Емтиханға арналған сұрақтар 5 страница

1. Шығарынды көлемі бойынша басым заттарды анықтаңыз.

2. Канцерогенді заттарды анықтаңыз.

3. Канцерогенді қауіп қатерді есептеңіз.

4. Қауіптілік коэффициентін есептеңіз.

5. Қауіптілік бойынша заттарды ранжирлеңіз.

6. Әрбір заттың әсер ету бағытын анықтаңыз.

7. Қауіптілік идентификациясының кезеңінің беймәлімділігін көрсетіңіз.

Тапсырма №2: жағдайлық есепті шешу (білім, практикалық және құқықтық дағдылар құзіреттілігі)

«Азғыр» ядролық сынақ аймағында ауыз су көзі ретінде шахталық құдықтар пайдаланылады. Қауіп-қатерді бағалау үшін келесі мәліметтер бойынша қауіптіліктерін идентификациялау қажет:

Кесте 2. Азғыр» ядролық сынақ аймағындағы шахталық құдық суының канцерогенді және канцерогенді емес қауіп қатерлері

№	Заттың аталуы	Код	Концен-трация	ШРЕК	Rfd (референтті доза)	Sfo (канц. потен-циал факторы)HR	HQ (канц емес қауіп қатер)	HLO (канцер. қауіп қатер)
1.	Темір		0,34	0,3
2.	Мыс		0,09	1,0
3.	Никель		0,00025	0,1
4.	Цинк		0,12	5,0
5.	Марганец		0,0002	0,1
6.	Кобальт		0,0012	0,1
7.	Сынап		0,0003	0,0003
8.	Кадмий		0,009	0,001
9.	Қорғасын		0,19	0,03
10.	Аммиак		0,6
11.	Нитриттер		0,5	0,002
12.	Нитраттар		1,2
13.	Кальций		200,4	75-200
14.	Магний		136,6
15.	Фтор		1,5	0,7-1,5

Сұрақтар:

1. Шығарындылар көлемі бойынша басым заттарды анықтаңыз.

2. Канцерогенді заттарды анықтаңыз.

3. Жеке канцерогенді қауіп-қатерді есептеңіз.

4. Қауіптілік коэффициентін есептеңіз.

5. Қауіптілік бойынша заттарды ранжирлеңіз.

6. Әрбір заттың әсер ету бағытын анықтаңыз.

7. Қауіптілік идентификациясының кезеңінің беймәлімділігін көрсетіңіз.

Тақырып:«Доза-концентрация-әсер» тәуелділігін бағалау.

Тапсырма №1.

№1 есеп негізінде 2 сабақ

- Канцерогенді емес қауіп –қатерді бағалау параметрлерін анықтаңыз;

- Жеке қауіп- қатерді анықтаңыз;

- Канцерогенді емес ластаушылардың әсерінен денсаулық үшін қолайсыз әсерлерді сипаттаңыз;

- Канцерогенді емес ластаушылардың әсерінен денсаулыққа қолайсыз әсерлерді сипаттаңыз;

- «доза/концентрация-әсер» тәуелділігін бағалау кезеңінде беймәлімділікке талдау беріңіз;

Тапсырма №2.

№2 есеп негізінде 2 сабақ

- Канцерогенді емес қауіп қатерді бағалау көрсеткіштерін анықтаңыз;

- Жеке қауіп қатерді анықтаңыз;

- Канцерогенді емес ластаушылардың әсерінен денсаулық үшін қолайсыз әсерлерін сипаттаңыз;

- Канцерогенді ластаушылардың әсері үшін мүмкін қолайсыз әсерлерін сипаттаңыз;

- «доза/концентрация-әсер» тәуелділігін бағалау кезеңіне талдау беріңіз

Тақырып:Экспозицияны бағалау.

Тапсырмаларды орындалу нәтижелері бойынша қорытынды білімін бақылау:

Тапсырма №1.

№1 есеп негізінде 2 және 3 сабақ:

- Әсер ету аумағын сипаттаңыз;

- Адамға қоршаған ортада химиялық заттардың таралу жолдарын анықтаңыз;

- Әсер ету деңгейін анықтаңыз (экспозицияны сандық сипаттау);

- Экспозиция мен дозаны есептеңіз;

- Экспозиция кезеңінде беймәлімділікке талдау беріңіз.

Тапсырма №2.

№2 есеп негізінде 2 және 3сабақ:

- әсер ету аумағын сипаттаңыз;

- қоршаған ортада химиялық заттардың таралу жолдары мен адам ағзасына әсерін анықтаңыз;

- әсер ету деңгейін анықтаңыз (экспозицияны сандық сипаттау);

- экспозиция және дозаны есептеңіз;

- экспозиция кезеңінде беймілімділікті талдау беріңіз.

Тақырып.Қауіп қатерді сипаттау. Беймәлімділікті бағалау.

Тапсырма №1.

№1 есеп негізінде 2, 3 и 4сабақ:

- Канцерогенді және канцерогенді емес қауіп- қатерге сипаттама беріңіз;

- Экспозиция кезеңінде беймәлімділікке талдау жасаңыз.

Тапсырма №2.

