Ласіфікацыя інфармацыйных рэсурсаў навукова-тэхнічнага і медыцынскага комплексаў.

Iснуюць розныя падыходы да класiфiкацыi iнфармацыйных рэсурсаў, улiчваючы разнастайнасць iх азначэння(фасетны прынцып дзялення аб’ектаў).

а форме ўласнасцi

А1 дзяржаўнай ўласнасцi

А2 недзяржаўнай формы уласнасцi

А3 змешанай формы уласнасцi

В Па праву валодання i распаўсюджання

В1 дзяржаўнага валодання i распаўсюджання

В2 рэгiянальнага валодання i распаўсюджання

В3 галiновага валодання i распаўсюджання

В4 мясцовага валодання i распаўсюджання

С Па форме носьбiта

С1 на традыцыйных носьбiтах

С2 на электронных носьбiтах

С3 на iншых носьбiтах

Д Па змесце

Д1 па прыродазнаўстве

Д2 па тэхнiцы

Д3 па сельскай гаспадарцы

Д4 па медацыне

Д5 па сумежных галiнах

Е Па знакавай прыродзе прадстаўлення

Е1 тэкставыя

Е2 лiчбавыя

Е3 аўдыяльныя

Е4 графiчныя

Е5 мультымедыйныя

F Па спосабу распаўсюджвання

F1 ў глабальных iнфармацыйных сетках

F2 ў лакальных iнфармацыйных сетках

F3 распаўсюджваецца па падпiске

F4 па электроннай пошце

F5 праз бiблiятэку

G Па характары выкарыстання

G1 масавага характару

G2 ведамаснага характару

G3 унутрыфiрменнага характару

G4 асабiстага характару

Н Па месцы размяшчэння

Н1 унутры кнiг i часопiсаў

Н2 на сайтах бiблiятэк i iнфармацыйных цэнтраў

Н3 ў базах данных

Н4 ў iнтэрактыўных кнiжкых крамах

Н5 на радыё i тэлебачаннi

Н6 на кнiжных выставах

I Па мовах прадстаўлення

I1 на натуральнай мове

I2 на штучнай мове

J Па прыналежнасцi да пэўных сiстэм

J1 рэсурсы унiверсальных сiстэм, якiя ўключаюць усе цi шэраг вiдаў IР

J2 рэсурсы вiдавыя , створаныя для рэгiстрацыi i выкарыстання пэўных вiдаў дакументаў

J3 рэсурсы галiновых сiстэм

J4 аб’ектныя,створаныя для iнфармавання аб пэўнай катэгорыi аб’ектаў

J5 рэсурсы ведамасных сiстэм

J6 рэсурсы iншых сiстэм, разлiчаныя на пэўныя катэгорыi карыстальнiкаў

а ступенi адкрытасцi

К1 адкрытыя рэсурсы

К2 рэсурсы з абмежаваным доступам

БД

А Па раскрыцці зместа

А1бiблiяграфiчныя

А2 рэфератыўныя

А3 поўнатэктавыя

А4 гiпертэкставыя

В Па об’екту адлюстравання

В1 дакументальныя

В2 аб’ектаграфiчныя

В2.1.фактаграфiчныя

В2.2лексiкаграфiчныя

В2.3 паказчыкаў

а форме прадстаўлення iнфармацыi

С1 лiкавая

С2 тэкставая

С3 лiкава-тэкставая

ЦНБ НАН прапануюць класiфiкацыю WEB-рэсурсаў, у якiх можа размяшчацца бiблiяграфiчная iнфармацыя

А Па структуры

А1 шматўзроўневыя карпаратыўныя WEB- сайты

А2 шматузроўневыя раздзелы на WEB- сайтах

АЗ WEB-старонкi бiблiятэк

а iнфармацыйным напаўненнi

В1 неiлюстраваныя

В2 iлюстраваныя

В3 першасныя

аліновыя асаблівасці стварэння інфармацыйна-бібліяграфічных рэсурсаў НТ і МК.

Бібліяграфічная дзейнасць накіравана на задавальненне патрэбнасцей спецыялістаў у бібліяграфічнай інфармацыі. Арганізацыйнай асаблівасцю - ёю займаюцца разнастайныя ўстановы – універсальныя, шматгаліновыя, галіновыя, навуковыя бібліятэкі, інфармацыйныя цэнтры, навуковыя ўстановы, Інстытуты Нацыянальнай Акадэміі навук, выдавецтвы, рэдакцыі часопісаў, вышэйшыя навучальныя ўстановы і г.д. Акрамя таго, развіццё дзяржаўнай бібліяграфіі, стварэнне ЭИР таксама ЭИР уплываюць на арганізацыю бібліяграфічнай дзейнасці ў навукова-тэхнічным, атрадным і медыцынскім комплексах.

шлях бібліяграфіі дзел на тры этапы:

· першы – 1919–60- гг. XX ст.

· другі – 61–91 гг. XX ст.,

· трэці – сучасны, з 1992 г.

