Шөгінділерді игеру кезеңдері.
Эксплуатациялау уақыты бойынша алынатын мұнайдың қисығына байланысты өңдеудің төрт периодын бөлуге болады, олар саты деп аталады.
Бірінші саты(кенорынды пайдалану еңгізу сатысы), коллектордың линзалар ұңғымаларын бұрғылау қарқынды түрде жүргенде және қабатқа әсер ету жүйесінің тиімділігін жоғарылату үшін ұңғымаларды бұрғылау қарқынды жүргенде. Бұл қордың ұңғымалар саны қабаттың құрылымының біржақты болмауына, оның үзінділігіне, жер қойнауынан мұнайды алудың пайдаланылатын технологияның ерекшеліктеріне байланысты.
Екінші саты (мұнайды алудың алынған максималды деңгейін ұстау сатысы) аз немесе көп мөлшерде тұрақты мұнайдың алынуымен сипатталады. Бұл сатының негізгі мақсаты – резервті қордың ұңғымаларын бұрғылау жолымен іске асырылады, ұңғымалар режимдерін реттеу және сумен толу жүйесін толық меңгеру немесе қабатқа әсер етідің басқа әдісі. Кейбір ұңғымалар сатының саңында фонтандауын тоқтатады, және оларды пайдаланудың механизацияланған әдісіне өткізеді (сораптардың көмегімен).
Үшінші саты(мұнайды алуды беретін саты) суқарқынды режимде ұңғыманың өнімінің прогрестеуші сулануының үстінде өңдеу темпінің интенсивті төмендеуімен және газқарқынды режимде газ факторының жылдам өсуімен сипатталады. Барлық ұңғымалар механизацияланған әдіспен эксплуатацияланады. Ұңғымалардың көп бөлігі бұл сатының соңына қарай пайдаланудан шығады.
Төртінші саты(өңдеудің соңғы сатысы) өңдеудің төмен темпімен сипатталады. Өнімнің жоғарғы сулануымен және мұнайдың алынуының жайлап төмендеуі бақыланады.
Мұнайдың алынатын қорының 70-тен 95%-ға дейін алынатын алдыңғы үш саты өңдеудің негізгі периодын құрайды. Төртінші сатыда мұнайдың қалған қорын алады. Бірақ өңдеудің дәл осы периодында алынатын мұнайдың санының соңғы мөлшері, кенорынның жалпы мерзімі анықталып, судың негізгі көлемін алады.
Кейбір кенорындар үшін бірінші сатымен мұнайдың алынуының құлау сатысы басталады. Кейде бұл кенорынды өңдеуге енгізуде жүреді. Мұндай құбылыс тұтқыр мұнайы бар кенорындар үшін тән немесе бірінші сатының соңында жылыны 12-20%-ға дейін өңдеудің жоғары темптары алынғанда жетеді. Өңдеу тәжірибесінен өңдеудің максималды темпі 8-10%-дан жоғары болуы қажет, ал өңдеудің барлық мерзімінде оның мөлшері жылына 3-5 %-дың көлемінде болуы қажет.
ДЕБИЕТТЕР
1. Коршак А.А., Шаммазов A.M. Основы нефтегазового дела. Учебник для ВУЗов. Издание второе, дополненное и исправленное: - Уфа.: ООО «ДизайнПолиграфСервис», 2002 - 544 с.: ил.
2. Антонова Е.О., Крылов Г.В., Прохоров А.Д., Степанов О.А. Основы нефтегазового дела: Учеб. для вузов. - М: ООО «Недра-Бизнесцентр», 2003. - 307 с: ил.
3. Бобрицкий И.В., Юфин В.А. Основы нефтяной и газовой промышленности.- М.: Недра, 1988.- 200 с.
4. Бородавкин П.П., Березин В.Л. Сооружение магистральных трубопроводов.- М.: Недра, 1987.- 471 с.
5. Калинин А.Г., Левицкий А.З., Никитин Б.А. Технология бурения разведочных скважин на нефть и газ.- М.: Недра, 1998.- 440 с.
6. Середа Н.Г., Муравьев В.М. Основы нефтяного и газового дела.- М.: Недра, 1980.- 287с.
7. Техника и технология транспорта и хранения нефти и газа/ Ф.Ф. Абузова, Р.А. Алиев, В.Ф. Новоселов и др.- М.: Недра, 1992.- 320 с.
8. Трубопроводный транспорт нефти и газа / Р.А. Алиев, В.Б. Белоусов, А.Г. Немудров и др.- М.: Недра, 1988.- 368 с.
9. Березин В.Л., Бобрицкий Н.В. Сооружение насосных и компрессорных станций: Учеб. для вузов. — М.: Недра, 1985. - 288 с.
10. Галеев В.Б., Карпачев М.З., Харламенко В.И. Магистральные нефтепродуктопроводы. - М.: Недра, 1988. - 296 с.
11. Галеев В.Б. Эксплуатация стальных вертикальных резервуаров в сложных условиях. - М.: Недра, 1981. - 149 с.
12. Губин В.Е., Губин В.В. Трубопроводный транспорт нефти и нефтепродуктов. - М.: Недра, 1982. - 296 с.
13. Промысловые трубопроводы/ В.Д. Куликов, А.В. Шибнев, А.Е. Яковлев, В.Н. Антипьев. - М.: Недра, 1994. - 298 с.
14. Скугорова Л.П. Материалы для сооружения газонефтепроводов и газохранилищ: Учеб. пособие для вузов. 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Недра, 1989. - 343 с.
15. Середа Н.Г., Муравьев В.М. Основы нефтяного и газового дела. - М.: Недра, 1980.
16. Трубопроводный транспорт нефти и газа/ Р.А. Алиев, В.Д. Белоусов, А.Г. Немудров и др. - М., 1988.
17. Транспорт и хранение нефти и газа/ П.И. Тугунов, В.Ф. Новоселов, Ф.Ф. Абузова и др. - М.: Недра, 1975. - 248 с.
18. Трубопроводный транспорт нефти и газа: Учеб. для вузов/ Р.А. Алиев, В.Д. Белоусов, А.Г. Немудрое и др. - 2-е изд., перераб. и доп. - М.: Недра, 1998. - 368с.