Белгiленген табыс алатын адамдар
Меркантелизм
2. Физиократтар
3. Классикалық саяси экономия
4. Марксизм
5. Маржинализм
2. Меркантелистердiң негiзгi ойы:
1. ақша – бұл айырбас құралы
2. ақша – бұл жалпы эквивалент
3. байлық – бұл ақша, ал ақша – бұл алтын және күмiс
4. капитал - өздiгiнен өсетiн құн
5. байлық ауыл шаруашылығында жасалады
3. Мектептердің қайсысы талдау пәні ретінде өндіріс процесін алды:
1. меркантилизм
2. физиократтар
3. классикалық саяси экономия
4. марксизм
5. маржинализм
4. Экономикалық теория:
1. адамдар мен қоғам арасындағы қатынастар туралы ғылым
2. өндiрiс процесiнде қолданылатын шектеулi ресурстар туралы ғылым
3. өндiрiстiк процесс туралы ғылым
4. шектеулi ресурстар жағдайында адамның шексіз қажеттiлiктерiн қанағаттаныру мақсатында материалдық игiлiктердi өндiру, бөлу, айырбастау және тұтыну процестерiндегі адамдар арасындағы қатынастар туралы ғылым
5. экономикалық дамудың шекараларын ғылым
5. Экономикалық теорияның төмендегі анықтамаларының қайсысы дұрыс емес:
1. адамдар мен қоғам шектеулі ресурстарды пайдалану тәсілін таңдайтыны туралы ғылым
2. шектеулі ресурстар әлеміндегі материалдық құндылықтар мен қызметтерді өндіру, бөлу, тұтыну процесіндегі адамдар әрекетін зерттеу
3. адамдар өмір сүретін табысын қалай табатыны туралы ғылым
4. қоғам шектеулі ресурстар арқылы нені, қалай, кім үшін өндіретінін игеретін ғылым
5. ақша ресурстарын қалай басқаратыны туралы ғылым
6. Экономикалық құбылыстар арасындағы тұрақты қайталанатын байланыстар:
1. экономикалық териянын пәнi
2. экономикалық заң
3. экономикалық категория
4. экономикалық саясат
5. экономикалық ойлау
7. Экономикалық құбылыстардың елеулi жақтарын көрсететiн жалпы ұғымдар:
1. экономикалық теория негіздері пәнi
2. экономикалық заң
3. экономикалық категория
4. экономикалық саясат
5. экономикалық ойлау
8. Экономикалық категориялардың қайсысы Микроэкономикаға қатысты:
1. ұлттық табыс
2. сұраныс
3. жиынтық сұраныс
4. жұмыссыздық
5. иңфляция
9. Экономикалық теорияның қызметтері:
1. танымдық
2. реттеу
3. бөлу
4. бақылау
5. қадағалау
10. Ғылымның өмірге деген көзқарастарының белгілі жүйесін қалыптастыру:
1. экономикалық теорияның танымдық қызметі
2. экономикалық теорияның прагматикалық қызметі
3. экономикалық теорияның болжау қызметі
4. экономикалық теорияның дүниетанымдық қызметі
5. экономикалық теорияның методологиялық қызметі
11. Талдау:
1. бүтінді жеке құраушы бөліктерге бөліп, сол бөліктердің әрбіреуін зерттеуді білдіретін танымдық әдіс
2. құбылыстың жеке бөліктерін біртұтас бүтінге біріктіруге негізделген танымдық әдіс
3. белгілі құбылыс немесе процес қасиеттерінің белгісіздеріне ауысатынын білдіретін танымдық әдіс
4. үлгілерді зерттеуге негізделген ғылыми тұжырымдар мен қорытындылар
5. зерттеу объектісіндегі негізгіні бөліп көрсететін және мағынасыздықтан, кездейсоқ, уақытша, тұрақсыздықтан алшақтататын танымдық әдіс
12. Экономикалық эффектілік мөлшерін өлшейтін көрсеткіш:
1. шығынның өндірістің жалпы нәтижесіне қатынасы;
2. қоғамдық өндіріс нәтижесі мен шығындарының айырмасының шамасы
3. өндіріс нәтижесі құнының өндіріс шығындарының құнына қатынасы
4. барлық өндірілген өнімдер құны
5. кәсіпорынның жалпы түсімі
13. «Өндіріс құралдары» түсінігіне қайсысы кірмейді:
1. еңбек құралдары
2. жұмыс күші
3. еңбек заттары
4. еңбек сайманы
5. өндіріс сыйымдылығы
14. Еңбек:
1. адам өміріне қажетті материалдық, рухани және басқадай құндылықтарды жасауға бағытталған адамның қызметі
2. жазбаша түрде жасалған жұмысшы мен жұмыс беруші арасындағы екі жақты келісім
3. жазбаша келісім түрінде ресімделген құқықтық акт
4. өндірістік қызмет
5. бірлік уақыттағы денелей еңбегінің шығындалу дәрежесі
15.Экономикалық ресурстардың өндіріс факторларынан айырмашылығы:
1. экономикалық ресурстар мен өндіріс факторлары бірдей
2. өндіріс факторларына еңбек ресурстары кірмейді
3. экономикалық ресурстарға кәсіпкерлік қабілет кірмейді
4. өндіріс факторлары – өндіріс процесіне тартылған экономикалық ресурстар
5. өндіріс факторлары – ақшалай және капиталдық формадағы капитал
16. К. Маркстің айтуы бойынша капитал:
1. өзі өсетін құн
2. материалдық құндылықтардың сомасы
3. жиынтық қоғамдық өнім
4. қосымша өнім
5. жұмыс күші
17. Амортизация:
1. негізгі капитал
2. қосымша құн жасау процесі
3. жалпы ұлттық өнімді құру процесі
4. құнды қайта жасалған өнімге көшіру процесі
5. қосымша салымдар есебінен өндірісті ұлғайту процесі
18. Өндіріс факторлары:
1. өндіріс процесіне нақты тартылған ресурстарды көрсететін экономикалық категория
2. тауарлар, қызметтер мен басқадай құндылықтарды жасау процесінде қолданылатын табиғи, әлеуметтік және рухани күштер жиынтығы
3. өндіріс кезінде шығындалған ресурстар
4. адамның жинақталған білімі
5. материалдық және рухани игіліктер жиынтығы
19. Интеллектуалдық өнім:
1. қосымша өнім
2. қажетті өнім
3. адамның ой және денелей қабілеті
4. ғылыми - техникалық прогресс
5. жаңа білімдер
20. Экономикалық ресурс ретіндегі ғылыми - техникалық прогресс:
1. жаңа қызмет пен тауарлар жасау
2. өндірісте жаңа білім ашу және пайдалану процесі
3. жаңа кәсіпорын ашу процесі
4. капиталдың жаңару процесі
5. елге көмек көрсету процесі
21.Өндіріс құралдары:
1. капиталдың бір бөлігі
2. еңбек ресурстары және капитал
3. еңбек заттары мен еңбек құралдары
4. барлық материалдық ресурстар
5. айналыс құралдары
22. Элементтердің қайсысы еңбек құралдарына жатпайды:
Машиналар
2. құрал - жабдық
3. шикізат
4. ғимарат
5. жеткізуші құрылғылар
23. Материалдық және рухани құндылықтарды өндіруге бағытталған адамдардың мақсатты қызметі:
Н
2. ақша
3. еңбек
4. еңбек заты
5. еңбек құралдары
24. Экономикалық ресурстарға анықтама беріңіздер:
1. адам жер қойнауынан алатындардың барлығы
2. өндіріс процесі үшін пайдаланылатындардың немесе пайдалануға болатындардың бәрі
3. барлық материалдық ресурстар
4. өндіріс құралдары және табиғи ресурстар
5. еңбек ресурстары және капитал
25. Өндірістің негізгі факторлары:
1. еңбек, жер, капитал
2. жер, еңбек
3. капитал, жер
4. еңбек, капитал
5. еңбек
26. «Өндіріс факторлары» түсінігіне қайсысы кіреді:
1. өндіріс шығындары мен өнім рентабельдігі
2. рента, еңбек ақы, пайда
3. жер, еңбек, капитал
4. мұрагерлік және қозғалмайтын мүлікі
5. кадрлардың біліктілігі және құрал – жабдық
27. Дәстүрлі жер, еңбек, капиталдан басқа өндіріс факторы:
1. заң
2. сұраныс пен ұсыныс
3. кәсіпкерлік
4. бағалар
5. дүниежүзілік экономика
28. Өндіріс факторы ретіндегі жердің басқа факторлардан айырмашылығы:
1. ұсыныс шектеулі
2. өнім еркін қайта өндіріледі
3. фактордың мөлшері беріледі, белгіленеді, ұлғаймайды
4. адам еңбегінің өнімі болып табылады
5. сұраныс шектеулі
29. Экономикалық жүйенің өзінде өндірілетін өндіріс факторлары:
1. жер
2. еңбек
3. жер және еңбек
Капитал
5. еңбек және капитал
30. Өндіріс технологиясы:
1. адамдардың өндіріс процесіндегі қызметі
2. өндіргіш күштер жүйесінде әртүрлі компоненттердің бірігуінің тарихи белгілі әдісі
3. өндіргіш күштер мен өндірістік қатынастардың жиынтығы
4. машиналық өндіріс
5. автоматтандыру және механикаландыру процесі
31. Өндіріс құралдары мен жұмыс күшін ірі кәспорынға шоғырландыру:
1. өндірістің қоғамдануы
2. өндірістің шоғырлануы
3. өндірістің ыдырауы
4. диверсификация
5. модернизация
32. Кәсіпорынның өндіретін өнім түрлерін түрлендіруге талпынысының атауы:
1. еңбек бөлінісі
2. өндірістің шоғырлануы
3. өндірістің қоғамдасуы
Диверсификация
5. құрылымды қайта қалыптастыру
33. Экономикалық жүйе:
1. елдің ғылыми мекемелерінің жиынтығы
2. қоғамдағы меншік қатынастары мен ұйымдық – құқықтық нысандардың негізіндегі жүретін барлық экономикалық процестердің жиынтығы
3. қоғамның экономикалық конъюнктурасы
4. дамыған нарықтық инфрақұрылымның болуы
5. мемлекеттің экономикаға нашар араласуы
34. Таза капитализмге тән белгі:
1. ұлттық экономиканы реттеуге мемлекеттің белсенді араласуы
2. мемлекет экономикаға нашар араласқан кезде еркін нарық негізінде жеке капиталдардың өзін - өзі реттеуі
3. әлеуметтік сақтандыру мен әлеуметтік қамтамасыз етудің мемлекеттік және жеке меншік қорларын құру
4. мемлекеттік жалпы ұлттық бағдарламалар өндірілген тауарлар мен қызмет көлеміне және құрылымына айтарлықтай ықпал етеді
5. ұжымдық жеке және мемлекеттік меншік негізіндегі экономикалық қызмет
35. Қазіргі капитализмді сипаттайтын белгі:
1. жұмыссыздық, ауру және кәрілік жағдайында азаматтардың әлеуметтік жағынан қорғансыз болуы
2. әлеуметтік сақтандыру мен әлеуметтік қамтамасыз етудің мемлекеттік және жеке меншік қорларын құру
3. өндірістің кәсіпорын шеңберіне қоғамдасуы
4. еркін бәсекелестікке негізделген макроэкономикалық қызметті реттеудің нарықтық механизмі
5. жұмысшылардың сыртқы экономикалық тәуелділігі
36.Әкімшіл - әміршіл экономиканың шаруашылық механизмінің орталық буыны:
1. материалдық ынталандыру
Жоспарлау
3. шаруашылық есеп
4. тауар өндірушінің экономикалық бостандығы
5. экономикалық жауапкершілік
37. Әкімшіл - әміршіл экономикаға тән белгі:
1. өндіріс, айырбас, бөлу және тұтынудағы мемлекет монополиясы
2. тауар өндірушінің экономикалық бостандығы
3. инвестициялық ресурстарға жеке меншік
4. өндіріс құралдарына жеке меншіктің болуы
5. экономикада негізгі рольді шетел капиталы атқарады
38. Дәстүрлі экономикалық жүйеге тән белгі:
1. халықтың әлеуметтік кепілдігін қамтамасыз ету
2. экономиканың айқын көрінетін көп қабаттығы
3. мемлекеттік жалпы ұлттық бағдарламаның болуы
4. микродеңгейде де, макродеңгейде де экономиканың жоспарлы болуы
5. нарықтық инфрақұрылымның дамуы
39. Қазіргі жағдайдағы дамудың жапондық үлгісінің ерекше белгісі:
1. өндіріс құралдарына мемлекеттік меншіктің билік етуі
2. орталық пен провинциялар арасында қызметтерді нақты және тең бөлу
3. халықтың өмір сүру деңгейінің еңбек өнімділігі өсімінен белгілі мөлшерде артта қалуы
4. халықты әлеуметтік қорғаудың жоғары деңгейі
5. ҒТР саласындағы артта қалу
40. Өтпелі кезеңде Қазақстанның ерекшелігі:
1. ғылыми сыйымдылығы бар өндірістің үлес салмағының жоғары болуы
2. дамыған нарықтық инфрақұрылым
3. арнайы экономикалық аймақтардың болуы
4. өнеркәсіпте қазба саласының үлес салмағының жоғарылығы
5. қолөнер өндірісінің кең таралуы
41. Нарықтық экономиканың шведтік үлгісінің ерекшелігі:
1. мемлекеттік меншіктің жоғары деңгейі
2. ұлт мүддесінің нақты тұлғаның мүддесінен басым болуы
3. Конфуцзи ілімінің өнегелілік нормаларына негізделген, ел халқының психологиялық ерекшелігі
4. жалақының еңбек өнімділігі өсімінен артта қалуы
5. күшті әлеуметтік саясат
42. Еңбек өнімділігінің жалақы деңгейінен төмен болуы қайсысына тән:
1. дәстүрлі экономикалық жүйеге
2. таза капитализмге
3. қазіргі капитализмге
4. әкімшіл - әміршіл экономикалық жүйеге
5. аралас экономикаға
43. Таза капитализмнің негізгі алғышарттарының бірі:
1. тәуелділіктің сыртқы экономикалық формасы
2. өндірістің ұлттық көлемін жасау
3. меншіктің жеке формасын құру
4. шаруашылықтың әлемдік жүйесін құру
5. экономикалық қызметке қатысушылардың барлығына заңдық бостандық
44. Билік орталықтандырылған, жоспарлау жоғарыдан төмен жүргізілетін экономика:
1. нарықтық экономика (таза капитализм)
2. аралас экономика
3. дәстүрлі экономика
4. әкімшіл экономика
5. мемлекеттік монополия
45. Мемлекеттік шаруашылықтың дамуына қатысу дәрежесіне қарай әкімшіл - әміршіл экономикаға тән белгі:
1. мемлекеттің экономикаға ең аз мөлшерде араласуы
2. мемлекет өзінің секторы шеңберінде тауар мен қызметтің басым бөлігінің өндірісін бақылайды
3. мемлекет экономиканың кейбір салаларын бақылайды, сондай – ақ, жеке сектордың қызмет жасауына жол береді
4. мемлекет қаржылық жағдайы қиын нақты кәспорынға көмек көрсетеді
5. мемлекет салық жүйесін бақылайды
46. Қандай экономикада экономикалық мәселелер ішінара нарық және үкімет көмегімен шешіледі:
1. әкімшіл
2. нарықтық
3. натуралды
Аралас
5. дәстүрлі
47. Қасиеттердің қайсысы әкімшіл - әміршіл жүйеге тән емес:
1. ресурстарға жеке меншік
2. орталықтандырылған жоспарлау
3. мемлекет тауарлар мен қызметтердің көбіне баға белгілейді
4. мемлекет өндіріс көлемін реттейді
5. экономиканы бюрократияландыру
48. Дәстүрлі жүйеге тән белгі:
1. жеке меншік
2. орталықтандырылған жоспарлау
3. жеке кәсіпкерліктің бостандығы
4. қол еңбегінің басым болуы
5. мемлекет ролінің белсенділігі
49. Әкімшіл - әміршіл жүйенің артықшылығы:
1. еңбек және материалдық ресурстардың приоритетті салаларға жіберілуі
2. нашар көрінетін әлеуметтік дифференциация
3. ресурс тапшылығындағы тұрақтылық
4. жеке кәсіпкерлікке тыйым салу немесе шектеу
5. экономиканы монополияландыру
50.Нарықтық жүйенің негізгі қағидаларына кірмейді:
1. аяқ астынан пайда болу
2. экономикалық бостандық
3. бәсекелестік
4. мемлекеттік қадағалау
5. монополияны шектеу
51. Әлеуметтік – экономикалық қатынастар – ол адамдар арасында... процесінде туындайтын қатынастар:
1. бөлу, айырбас және тұтыну
2. өндіріс
3. ұдайы өндіріс
4. бәсекелестік
5. өндірісті басқару
52. Қалалық әкімшіліктің меншігі:
1. федеральдық
2. муниципальдық
3. қоғамдық
4. ұжымдық
5. жеке меншік формасы
53.Меншік:
1. өндіріс процесіндегі адамдар арасындағы қатынастар
2. меншік объектілерін иелік ету бойынша адамдар арасындағы қатынастар
3. материалдық және материалдық емес құндылықтарды белгілі тұлғаларға және олардың құқығын қорғаушыларға бекітетін заңдық нормалар жиынтығы
4. объектінің ары қарайғы тағдырын анықтайтын заңмен қамтамасыз етілген мүмкіндік
5. экономикалық теорияның заңдық қызметі
