Sərhəd qiymətlərinin sabitləri

Sərhəd qiymətləri sabitlər yığımı ilə təyin olunur, belə ki, onların adları standartlaşdırılıb və realizasiyadan asılı deyil. Aşağıda sabitlərin işarələri və onların mütləq qiymətcə minimal mümkün standart ANSİ qiymətləri verilir. Konkret hallarda sabitlərin mütləq qiymətləri cədvəldə göstərildiyindən böyük ola bilər.

I. Tamqiymətli tiplər üçün sərhəd qiymətləri – limits.h faylı

Sabitin adı	Standart qiyməti	Mənası
CHAR_BİT		Baytda bitlərin sayı
SCHAR_MİN	-127	signed char üçün minimal qiymət
SCHAR-MAX	+127	signed char üçün maksimal qiymət
UCHAR-MAX		unsigned char-ın maksimal qiyməti
CHAR-MİN		char üçün minimal qiymət
CHAR-MAX	UCHAR-MAX SCHAR-MAX	char üçün maksimal qiymət
MB-LEN-MAX		Çoxbaytlı simvolda baytların minimal sayı
SHRT-MİN	-32767	short üçün minimal qiymət
SHRT-MAX	+32767	short üçün maksimal qiymət
USHRT-MAX		unsigned short ­–maksimal qiyməti
INT_MIN	-32767	int üçün minimal qiymət
İNT_MAX	+32767	int üçün maksimal qiymət
UİNT_MAX		unsigned int ­–maksimal qiyməti
LONG_MIN	-2147483647	long üçün minimal qiymət
LONG_MAX	+2147483647	long üçün maksimal qiymət
U LONG_MAX		unsigned long üçün maksimal qiymət

II.Həqiqi tiplər üçün sabitlər – float.h faylı

Cədvəldə FLT_ - prefiksi float tipə, DML_ - isə double tipinə uy­ğundur.

Sabitin adı	Standart qiyməti	Mənası
FLT_RADİX		eksponensial gös­tə­rilişin (mə­sələn, 2,­1­6) əsası
FLT_DİG		Doğru onluq rəqəmlərin sayı
FLT_EPSİLON	1E-5	1.0+x 1.0 olan minimal x
FLT_MANT_DİG		FLT_RADİX əsa­sı­na görə mantis­sa­da rəqəmlərin sayı
FLT_MAX	1E+37	Sürüşgən vergüllü ən böyük ədəd
FLT_MAX_EXP		Elə maksimal n ədə­­di ki, FLT_­RA­D­İXn-1, float tipli ədəd şəklində gös­tə­rilə bilsin
FLT_MAX_10_EXP		Elə maksimal tam n ədədi ki. 10n float kimi göstə­ril­sin
FLT_MİN	1E-37	float tipli ən kiçik normallaşdırılmış sürüşkən vergüllü ədəd
FLT_MİN_EXP		Elə minimal n ədə­di ki, 10n normal­laşmış şəkildə göstərilə bilsin
FLT_MİN_10_EXP	-37	Elə minimal mənfi tam n ədədi ki, 10n­-­float tipli ədəd­lə­rin təyin oblastında yerləşsin
DBL_DİG		doble tip üçün doğ­ru onluq rəqəmlə­rin sayı
DBL_EPSİLON	1E-9	Double tipinə aid olan
DBL_MANT_DGL		double tipli ədəd­lər üçün FLT_­RA­D­İX əsasına görə man­tis­sada rəqəm­lərin sa­yı double tip­li sü­rüşkən ver­güllü ən böyük ədəd
DBL_MAX	1E+37	double tipli sü­rüş­kən vergüllü ən bö­yük ədəd
DBL_MAX_EXP		FLT_­RA­D­İX-1 double tipli ədəd şəklində göstərilə bilən maksimal n
DBL_MAX_10_EXP	+37	Elə maksimal n ədədi ki, 10nədədi double kimi göstə­rilsin
DBL_MİN	1E-37	Double tipli sürüş­kən vergüllü mini­mal normallaşmış ədəd
DBL_MİN_EXP		10n double tipli normallaşmış ədəd şəklində göstər­mə­yə imkan verən ən kiçik n
DBL_MİN_10_EXP	-37	10n double tipli ədədlərin təyin ob­las­tında olma­sı­nı tə­min edən ən ki­çik mənfi n