№2 есеп негізінде 2, 3 и 4 сабақ:

- Канцерогенді және канцерогенді емес қауіп- қатерге сипаттама беріңіз;

Экспозиция кезеңінде беймәлімділікке талдау жасаңыз.

Емтиханға арналған сұрақтар

1. Қоршаған орта жөніндегі түсінік;

2. Қоршаған ортаның негізгі нысандары;

3. Қоршаған ортаның факторлары;

4. Тұрғындар денсаулығының негізгі көрсеткіштері;

5. Талданған химиялық қосылыстарының зиянды әсерінің ақпарат көздері.

6. Басым заттардың тізімін қалыптастыру.

7. Су көздерінің ықтимал ластаушылары жөнінде ақпарат.

8. Ауыз суының ықтимал ластануы бойынша ақпарат.

9. Топырақтың ықтимал ластануының талдауы.

10. Тамақтану жағдайын тұрақты бақылау жүйесі.

11. Демографиялық көрсеткіштері бойынша мәліметтерді талдау және жинау әдістері.

12. Аурушандық көрсеткіштері бойынша мәліметтерді талдау және жинау әдістері.

13. Әлеуметтік-гигиеналық мониторинг жөніндегі түсінік;

14. Қауіп-қатерді бағалау әдістемесі жөніндегі түсінік;

15. Қауіп-қатерді бағалау әдістемесінің артықшылықтары;

16. Қауіп қатерді бағалау кезеңдері мен олардың қысқаша сипаттамасы.

17. Қауіптілігін анықтау;

18. Заттардың қауіптілік сыныптары;

19. Қауіптілікті идентификациялау кезеңдері;

20. Скринингтік бағалау;

21. Қауіптілікті идентификациялауды жүргізу үшін қажетті ақпарат;

22. Әсердің референтті деңгейі.

23. Сындарлы мүшелер/жүйелер және зиянды әсерлер туралы түсінік.

24. Канцерогенді емес қауіп-қатерді бағалау параметрлері үшін.

25. Қосымша (атрибутивті) қауіп-қатер

26. Салыстырмалы қауіп-қатер,

27. Қосымша популяциялық қауіп-қатер,

28. Популяциялық қауіп-қатердің қосымша бөлігі.

29. Канцерогенді қауіп-қатерді бағалау параметрлері үшін.

30. Қауіп-қатерді бағалау үшін «доза - уақыт» тәуелділік параметрлерін таңдау.

31. Шектік рұқсат етілген концентрация.

32. Референттік доза.

33. Референттік концентрация.

34. Қатерлі ісікті зерттеу бойынша халықаралық агенттікті жіктеу;

35. Адам үшін U.S. EPA дәлелденген деңгейін жіктеу;

36. Канцерогенді потенциал факторлары үшін ауыз және тыныс жолдары арқылы түсу жолдары;

37. Ингаляциялық әсер кезінде бірлі жарым қауіп;

38. Қауіптілік коэффициенті.

39. Химиялық қосындыларды ранжирлеу әдістері.

40. Экспозицияны бағалау, анықтамасы және негізгі түсініктері.

41. Экспозиция бағалаудың бірінші кезеңі- әсер ету аумағының сипаты

42. Экспозицияны бағалаудың екінші кезеңі- қоршаған ортада химиялық заттардың таралуы және олардың адам организміне әсері.

43. Экспозицияны бағалаудың үшінші кезеңі – әсер ету деңгейін анықтау (экспозицияны сандық сипаттау);

44. Қоршаған орта нысандарының мониторингі;

45. Қоршаған ортада химиялық заттарды таратылуын моделдеу;

46. Әсер ету нүктесінде концентрацияны сипаттау

47. Экспозиция және доза

48. Тәуліктік дозаны есептеу

49. Экспозиция кезеңіндегі беймәлімділік

50. Тағамдық азық-түліктер контаминанттарын экспозициясын есептеу үшін берілген мәліметтердің тәртібін қолдану.

51. Тағамдық азық-түліктердегі контаминанттардың үлесі туралы мәліметтер.

52. Тұрғындардың тағамдық азық-түліктермен тұтынуы туралы мәліметтер.

53. Тағамдық азық-түліктер контаминанттарын экспозициясын бағалау кезендері.

54. Тағамдық азық-түліктер контаминанттарына медиана құрамы мен орташа мағынасының ережелері.

55. Тұрғындарға тағамдық азық-түліктер контаминанттар экспозициясын есептеу.

56. Вклад продукта в общее значение экспозиции контаминантом.

57. Тұрғындарға тағамдық азық-түліктер химиялық контаминанттар экспозициясын есептеу нәтижелерін бағалау.

58. Жалпы ережесі.

59. Қолайлы және колайсыз тәуекел.

60. Канцерогенді әсерлердің қауіп қатерін бағалау.

61. Жедел және созылмалы кезінде канцерогенді емес қауіп-қатерді бағалау.

62. Әртүрлі ортадағы, үйлескен және кешенді әсер ету кезінде қауіп қатерді бағалау.

63. Қауіп- қатер деңгейлерін жіктеу.

64. Қауіп- қатер ақпаратын қорытындылау.

65. Қауіп -қатерді бағалау мүмкіндігіне әсер ететін факторлар.