1этап- Цяжкая разруха пасля рэвалюцыі, грамадзянскай вайны не спрыяла росту кнігавыдавецкай дзейнасці і, адпаведна, развіццю галіновай бібліяграфіі. Паступова становішча паляпшалася гэта станоўча ўплывала на развіццё бібліяграфічнай дзейнасці ўвогуле і галіновай у прыватнасці. Падрыхтавана не шмат самастойных бібліяграфічных паказальнікаў. Найбольшая колькасць па пытаннях сельскай гаспадаркі (33), найменшая – па тэхніцы (14).Але выпускі асобных з іх з’явіліся пачаткам серыі дапаможнікаў, якія рыхтуюцца і сёння.

( паказальнік «Литература по тепло- и масообмену»).

этап- Створаны дзве новыя галіновыя бібліятэкі: у 1960 г. – БелСГБ, а ў 1977 – РНТБ. значна ўзрасла колькасць асобна выдадзеных паказальнікаў па актуальных напрамках біялагічных, фізіка-матэматычных, хімічных навук, энергетыкі, раслінаводста, жывёлагадоўлі.

Бібліятэка АН падрыхтоўку бібліяграфічных штогоднікаў па флоры і фауне, , БелСГБ – штогоднікі “Льноводства”.

знік шэраг выданняў бягучай бібліяграфічнай інфармацыі, якія выходзілі штомесячна або штоквартальна: «Механизация и автоматизация» (ДБ имени В.И.Ленина), «Энергетическое хозяйство Белоруссии» (ЦНБ НАН), «Новости сельскохозяйственной литературы» (БелСГБ).

1962 г., - “Палажэнне аб каардынацыі дзейнасці бібліятэк Беларускай ССР у галіне рэкамендацыйнай і навукова-інфармацыйнай бібліяграфіі і даведачна-бібліяграфічнай работы”, якое адыграла станоўчую ролю ў пашырэнні бібліяграфічнай дзейнасці( замацоўвала галіновыя цэнтры бібліяграфічнай работы і ў значнай ступені садзейнічала каардынацыі бібліятэк рознага падпарадкавання ў гэтым напрамку). не было адпаведным чынам зацверджана.

У 1974 -“Палажэнне аб каардынацыі дзейнасці бібліятэк Беларускай ССР у галіне навукова-дапаможнай бібліяграфіі і інфармацыйна-бібліяграфічнай работы”. ( было ўзгоднена з Міжведамаснай бібліятэчнай камісіяй і зацверджана Міністэрствам культуры , былі раскрыты функцыі не толькі галіновых цэнтраў і напрамкі іх дзейнасці, але і функцыі бібліятэк, якія ўваходзяць у галіновыя групы).

У адпаведнасці з гэтымі дакументамі цэнтрамі бібліяграфічнай дзейнасці былі прызначаны:

– у галіне прыродазнаўчых і дакладных навук – ЦНБ імя Я.Коласа НАН;

– у галіне медыцыны і аховы здароўя – Рэспубліканская навукова-медыцынская бібліятэка (РНМБ);

– у галіне сельскай гаспадаркі – Беларуская сельскагаспадарчая бібліятэка (БелСГБ);

– у галіне тэхнікі – Урадавая бібліятэка, функцыі якой былі перададзены створанай ў 1977 годзе Рэспубліканскай навукова-тэхнічнай бібліятэцы (РНТБ).

Садзейнічала развіццю бібліяграфічнай дзейнасці. Значна павялічылася колькасць бібліяграфічных паказальнікаў, узрасла ўдзельная вага самастойных дапаможнікаў.

3 этап- У пачатку 90-х - распрацавана праграма развіцця Дзяржаўнай сістэмы навукова-тэхнічнай інфармацыі (ДСНТІ), створаны Нацыянальны цэнтр інфармацыйных рэсурсаў і тэхналогій НАН Беларусі.

Выдзяляюцца- дзяржаўныя, галіновыя, рэгіянальныя цэнтры, якія займаюцца падрыхтоўкай інфармацыйна-бібліяграфічнай прадукцыі.

Дзяржаўныя(рэспубліканскія) цэнтры скіраваны на падрыхтоўку бягучых інфармацыйных паказальнікаў, прысвечаных, пераважна, аднаму віду дакумента – патэнтам, стандартам, справаздачам, дэпаніраваным рукапісам(БелІСА, БелДІСС, НЦІУ). Галіновыя рэспубліканскія бібліятэкі РНТБ, ЦНБ імя Я.Коласа НАН Беларусі, РНМБ, БелСГБ рыхтуюць інфармацыйныя рэсурсы ў традыцыйным і аўтаматызаваным рэжымах, якія прысвячаюцца актуальным праблемам.

На рэгіянальным узроўні асноўнымі цэнтрамі з’яўляюцца абласныя навуковыя бібліятэкі, рэгіянальныя навуковыя медыцынскія бібліятэкі (Віцебск, Гродна, Гомель, Брэст), а таксама абласныя філіялы РНТБ (у Гродне, Гомелі, Брэсце, Магілёве, Віцебску).На галіновым узроўні ў рэспубліцы дзейнічаюць інфармацыйныя цэнтры па медыцыне, метралогіі, па будаўніцтве і інш.