Əlavə 5

C dilinin standart funksiyalar kitabxanası

I. Hesabi funksiyalar – math.h faylı

Funksiya	Prototip və funksiyanın qısa təsviri
abs	int abs(int i); Tam i arqumentinin mütləq qiymətini qay­ta­rır.
acos	double acos(double x); Arkkosinus funksiyası. Arqumentin qiy­mə­ti [-1;1] aralığında yerləşməlidir.
asin	double asin(double x); Arksinus funksiyası. Arqumentin qiyməti [-1;1] aralığında yerləşməlidir.
atan	double atan(double x); arktangens funksiyası
atan2	double atan2(double y, double x); y/x –qiymətinin arktangensi.
cos	double cos(double x); Kosinus funksiyası. Arqument radianla ve­ri­lir.
cosh	double cosh(double x); x-in hiperbolik kosinusunun qiymətini qay­tarır.
exp	double exp(double x); -in qiymətini hesablayır.
fabs	double fabs (duoble x); Ikiqat dəqiqlikli x həqiqi arqumentinin müt­­ləq qiymətini qaytarır.
floor	double floor (double x); x-i aşmayan ən böyük tam ədədi tapır və onu double şəklində qaytarır.
fmod	double fmod(double x, double y); x-in y-ə tam bölünməsindən alınan qalığı qaytarır.
hypot	double hypot(double x, double y); Düzbucalı üçbucaqda x, y katetlərinə görə z hipetonuzu hesablayır
labs	long labs(long x); long x tam arqumentinin mütləq qiymətini qaytarır
log	double log(double x); lnx –natural loqarifminin qiymətini qayta­rır
log 10	double log 10(double x); lg x-onluq loqarifminin qiymətini qaytarır.
poly	double poly(double x, int n, double a[]); polinomunun qiymətini hesablayır
pow	double pow (double a, double b); -nin qiymətini qaytarır
pow10	double pow(int p); -nin qiymətini qaytarır.
sin	double sin(double x); Sinus funksiyası. Arqument radianla veri­lir.
sinh	double sinh(double x); x-in hiperbolik sinusunun qiymətini qay­tarır.
sqrt	double sqrt(double x); -in hesabi qiymətini qaytarır.
tan	double tan(double x); tangens funksiyası. Bucaq (arqument) radi­an­la verilir.
tanh	double tanh(double x); x-in hiperbolik tangensinin qiymətini qaytarır

II. Standart fayllar üçün giriş-çıxış funksiyaları- stdio.h faylı

Funksiya	Prototip və funksiyanın qısa təsviri
getch	int getch(void); Klaviaturadan bir simvolu ekranda göstərmədən sayır.
getchar	int getchar(void); Standart giriş faylından (stdin) növbəti simvolu sayır.
gets	char*gets(char*s); Standart giriş faylından (stdin) s sətrini qaytarır.
printf	int printf(char*format[, arqument,..., ]); stdout faylına formatlaşdırılmış çıxış funksiyası
putchar	int putchar(int c); c simvolunu stdout standart çıxış faylına yazır.
puts	int puts(const char*s); s sətrini stdout standart çıxış faylına yazır.
scanf	int scanf(char*format [,arqument,..]); stdin faylından formatlaşdırılmış giriş funksiyası
sprintf	int sprintf(char*s, char*format[,arqument,..]); s sətrinə formatlaşdırılmış yazma funksiyası
sscanf	int sscanf(char*s, char*format[,address,..]); s sətrindən formatlaşdırılmış oxuma funksiyası
ungetch	int ungetch(int c); c simvolunu növbəti hesablanan simvol olmağa məcbur edərək onu standart stdin giriş faylına qaytarır.

