Бұрғылауда кесу режимін белгілеу және өзіндік жұмыстарға тапсырма
3 Мысал. 2Н135 тік бұрғылау білдегінде диаметрі 24Н12 мм, тереңдігі тұйық тесік бұрғыланады. Өңделетін дайындама материалы – СЧ25 таңбалы сұр шойын, қаттылығы 210НВ. Өңдеу суытусыз жүргізіледі. Өңдеу нобайы суретте көрсетілген.
11-сурет. Бұрғылап өңдеудің нобайы
Қажет: кесу аспабын таңдау, оның жұмыс бөлігінің материалын және оның конструкциялық, геометриялық параметрлерінің мәндерін анықтау. Кестелерді пайдаланып, кесу режимін тағайындау, негізгі уақытын анықтау.
Шешімі: ([4]мөлшерлікпен): 1 Бұрғыны таңдаймыз және оның геометриялық параметрлерін белгілейміз. Диаметрі -лік спиральді бұрғыны таңдап аламыз; кесу бөлігінің материалы – қатты қорытпа BK8 (49б.1 тіркеме). Геометриялық параметрлерін (357б.2 тіркеме) анықтап аламыз: (қайрау пішіні - ?) ; ; .
2 Кесу режимін тағайындау:
Беріс мәнін (110 бет 46 карта арқылы) НВ<229, диаметрі - дейін және бірінші топ берістері үшін, себебі шарт бойынша тесік Н12 шақтама өрісімен өңделеді (бұрынғы стандарт бойынша – 5 сынып дәлдігі), . Беріске түзету коэффициентін ескереміз: себебі . Сонда . Берісті білдектің қабілетімен түзетеміз: . Қабылданған берісті білдектің беріс механизмінің беріктігімен шектелетін, осьтік кесу құраушы күшімен тексереміз. Қаттылығы HB=202...240 сұр шойын үшін дейін (б.14 қосымша анықтауыш) 2Н135 білдектің паспорттық мәліметтері бойынша шекті осьтік күш және диаметрі , . Демек тағайындалған беріс
Бұрғының тұрақтылық кезеңін тағайындау.
Диаметрі қатты қорытпадан жасалған бұрғы үшін тұрақтылық кезеңі T=75 мин (2 кесте, 98б.). Бұрғының артқы бетінің болжам тозуы (бұрыштан 1,5 мм қашықтықта) (3 тіркеме анықтама, 367б).
Негізгі кесу қозғалысының жылдамдығын анықтау
Негізгі кесу жылдамдығының шамасы бұрғының кескіш қасиеттеріне байланысты (69 карта, 131 б). Қаттылығы 170-250НВ, және диаметрі бұрғы үшін .
Түзету коэффициентін ескереміз, себебі
Айналдырықтың айналу жиілігін анықтау
Негізгі кесу қозғалысының жылдамдығына сәйкес, айналдырықтың айналу жиілігі:
Айналдырықтың айналу жиілігін білдектің паспорттық мәліметтері бойынша түзетіп, айналу жиілігін белгілейміз:
Кесу қозғалысының ақиқат жылдамдығы
Кесуге жұмсалған қуатты анықтау және білдек жетегінің қуатының жеткілігін тексеру.
Кесуге жұмсалатын қуатты (70 карта, 132б) анықтаймыз. Қаттылығы НВ220 дейін; -ге дейін; және . Түзету коэффициенті қуатқа келтірілген. Сондықтан
Білдек жетегі қуатының жеткіліктігін тексереміз 2Н135 білдегінде
Білдектің қуат бойынша жүктелгендігін анықтаймыз:
Демек, білдек 20% асқын жүктелген.
Қысқа мерзімді кесуде білдек жетегі номинал қуаттан 25% асқын жүктелуіне есептелген.
Негізгі кесу уақытын анықтау:
; ;
? Тұйық тесікті бұрғылауда
3 тапсырма. Бұрғылау білдегінде диаметрі D және тереңдігі l тесікті бұрғылау жүргізіледі (3-кесте). Кесу режимін мөлшерліктермен тағайындау.
