Бақылау сұрақтары. 1. Периодты жүк тиеушінің жұмыс циклі қандай?
1. Периодты жүк тиеушінің жұмыс циклі қандай?
2. Периодты жүктиеушілерде қандай жүк басып алу құрылғылары қолданылады?
Тақырып 13. Үздіксіз қозғалыстағы жүк тасу машиналары.
Мақсаты: Үздіксіз қозғалыстағы жүк тасу машиналарының конструкциясын зерттеу.
Жоспар
1. Үздіксіз қозғалыстағы жүк тасу машиналары.
2. Жүкті басып алу құрылғысы.
Ауыл шаруашылығындағы жүктің әр түрлілігіне байланысты қысқа мерзімде түсіріп – тиеу жұмыстарының үлкен мөлшерін үздіксіз қозғалыстағы жүк тасу машиналары ең жақсы орындайды. Бұл машиналар тасымалдағыштардың нақты сіңірушімен және өз бетімен жүргіштігімен ерекшеленеді. Үздіксіз қозғалыстағы жүк тасу машиналарының құралына 3 әр түрлі тасымалдауышқа дейін кіреді.
Ауыр жүк үшін жалпы қолданудағы тиеуші жүкті ожаулы элеваторға беретін таспалы-бұрандалы сіңіруден тұрады.
Жүк тиеуші төрт жүргізуші доңғалағы бар өзінің жеке шассиі бар жұмысшы мүшелер қозғалтқышымен қозғалысқа келеді.
Жүк тиеушінің өндіргіштігі 0,04 м3/с, қозғалу жылдамдығы 0,05…05,5 м/с.
Үздіксіз қозғалыстағы жүк тиеушінің артықшылығы: тасуда көліктік құралдың тоқтап қалуын қысқартуға ықпал ететін жоғарғы ондіргіштігі; жүктің физикалық-механикалық құрамының әр түрлі болуына байланысты универсализацияның шектеулігі. Сондықтан ауылшаруашылықта жем, жүгері, қырық қабат, тамыр түйнектілерге, соломаларға т.б. арнайы жүк тиеуді қолданады.
Үздіксіз қозғалыстағы жүк тиеулерді сұрыптауға болады: жүкті алу әдісіне байланысты-батырып алумен (сурет 22,и,к), қазу арқылы (сурет 22,а,б,в,е,ж), қазып алынған (сурет 22,г,з,л) және қазып алумен (сурет 22,у,м)
Орындалуы бойынша-салмақты прицепті өз бетімен қозғалушы, өз ºбетімен жүргіш (сурет 22);
Нұсқауы бойынша-әмбебапты және арнайы.
Үздіксіз қозғалыстағы жүк тиеушінің жұмыс қабілеттігі жүктің физикалық-механикалық құрамының сіңірушіге сәйкестігі және оның жұмыста сенімділігіне байланысты.
Сіңірушілердің принципиалды жүйесі өте әр түрлі. Сондықтан жүк тасушыларды универсализациялау кезінде сіңіруді периодты қозғалыстағы жүк тасуда орындайтында ауыстырғыш жабдық ретінде қолдануға болады.
Сурет 22, а, б-да солома, шөп және тамыр түйнектілерге арналған рычагды-грабельді сіңірушілер жүйелері көрсетілген.
Олар қайталанушы цикл бойынша үздіксіз жұмыс істейді. Егер қисықшип айналуының фазалар қозғалысымен екі-үш механизмді параллельді қойса, онда үздіксіз жүк ағымыналуға болады. Гидравликалық басқаруы бар механизм жүк тасушының стационарлы жағдайында жұмыс істейді; траектория және цикл жұмыс шартымен анықталады. Қазып алушы
Лопасты сіңіруші (сурет 109,д) тамыр түйнекті азықтарға да арналған. Түйнектерін зақымдамау үшін лопосттарын резеңкелейді.
Сурет 22,е,ж,л-да қазып алушы сіңірушілер көрсетілген. Сәйкесінше лопостты немесе штивті пластикалық жүк үшін, саусақ қозғалысымен жіңішке параллельді саусақты шөп үшін және дискті шашылғыш жүк үшін (жем, тыңайтқыш) ожаулы, роторлы және элеваторлы сіңірушілер кесекті және шашылғыш жүкте қолданатындар сурет 22, и,к-да көрсетілген. Қырғышты (сурет 22,б) және бұрандалы (сурет 22,з) қазып алатын сіңірушілер жем тасушыларда кең қолданады. Вибрация кезінде 10...12º-қа дейінгі бұрышта жазықтықта жоғарыға тасымалдау мүмкіншілігінде сіңірушілерде қолданылған.
Рисунок 22. Сіңірушілер сұлбасы:
а – кулисі бар грабельді шатунды қисықшип; б- грабельді шатунды қисықшип; в- гидроберілісі бар грабельді; г- қырғыштық; д- лопастты; е- лопастты қазатын; ж- ротациялы; з- винтті; и- роторлы ожаулы; к- элеваторлы; л- дискті; м- вибрационды.
Үздіксіз қозғалыстағы жүк тасу машина – технологиялық өндіргіштік процестің өтпелі бөлімі. Сондықтан негізгі талаптарды қанағаттандырардай жоғарғы пайдалану сенімділігіндегі машина болуы тиіс: жұмыстан бас тартпауы, аз энергия және материал сыйымдылығы және пайдалану шығынымен.
Жүк тасу машиналарын жоспарлау кезінде мыналармен қамтамасыз ету керек: ауылшаруашылық жүктерге әсіресе маңызды сіңірушінің жүк түріне максималды мүмкін сәйкестілігі; жылдық жүк тасудағы тиеудің универсализация нәтижесінде ұлғаюы, яғни ауысушы сіңірушілермен оның алуымен жинақтау; өз бетімен жүргіштік, орағытқыштық, жүріп және позиционды жұмыс істеу мүмкіншілігі; көліктік құралдардың тиеу оңайлығы, сол үшін тиелінген транспортерді 90º-қа дейін бұрышына екі жаққа бұрылған қылып істегені жөн болғандықтан; машинаны басқарғанда оңайлылық және жеңілдігі; осымен қатар керекті гидравликалық немесе электрогидравликалық жүйесі.
Дебиет
1.Красников В.В. Подъемно-транспортные машины. М.: «Агропромиздат». 1987 – 272 с.
2. Александров М.П. Грузоподъемные машины. М., Высшая школа. 1986 – 400 с.
3. Зенков Р.Л. Машины непрерывного транспорта. М.: Машиностроение. 1984 – 367 с.