Мерчандайзингтің негізін қалаушы принциптері

1.1. Мерчандайзинг – бөлшек саудадағы маркетингтің сайманы.

· Тұтынушы психологиясы және сатып алушылар мінез-құлқы (іс-әрекеті).

· Аналитика – табысқа апарар алғашқы қадам. Нарықты зерттейміз, сатып алушыны мұқият зерттейміз. Дәріхана клиентінің портреті.

· Бөлшек сауданың формалары және әртүрлі форматтағы және орналасуына байланысты дәріханалардағы мерчандайзингтің ерекшеліктері.

1.2. Сатып алушылар іс-әрекеті: сатып алу туралы шешімге адамның өзі сезінбейтін факторлардың әсер етуі (кеңістіктік, түс гаммасы және басқа да сатып алуға дем беретін шаралар).

1.3. Ашық жәге жабық орналастыратын дәріханалардағы мерчандайзингтің негізгі ережелері.

1.4. Дәріханаларға тән мерчандайзингтің негізгі қателіктері.

2. Мерчандайзингтің 1-деңгейі. Сауда нүктесінің сыртқы безендірілуі және қоршаған орта. Дәріханадан тыс жердегі мерчандайзинг.

· Сауда нүктесіне кірер жерде кеңістікті ұйымдастыру.

· Дәріханаға кірер жерлерді және кіру топтарын безендірудің детальдары жәе стандартты емес шешімдері.

3. Мерчандайзингтің 2-деңгейі. Дәріхананығ сауда залдарын жоспарлау.

3.1. Әртүрлі конфигурациядағы сауда залдарының ерекшеліктері. Функциональды аумақтар.

· Оптимальды (ұтымды) кеңістікті ұйымдастыру. Залдағы сауда аумақтары мен бос кеңістіктің қатынасы.

· Залдағы және сөредегі «ыстық» және «суық» аумақтар.

· Сатып алушылар легінің қозғалысын ұтымды ұйымдастыру (бөлу).

3.2. Тауарларды\препараттарды сатып алушылар сұранысы бойынша топтау (мақсатты, тұрақты және т.б. сұраныстағы тауарлар).

· Сатып алушылар сұранысына байланысты залдағы тауар топтарын орналастыру ережесі.

· Фармацевтикалық және парафармецевтикалық өнімдерді тауар топтары бойынша жіктеу.

· Дәріханада тауартоптарын және препараттар топтарын орналастыру кезіндегі негізгі қателіктер.

3.3. Дәріхананың сауда залындағы ақпарат және навигация.

· Тауарды тиімді презентациялау ережесі.

· Көрсеткіштерді, маңдайшаларды дұоыс безендіру. Дәріханадағы навигации жүйесі.

· Жарнамалық қолдаудың баланстық ережесі. POS-материалдарды пайдалану.

· Жаңа сауда маркаларын жылжыту әдістері. Мерчандайзинг әдістерінің көмегімен «нашар сатылатын» тауарлардың параметрлерін жақсарту.

3.4. Сауда залының параметрлерін қалай «жақсартуға» болады.

· Сауда залында сатып алушылардың көңілін аудару тәсілдері. Сауда залындағы «якорь» («маяк») түсініктері.

· Сауда құрал-жабдықтарын сауаты қоллдна білу.

4.Мерчандайзингтің 3-деңгейі. Витриналар, сөрелер және т.б. құрал-жабдықтар.

4.1. Витриналарда және басқа да құрал-жабдықтарда орналастыру ерекешеліктері.

4.2. Дәріханадағы тауарлардың жеке топтарының сатылуын жоғарылату және тартымдылығын күшейту тәсілдері.

· Тауарларды сөрелерді көрсету тәсілдері.

· Тауарларды бөліп көрсету үшін түсті, жарықты, кеңістікті пайдалану.

· Жаңа сауда маркаларын жылжыту әдістері.

· Дәріханада сатып алушылардың көілін аударудың креативті және жалпы стандартты емес әдістері.

5. Препараттардың әртүрлі топтарының мерчандайзингігің спецификасы.

5.1. Әртүрлі тауар топтарын орналастыру ерекшеліктері және ережесі.

5.2. Орналастыру тәсілдері.

· Тиімді орналастыру құрылғылары.

· Тауарлар бір-біріне кедергі жасаған кезде оны қалай жөндеуге болады.

5.3. Кросс-сауда – тауарлардың бірден бірнеше тобында сату көлемін жоғарылату сайманы. Кросс-сауда үшін тауар топтарын таңдау ережесі.

5.4. Маусымдық және мерекелік мерчандайзинг. Мерекелік промо-акциялар үшін креативті идеяларды жасау.

6. Тауар туралы ақпарат.

6.1. Сауда процесіндегі бағаның (ценник) орны. Бағаны дұрыс безендіру және оның сөредегі орны.

6.2. Бағадағы ақпараттың сапасы және жетімділігі.

6.3.Баға (ценник) тауардың жарнамасы ретінде.

7. «Мерчандайзингті басқарудың 12 қадамының» технологиясы.

8. Мерчандайзинг практикасы. Тауарларды орналастырудың практикалық міндеттерін шешу (дәріхананың сауда залында жүргізіледі).