Қажет: Кесу аспабын, кесу бөлігінің материалын, конструктивтік және геометриялық параметрлерін таңдау, кесу режимін тағайындау, негізгі кесу уақытын есептеу. Өңдеудің нобайын беру.
3 кесте – Үшінші тапсырмаға мәліметтер
Вариант-тың нөмері | Дайындаманың материалы | Тесіктің параметрі, мм | Тесік | Өңдеу | Білдектің үлгісі (модель) | |
D | l | |||||
Болат Бт3, | 15Н12 | Тұйық | Суыту-мен | 2Н125 | ||
Сұр шойын, НВ160 | 16Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Болат 40, | 18Н12 | Тұйық | Суыту-мен | 2Н125 | ||
Сұр шойын, НВ180 | 20Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Сұр шойын, НВ190 | 22Н12 | Өтпелі | Суыту-мен | 2Н125 | ||
Қола БрАЖН-11-6-6, НВ200 | 24Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Сұр шойын, НВ210 | 25Н12 | Тұйық | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Болат 45хН, | 26Н12 | Тұйық | Суыту-мен | 2Н135 | ||
Болат 12х18н9Т, НВ143 | 28Н12 | Өтпелі | Суыту-мен | 2Н135 | ||
Жез ЛМцЖ52-4-1 НВ100 | 30Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Сұр шойын, НВ187 | 12Н12 | Тұйық | Суыту-сыз | 2Н125 | ||
Ақ шойын, НВ241 | 20Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Соғылмалы шойын, НВ163 | 18Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н125 | ||
3 кестенің жалғасы | ||||||
Болат 45х, | 15Н12 | Тұйық | Суыту-мен | 2Н125 | ||
Болат 2х13, | 16Н12 | Өтпелі | Суыту-мен | 2Н135 | ||
Сұр шойын, НВ207 | 18Н12 | Өтпелі | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Болат 30хГВА, | 25Н12 | Өтпелі | Суыту-мен | 2Н135 | ||
Болат 38хС, | 16Н12 | Тұйық | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Соғылмалы шойын, НВ241 | 22Н12 | Тұйық | Суыту-сыз | 2Н135 | ||
Болат 1х18Н9Т, | 10Н12 | Өтпелі | Суыту-мен | 2Н125 |
4-мысал. 2Н135 тік бұрғылау білдегінде диаметр d=20 мм диаметрі 28Н12(+0,31) мм дейн , өтпелі тесік кеулей бұрғыналады. Өңделетін материал – Болат 40х, беріктің мәні дайындама - қызба қалып. Эмульсиямен суытылады. Өңдеу нобайы сурет 11-ге ұқсас.
Қажет: Кесу аспабын таңдау, жұмыс бөлігінің материалын және конструкциясын, геометриялық параметрлерінің мәнін анықтау. Аналитикалық тәсілмен кесу режимін тағайындау, кесу күшінің осьтік құраушы күшін, бұрау моментін, кесу қуатын тексеру және негізгі өңдеу уақытын анықтау.
Шешімі: ([10] анықтама бойынша) 1 Бұрғыны таңдаймыз және оның геометриялық элементтерін белгілейміз. Диаметрі -лі, жұмыс бөлігі Р18 маркалы болат (115б., 2 кесте бойынша алынған) контрукциялық болаттарды өңдеуге арналған бұрғыны аламыз Болат Р18-тың орнына болат Р6М5 алуға болады. Геометриялық элементтері: қайрау пішіні – екі қабатты маңдайша мен жиекті ДПЛ таспашалы қайралған. Бұрғының бұрыштары: , , . Стандартты қайрауда , ; (150-152 б., 44 кесте арқылы) деп аламыз; диаметрі конструкциялық болаттарды өңдейтін стандарттық бұрғылар үшін
1) Кесу режимін белгілеу.
