Инвестициялар Инвесторлар Инфрақұрылым

Тікелей Үкіметтік Биржалар, қаржылық брокерлер

және инвестициалық кеңесшілер

Портфельдік Аймақтық Мемлекеттік және

коммерциялық банктер

Интеллектуалдық Корпорациялық Инвестициалық және қаржылық

компаниялар

Қаржылық Жеке Депозитарийлер, тіркеушілер,

трансферт - агенттер

Қатерлі инвестициялар Шетелдік Зейнетақы қорлары және

сақтандыру компаниялары

Альтернативті Мемлекетаралық Маманданған фирмалар

БАҚ, баспалар

Инвестициалық қорлар

7-ші сурет.Инновациялық процесстегі инвестициялар, инвесторлар және инфрақұрылым

Идея генерациясы

Техникалық іске асу мүмкіндігін тексеру Тәжрибелік үлгі жасау Кешендік сынау және техникалық сипаттарын жетілдіру Нарықты тексеру Кең көлемдегі өндірісті ұйымдастыру Нарық экспансиясы Нарық қажеттілігін талдау Кең көлемдегі маркетинг

Ші сурет. Инновациялық жобаны жүзеге асыру кезеңдері

Сызбадан көрінетіндей, инновациялық жобаны жүзеге асыру 6 сатыдан тұрады. Бұл: идея генерациясы; нарықты талдау; тәжрибелік үлгі жасау; жаңалықты сынау және жетілдіру; нарықты тексерту және кең көлемдегі өндірісті ұйымдастыру; нарық экспансиясын ұйымдастыру.

Жоғарыда келтірілген сатылар бойынша инновациялық жобаны жүзеге асыру мониторингі жаңалықты өндірістік процесске енгізудің қаржылық нәтижелерін талдау арқылы жүргізіледі. Мысал ретінде шығындар мен пайда динамикасын талдау әдісі қолданылуы мүмкін (Миккельсон Х. бойынша). Сызба түрінде мұны былай көрсетуге болады (9-шы сурет).

Пайда W

V

P

T0 t1 t2 t3 t

Q

9-шы сурет.Жобаның шығындары мен пайда динамикасын талдау әдісі

бұл жерде:

Q - өнімді өндіру мен сатуға байланысты ағымдағы шығындар;

W – жалпы табыс;

V – таза табыс;

P– пайда;

t – уақыт;

Сызбадан бұл процесстің ерте кезеңдері айқын шығындармен сипатталатынын байқау қиын емес, және шығындар жаңалық нарыққа жақындаған сайын күрт көбейеді (t₁ уақыт мезеті). t₀-t₁ кесіндісі инновациялық процесстің алғашқы төрт кезеңіне сай келеді. Бесінші кезеңнен бастап компания сатудан табыс ала бастайды, ол ары қарай өндіріс көлемі мен сату көлемі кеңейген сайын өседі (t₁-t₃ кесіндісіндегі W қисығы).

Әрине, бұл тек инновациялық жоба табысты дамыған жағдайда ғана болады. V қисығы дәл осы кесіндіде, t₁ уақыт мезетінен бастап, таза табыс алуды сипаттайды. Ол жалпы табыстан W, тауарлық өнім өндіру мен сатуға байланысты, ағымдағы шығындарды Q алып тастау арқылы табылады. t₂>t₁ қандай да бір уақыт мезетінен бастап таза табыс инновациялық процесстің ерте кезеңдеріндегі шығындарды жабады және ұйым таза пайда ала бастайды (t₂-t₃ кесіндісіндегі P қисығы).

Таза пайда тауар өнімі бәсекеге қабілетті және тұтынушылардың сұранысына ие болып қала бергенше өседі. Бірақ, өмір көрсеткендей, кәсіпкерлер үшін сәтті бұл кезең ұзаққа созылмайды. Жаңашыл ұйымның артынан, нарықта өз үлесін алғысы келетін көпшілік ереді. Олардың біреулері жаңалықты пайдалануға заңды түрде лицензия алады. Басқалары – алғашқы ұйым құрастырған технологияны немесе жаңа өнімді заңда қарастырылған талаптарды орындамай пайдалану арқылы, қарақшылық әрекет жасайды. Үшіншілері, құрастырушы ұйымның белгісін пайдаланып, төмен сапалы және арзан аналогтар шығару арқылы, жаңалықты жоққа шығарады. Төртіншілері – нарықтағы маңызды бәсекелестер - өз бетінше жаңалықтың тұтынушылық және технологиялық сипаттарын жақсартады, осы жолда елеулі жетістіктерге жетеді, патенттік заңнамалардағы олқылықтарды табады және бірте-бірте нарықтағы жаңа кеңістіктерді өз өнімдерімен толтырады.

Инновациялық жобаның технологиялық жаңалықтары екі жолмен құрастырылуы мүмкін: а) бұйым мен оны жасау технологиясы бойынша ҒЗТКЖ негізінде; б) дербес арнайы технологиялық зерттеулер нәтижесі ретінде.

Бірінші жағдайда, инновациялық жоба жаңа өнімнің және оның ары қарай жақсартылуының конструкциялық және техникалық ерекшеліктеріне тәуелді. Екінші жағдайда – инновация объектісі ретінде нақты бір жаңа өнім емес, технологиялық зерттеулер барысында эволюциялық және революциялық өзгерістерге ұшырайтын, базалық технология болады.

Әр базалық технологияның дамуы, әдетте, S-үлгілілогикалық қисықпен сипатталады. Әр уақыт кезеңінде қисықтың бұрышы мен ауытқу нүктелері технологияның тиімділігі мен технологиялық потенциалды пайдалану деңгейін сипаттайды. Шегіне жақындаған сайын бұл технологияны ары қарай жетілдіру экономикалық тұрғыдан өзінің мәнін жоғалтады (10-шы сурет).

Нәтиже

үзіліс