9. Қателіктермен жұмыс:

9.1. Тренингке қатысушылардың нақты мысалында ситуацияларды қарастыру (1-күні тренингке қатысушылар өздерінің сауда залдарының планограммасын сызады және мерчандайинг қателіктерін талдайды).

9.2. Ұсыныстарды жасау (топты жұмыс және кеңесшінің комментариі).

10. Жобаларды жасау (тренингтен кейінгі өздігіен жұмыс).

10.1. Тренингке қатысушыларға жобалық \ жұмыс тапсырмасы: тренингтен кейін 2 апта ішінде қатысушылар келесілерді орындайды:

1) «12 қадам» технологиясы бойынша өз дәріханаларындағы мерчандайзингтің плюсі мен минусын (қателіктерін) талдайды.

2) Өз дәріханасы немесе секциясы үшін мерчандайзинг концепциясын, сонымен бірге тауарларды орналастыру («қалай болу керек») планограммасын жасайды.

10.2. Планограмманы жасаушылар өз тренеріне екі вариантын да ұсынады («қалай болды» және «қалай болу керек») бағалау және түзетулер енгізу үшін.

10.3. Тренер әрбір дәріханаға барып шешімдердің дұрыстығына және мақсаттылығына сол жерде бағасын береді.

10.4. Түзету енгізілгеннен кейін жобаны жасаушы сауда залында тауарды орналастыруды жүзеге асырады.

10.5. Тренер дәріханаларға барып «жобаны» қабылдайды. Алыс орналасқан қалаларда тренингтен кейінгі бақылаулар он-лайн режимінде жүзеге асырылады (интернет арқылы салынып жіберілген планограммалардың, суреттердің талдауы және түзетулері, міндетті түрде мақсатты мақсатты сатып алушыларды жәнедәріхананы қоршаған кеңістікті сипаттай отырып).

10.6. «Жобаны» тапсырғаннан кейін планограмманы дәріхана жеткшілігі бекітеді және мерчандайзинг стандарты ретінде фармацевтерге таратылып беріледі. Бұл стандарттардың сақталуына (орындалуына) бақылау жүргізу дәріхана меңгерушісіне жүктеледі.

ӘДЕБИЕТ:

Негізгі:

1. Багирова В.Л. Управление и экономика фармации.- Москва: Медицина.- 2004.- С.98-105.

2. Мнушко З.Н. Менеджмент и маркетинг в фармации. Ч.2. Марукетинг в фармации. – Харьков: Изд.НФаУ.- 2008. – 536с.

3. Мнушко З.Н. Менеджмент и маркетинг в фармации. Ч.2. Маркетинг в фармации. – Харьков: Изд.НФаУ.-2008. – 536с.

4. Юданов А.Ю. Фармацевтический маркетинг.-Издатель: Издательство "Ремедиум".- 2007.- 400 с.

5. Грибкова Е.И. Изучение эффективности интегрированных маркетинговых коммуникаций в деятельности субъектов фармацевтического рынка.-М.-2004.-300 с.

6. Макашов Д. Мерчандайзинг – искусство сбыта товара. // www.psy-portal.ru

7. Рамазанов И.А. Мерчендайзинг в розничном торговом бизнесе: Учебное пособие. М.- 2003. С. 9–10.

Қосымша:

1. Колборн Р. Мерчандайзинг / Пер. с англ. / Под ред. И.О. Черкасовой. СПб.- 2002. С. 13–27; Канаян К. и Р. Мерчандазинг. М., 2001. С. 9–116.

2. Батра Р., Майерс Дж.Дж., Аакер Д.А. Рекламный менеджмент / Пер. с англ. 5-е изд. М.; СПб., 2000; Энджел Дж.Ф., Блекуэлл Р.Д., Миниард П.У. Поведение потребителей. СПб., 2000; Джоббер Д. Принципы и практика маркетинга / Пер. с англ.: Учеб. пособ. М., 2000; Говард Дж. и Шет Дж. Теория поведения покупателя // Классика маркетинга / Сост. Б.М. Энис, К.Т. Кокс, М.П. Моква. СПб., 2001. С. 175–197; Лоусон Р. Поведение потребителей // Маркетинг / Под ред. М. Бейкер. СПб., 2002. С. 134–149.

3. Паркинсон С. Покупательское поведение организаций // Маркетинг / Под ред. М. Бейкер. СПб., 2002. С. 150–164; Энджел Дж.Ф., Блекуэлл Р.Д., Миниард П.У. Поведение потребителей. СПб., 2000; Лоусон Р. Поведение потребителей // Маркетинг / Под ред. М. Бейкер. СПб., 2002. С. 134–149.

ТАҚЫРЫП: АРАЛЫҚ БАҚЫЛАУ

МАҚСАТЫ: Өткен тақырыптар бойынша бағдарлама материалдарын студенттердің игергендігін тексеру.

ӨТКІЗУ ФОРМАСЫ:

Оқытушының кеңесі, реферат тақырыптарын презентациялау, пән тақырыптарын студенттердің өздігінен оқып-үйренуі, «Дәріханада мерчандайзингті ұйымдастыру принциптері» іскерлік ойыны, сұрақ варианттары бойынша бақылау жұмысы.