Тақырыбы №7. Мұздықтар, қар сызығы туралы түсінік. Мұздық-тардың пайда болу жағдайлары
Сұрақтар:
1. Мұздықтар, қар сызығы туралы түсінік.
2. Мұздықтардың пайда болуы туралы түсінік.
3. Мұздықтардың қозғалысы және режимі.
4. Мұздықтардың типтері.
Тапсырмалар:
1.Атласты, статистикалық кестелерді қолдана отырып келесі тау мұздықтарының сипаттамасын толтыр (кесте түрінде):
тау атауы | геогр. орналасуы | мұздық орналасқан биіктік | мұздық көлемі | климаттық белдеу | етегін дегі таб.зона |
1.Шпицберген 2. Ян-Майен 3. Жаңа Жер 4. Альпы 5. Кавказ 6. Тянь-Шань 7. Памир 8. Гималай 9Килиманджаро 10. Алтай 11.Аляска 12. Камчатка 13.Скандинавия |
2. Х өсі бойынша тау орналасқан жер ендіктерін, У өсі бойынша мұздықтар орналасқан тау биіктіктерін (м) орналастырып график сыз. Қар сызығы қалай өзгереді? Неге?
3. Келесі тақырыптар бойынша баяндама дайындаңыздар: «Мұздықтар, қар сызығы», «Мұздықтардың пайда болуы», «Мұздықтардың қозғалысы және режимі» «Мұздықтардың типтері» және т.б.
4. Ғылыми әдебиеттерді пайдалана отырып дүние жүзілік мұздықтардың таралуын анықтап кескін картаға түсіру.
Әдістемелік нұсқаулар: Студенттердің өткен тақырыптар бойынша алған білімдері мен біліктіліктерін тереңдетіп баяндама жазып, кескін картаға мұздықтарды түсіру. Мұздықтардың практикалық маңызын түсіндіру
Әдебиет: 1,3,5
Тақырыбы № 8 Дүние жүзілік мұхит.
Дүние жүзілік мұхит бөліктері
Сұрақтар:
1. Әлемдік мұхит дегеніміз не?
2. Шығанақ, бухта, лиман, лагуна, фиород және бұғаздар ұғымына анықтама беріңдер.
3. Әлемдік су теңдестігін қалай түсінесің.
4. Жер шарында су ресурстары қалай таралған?
Тапсырмалар:
1. Әлемдік мұхиттың тігі бойынша су температурасынан өзгеру түрлерімен танысып (кестеде) график салу (тереңдік, температура).
Мұхит суы температурасы мен градиенттің тереңдік бойынша таралуы
тереңдік , м | температура, С | dt/100 м | |
16.0 | 0.25 | ||
15.5 | 0.90 | ||
13.7 | 1.90 | ||
9.9 | 2.40 | ||
5.1 | 0.65 | ||
3.8 | 0.07 | ||
3.1 | 0.05 | ||
2.8 | 0.03 | ||
2.6 | 0.02 | ||
2.5 | 0.01 |
2. Кескін картаға Тынық, Атлант және Солт.мұзды мұхиты мен Үнді мұхиттарының шекарасын түсіру. Сонымен қоса территория ауданын (%) жазу.
3. Теңіз суындағы тұздың құрамы бойынша дөңгелек диаграмма салу. Онда мынау белгілі: хлоридтер – 88,7 %, корбонаттар – 0,3 %, Сульфаттар - 10,8 %, басқалары – 0,2 %.
Әдістемелік нұсқаулар:
Студенттердің әрбір тапсырманы өз бетінше орындап, бақылау сұрақтарына жауап береді. Кескін картаға мұхит аудандарын, шекараларымен көрсету.
Әдебиет: 1,2,5,6
Студенттердің оқытушымен өздік жұмысының мазмұны
СОӨЖ № 1 тақырыбы: Кіріспе. Гидрология пәні, мақсаты, басқа зерттеу тәсілдері. Гидрологиялық түсініктер
Тапсырмалар:
1. Гидрология пәні бойынша терминдік сөздік құрастыру мына қатарға сәйкес:
· Термин
· Анықтамасы
· Авторы
· Қай саласындағы термин
2. Келесі тақырыптар бойынша реферат дайындау: «Гидрология пәні мен зерттеу тәсілдері», «Гидрологиялық түсініктер», «Артезиан және тереңдік сулары» және т.б.
СОӨЖ жүргізу тәсілі:
- аудиториялық дәрістер;
- студенттердің оқу әдебиетімен жұмысы;
- оқытушымен сұхбаттасу;
- оқу әдебиетін конспектілеу;
- карталармен жұмыс;
- оқытушымен консультация, кеңесу;
- картографиялық кесте;
- рефераттарды қорғау.
Тапсырмалар орындауға әдістемелік нұсқаулар:Тақырып игеруге тарих, жалпы жертану пәндері бойынша базалық білімге жүгінген отырып, таңдау бойынша алынған гидрология.
Әдебиет: 3,5,6
СОӨЖ № 2 тақырыбы: Жер шарындағы су ресурстары. Табиғаттағы су айналымы.
Тапсырмалар:
1. Дүние жүзілік ылғал айналымының жүйесін салу және ондажер шары су теңдестіктерінің сандық деректерін көрсету (кестеде көрсетілген).
5 кесте
Жер шарындағы су қорының таралуы.
Территория | Ауданы, мың (км2) | Жауын-шашын, мың (км3) | Құрлық ағындысы жер беті және жер асты, мың (км3) | Булану, мың (км3) |
Құрлық | 149 000 | |||
Дүниежүзілік мұхит | 361 000 | |||
Жер шары (тұтас) | 510 000 | - |
2. Су және ауа температурасының айлар бойынша өзгеру графигін сызу (көлденеңінен айлар, тігінен температурасы). Екі график арасындағы байланысты анықтап түсіндір.
Тапсырмалар орындауға әдістемелік нұсқаулар:Тапсырманы орындау үшін лекция материалдарын пайдалана отырып, дәптерге дүниежүзілік су айналымының схемасын түсіру, график салу.
Әдебиет: 1,4,5,6