Сырдария мен Қаратау өңірі

1511 жылы қазақ хандығының билігін қолына алған хан Қасым.

Қазақ хандығының жер көлемін кеңейте түсуге бар күшін жұмсаған хан Қасым.

1510 жылы Мухаммед ІІІайбани Қасым ханнан қай жерде жеңілді Сығанак түбінде.

Қасым хан тұсында қазақ хандығының саяси-әкімшілік және сауда экономикалық орталығы болған

Ала Сығанақ.

Қасым ханның қол астындағы халықтың саны 1милл.

1538-1580 ж. қазақ хандығын басқарған хан Хақназар.

ХVІ г-ң ортасында Жайық пен Еділ бойындағы шайқастан кейін Қазақ хандығы қосып алды Ноғай Ордасын.

Моғол ханы Абдр-Рашид Жетісу мен Ыстықкөл маңындағы жерлерді басып алу ниетімен Қазақ хандығына қарсы соғыс бастады ХVІ ғас-ң 50-60 жылдары.

ХVІ ғ-ң аяғында Жетісу казақтарының жағдайының ауырлай түсуінің себебі Ойраттардың тонаушылык жорықтарының жиілеуі.

ХVІ ғ-ң орта шенінде қазақтарға карсы Сібір ханы мен Моғолстан билеушілерінің шапқыншылық жорықтарының жиілеуі себебіне Хақназар хан - ІІІайбан әулетімен қатынас орнатуға ұмтылды.

Баба сұлтанның адамдары Хақназар ханды өлтірді.

Хақназар қайтыс болғаннан кейін хан тағына сексенге келген Шығай отырды.

Шығай хан қайтыс болды - 1582 ж.

Монғол ханына қарсы соғыстарда Хакназардың айырылып қалған жерлері Жетісудың біраз жері.

Батыс елдері алғаш қазақ мемлекеті туралы кай ханның тұсында білді - Қасым.

1570 жылдардың аяғында Хақназар билігінде болған жер Жетісудың батысы.Абдаллах ханның қазақ ханына сыйға берген жері - Түркістан аймағы.

Абдаллах хан Самарқан өлкесіндегі Африкенб уәлоятын сыйға тартқан хан - Тәуекел.

Тәуекел билік құрған жылдар 1582-1598.

1597-1598.ж.Тәуекел хан Абдаллахқа қарсы соғысқа дер кезінде кай жерде Абдаллах әскерін талкандады -Ташкент қаласының түбінде.

1583 жылы Тәуекел хан Абдаллах хандығына шабыл жасап басып алған калалар Сауран,Түркістан,Отырар,Сайрам

Қазақ Хандығының беделін және күш-куатын арттырып, Тәуекелдің беделін көтергсн жеңіс - Ташкент түбіндегі Абдаллах әскерін жеңуі.

Абдаллах өлген соң Тәуекел хан Мәуараннахырға басып кірген жыл - 1598 ж.

Есім хан билік кұрған жылдар 1598-1628.

ХVII ғ-ң басындағы (Есім хан кезіндегі) Қазақ хандығындағы билік жүйесінде-

Екі хан билік құрды.

ХVІІ ғ-ң басында өзін тәуелсіз хан етіп жариялап, Ташкент қаласын астана етті –Тұрсын хан 1613 ж.

Есім хан қазақ хандығының әскери күш қуатын арттыру үшін көңіл бөлді Сұлтандар мен төрелерге еркіндік берді.

Қазақ-бұхар соғысы болған жыл 1603-1624.

Бірінші қазақ-бұхар соғысы болған жер - Айғыржар.

Бірінші қазақ-бұхар соғысы өткен жыл - 1603 ж.

ХVІІ ғ-ғы Тұрсын ханның сенімді тірегі - саны көп, айбынды қатаған руы.

Тұрсынның өзін хан жариялауымен катар тағы бір антты бұзуы - ақша шығаруы.

Тұрсын ханның бүлігі тарихта аталды - "Қатаған қырғыны".

Есім хан қалмақтарды талқандаған жыл - 1627.

