Стр. 38 - Ғ. Мүсірепов Қазақ солдаты
Упрощенная HTML-версия
К полной версии
Содержание
Стр. 37
Стр. 39
Қазақстанның ашық кітапханасы
қалады. Сағатын оң, білегіне байлап, сол білегіне жіңішке алтын білезік салады. Анда-
санда күрсініп қойып:
—
Түбінде мен осы Катюшаға үйленіп жүрем бе деп қорқамын,— дейді.
—
Мен де содан қорқам, шаһизадам... Сақ болайық,— деп, Катюша кекетіп жауап
береді.
Менің қызығатыным Сашаның бұл қасиеттері емес, басқа жағы. Ол адамның шашын алып
жатқанда, аузы құрғамайды. Қайшысын үсті-үстіне қайшылатып, басқа жаққа қарап
тұрып-ақ, шашыңызды ала береді. Соған и,арап, мен оны нағыз шебер екен деп ойлаймын.
Күндеймін қызығамын да...
Алдында отырған адамның бет-аузын сабындап жатып, Мухин:
—
Катюша, сен Настяны көрдің бе осы? —дейді.
Иә, көрдім. Кеше ғана кіріп шықтым,— дейді Катюша.
—
Иә, кім бар екен үйінде? - Саша Мухин бар екен...
Е, ол не қылып отыр екен? Настяға үйленетін түрі бар... Настяға ма? Иә, Настяға. Қой,
өтірік шығар... Бет-ауызды сабындайтын қыл-шоқ сақалын алдырып барған адамның
мұрнына барып тіреліп, әлдеқашан қалғанын Мухин сезбейді де. Ол түгіл, Саша Мухин
екенін де қапелімде аңғара алмай қояды.
Менің кім бола алатынымды сендер білемісіңдер? — дейді.
Иә, кім бола алар едің?
Нағыздың өзі бола алар ем! Бірақ маған оның керегі жоқ...
«Құс баласы аспанға қарайды, мал баласы жерге қарайды» дегендей, мұның «нағыздың
өзі!» дейтіні өзіміздің бас маман ғана... Күнделік құлы, күйкі ой содан аса алмайды.
Мен мұнда күндізгі сағат үштен тоғызға дейін істейік. Басқа уақытым балалар
коммунасының егін жұмысында етеді. «Коммуна» деген жалғыз сөз жаңа дүниенің
естіледі! Күні кешегі көшпенді елдің баласы бүгін ұшып аспанда жүрсе, өнерлі
техниканың ішінде өскем баладан оның тәкаппарлығы да жоғары, қуанышы да жоғары.
Күні кешегі батырақ баласы, бүгін коммуна дүниесін құрысып жатса, оның
тәкаппарлығына тағар сын қайсы! Ойым өзінен-өзі жоғары өрлеп, басым оңай иілгісі
келмейді! Мен неміс пен француз, Ағылшын мен Америка сияқты мәдениетті елдерден
адам баласының ең тұнық ойына бұрын түсініп, өз қолымен жаңа дүние жасап жатқан
елдің баласымын. Арғы атам Ешкібай, Итбай болса қайтейін, мен өзім жаңа дүниенің
солдатымын. Шыным сол, басым оңай иілмейді, тізем оңай бүгілмейді.
Осындай жоғары ойлармен коммуна жұмысынан келіп, қолыма қайшы ала бергенде, ойым
сылқ етіп темен түсіп кетеді. Торға түскен қырандай болам. Бас маман шым-шымдап
жемге үйретіп, жуасытып келе жатқандай сезінем. Сезінем де шегіне түсем.