54. Егер өндіріс жеке индивидуум мүддесі үшін жүзеге асырылса, онда:
1. жеке меншік және жеке иелену болады
2. ұжымдық меншік және ұжымдық иелену болады
3. қоғамдық меншік және қоғамдық иелену болады
4. жеке – ұжымдық меншік және жеке – ұжымдық иелену болады
5. жеке мемлекеттік меншік және жеке – мемлекеттік иелену болады
55. Жекешелендіру:
1. материалдық және материалдық емес құндылықтарды белгілі тұлғаларға және олардың құқығын қорғаушыларға бекітетін заңдық нормалар жиынтығы;
2. шаруашлықы басқару қызметтері мен сәйкес өкілдіктерін тікелей шаруашылық субъектілерге беріп, мемлекеттік кәсіпорындар құру;
3. заңды және жеке тұлғалардың мемлекеттен меншік объектілерін, сондай – ақ, мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдарды қайта құру жолымен құрылған акционерлік қоғамдардан акциялардың белгілі бөлігін сатып алуы;
4. объектінің ары қарайғы тағдырын анықтайтын заңмен қамтамасыз етілген мүмкіндік;
5. экономикалық теорияның заңдық қызметі;
56. Мемлекет меншігінен алу:
1. материалдық және материалдық емесе құндылықтарды белгілі тұлғаларға және олардың құқығын қорғаушыларға бекітетін заңдық нормалар жиынтығы
2. шаруашлықты басқару қызметтері мен сәйкес өкілдіктерін тікелей шаруашылық субъектілерге беріп, мемлекеттік кәсіпорындар құру
3. заңды және жеке тұлғалардың мемлекеттен меншік объектілерін, сондай – ақ, мемлекеттік кәсіпорындар мен ұйымдарды қайта құру жолымен құрылған акционерлік қоғамдардан акциялардың белгілі бөлігін сатып алуы
4. объектінің ары қарайғы тағдырын анықтайтын заңмен қамтамасыз етілген мүмкіндік;
5. экономикалық теорияның заңдық қызметі
57. ҚР – да мемлекет меншігінен алу мен жекешелендірудің алғашқы бағдарламасының қабылдануы:
1. 1990 жылдың ақпаны
2. 1990 жылдың қарашасы
3. 1991 жылдың наурызы
4. 1991 жылдың желтоқсаны
5. 1992 жылы қаңтарда
58. ҚР – да меншікті жекешелендірудің мақсатына жатпайды:
1. өндіріс эффектілігін көтеру
2. шетел капиталын тарту
3. халық табысын дифференциациялау
4. жеке меншік қабатын қалыптастыру
5. ақшалай – қаржылық жүйені бекіту
59. ҚР шағын кәсіпорындарға 200 адамға дейін жұмысшысы бар кәсіпорындар қандай жерде қосылмайды:
1. нарықтық саудада
2. қоғамдық тамақтануда
3. айналыс сферасында
4. көтерме саудада
5. Қазба өнеркәсібінде
60. Жеке меншіктің кері көрінісі:
1. меншік иесінің жағдайы өндірістік қызмет нәтижесіне жатады
2. меншік иелерін меншік иелері жағынан дифференциациялау
3. кәсіпкерлікті дамытуға ықпал ету
4. бәсекелестік күресті күшейту
5. жеке меншікте кері көрініс болмайды
61. Мемлекеттік меншіктің болуы неге негізделеді:
1. шаруашылық жүргізу формасына
2. экономикалық билікті жүзеге асыру әдісіне
3. жалпы мемлекеттік және әлеуметтік мәселелерді шешу, сондай – ақ халықтың өмір сүру деңгейіне қолдау көрсету қажеттілігне
4. жеке кәсіпкерлердің бәсекесіне
5. әлеуметтік – экономикалық даму типіне
62. Меншік құқықтарының «шоғыры» қанша элементті қамтиды:
1. 3 элемент
2. 12 элемент
3. 5 элемент
Элемент
5. 25 элемент
63. «Меншік – бұл ұрлық» деген сөзді кім айтты:
1. Адам Смит
2. Дж.Кейнс
Прудон
4. К.Маркс
5. Д.Рикардо
64. Аренда:
1. жерге жеке меншік
2. рента төлемі
3. жерді, өндіріс құрал – жабдығын өз иелерінің басқа адамдарға келісім – шарт, ақылы негізде уақытша пайдалануға беру
4. мемлекет мүлігін жеке тұлғаларға сату
5. бұрынғы жер, өндіріс құрал – жабдығын иеленушілерге меншігін қайтару
65. Муниципалдық меншік:
1. жергілікті органдар билігіндегі меншік
2. ұжымның меншігі
3. халықтың меншігі
4. отбасның меншігі
5. қоғамның жеке мүшесінің меншігі
66. Маркстік экономикалық теориядағы меншік объектісі:
1. кәсіпкерлік қабілет
2. адамның білімі
3. өндіріс құралдары
4. ақпарат
5. жұмыс күші
67. Меншік объектісін қолданылу бағытына және пайдаланушының қалауына қарай қолдануды білдіретін экономикалық категория:
1. билік ету
2. иелену
3. жауапкершілік
Пайдалану
5. мүдделік
68. 200 адамға дейін жұмысшы бар объектлерді жекешелендіру бағдарламасы:
1. жаппай жекешелендіру
2. чектік жекешелендіру
3. жеке жобалар бойынша жекешелендіру
4 жеке жекешелендіру
5. шағын жекешелендіру
69. Жекешелендірудің мақсаты:
1. мемлекеттік меншікті құру
2. нарықтық экономиканы құру
3. біреулерді басқалар есебінен байыту
4. жаңа кәсіпорындар құру
5. мемлекеттік меншікті толық жою
70. Меншіктің алғашқы акционерлік нысанының пайда болу ортасы:
1. сауда ортасы
2. өндірістік орта
3. банк ортасы
4. қызмет көрсету ортасы
5. ауыл шаруашылығы
71. Толық серіктестік:
