Арқанды визуалды тексеру
Адам тыйым салынған, жүктерді адам және жүк көтерілуі жыртығы бар жұмыс орындарын арқандар шықпауын немесе жұмысты әрі қарай жүргізу, жанама арқандар және тростар түскенше шығып кеткен немесе суға батқан, түйіндері ұсақ жәндіктер мен басқа да жарақаттармен, қосымша бастапқы диаметрі 10%-нан астам жұмыс жұқаруы болса,алынылады. Кеткен арқандар бойымен жүктердi шегiну үшiн рұқсат етілген көлбеу бұрышы 300. Жабық типті көтергіш арқандардың жұмысына тыйым салынады, егер арқанның диаметрі сыртқы қабатындағы сымның биіктігенен кем болса.
Әрбір көтергіш арқан, төменгі теңегіш арқанның тегершік үйкелісін орнату барысында және ПТК парашюттің тежеуіш арқандары және өткізгіштік арқандары пайдалыныстағы көтергішке күнтәртібіндегі егжей тегжей тексеріске толық ұзындық бойынша және қозғалыс жылдамдығы 0,3 м/с кем емес кезінде тап болуы міндетті. Сонымен қатар толық арқанның ұзындығы бойынша және свивканың бір қадамында үзілген сымдардың саны анықталады. Арқанның бөлігіндегі, үзілген сымдардың ауданы арқан сымдарының көлденең қимасы 2%-тен асатын болса, «Көтергіш арқандардың және олардың шығыстардың тексеріс жазба кітабында» тіркеледі.
Күн сайынғы тексерістен бөлек, әр ай сайын егжей тегжей арқанның тексерісін жүргізеді. Сонымен қатар, арқанның сыртын қатып қалған майлаудан тазалап, мүмкін болатын бұзу жерлерін мен үзілген сымдардың жерін қарастырады. Атап өткен орындар жылжымайтын арқан кезінде ғана қаралуы міндетті. Шығып тұрған арқанның сымдарын қысқаша кесіп өті керек.
Егер арқанның тексерісі кезінде,кез келген бөлігінде,свивка қадамына тең болса,көтергіш арқандағы көлденең қиманың ауданындағы үзілген сымдары5% , көлденең қиманың ауданы барлық сымдарынан және төменгі теңестіргіште 10%, онда арқанды басқаға ауыстырғаны жөн.
Шеткі жүк шегінудегі көлденең қимасындағы 300 көлбеу бұрышымен шығарылса,свивка қадамында сымдар үзілсе, көлденең қимасының ауданы үзілген сымдары, көлденең қиманың ауданы барлық сымдарынан 10% артық болып кетсе,арқанды ауыстыру қажет.
3 ТЕХНИКО-ЭКОНОМИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕР
Технико-экономикалық көрсеткіштерге күрделі шығындар, еңбекақы мен пайдаланудағы материалдарға, энергияға шығындар, сондай-ақ көтерім қондырғысы жұмысының, үлестік көрсеткіштері кіреді. Жобалаған қондырғыны пайдалануға байланысты жұмысшылардың еңбекақысының жылдық қоры анықталады. Жабдықтарды сатыпалуға, тасымалдауға және құрастыруға және негіз құюға немесе басқада ғимараттар тұрғызуға шығындар, электр энергиясы мен материалдардың құны есептелінеді.
Күрделі шығындар
Күрделі шығындарға амортизациялық өтем мәнін анықтау үшін, жабдықтардың кұнын және олардың әр түріне амортизациялық өтем нормаларын білу керек. Күрделі шығындар мен амортизациялық өтемдер 1 - кестеде келтірілген түрде анықталады.
Кесте 1 – Жабдықтар амортизациясы.
| Жабдықтың атауы | саны | Бірлік кұны, мың теңге | Жалпы құны, мың теңге | Тасымалдау-ға және жабдықтар-ды құрастыруға шығындар, 25% | Аморти-зация, өтем нормысы, % | Амморти-зациялық өтем сомасы, мың теңге | |
| 1т | 17,5т | ||||||
| Скип | 297 500 | 892 500 | 223 125 | 189 656 | |||
| Көтерім маш-сы | |||||||
| Сым арқандар | |||||||
| Шкив | |||||||
| Автоматтан-дыру жүйесі | 20млн | 20млн | 5млн | 3млн | |||
| Ескерілмеген жабдықтар 10 % | 3 190 388 319 038,8 | ||||||
| Барлығы | 3 509 426,8 |
Тасымалдауға және жабдықтарды құрастыруға шығындар 25…30% шегінде қабылданады.
Электрэнергияға шығын
Электр энергия күштік электрқозғалтқыштар, сондай-ақ жарыққа тұтынатын электр энергиясының санынан есептеледі.
Кесте 2 – Электрэнергияға шығын
| Электркүштік жабдықтардың аталуы | Саны | Тұтынатын қуаты, кВт | Жылдық жұмыс сағаты | Жылдық электр энергия шығыны, кВт·сағ | Бірлік құны, тенге | Эл.энергияны жылдық құны, мың теңге |
| Эл.қозғалтқыш | 11 712 000 | 1Вт=15тг | 175 680 000 | |||
| Ескерілмеген жабдықтар 10 % | 17 568 000 | |||||
| Барлығы | 177 436 800 |
Еңбек ақы
Еңбек ақы көтерім қондырғысын күтетін жұысшылардың негізгі мамандықтары бойынша есептелінеді
3 кесте – Еңбек ақы.
| Мамандықтың аталуы | Разряд | Адам саны | Тарифтік ставка, теңге | Жылдық ауысым саны | Тәуліктік еңбек ақы, теңге | Жылдық еңбек ақы мың теңге | |
| аус | тәулік | ||||||
| Машинист | 17 145 270 | ||||||
| Кезекші эл.слесарь | 13 725 000 | ||||||
| Эл.слесарь | 5 715 090 | ||||||
| Слесарь | 4 575 000 | ||||||
| Сварщик | 5 715 090 | ||||||
| Дозаторшы | 16 470 000 | ||||||
| Ескерілмеген шығындар 10 % | 63 527 450 6 352 745 | ||||||
| Барлығы | 69 880 195 |
Материалдар құны электрэнергиясына шығындардың 10-15 % мөлшерінде қабылданады.
Барлық есептеулер 4-ші ортақ кестеге түсіріледі
Кесте 4 – Қосынды шығындар
| Шығындардың атаулуы | Жылдық сомасы, мың теңге |
| Жабдықтар аммортизациясы. | 3 509 426,8 |
| Электрэнергияға шығындар | 177 436 800 |
| Еңбекақы | 69 880 195 |
| Материалдар | 17 743 680 |
| Барлығы: | 267 970 102 |
1) 1т қазбаға
S1T=S/A=267970102/1600000=170 теңге/т
S-жалпы жылдық шығын, теңге/жыл;
A-өндірістің өнімділігі, т/жыл.