Сынып. Қазақстан тарихы. Сабақтың тақырыбы: Кіріспе
Сынып. Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: Кіріспе
Сабақтың мақсаты:
v 7-сыныпта өтілген материалдарды қайталата отырып, 8-сыныпта өтілетін яғни, ХҮІІІ ғасыр мен
v ХХ ғасырдың бас кезіндегі Отанымыздың тарихының маңызды оқиғаларын таныстыру, бұл сыныпта өтілетін тақырыптарға қысқаша тоқталу;
v Оқулықтың авторларымен таныстыра отырып, жаңа басылып шыққан бұл кітап пен ескі кітаптың айырмашылығын айту;
v Оқушылардың дүниетанымы мен тарихи санасын қалыптастыра отырып, тарих пәніне қызығушылығын арттыру.
Сабақтың түрі: Кіріспе
Әдісі: әңгіме, сұрақ-жауап
Көрнекілігі: оқулық, карта
Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру кезеңі
· Оқу құралын тексеріп түгелдеу
· Әнұран орындау «Хабар»
· Оқушылардың зейінін сабаққа аудару
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау
Ø 7-сынып материалдарына шолу жасау
ІІІ.Жаңа сабақтың жоспары:
1. Қазақстанның ХҮІІІ ғасырдағы әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени дамуы
2. ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы.
3. Қазақстанды Ресей империясына қосудың аяқталуы.
4. Қазақтардың ХІХ ғасырдың бірінші жартысындағы дәстүрлі мәдениеті мен шаруашылығы
5. ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық және саяси жағдайы
6. ХХ ғасырдың бас кезіндегі Қазақстан
7. Қазақстанның ХХ ғасырдың бас кезіндегі мәдени өмірі
IV.Сабақты бекіту:
v Бетпе-бет
Бағалау:
Үй тапсырмасы: Оқулықпен танысу.
сынып. Қазақстан тарихы
Сабақтың тақырыбы: §1. Қазақ қоғамының этноәлеуметтік құрылымы.
Сабақтың мақсаты:
v Оқушыларды XVIII ғасырдағы қоғамның әлеуметтік құрылымының ерекшеліктерімен таныстыру, оқушылардың назарын әлеуметтік топтар арасындағы қатынастарға аудару, қазақ қоғамындағы дәстүрлі құқықтың рөлін көрсету;
v Бұрынғы алған деректермен жұмыс істеуге , көтерілген мәселе бойынша деректерге сүйене отырып, талдау жасауға үйрету;
v Туған өлкенің тарихына құрметпен қарауға, еңбекқорлыққа мақсат қоя білуге тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: аралас
Әдісі: интерактивті
Көрнекіліктер: карта , «Қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымы» схемасы (кесте), терминологиялық сөздік
Жаңа материалды бұрынғы өткен тақырыпты қайталай отырып, оқыту. (білімді бекіту.)
Негізгі ұғымдар: қоғамның әлеуметтік құрылымы, әлеуметтік теңсіздік, класс, иерархия, конфессия, адат, құн, құрама, тархан, төлеңгіт, құл, диалект.
Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру кезеңі
· Оқу құралын тексеріп түгелдеу
· Әнұран орындау «Хабар»
· Оқушылардың зейінін сабаққа аудару
«Хабар» ел жаңалықтарына шолу /сұрау/
ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:
Ø 7-сыныпта өткен материалдарға шолу
ІІІ.Жаңа тақырыпты оқытудың жоспары:
Қазақстардың саны мен орналасқан жерлері.
XVIII ғасырдағы қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымының ерекшеліктері
Қазақстан аумағындағы тайпалардың орналасуымен Қазақ хандығындағы әлеуметтік құрылым жөнінде оқушыларға 7-сыныптағы Қазақстанның орта ғасырлар тарихы қурсынан таныс болғандықтан , бұл жөнінде алдын ала сұрап, естеріне түсіремін
№1 тапсырма: Картамен жұмыс.