Қазақ хандығының кұрылымы - "Жеті саты".

Қазақ хандығында ата аймақты баскаратын адам – Аксақал.

Қазак хандығында он немесе бес аймақтан кұрылған – ру.

"Ханталапай" сөзі Ханды сайлағанда малын бөлісіп алу.

Ханың жасагы - Төлеңгіттер.

Хандарды кімдерден сайлаған Ақсүйектерден.

Қазақ хандығындағы ұлыстың билеушісі - Сұлтан.

Ұлыс неден құралған - Арыстан.

Орта жүздің құрамындағы тайпалар - Арғын, найман уақ, керей, қыпшақ.

Дешті Қыпшақ үшін сауда аймағы ған кала Сығанақ.

Иасы қай ғасырдан бастап Түркістан атанды XIV.ғ.

(ХVII ғ. екінші жартысында казак хандығының aстанасы көшірілген қала Түркістан.

Тәуекел ханның тұсында берік камал, ірі сауда орталығына айналған кала Сауран.

Есім ханның баласы Жәңгірдің билік кұрған жылдары 1628-1652.

1643.ж.жоңғарларға карсы ерлікпен шайкаскан хан Жәңгір.

Орбұлақ шайкасында жоңғар әскерлерінің ту сыртынан шабуыл жасаған батыр Жалаңгөс.

Жәңгір қайтыс болғаннан кейін билік кұрған хан Тәуке.

Хандықтың ішкі өмірі мен сыртқы саяси өмірінің аса маңызды мәселелерін шешетін адам Билер.

Жеті жарғы бойынша заң шығару құкығы және барлық қазақ коғамындағы мүшелеріне бұйрық беруге міндетті - Хан.

Қазақтың ханын сайлауға барлык рудың - атақты сыйлы шонжарлары катысты.

Маусымдық жайылымның қысқы қонысы - жайлау.

Маусымды жайылымның көктемгі қонысы - көктеу.

ХVІ-ХVП ғ-да қазақтар шаруашылығының таза малмен айналыскан түрі - көшпелі.

Отырар каласының VШ ғасырдың басындағы атауы. – Тарбанд.

ХVІІ ғ-ң II жартысындағы қазақ мем-де ұлы ханның билігін әлсіретіп,ішкі-сыртқы саясатта беделін түсірген - кіші хандардың дара билік жүргізуі.

Жоңғарларға карсы күрестегі ерлігі үшін халықтың Жәңгірге берген атауы - Салқам Жәңгір.

Жәңгір ханның санаулы сарбаздары Жоңғардың 50 мың эскерімен шайқасқан жер - Орбұлак.

ІХVН ғ-ң 70-ші жылдары әскерлері басып алған калалар саны - Тоғыз кала.(1680-1715).

Тәуке ханның кезіндегі Қазақ хандығының астанасы - Түркістан.

Тәуке ханның үш жүздің басын косқан жиналысын (құрылтайын) шақырып отырған жер - Күлтөбе.

Тәуке ханның заңдар жинағы "Жеті жарғы".

Жеті жарғыны жасауға қатыскан билер - Ұлы жүзден- Төле би, Орта жүзден Қазбек би, Кіші жүзден Әйтеке би.

Тәуке ханның кезіндегі билердің міндеті - сот билігі, атқарушы билік.'Жеті жарғы" бойынша хан - бас қолбасшы болды.

1710 жылы қазақ жүздерінің өкілдерінің Қаракұм маңында бас косып талқылаған мәселесі - жау шабуылына тойтару.

ХVII ғас-ң ортасында Жоңғар мемл-ң күш-қуатының біршама артуына себеп болған қоңтайшы -Батыр.

Аягез маңында қазақтар мен жоңғарлар арасында үш күнге созылған күрес болған жыл -1718 ж.

Бұланты шайқасынан кейін қазақ жүздерінің өкілдері жауға қарсы күресті күшейту жөнінде

шешім қабылдаған жер.

