Ауаның артық коэффициенті

55-56. БУ-КУШТІЛІК КОНДЫРГЫНЫН ЖЫЛУЛАНДЫРУ ЦИКЛЫ, ЖЫЛУЭЛЕКТРОРТАЛЫГЫНЫН ПРИНЦИПИАЛДЫК ЖУМЫС ИСТЕУ СХЕМАСЫ.Бу турбиналы қондырғылардың атқаратын қызметі ол – әртүрлі отын жанған кезде алынған жоғары қысымды және температуралы ыстық суды немесе су буын алу үшін қолданады. Барлық бу қондырғыларында жылуды пайдалануына байланысты шықтандырғыш (сұйықтандырушы) және жылуландырушы болып екіге бөлінеді. Электр энергиясын және жылуды ( бу, ыстық су) бөлек өндіруге арналған бу қондырғыларын жылу эелектр станциясы(ЖЭС) деп атайды.Электр және жылу энергияларын аралас бірге өндіруге арналған бу қондырғылары жылуландыру немесе жылу электр орталығы (ЖЭО) деп атайды.Шықтандырғыш бу турбиналы қондырғасынан жылуды немесе жұмысты алу процесі төмендегідей болады (1.35- сурет). Жанған отының химиялық энергиясы, жанған өнімнің ішкі энергиясына айналып жылуды бу қазанға 1 және буды аса қыздырғышқа 2 береді. Алынған жылу бу түрінде бу турбинасына 3 бағыттылады, сол жерде жылу энергиясын элктр генераторы 4 механикалық энергияға түрлендіреді . Пайдаланған бу конденсаторға 5 келеді де су салқындатқышқа беріледі. Алынған конденсат, конденсат насосы 6 арқылы қоректендіру бәгіне 7 бағытталады сол жерде, су сорғысымен 8 қыздыртқыш 9 арқылы бу (қондырғысына) қазанына 1 беріледі. Бу қазғалтқыштары (бу турбинасы) түрлеріне, буды пайдалану әдісіне және ұлғаю соңындағы бу қысымына Р₂ қарай, әртүрлі болады: 1) ұлғаю сонында бу қысымы Р₂ атмосфералық қысымнан жоғары және бұл кезде турбинадан өткен буды жылу ретінде пайдаланады;2.турбинада бу ұлғаяды, атмосфера қысымнан сәл кемірек қысым пайда болады (шықтандырғыш қондырғыларда). Бұл жағдайда пайдалынылған бу, конденсаторда 5 сұйықтаналады.Жылуландыру циклының маңызды, ол турбинадағы пайдаланылған барлық буды немесе оның бір бөлігін жылу тутынушыларға жібереді, сосын өндірілген электр энергиясында тұтынушыларға береді.Шықтандырғыштық типтегі бумен күш беретін қондырғыда жылудың жоғалуы, негізінен буға айналған жылу турбинадан кейін, пайдаланылған бу салқындатқышқа жіберіледі де өндірілген жылу пайданылынбайды.Бұл кезде жылудаң ең көп жоғалуы конденститорда болады (50…52% дейін).Су буының конденсатқа (суйыққа) айналу температурасы 20⁰С. Осы шығын жылуды орнына келтіру үшін турбинадан кейін будың қысымын Р₂ көтеру керек, сонда пайдаланған будың температырасы да Т₂ көтеріледі. Бірақ бұл кезде термиялық п.ә.к. төмендейді, осының әсерінен өндірілетін электр энергиясыда азаяды.Мысалы: будың ең соңғы қысымын Р₂ 0,1…0,2МПа дейін көтерсе, пайдаланылған буды коммуналдық қажеттілікке (моншада, ғимараттарда, жылыту және ыстық су жүйелерінде) пайдалануға болады.Егер соңғы қысымды 0,15…0,5МПа дейін көтерсе онда пайдаланған буды фабрикаларда және заводтарда қолдануға болады. Көбінесе өндірістік және тұрмыстық қажеттілікке жылуды және электр энергиясын алу немесе аралас түрде өндіру, жылыту қондырғыларының жәрдемінде асады, ал бұл кезде электрстанцияны жылу электр орталығы деп (ЖЭО) атайды (1.35 – сурет)

57. Поршенді және құрамалы іштен жану қозғалтқыштарының схемаларымен жұмыс істеу принциптері Іштен жанатын қозғалтқыштарында (ІЖҚ) жылу жұмыстық денеге сырттан емес іштен беріледі, жылудың ыстық көзі қондырғының ішінде. Сондықтан олардың көлемі және салмағы да аз, құрылысы қарапайым. Поршенді іштен жану қозғалтқыштарының циклдері техникалық термодинамика әдістемесіне сай үш түрге бөлінеді. Жылу жұмыстық денеге көлем тұрақтылығында берілсе - Отто циклы, ал қысым тұрақтылығына берілс; Дизель циклімен істейтін қозғалтқыш болады; Тринклер циклімен істейтін қазғалтқышта жылу жұмыстық денеге алдымен көлем тұрақтылығында, одан кейін қысым тұрақтылығында беріледі. Сонымен іштен жоғарыда айтылғанға сәйкес іштен жануқозғалтқыштары (ІЖҚ) әртүрлі циклдерде айналымдарда жұмыс істейді: аралас жылу беру (1.30, а- сурет); тұрақты көлемде жылу беру (1.30, б – сурет); тұрақты қысымда жылу беру

58.Есеп