Көтерім машинасын таңдау

Көтерім машинасын таңдау барабан (үйкеліс шкиві) диаметрі мен таңдалған арқан диаметрінің қатынасының қажетті мәні бойынша атқарылады.

Шахты тереңдігі 600м-ге дейін болғанда Ц, ЦР және 2Ц тектес цилиндр барабанды көтерім машиналарын қолданады, ал тереңдік 600-1400 м және m_гр.ф. < 10-15 т болғанда бицилиндр конусты барабанды БЦК тектес көтерім машинасын қолданады.

Жоғары жүккөтергішті көтерім ыдыстарын (m>15т) пайдаланғанда және шахты тереңдігі 700 м-ден асқанда көтерімді ЦШ тектес көпарқанды үйкеліс шкивтерінің көмегімен атқарған тиімді.

Орау органының (үйкеліс шкивінің) өлшемі ҚЕ талаптарына сай, барабан немесе үйкеліс шкиві диаметрінің (Д_бар,Д_шв) арқан диаметріне d_к, қатынасымен келесі баланыстар бойынша анықталады:

- бірарқанды көтерім үшін

- көтерім қондырғысы жер бетінде болғанда, (15)

- көтерім қондырғысы жер астында болғанда; (16)

- көп арқанды көтерім үшін

- ауытқытушы шкивсіз жүйеде, (17)

= 80 35,5=2840мм - ауытқытушы шкивті жүйеде (18)

Есептік мәндер бойыша жуық үлкен стандартты барабанды (үйкеліс шкивті) көтерім машинасы таңдалады.

Ауытқытушы және бағыттағыш шкивтерді таңдау ұқсас талаптар бойынша атқарылады.

Таңдалған көтерім машинасын барабан енінің сәйкес келетіндігіне (бірарқанды көтерімде), арқандарды керудің рұқсат статикалық тегеурініне, (бір және көпарқанды көтерімде), арқандардың сырғанамау шартына және арқанның үйкеліс шкиві (көпарқанды) қаптамасына рұқсат қысымына тексерілуге тиісті.

В бетінің арқанды орналастыруға қажетті ені келесі қатынастармен анықталады:

Алынған оралу беті ендерінің мәндері стандартты барабандардың енінен аз болуға тиісті. Олай болмаса арқанның барабанға көп қабаттық оралуына көшу керек (тік шахталардың жүктік көтерімі үшін – екі қабат, ал көлбеу шахтылар үшін – үш қабат) немесе барабан диаметрі үлкен көтерім машинасын қабылдау керек.

Таңдалған стандарты көтерім машинасы статикалық салмаққа тексерілуі керек:

- арқандардың ең үлкен керілісі

(23)

- арқандардың статикалық керілістерінің ең үлкен айырмашылығы:

а) аударылмайтын көтерім ыдыстары үшін

(24)

б) аударылатын көтерім ыдыстары және қорабы ауытқитын аударылмайтындар үшін

, Н, (25)

мұндағы - көтерім ыдыстары салмақтарының теңсіздік коэффициенті: аударылатын скиптер үшін =0,35, ауытқитын қорапты скиптер үшін =0,15.

Т_мах мен S_max есептік мәндері көтерім машинасы сипаттамасындағыдан аз болуы керек. Егер олай болмаса басқа көтерім машинасын қабылдау керек.

Көпарқанды көтерім машинасы арқанның үйкеліс шкиві қаптамасына түсіретін үлестік қысымына тексерілуге тиісті:

(27)

Арқанның үйкеліс шкиві қаптамасына түсіруге рұқсат етілетін үлестік қысымы ( ) сағыздалған таспамен қаптағанда 1,4-1,6 МПа, пластмассамен қаптағанда – 1,6-2,0 МПа.

Арқанның қаптамамен сырғанамауын қамтамасыз ету үшін келесі шартты сақтау керек

(28)

мұндағы - арқанның үйкеліс шкиві қаптамасымен үйкеліс коэффициенті (сағыздалған таспада =0,25, пластмасса =0,3); - шкивті арқанмен қамту бұрышы, рад.