1. салымшылар кәсіпкерлік қызметке қатыспайтын, бірақ пайда табатын және салынған салым сомасы мөлшерінде залал қаупін бастан кешетін қоғам;
2. жарғылық капиталы мөлшері құрылтайшы құжаттарында көрсетілген үлестерге бөлінген бір немесе бірнеше тұлға құрған ұйым;
3. мүшелері ынтымақтастық және субсидиялық жауапкершілік алатын, ал жарғылық капиталы үлестерге бөлінген қоғам;
4. жарғылық капиталы акциялардың белгілі санына бөлінген қоғам;
5. барлық мүшелері толық мүліктік жауапкершілік алатындығымен ерекшеленетін серіктестік;
72. Еңбек өнімдері өндірушінің өз қажеттілігін қанағаттандыруға арналған шаруашылық типі:
1. қоғамдық өндіріс
2. тауарлық өндіріс
3. натурал шаруашылық
4. нарықтық шаруашылық
5. аралас шаруашылық
73. Натуралды шаруашылықты сипттайтын белгілер:
1. бағаның өсуі және нарықпен тығыз байланысты
2. банкпен тығыз байланысты және қоғамның өспелі қажеттіліктерін қанағаттандырады
3. дамыған машиналық өндіріс және жоғарғы еңбек өнімділігі
4. терең еңбек бөлінісі және ҒТП
5. еңбек өнімінің жұмысшыға тиесілі болуы және сол өнімнің жұмысшының өз қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналуы
74. Тауарлық шаруашылықтың туындауының негізгі шарттары:
1. мемлекет меншігінен алу және жеешелендіру;
2. қоғамдық еңбек бөлінісі мен меншік иесі ретінде тауар өндірушілердің ерекшеленуі;
3. нақты мақсаттар үшін өндірістің жүзеге асырылуы;
4. еңбек өнімінің тауар нормасынан айырылуы;
5. еңбектің интеллектуалдығының ролінің өсуі және банк процентінің өсімі;
75. Өндіріс ақшалай формада пайда алу үшін жүзеге асырылатының сипаттайтын тип:
1. тікелей қоғамдық өндіріс
2. натуралды шаруашылық
3. тауарлық өндіріс
4. аралас экономика
5. натуралды өндіріс
76. Адамның қажеттілгін қанағаттандыратын және басқа затқа айырбасталатын зат:
1. құн
2. еңбек
3. энергия
Тауар
5. меншік
77. Бірлік уақыттағы еңбек шығындары:
1. қор қайтарымдылығы
2. еңбек бөлінісі
3. өндірілген тауар
4. еңбектің интенсивтілігі
5. құн формасы
78. Қоғамда қандай бір тұтыну құнын дайындауға қажет жұмыс уақыты:
1. абстрактылы уақыт
2. жеке уақыт
3. қоғамға қажет уақыт
4. нақты уақыт
5. өндіргіш уақыт
79. Құн заңының көріну формасы:
1. баға өсімі
2. дивидендтің артуы
3. бағаның құннан айрықшалануы
4. ақша саны заңы
5. сұраныс өсімі
80. Қандай экономикалық заңның қызметі көрсетілген:
- өндіріс пропорциясын реттейді
- еңбек өнiмiнiң өсуiн ынталандырады
- өндiрушiлердi жiктейдi
1. тұтынудың өсу заңы
2. уақытты үнемдеу заңы
3. халықтың өсу заңы
4. құн заңы
5. сұраныс пен ұсыныс заңы
81. Тауарлық шаруашылық пен айырбаста оған тән экономикалық заңдар қызмет етеді:
1. құн заңы
2. сұраныс және ұсыныс заңы
3. ақша айналым заңы
4. экономикалық уақыт заңы
5. халық заңы
82. Адамдардың өз қажеттіліктерін қанағаттандыруға қажет, тұтыну заттарына қажеттілігі:
1. қоғамдық қажеттіліктер
2. өндірістік қажеттіліктер
3. жеке қажеттіліктер
4. әлеуметтік қажеттіліктер
5. физикалық қажеттіліктер
83. Тұтыну өзара байланысты емес тауарлар:
1. бірін – бірі толықтырылатын
2. өзара ауыстырылатын
3. жеке
4. қоғамдық
5. тәуелсіз
84. Тауардың тұтыну құны:
1. тұтынушылар тауар сатып алатын баға
2. сатып алушылар тауарға ұсынатын баға
3. тауардың пайдалылығы
4. сатушылар өз тауарларын ұсынатын баға
5. белгілі тауарды өндіруге кететін шығындар мөлшері
85. Тауардың айырбас құны:
1. сатып алушылар тауар сатып алатын баға
2. тауардың басқа тауарға белгілі пропорциямен айырбасталу қабілеті
3. тауардың пайдалылығы
4. сатушылар өз тауарларын ұсынатын баға
5. белгілі тауарды өндіруге кететін шығындар мөлшері
86. Тауар құны:
1. сатып алушылар тауар сатып алатын баға
2. сатып алушылар тауарға ұсынатын баға
3. тауардың пайдалылығы
4. сатушылар өз тауарларын ұсынатын баға
5. белгілі тауарды өндіруге кететін шығындар мөлшері
87.Тауар мен қызметке адамдардың төлеу қабілетін білдіретін термин:
1. тұтынушылық
2. сұраныс
3. қажеттілік
4. төлемқабілеттілік
5. несиелік қабілеттілік
88. Тауар өндіру және айырбастау қоғамға қажетті еңбек заттары арқылы өлшенетін, олардың құнының негізінде жүретін заң:
1. сұраныс заңы
2. тұтынудың өсу заңы
3. ұсыныс заңы
4. салыстырмалы артықшылықтар заңы
5. құн заңы
89. Сапасы жағынан бірдей саны жағынан салыстырмалы барлық тауарлардың аталуы:
1. өндіріс шығындары
2. баға
3. рента
4. еңбектің қоғамға қажет шығындары
5. валюта курсы
90. Құн көзі бола алатын тауар:
1. еңбек құалдары
2. еңбек заттары
3. ақша
4. еңбек қарулары
5. жұмыс кұші
