Электр тораптарының параметрлері
Электр торабы әр қайсысының белгілі қызметі мен конструктивті орындалуы бар, әр түрлі элементтерден тұрады. Rл – активті кедергі, Ом; Xл – реактивті кедергі, Ом; Gл – активті өткізгіш, См; Bл – реактивті өткізгіш, См; Kt – коэффициент трансформации. Бұл параметрлер торап элементтерінің өздеріне тән сипаттарын бейнелеп көрсетеді және тек санмен ажыратылады. Эл.торабының элементтерінің сандық сипатын анықтау үшін алмастыру сызбалары сызылады. Сызбада эл.торабының күйін анықтайтын барлық параметрлері көрсетіледі. Кернеуі 110 кВ және одан жоғары, ұзындығы 300-400 км әуе ЭБЖ көбіне П түріндегі алмастыру сызбасы арқылы көрсетіледі.
Активті кедергі Rл=roL, ro – салыстырмалы кедергі, Ом/км, при температуре провода +20°С; L - длина линии, км. Реактивное сопротивление определяется следующим образом: Xл=xoL , xo - удельное реактивное сопротивление, Ом/км.Удельные индуктивные сопротивления фаз воздушной линии в общем случае различны. При расчетах симметричных режимов используют средние значения xo:
Ом/км, где rпр – радиус провода, см; Dср– среднегеометрическое расстояние между фазами, см, определяемое следующим выражением:
, где Dab, Dbc, Dca – расстояния между проводами соответственно фаз a, b, c.
Болат алюминийлі сымдар үшін xo фазадағы сымның қимасы мен санына байланысты анықтамалық кестелерден алынады. Тораптың активті өткізгіші Gл активті қуат шығынының екі түріне сәйкес келеді: оқшаулама арқылы ток азаюынан және тәжге. Оқшаулама арқылы ток азаюы аз, сол себепті оқшауламадағы қуат шығынын елемесе де болады. Активті қуат шығыны тәжге сәйкестенеді. Тәждегә қуат шығынын азайту үшін сымның диаметрін ұлғайту керек. Әуе желілерінің ең аз рұқсат етілген қимасы тәж пайда болу талабымен нормаланады: 110кВ — 70 мм2; 220кВ —240 мм2; 330кВ –2х240 мм2; 500кВ – 3х300 мм2; 750кВ – 4х400 или 5х240 мм2. Сыйымдылықты немесе реактивті өткізгіш Bл әр түрлі фазалар арасындағы сымдардың сыйымдылығымен және сым-жер сыйымдылығымен шартталған: Bл= boL, где bо- удельная емкостная проводимость, См/км, которая может быть определена по справочным таблицам или по следующей формуле:
110-220 кВ ЭБЖ үшін көптеген есептеулер үшін алмастыру сызбалары қарапайым болып келеді.
Схемы замещения линий электропередачи: а, б - воздушная линия 110-220-330 кВ; в - воздушная линия Uном £35 кВ; г -кабельная линия Uном£10 кВ. Кабельные линии электропередачи также представляют П-образной схемой замещения. Удельные активные и реактивные сопротивления ro, xo определяют по справочным таблицам, так же как и для воздушных линий. Из видно, что xo уменьшается, а bo растет при сближении фазных проводников. Для кабельных линий расстояния между проводниками значительно меньше, чем для воздушных, поэтому xo мало и при расчетах режимов для кабельных сетей напряжением 10 кВ и ниже можно учитывать только активное сопротивление. Емкостный ток и зарядная мощность Qb в кабельных линиях больше, чем в воздушных. В кабельных линиях высокого напряжения учитывают Qb Активную проводимость Gл учитывают для кабелей 110 кВ и выше.