ЭкономикалыҚ бӨлім
Зерттеу жұмыстарына кеткен шығындарды есептеу
Ағымдағы шығындардың есебі.
Зерттеу жұмыстарына кеткен шикізатқа, материал мен реактивтерге кеткен шығынның әртүрлі ресурстың түрлеріне жеке келесідей формуламен анықталады:
(24)
мұндағы Pi –натуральды бірліктегі I-ші түрдегі материалды ресурстардың шығыны;
Цi –i-түрлі материалды ресурстардың базардағы бағасы, тенге;
i – 1,2,3,... n - түрліматериалды ресурстар.
Есеп іс-тәжірибелік деректертерге немесе жабдықтау бөлімі және материалды-техникалық жабдықтау деректеріне сүйене отырып шығарылуда.
Шикізатқа, материал мен реактивтерге кеткен жалпы сомасын табу үшін төмендегі формалы кесте тұрғызылады.
Зерттеу жұмысындағы ауған жемдік тұзы мен созақ тұзын тазалау
Жұмыстың мақсаты мен міндеті -ас тұзының тазалау әдісін, талдау әдістерін жасау, дайын өнімдегі негізгі компоненттреді анықтауды үйрену
Қондырғылар, тсхникалық құрал-жабдықтар:
Ас тұзын тазалайтын қондырғы
Сүзу қондырғысы
Химиялық ыдыстар
Аналитикалық жэне техникалық таразы
Электр плита
Іс-тәжірбиені жүргізу әдістемесі жэне қондырғы схемасы
Іс-тәжірбиені жүргізудің негізгі міндеті тас тұзының құрамындағы қоспаларды (кальций жэне магний тұздарын) зертханалық қондырғыларды пайдалана отырып тұндыру және соңғы өнімнің шығымын максималды дәрежеге жеткізу. Бул жұмыстың ерекшелігі тұздықты тазалау процесі дайын өнімді алуға дейін бірнеше процестерден турады.
24- кесте- Шикізат және материалдарға қатысты шығынның есебі
| Материалдар аты | Саны ( г) | 1 г бағасы | Құны (теңге) |
| Тұз қышқылы | 292,20 | ||
| Магний хлориді | |||
| Кристалды аммоний хлориді | 332,95 | 83237,5 | |
| Кристалды калий нитраты | 255,68 | ||
| Электролитті магний | 34,03 | 22119,5 | |
| (25% ерітінді) аммиак су | 292,20 | ||
| Барлығы |
Энергетикалық шығынның есебі
Зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында технологиялық қажеттілікке байланысты анықталатын энергетикалық шығындардың құрамына электр энергиясы, су буы, су, суық және тағы басқалары кіреді.
Электр энергиясына байланысты шығындарды келесі формуламен анықталады:
Зэ = M * Ku *T *Ц (25)
мұндағы М – зерттеу жұмыстарын жүргізу барысында қолданылатын электр қозғалтқыштары және басқа да электр приборларының төлқұжаттық қуаты, кВт;
Кu – электр жабдығының қуатын қолдану коэффициенті (Кu =0,7 - 0,9);
Т – зерттеу барысындағы электр жабдығының жұмыс істеу уақыты, сағ; Ц – І кВт-сағ электр энергиясының құны, теңге.
Электр плита
25-кесте- Зерттеу жұмысын жүргізу үшін қолданылған электр энергиясының шығыны
| Шығынның атауы | Бағасы 1 кВт | Қуаты М | Уақыт, сағат Т | Кu | Сомасы, теңге |
| Ас тұзын ерітуге арналган қондырғы Электрлік плита Аналитикалық таразы Аквадистиллятор Муфельді пеш Лаз-93 М Тоңазытқыш ПОСТ-2МК АДП-02 Линтел-ФС-10к ТВО аппараты ТВЗ аппараты АРН-2 Линтел-ВУН-20 ЛТН-03 термостаты ИДТ-90 Компьютер | 19,51 | 4,7 BA 1,5 кВт 6,0 ВА 3,0 кВт 1,8 Вт 0,11 кВт 31,6 кВт 1,5 кВт 2,0 кВт 208,0 ВА 0,8 кВт 33,3 ВА 6,0 кВт 100 ВА 8 кВт 0,0013 кВт 0,239 кВт | 0,5 3,0 1,0 2,5 2,5 1,0 12,0 1,0 1,5 1,0 0,5 0,5 4,0 0,5 0,5 1,0 12,0 | 0,7 0,7 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,7 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,8 0,7 0,8 | 32,1 35,2 53,7 67,2 40,3 0,9 5397,5 13,4 23,5 3263,6 3,5 149,1 455,0 448,0 45,8 0.01 25,6 |
| Барлығы | - | - | - | - | 8560,71 |
Шығындалатын су төмендегідей анықталады:
Зв=15∙55,58=833,7 теңге
Еңбекақы шығыны
Зерттеу жұмысын орындаушысының негізгі еңбек ақысына кететін шығынды бір айлық шәкірт ақы мөлшерін диплом жұмысын орындауға кеткен ай санына көбейту арқылы анықталады.
26-кесте- Негізгі еңбек ақысына кететін шығын
| Орындаушылар | Саны | Тәжірибенің ұзақтығы, ай | Еңбек ақы, тг |
| Жетекші | |||
| Студент | |||
| Лаборант | |||
| Қорытынды |
Жоғарыда айтып өткендей дипломдық жұмыстың ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізуге 3 адам қатысты. Жұмыстың орындалу мерзімі 2 айға созылады. Жалпы жұмысшылардың екі ай жалақысы 261000 тг құрайды.
Қосымша жалақы негізгі жалақының 20% мөлшерімен алынады:
1. Жетекші
Жқ.ж.= 58000*20/100=11600 тг
Жалпы жалақы: 11600*2=23200 тг
2. Оқу шебері
Жқ.ж=40000*20/100=8000 тг
Жалпы жалақы: 8000*2=16000 тг
3. Орындаушы
Жқ.ж=20500*20/100=4100 тг
Жалпы жалақы: 4100*2=8200 тг
Жалпы қосымша жалақы 47400 тенгені құрайды.
Әлеуметтік салық негізгі және қосымша жалақының 11% мөлшерімен алынады.
Негізгі жалақы бойынша:
237000*11/100=26070 тг
Қосымша жалақы бойынша:
47400*11/100=5214 тг
Негізгі жалақы бойынша:
237000*70/100=165900 тг
Қосымша жалақы бойынша:
47400*70/100=33180 тг
Экономикалық бөлімде бүкіл ғылыми-зерттеу жұмысы кезеңіндегі ағымды шығындар анықталды. Берілген шикізатқа және басқа да материалдарға смета құрылып, зерттеу жұмыстарын атқаруға қатысқан қызметкерлердің жалақысы есептеп шығарылды.
Қосымша шығындар, жылу жүйесі, жарықтандыру және т.б. шығындар, негізгі және қосымша жалақыдан 75% көлемде алынады:
(41000+116000+80000) * 0,75 = 177750 тг