91. Жиі қолданылатын ұқсас тауарлар мен қызметтер жиынтығы:
1. еңбек құалдары
2. еңбек заттары
3. тұтыну қоржыны
4. алдын – ала сұраныс
5. үй шаруашылығының бюджеті
92. Ақшаның қарыздық міндеттемені өтеу құралдары:
1. төлем құралдары
2. айналыс құралдары
3. жинақтау құралы
4. құн өлшемі
5. дүниежүзілік ақша
93. Қолма – қол емес ақша төмендегілердің қайсысына жатпайды:
1. банк шоттарындағы қаражаттар
2. қазыналық билеттер
3. депозиттік сертификаттар
4. банктердегі депозиттер
5. мемлекеттік бағалы қағаздар
94. Өтімділік:
1. тарихи қалыптасқан ақша айналысын ұйымдастыру формасы
2. белгілі бір уақыт ішіндегі ақша айналысының жылдамдығы
3. қандай да бір активтің айырбас құралына жеңiл айналуы
4. белгілі бір уақыт ішінде ақшаның тез құнсыздануы
5. ақша жүйесінің бір элементі
95. Ақша:
1. құн
2. жалпы эквивалент роліндегі ерекше тауар
3. қатардағы тауар
4. сұраныс пен ұсыныстың теңдігі
5. тауар айырбасы
96. Дүниежүзілік ақша ролін атқарады:
1. евро
2. АҚШ доллары
3. дүниежүзінің өнеркәсібі дамыған елдерінің басқадай валюталары
4. алтын
5. қымбат бағалы металдар мен қымбат бағалы тастар
97. Ақша массасы (жиыны):
1.берілген елдегі евро және американ доллары және өндірістік дамыған елдердің басқа да валюталары
2.қолма – қол формадағы барлық ақша қаражаттарының жиынтығы
3.айналыс және қор жинау құралы қызметін атқаратын қолма – қол және қолма – қолсыз формадағы барлық ақша қаражаттарының жиынтығы
4.тарихи қалыптасқан ақша айналысын ұйымдастыру формасы бағалы металлдар мен бағалы тастар
5. қымбат бағалы металдар мен қымбат бағалы тастар
98. Ақша массасының көрсеткіші:
1. евро және АҚШ доллары, және сол елде жүретін, дүниежүзінің өнеркәсібі дамыған елдерінің басқадай валюталары
2. ақша бірлігі
3. ақша агрегаттары
4. ақша түрлері
5. ақша жүйесі институттары
99. Ақша жүйесі:
1. елде ақша бірлігі және оның құрамдас бөлігі ретінде қабылданған ақша металлының салмағының көлемі
2. берілген елдегі евро және американ доллары және өндірістік дамыған елдердің басқа да валюталары
3. ақша агрегаттары
4. әрбір елдегі тарихи қалыптасқан және мемлекеттік заңымен бекітілген ақша айналысын ұйымдастыру формасы
5. тауарлардың баға деңгейін анықтайтын ақша көлемі
100. Қайсысының өтімділігі жоғары:
1. азық – түлік өнімдердің
2. ұзақ пайдаланатын тауарлардың
3. бағалы қағаздардың
4. алтын әшекейлердің
5. қолма – қол ақшалардың
101. Қағаз ақшалардың несиелік ақшалардан айырмашылығы:
1. қағаз ақшалар – қолма – қол ақшалар, ал несиелік ақшалар – банк шоттарындағы жазу формасында болады;
2. қағаз ақшаларды шетелге шығаруға келмейді;
3. қағаз ақшалар күшпен сатып алу қабілетін иеленеді, ал несиелік ақшалар – бұл эмиссиялық банктің вексельдері;
4. қағаз ақшалар арзан тауарларға төлеуге арналған, ал несиелік ақшалар қымбат тауарлар мен қызметтерге төлеу үшін қолданылады;
5. қағаз ақшалар – қолма – қол ақшалар, ал несиелік ақшалар – банк шоттарындағы жазу формасында болады, сондай – ақ бағалы болады;
102. Ақша құны:
1. ешқашан өзгермейді
2. бағамен бірге өсіп отырады
3. үнемі төмендеп отырады
4. дүниежүзілік капитал нарығындағы ақша құнына тәуелді өсіп отырады
5. өсуі де мүмкін, төмендеуі де мүмкін
103. Ақша – несие саясатын кім жүргізеді:
1. ел үкіметі;
2. елдің орталық банкі;
3. барлық қаржылық – несиелік мекемелер;
4. қаржы министрлігі;
5. мемлекеттік кіріс министрлігі;
104. Айналыс үшін қолданылып, өтімділігіне қарай әртүрлі қарыздық міндеттемелерді біріктіретін ақша – қаражаттарының бөлігі:
1. салық ставкалары
2. ақша құны
3. дүниежүзілік ақша
4. ақша агрегаттары
5. инфляция қарқыны
105. “Валюталық ”немесе “айырбас” курсы:
1. елге әкелетін тауарлардың бағаларының төмендеуі
2. ұлттық валютаның құны
3. ұлттық валюта бірлігінің белгілі бір көлемінде көрсетілген шетел валютасының ақшалай бірлігінің бағасы
4. салыстырмалы бағада көрсетілген шетел валютасының ақша бірлігінің бағасы
5. шетел валютасының ақша бірлігінің алтын құрамы;
106. Банкте ағымдағы шоты бар тұлғаның банктің басқа шотқа ақша сомасын төлеуі немесе аударуы туралы жазбаша өкімі:
1. ақшаның пайдалылығы;
Чек;
3. ақша құны;
4. депозит;
5. несиелік карточка;
107. Ревальвация:
1. валюта курсын ресми түрде төмендету;
2. өндірістің тоқтауына байланысты туындаған инфляция;
3. басқа елдердің валюта курстарына қатысты ұлттық валюта бірлігінің өсуі;
4. өндірістің құлдырауына байланысты туындаға инфляция;
5. сұраныс пен ұсыныстың теңсіздігі
108. Девальвация:
1. валюта курсын ресми түрде төмендету;