Бұл енеріммен ат құйрығын кесіп айрылысуым бірінші май мейрамының қарсаңында
болды. Ең қызығы, еңбегім бағаланып, бәйге алған күні болды. Мейрамға қарсы:
—
Біздің жақсы мамандарымыздың бірі, жылдық жоспарын төрт айда орындаған
Сарталиевке берілетін бәйге...— деп, ақ костюм, елу сом ақша, жалтыр қара ботенкені
Стр. 39 - Ғ. Мүсірепов Қазақ солдаты
Упрощенная HTML-версия
К полной версии
Содержание
Стр. 38
Стр. 40
Қазақстанның ашық кітапханасы
ұсынғанда, басқалармен бірге байсалды басып барып, мен де алдым. Басқа шеберлерше
маңызданып тұрып, мен де жауап қайтардым. Сезімнің аяғында, басқалардың ыңғайымен
— жасасын планын артығымен орындап, бәйге алған шаш алғыштар! —деген сөз
аузымнан шығып кеткенде, қайда кірерімді біле алмадым. Екі бетім жанып бара
жатқандай, екі құлағым дуылдап кетті.
Шынында да басқа бірдеме айту керек еді. «Жасасын шаш алғыштар!» деген әрі ерсі, әрі
есердің ғана аузына түсетін сөз. Бірін-бірі көзінше мақтап, сыртынан ішін кептіре
жамандап жүретін шаш алғыштардың алақан соққаны маған не керек еді! Осы бәйгенің
қақпан-тұзақ емес екеніне кезім жете ме?
Алған бәйгемді буулы күйі үйдің бұрышына тастай бердім де, жылжып шығып кеттім.
Буып келген ызадан темір білекке біраз айналған соң ғана арыла бастап ем, үйге кіре
бергенде қайта бас салды.
Қисық бір көшелерге Пушкин, Лермонтов аттары қойылғанын көргенде, Шеген қатты
назаланушы еді. Болмаса, кім болары белгісіз жаңа туған балаға үш-төрт көсеміміздің
атын қосақтап бір-ақ қойғанын естісе, күйіп-пісіп, ыза болып қалатын.
—
Ұлы сезімді ұсаққа айырбастау, ұлы адамдарға өзі надандық белгісі! Қасиет қадірін
кетірмеу керек.
Немене, Шеген болдым деп жүрген жігітіңіз ұлы сөзді шаш алғыштарға арнап айтты.
Мұны естісе Шеген маған:
Пішту, пішту!—дер еді, ең ұнатпағандағы мазағын көрсетті.
Бөлмемізге кірсем, Бораш жүруге әзірленіп жатыр екен.
Стол үстінде көмірі қызық әтек тұр. Бары-жоғын сылап-сипап, баппен әтектең шамаданға
салып жатыр. Орамалдары аппақ, ұйықтары тап-таза...
Ақыры артист болуға бел байладың ба? — дедім,
Бораш келіп, мені құшақтай алды да:
Даусыңнан басқа өнерін, жоқ болса, амал не, Костя Мен бір жарымжан адаммын ғой,—
деді. Бораш та алтыға шығып, енді ересек тілімен сөйлейтін болғаны арада есіме түсті.
Күздігүні мен де Москваға келем. Тағы да бірге барармыз,— дедім, Борашқа емес, өзіме-
өзім сүйемел жасап.
Әлі бір түн бірге болып, таңертең Борашты вокзалға салатыным көңіліме едәуір жеңілдік
бергендей, ойпаң күліп отырғанда манағы сөзім де ұмытылар деп ойлаймын. Бірақ түйнек
түйіліпті де тас болып, шиеленісіп қалмапты. Кейде осы күнге дейін есіме түсіп кеткенде
түн бойы аунақшып шығам.
Ертеңіне Бораш Москва консерваториясына жүріп кетті де, мен баяғы «шаштаразға»
келдім. Бас маман:
—
Бәйгеңді ұмытып кетіпсің ғой, Костя! Ақшаңды біреу алып қойса қайтер ең? Мен
кассаға салдырып қойдым. Бүгін ұмытпа, ал!—деп, кешегі буылған нәрселерді менің
алдыма әкеліп қойды. Жарамның аузы алынғандай, я болмаса, біреу басыма теуіп
қалғандай болды. Кешке дейін әрең шыдап шықтым.