2.1 Диаметрі 25...30мм бұрғыларға болаттарды бұрғылауға (277 б., 25 кесте) 25 кестеде келтірілген бірінші қосымша анықтамада өңдеуге берілген шартқа байланысты берістің түзету коэффициенті 1-ге тең, себебі тесікті бұрғылау Н12 (бұрынғы 5-сынып дәлдігі) шақтама өрісімен қатаң дайындамада бұрғылау тереңдігі ( яғни ) іске асырылады.
Берісті білдектің паспорттық мәліметтерімен түзетеміз:
Қабылданған берісті, білдектің беріс механизмінің беріктігімен шектелетін, кесудің осьтік құраушы күшімен тексереміз. Ол үшін осьтік құраушы күшті анықтаймыз (258 б., 29 кесте[7]):
құрылымдық болатты бұрғылайтын материал тезкескіш болат аспап үшін: (281 б. 32 кесте [10])
Кесу күшінің түзету коэффициентін ескереміз (264 б., 9 кесте [10]):
мұндағы
шарты орындалуы қажет.
2Н135 бұрғының паспортында
Қабылданған беріс толық ұйғарылады, себебі 9404<15000
2.2 Бұрғының тұрақтылық кезеңін тағайындаймыз:
Диаметрі материалы тез кескіш болат бұрғылармен құрылымдық болаттарды өңдегенде тұрақтылық кезеңі ұсынылады (279 б., 30 кесте [10]). Бұрғының болжам тозуы (367 б., 3 тіркеме [4])
2.3 Негізгі кесу қозғалысының жылдамдығын анықтау:
Бұрғының кесу қасиеттерімен ұйғарылатын негізгі кесу қозғалысының жылдамдығы (м/мин) (276 б., [10]) формуламен анықталады:
Формуладағы коэффициенттер мен дәреже көрсеткіштерін 28 кестеден (434б.) аламыз.
Негізгі кесу қозғалысы жылдамдығының түзету коэффициентін ескереміз. (1-4, 6 және 31[10])
(263 б. 6 кесте бойынша)
Бұрғылаудың тереңдігін ескеретін түзету коэффициентін (31 кестеден, 280 б.) қатынасының тәуелділігіне байланысты аламыз. , себебі . Жалпы коэффицентердің мәндерін 256 беттегі 25 кестеден [7] алу көп жеңілдеу.
Кесу жылдамдығының жалпы түзету коэффициенті және коэффициенттердің көбейтіндісіне тең:
2.4 Анықталған негізгі кесу қозғалысының жылдамдығына сәйкес айналдырықтың айналу жиілігі:
Білдектің паспорттық айналу жиілігімен айналдырықтың айналу жиілігін деп аламыз.
2.5 Негізгі кесу жылдамдығының ақиқат жылдамдығы
2.6 Бұрғылаудағы кесуге кедергі бұрғылаушы моментін анықтау (29 кесте, 258 б. [7]).
Формуладағы коэффициенттер мен дәреже көрсеткіштерінің мәндерін қаттылығы құрылымдылық болат үшін 32 кестеден (436 б. [10]) аламыз: Түзету коэффициентін ескереміз:
2.7 Кесуге жұмсалатын қуат (280 б. [10])
Білдектің айналдырығындағы қуаттың жеткіліктігін тексереміз:
2Н135 білдегі үшін ал
3,16<4,5*0,8, яғни 3,16<3,6
Бұл білдектің қуаты бұрғылауға жеткілікті.
2) Негізгі өңдеу уақытын анықтау
;;
; ;
4 тапсырма. 2Н135 тік бұрғылау білдегінде диаметрі тесікті диаметрі және тереңдікке кеулейбұрғылайды (4-кесте).
Қажет:Кесу аспапты, оның кесу бөлігінің материалын, аспаптың конструктивтік және геометриялық параметрлерін таңдау, аналитикалық тәсілмен кесу режимін есептеу, негізгі кесу уақытын анықтау. Өңдеу нобайын беру.
4 кесте – Төртінші тапсырмаға мәліметтер