2. өндірістің тоқтауына байланысты туындаған инфляция;
3. басқа елдердің валюта курстарына қатысты ұлттық валюта бірлігінің өсуі;
4. өндірістің құлдырауына байланысты туындаға инфляция;
5. сұраныс пен ұсыныстың теңсіздігі;
109. Өндіріс құралына айналатын және өндіріс процесінде өз құнының шамасын өзгертпейтін капиталдың бөлігі:
1. айнымалы капитал
2. қосылған құн
3. тұрақты капитал
4. жинақтау
5. қайта жасалған құн
110. Капиталдың пайда болуының тарихи алғышарттары:
1. тауарлық өндіріс және дамыған тауар айналысы
2. қарапайым тауар айналымының дамуы
3. баға өсімі және жердің жалға берілуі
4. қосылған құнның пайда болуы
5. ақшаның пайда болуы және оның тапшылығы
111 .Тауар өткізу мен капиталдың бастапқы формасына оралуын қамтитын капитал қозғалысы:
1. ақшалай капитал
2. сауда капиталы
Капитал айналымы
4. тауарлық капитал
5. ссудалық капитал
112. Негізгі капитал:
1. станоктар, машиналар, құрал - жабдық
2. дайын өнім
3. жалақы
4. жұмыс күші
5. шикізат пен материалдар
113. Бастапқы капитал қайда жұмсалатын капитал:
1. ғимарат немесе оны жалға алу құқығын сатып алуға
2. шикізат пен материалдар сатып алуға
3. патент, лицензия сатып алуға
4. жарнамаға
5. шикізат сатуға
114. Айналыс сферасында сауда капиталистері қолданатын ерекше капитал:
1. ссудалық капитал
2. коммерциялық капитал
3. тауарлық капитал
Сауда капиталы
5. өндірістк капитал
115. Уақыт бірлігінде өндірілген өнімдер саны:
1. еңбек интенсивтілігі
2. еңбек өнімділігі
3. қор қайтарымдылығы
4. материал қайтарымдылығы
5. капитал сыйымдылығы
116. Негізгі капиталдың физикалық тозуына жатпайтын факторлар:
1. машиналар мен құрал – жабдықтарды қолданудың интенсивтілігі
2. өндіріс технологиясының ерекшеліктері
3. арзанырақ құрал – жабдықтың пайда болуы
4. негізгі құралдар жасалған материал ішіндегі жүріліп жатқан процестер
5. атмосфералық жағдайлардың ықпалы
117. Негізгі капитал:
1. шикізат пен материалдар
2. машиналар мен құрал - жабдықтар
3. аяқталмаған өндіріс
4. өтпеген дайын өнім
5. энергия және жанармай
118. Негізгі капитал құнының өткізілген өнімнің өзіндік құнына қатынасы:
1. капитал сыйымдылығы
2. материал сыйымдылығы
3. капитал қайтарымдылығы
4. материал қайтарымдылығы
5. қор қайтарымдылығы
119. Капиталист - банкирлердің тобы басқаратын өнеркәсіптік капиталының бөлігі:
Несие
2. ссуда
3. өндірістік капитал
4. ссудалық капитал
5. ссудалық процент
120. Нарықтық инфрақұрылым:
1. жұмыс күші нарығы
2. бағалы қағаз нарығы
3. қызметтік бағыттары көп нарықтардың біртұтас жиынтығы, нарық институттарының жиынтығы
4. қызмет көрсететін сауда үйі
5. шығарылатын бағалы қағаздардың орталықтандырылған сауда – саттығы
121. Қызметтік бағыттары көп нарықтардың біртұтас жиынтығы:
1. нарық құрылымы
2. нарық жүйесі
3. бағалы қағаздар нарығы
4. валюта нарығы
5. нарықтың инфрақұрылымы
122. Сауда объектісі ретінде техникалық – технологиялық жаңалықтар болатын сауда – саттықтың арнайы саласы:
1. қызмет нарығы
2. инновация нарығы
3. қаржы нарығы
4. еңбек нарығы
5. жұмыс күші нарығы
123. Бос жұмыс күшін жұмысқа орналастыратын мемлекеттік мекеме:
Ор биржасы
2. еңбек нарығы
3. еңбек биржасы
4. тауар биржасы
5. жұмыспен қамту агенттігі
124. Бағалы қағаздар саудасының мәмілесін жүзеге асыратын екінші реткі нарық:
1. еңбек нарығы
2. еңбек биржасы
Ор биржасы
4. тауар биржасы
5. жұмыспен қамту агенттігі
125. Нарық субъектілеріне жатпайды:
1. шетелдік сектор
2. үй шаруашылығы
3. фирмалар
4. тауарлар мен қызмет нарығы
5. мемлекеттер
126. Тауар бағасы тепе – тең бағадан төмен белгіленсе, не болады:
1. тапшылық
2. ұсыныстың артықшылығы
3. тұтыну артықшылығы
4. ұсыныстың өзгерісі
5. сұраныстың өзгерісі
127 Тауар бағасы тепе – тең бағадан жоғары белгіленсе, не болады:
1. тапшылық
2. ұсыныстың артықшылығы
3. тұтыну артықшылығы
4. ұсыныстың өзгерісі
5. сұраныстың өзгерісі
128. Тауарға экономикалық өсім:
1. аталмыш тауарды сатып алуға деген құлшыныс
2. тұтынушылықты көрсету формасы
3. сатып алу үшін жасалатын «құрбандықпен» өлшенетін, қандай бір құндылықты сатып алу
4. сатып алушының объективті мүмкіндіктерімен (ақша қаражаттары) бекітілген, тұтынушының субъективті қалауы
5. аталмыш тауардың сапасы ең жоғары
129. Қандай жағдайда сұраныс шамасы емес, сұраныс өзгереді:
1. тұтынушылар табысының өсімі табиғи былғары бұйымдарды сатып алуды арттырады;
2. алма бағасы күрт өскендіктен, оларға сұраныс азайды;
3. концерт билетінің бағасы арзандағандықтан, оларға сұраныс өсті;
