минералогиялық-болжау әдістерін шешу жағдайларында кеңістік және атрибутты мәліметтермен (алғашқы және туынды) қамтамасыз етудегі ДҚБЖ-бен (СУБД) ГаЖдың байланысы;

Геологиялық мазмұны бірдей бір-бірімен тығыз байланысты объектілерді аудандарға бөле отырып мәліметтерін жүйелеу;

89, Сіз қандай графикалық программаларды білесіз ?

90, Картаның компоновкасы