III. Sətirlərlə işləmək üçün funksiyalar- string.h, stdlib.h faylları

Funksiya	Prototip və funksiyanın qısa təsviri
atof	double atof(char*str); str sətrini double tipli həqiqi ədədə çevirir.
atoi	int atoi(char*str); str sətrini onluq tam ədədə çevirir.
atol	long atol(char*str); str sətrini uzun onluq tam ədədə çevirir.
strcat	char*strcat(char*sp, char*si); si sətrini sp sətrinə birləşdirir.
strchr	char*strchr(char*str, int c); str sətrində c simvolunun birinci daxil olma­sı­nı axtarır.
strcmp	int strcmp(char*str1, char*str2); str1 və str2 sətirlərini müqayisə edir. Əgər str1<str2 olarsa nəticə mənfi, əgər str1==str2 olarsa nəticə sıfır, str1>str2 olarsa nəticə müsbət olur.
strcpy	char*strcpy(char*ap,char*si); si sətrinin baytlarını ap sətrinə köçürür.
strcspn	int strcspn(char*str1,char*str2); str1 sətrinin str2 sətrinin simvollar çoxluğuna daxil olmayan elementlərə malik birinci seq­mentinin uzunluğunu təyin edir.
strdup	char*strdup(const char*str); Yaddaş ayırır və ona str sətrinin surətini köçürür.
strlen	unsigned strlen(char*str); str sətrinin uzunluğunu hesablayır.
strncat	char*strncat(char*sp, char*si, int kol); si sətrinin kol simvollarını sp sətrinə ya­zır (konkatenasiya).
strncpy	char*strnspy(char*sp, char*si, int kol); si sətrinin kol simvollarını sp sətrinə kö­çü­rür (“quyruq” atılır və ya probellərlə ta­mam­lanır)
strnset	char*strnset(char*str, int c, int kol); str sətrinin ilk kol simvollarını c simvolu ilə əvəz edir.
strpbrk	char*strpbrk(char*str1, char*str2); str1 sətrində str2 sətrinə daxil olan simvollar çoxluğundan ilk daxil olanını axtarır.
strrchr	char*strrchr(char*str, int c); str sətrində c simvolunun son dəfə daxil olmasını axtarır.
strset	int strset(char*str, int c); str sətrini verilən c simvolu ilə tamamlayır.
strspn	int strspn(char*str1, char*str2); str1 sətrinin yalnız str2 sətrinin simvollar çoxluğuna malik olan birinci seqmentinin uzunluğunu təyin edir.
strstr	char*strstr(const char*str1, const char str2); str1 sətrində str2 altsətrini axtarır. Göstəricini str1 sətrində str2 altsətri başlayan element üzərinə qaytarır.
strtok	char*strtok(char*str1, const char*str2); str1 sətrində ikinci sətrin simvolları ilə ayrılan leksemlər axtarır
strupr	char*strupr(char*str); str sətrində aşağı registrin hərflərini yuxarı registrin hərflərinə çevirir.
ultoa	char*ultoa(unsigned long v, char*str, int az); işarərəsiz uzun tam v-ni str sətrinə çevirir.

IV. Mətn rejimində terminalla işləmək üçün funksiyalar- conio.h faylı

Funksiya	Prototip və funksiyanın qısa təsviri
clreol	void clreol (void); Mətn pəncərəsində simvolları kursorun mövqe­yin­dən sətrin sonuna qədər pozur.
clrscr	void clrscr (void); Ekranı təmizləyir.
cgets	char*cgets (char*str); str sətrini ekrana çıxarır.
cprintf	int cprintf(char*format [,arqument,…]); Mətn pəncərəsində Window() funksiyası ilə yaradılan formatlaşdırılmış sətri çıxarır.
cputs	int cputs(char*str); str simvol massivinə klaviaturadan (konsoldan) sətri qaytarır.
cscanf	int cscanf (char*format [, address,…]); İnformasiyanın giriş-çıxış funksiyası, mətn reji­min­də terminalla işləyərkən istifadə olunur.
delline	void delline(void); Mətn pəncərəsində (kursor yerləşən) sətri pozur;
gotoxy	void gotoxy (int x, int y); Kursoru mətn pəncərəsinin (x,y) kordinatlı möv­qe­yinə gətirir.
highvideo	void highvideo (void); Ondan sonra ekrana çıxarılan simvolların şəffaf­lı­ğını artırır.
movetext	int movetext (int x0, int y0, int x1, int y1, int x, int y); Mətn pəncərəsini yuxarı sağ küncünün koor­di­na­tı (x,y) olan ekran oblastına köçürür. Ekranın künc nöqtələrinin koordinatları: (x0, y0), (x1,y1)
normvideo	void normvideo(void); Ekrana çıxarılan simvolların normal şəffaf­lı­ğı­nı qurur.
textattr	void textattr(int newattr); Ekrana çıxarılan simvolların atributlarını (fon,­ rə­ng)­ qurur.
textbackground	void textbackground(int, c); c parametrinin qiymətinə görə fonun rəngini qurur
textcolor	void textcolor(int c); c parametrinin qiymətinə görə simvolların rən­gini qurur.
Textmode	void textmode(int m); m parametrinin qiymətinə əsasən ekranı mətn rejiminə keçirir.
Wherex	int wherex(void); Kursorun horizontal koordinatının qiymətini qaytarır.
Wherey	int where y(void); Kursorun şaquli koordinatının qiymətini qay­ta­rır.
Window	void window(int x0, int y0, int x1, int y1); (x0,y0), (x1, y1)- künc nöqtələrinə əsasən mətn pəncərəsi yaradır.