4. жоғарғы оқу орнына төлемді оқуды енгізу жоғарғы оқыу орнындағы студенттер санын азайтты;
5. белгілі тауардың сапасы өте жоғары
130. Шайды кофе алмастыратын болса, онда кофе бағасының өсімі:
1. шайға сұранысты азайтады
2. шайға сұранысты өсіреді
3. шайға сұраныс шамасын өсіреді
4. шайға сұраныс шамасын төмендетеді
5. шайға сұранысты азайтады
131. Сұраныс заңы нені көрсетеді:
1. тауарға сұраныс өскен кездегі нарықтағы жағдайды
2. сұраныс пен тауар бағасы арасындағы кері байланысты
3. тауар сұранысы сол тауарға деген ұсыныстан артық болуға болмайтынын
4. ұсыныс сұраныс тудырады
5. тауарға сұраныс неғұрлым көп болса, оның бағасы соғұрлым қымбат
132. Тауарға сұраныс шамасы:
1. барлық сатып алушылар тауарға төлеуге дайын ақша саны
2. өндірушілер белгілі бағамен төлегісі келетін және мүмкіндігі бар тауарлар саны
3. сатып алушының қажеттілігін қамтамасыз ететін тауар саны
4. сатып алушылар белгілі бағамен сатып алуға дайын тауар саны
5. қызметтер саны
133. Адамдардың тауарлар мен қызметке төлеу қабілетін көрсететін термин:
1. тұтынушылық
2. сұраныс
3. қажеттілік
4. төлемқабілеттілік
5. несиелік қабілеттілік
134. Тауардың ұсыныс шамасы:
1. белгілі тауардың барлық кәсіпорындар қоймаларындағы саны
2. өндірушілер өз тауарлары үшін алғысы келетін ақша
3. өндірушілер белгілі бағамен сатуға дайын тауар саны
4. тұтынушылар белгілі бағамен сатып алғысы келетін тауар саны
5. ұсынылған тауарлардың бағалары
135. Ұсыныс заңы нені көрсетеді:
1. ұсыныс сұранысты тудыратынын
2. тауар бағасы мен оның ұсынысы арасындағы тікелей тәуелділікті
3. тауар бағасы мен ұсыныс арасындағы кері байланысты
4. сұраныс ұсынысты тудыратынын
5. қиылыс икемділігін
136. Сұраныстың қандай бір айнымалының өзгерісіне реакциясы:
1. бағалық икемділік
2. қиылыс икемділігі
3. сұраныс икемділігі
4. табыс бойынша сұраныс икемділігі
5. ұсыныс икемділігі
137. Белгіленген баға деңгейіндегі тауар мен қызметке сұраныстың жалпы көлемі:
1. ұсыныс
2. сұраныс
3. жиынтық ұсыныс
4. жиынтық сұраныс
5. тепе - теңдік
138. Белгілі тауарға сұраныс өсіп, оның ұсынысы өзгеріссіз қалған жағдайда:
1. тепе – тең баға өседі және сату көлемі азаяды
2. тепе – тең баға өседі және сату көлемі ұлғаяды
3. тепе – тең баға азаяды және сату көлемі төмендейді
4. тепе – тең баға азаяды және сату көлемі ұлғаяды
5. өзгеріс болмайды
139. Тауарға баға арзандап, оны сатып алу көлемі күрт өссе, онда ол тауарға сұраныс:
1. баға бойынша икемді
2. баға бойынша икемді емес
3. кіріс бойынша икемді
4. кіріс бойынша икемді емес
5. қиылыс икемділігі болып отыр
140. «Бәсекелестік» түсінігінің теріс анықтамасы:
1. өндірушілердің көбірек пайда табу жолындағы күрес
2. қандай бір жағдайда жақсы нәтижеге жету үшін жүрілетін экономикалық тартыс
3. нарықты қозғаушы күші
4. қызмет жүргізетін экономикалық субъектілер әрекетін анықтайтын нормалар мен ережелер жүйесі
5. сатушылардың баға келісімі, бір біріне пайда түсіру
141. Жетілген бәсекелестіктің белгілері:
1. салада әртекті өнім өндіретін тауар өндірушілердің саны көп;
2. белгілі тауарды өндіретін бір ғана сатып алушы бар;
3. нарыққа кіруге кедергі бар;
4. сатушылар мен сатып алушылардың нарық туралы ақпараттары айтарлықтай шектелген;
5. фирмалар шығарған тауарлар стандартталмаған;
142. Өтірік, бәскелестің тауарына нұқсан келетін мәліметті тарататын бәсекелестік:
1. еркін (жетілген) бәсекелестік
2. жетілмеген бәсекелестк
3. әділетсіз бәсекелестік
4. бағалы емес бәсекелестік
5. монополиялық бәсекелестік
143. Нашар және бақылау мен реттеуге аз мөлшерде тартылатын нарықтық құрылым:
1. монополистік бәсеке
2. билатеральды (екі жақты монополия)
3. олигопсония
4. таза монополия
5. жетілген бәсекелестік
144. Монополияның бәсекелес фирмадан айрықшаланатын ерекше қасиеті:
1. пайданы көбейтуге талпыныс
2. өндірілген өнім санын көбейтіп, оның бағасын көтеру
3. өндірілген өнім көлемін арттырып, оның бағасын қымбаттатуға талпыныс
4. өнімнің белгілі түріне сатып алушының қажеттілігін толық қанағаттандыруға талпыныс
5. өзара бәсекелес өндірушілердің аз санын құруға талпыныс
145. Монополияға тән белгі:
1. салаға кірудің анықталмаған кедергілері бар
2. бір ғана сатып алушы бар
3. өзара бәсекелес өндірушілер аз
4. бір ғана ірі өндіруші фирма бар
5. өнім бағасына бақылау жасалмайды
146. Адамның еңбек қызметімен айналуына түрткі болатын көрсеткіш:
1. еңбекті бақылау
2. еңбекке мәжбүрлеу
3. еңбек мотивациясы
4. басшылық
5. жеке құлшыныс
147. Жарғылық капиталы акциялардан қ&#