Төмендегі жүздердің құрамына қай тайпалардың кіргенін естеріңе түсіріңдер.
А) Ұлы жүз:
Ә)Орта жүз:
Б)Кіші жүз:
2. Картадан орналасқан аумақтарын көрсетіңдер:
А) Ұлы жүз-
Ә)Орта жүз-
Б)Кіші жүз-
3) ХVIII ғасырда Қазақ хандығы қандай мемлекеттермен шекаралас болды? Олармен қарым-қатынасына тоқталыңдар.
Оқушылардың жауабын тыңдап болғаннан кейін жаңа сабақты түсіндіремін. Бұл жерде Қазақ хандығының осы кездегі саяси дамуынанң ерекшеліктерін , қазақстардың басқару жүйесін міндетті түрде айту керек. Сонан кейін оқушыларды деректермен жұмыс істету және оларға талдау жасай отырып, өз ойын айтқызу мақсатында тапсырма беріледі (өздігінен жұмыс)
№2 тапсырма:
-Оқулықтағы тақырыпты пайдалана отырып, ХVIII ғасырдағы қазақ қоғамының әлеуметтік құрылымының ерекшеліктерін бейнелейтін кесте (схема) құрыңдар.
Берілетін жауаптар үлгісі:
XVIII ғасырдағы Қазақ хандығының әлеуметтік құрамы феодалдық қоғамның классикалық құрылымын көрсетеді:
Феодалдар класы (тобы):
Шыңғысханның ұрпақтары- (хандар мен сұлтандар)
Рулық және тайпалық ақсүйектер;
Қожалар, имамдар, қожалар;
Патриархалды-феодалдық ақсүйектер оөкілдері (бектер, байлар, батырлар).
Шаруалар класы (тобы) :
Қарапайым малшылар, егінші шаруалар;
Егінші малшылар.
№3 тапсырма. Сөздікпен жұмыс.
Тақырыпты оқып шығып, төмендегі терминдардің анықтамасын айтыңдар:
Құрама
Қожа
Құрылтай
Ханталапай
Төлеңгіт
Құн
Адат
Тархан
№ 4 тапсырма:
-Қазақстан тарихы бойынша хрестоматия материалар пайдалана отырып, әр топ (класс) өкілдерінің қандай міндеттерін мен құқықтары болғандығын атап көрсетіңдер.
Онан әрі мұғалім сабақты төмендегідей етіп жоспарлайды.
Ø Хан сайлау дәстүрі
Ø Сұлтандар әулетінің артықшылықтары.
Ø Қожалар мен олардың қазақ қоғамындағы рөлі
Ø Қазақстар қандай еңбек үшін тархан атағын алған?
Ø Әлеуметтік мәртебесі-қоғамның ерікті мүшесі.
Ø Төлеңгіт деген кімдер?
Ø Қазақ қоғамындағы құлдардың жағдайы.
IV.Жаңа сабақты бекіту үшін берілетін сұрақтар мен тапсырмалар:
Ü Картадан Қазақ хандығының аумағын және оның ішіндегі әр жүзді орналасқан жерлерін көрсетіңдер.
Ü XVIII ғасырда Қазақ хандығықандай мемлекеттермен шекаралас болды?
Ü Осы кезеңдегі Қазақхандынының сыртқы саяси жағдайы жөнінде не айта аласыңдар?
Ü Оқулықтың 13-бетіндегі құжатпен жұмыс (Г.Н.Потанин. Таңдамалы шығармаларының үш томдығы. Тарих, этнография және фольклор жөніндегі еңбектер. Павлодар, 2005, 3-том, 30-31-беттер)
Бағалау:
Үй тапсырмасы:
XVIII ғасырдағы қазақ қоғамының таптық құрылымының ерекшеліктеріне баға беріңдер (Хрестоматия. Коншин Н. «Павлодардан Қарқаралыға дейін»).
Халықтың кейбір топтарының қандай артықшылықтары болды? Сендердің ойларыңша неліктен