Ордабасы тауына жиналған қазақ жүздерінің өкілдері барлық жасақтың бас қолбасшысы етіп сайлаған адам - Әбілқайыр

Белгілі тарихшы Қадырғали Жалайри “Жылнамалар жинағында” Көшімді таратады

Шайбани ұрпағынан Көшім Сібірдің ханы болған кезден бастап Батыс Сібірдің жергілікті халқына тарата бастаған дін – Ислам діні

1694 жылы І Петрмен елші Аталықов арқылы сауда байланысын жасаған – Тәуке хан

І Петр шығыспен сауда қатынасын өрістету үшін Қазақстанның маңызы “Кілт және Қақпа” деп санады

“Жеті Жарғы” бойынша құрылтайға кімдерді қатыстырмады? – Қарусыз келгендерді

Жоңғарлардың қазақ жеріне шабуыл уақытша бәсеңдеткен жағдай – Тәуке ханның қырғыз, қарақалпақтармен одақтас болуы

Жоңғарлардың 1680 жылғы шабуылынан аман қалған қала – Түркістан

1710 жылы жоңғарларға қарсы күресу үшін үш жүз өкілдерінің бас қосқан жері – Қарақұм

1635,1643,1652 жылдары қазақтарға қарсы жорықты басқарған қонтайшы – Батыр

1718 жылы жоңғар-қазақ шайқасы болған жер – Аягөз

1724-1725 жылдары жоңғарлар басып алған қала – Түркістан, Ташкент

“Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама” аталған жыл – 1723

Сарысу өзенінің бойында жоңғарлармен шайқас болған жер – Бұланты

1728 жылы қазақ жүздері өкілдерінің жоңғарларға қарсы күресу үшін бас қосқан жері – Қарақұм

Сібір елін монғолдар жаулап алғаннан кейін Жошы ұлысына кіргенін жазған шежіреші – Рашид ад-Дин

Искер қай хандықтың астанасы? – Батыс Сібір хандығының

1854 жылы ұрыста Ермакты жеңген батыр – Сәтбек

Сібір ханы Көшім біржола жеңіліске ұшыраған жыл – 1598

Ресейдің саудасын дамытуда Қазақстанды “кілт және қақпа” деп атаған – патша І Петр

Т.Чебуков бастаған орыс елшілігінің Қазақстанға келген жылы – 1573

1594 жылы Мәскеуге Тәуекел ханның елшілігін басқарып келген адам – Құл-Мұхаммед

1595 жылы Тәуекел ханға келген орыс елшілігін басқарған – В.Степанов

1640 жылы салынған бекініс – Гурьев

“Кодекс куманикус” қай тілдегі шығарма? – қыпшақ

ХV, ХVІІ ғасырларда Алтын Орда, Ақ Орда дәуірінде ресми әдеби тіл ретінде қолданылды – қыпшақ тілі

“Жамиғат тауарих” жинағының авторы – Қ.Жалайри

ХҮ ғасырда жазылған “Тарих-и-рашиди” еңбегінің авторы – Мұхаммед Хайдар Дулати

694 жылы Тәуке хан І Петр мен елші Аттилов арқылы қандай келісім жасады? – сауда байланысын күшейту

1490 жылы Азов қаласында дүниеге келген жырау – Доспамбет

Есім ханның Кіші жүздегі ел басқарушы, биі болған жырау – Жиенбет

Эпостық жыр – “Ер Сайын”

Лиро-эпостық жыр – “Айман–Шолпан”

Қазақ халқының өмірінде музыканың айрықша орын алатынын жазған сяхатшы – Якуб

Қ.Жалайридің еңбегі – “Шежірелер жинағы”

Қ.Жалайри “Жылнамалар жинағы” атты еңбегін орыстың қай патшасына тарту етті? – Б.Годуновқа

ХVІ-ХVІІ ғасырларда қазақ-монғол қарым-қатынастарының тарихы баяндалған “Тарих” атты еңбектің авторы – Шах–Махмұд Шорас

ХVІ ғасырдың 40-жылдары жазылған “Тарихи Абулхайрхани” еңбегінің авторы–Усман Кухистани.

Наши рекомендации